Þjóðviljinn - 01.02.1962, Blaðsíða 6

þJÓÐVIlJlNN
ÚtuefaDdi: BameinlnKaTflokkTir alþýBn — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórari
Magnús KJartaDsson (áb.), Magnús Torfi Olaísson, SigurSur GuBmundsson. —
FTéttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsingastjórl: GuCgelr
Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. lö.
Biznl 17-500 (5 linur). Áskriftarverð kr. 50,00 á mán. — Lausasöluverö kr. 3.00.
PrentsmiÖJa Þjóðvlljans h.f.
Svikamylla
^tundum er því haldið fram 1 stjórnarblöðunum að
viðreisnin sé mjög einfalt og óbrotið kerfi sem
hamli gegn skriffinnsku og pappírsþjarki. Ekkert öf-
ugmæli er þó fráleitara. Eitt helzta einkenni stjórnar-
stefnunnar er stóraukin skriffinnska og hverskonar
efnahagsleg hringavitleysa.
það var eitt fyrsta verk ríkisstjórnarinnar að stór-
hækka söluskatt á öllum nauðsynjum almennings
ofan á gengislækkunina sjálfa. Hluti 'af þessum sölu-
skatti var síðan notaður til þess að hækka greiðslur frá
almannatryggingunum og greiða fjölskyldubætur til
allra sem hafa barn innan 16 ára aldurs á framfæri
sínu. Sá maður mun ekki fyrirfinnast í landinu, að ekki
sé tekið meira af honum í hækkuðum söluskatti en
íhann fær endurgreitt í fjölskyldubótum. Þannig er
þetta nýmæli í því fólgið, að fyrst er klipið af launum
manna, og síðan mega þeir sækja aftur hluta af rán-
inu, stundum með ærinni fyrirhöfn.
Jgn þetta er aðeins upphafið. Þegar kemur að því að
telja fram til skatts eiga menn að bæta fjölskyldu-
■bótunum við hinar upphaflegu tekjur sínar. Það á
þannig að jafngilda tekjuhækkun þegar menn þurfa
að sækja hluta af kaupi sínu tvisvar sinnum. Og þessi
tilbúna tekjuhækkun kemur síðan fram á skýrslum
Hagstofu íslands um kaup og kjör og er notuð af
stjórnarvöldunum sem röksemd um vaxandi velmegun
almennings.
f»egar menn fá þannig hækkaðar árstekjur sínar á
pappírnum eiga þeir einnig að greiða hærri skatta
og útsvör. Bæjarfélög og ríki koma þannig enn til
skjalanna og hremma hluta af þeirri upphæð sem
menn unnu upphaflega fyrir, greiddu síðan í sölu-
skatt og sóttu því næst inn í Tryggingastofnun.
f*ar með er hringrásinni þó ekki lokið. Þessi tilbúna
tekjuhækkun varð til þess að skattar til ríkisins
hækkuðu. Þá bjó ríkisstjórnin til lög um skattalækkun,
sem að vísu færði auðmönnum langmestan ábata en
skilaði þó almenningi nokkrum krónum einnig. Og
stjórnarblöðin birtu stórar fyrirsagnir og langar grein-
ar um veglyndi ráðherranna og hinn mikilsverða árang-
ur af viðreisninni.
fjannig hefur verið búin til stórfelld hringavitleysa.
Menn fá fyrst borgað kaup, greiða síðan hluta af
því í söluskatt, fá endurgreitt brotabrot í fjölskyldu-
bótum, verða að greiða aukin opinber gjöld vegna fjöl-
skyldubótanna og fá síðan hluta af hækkuninni lækk-
aðan á nýjan leik. En þetta gerist allt á pappírnum.
Sjálf undirstaðan, hinar raunverulegu kaupgreiðslur til
verkafólks, er það eina seem ekki má hækka í þjóð-
félaginu.
Thi það skriffinnskukerfi sem þarf til þess að halda
^ hringavitleysunni gangandi kostar óhemjulegar
fjárfúlgur, Heill herskari af fólki er önnum kafinn
við að reikna, fylla út eyðublöð, semja skýrslur um
Skattheimtu og endurgreiðslur, nýja skattheimtu og
nýjar endurgreiðslur, og allur þorri landsmanna hefur
verið herleiddur til að bíða á opmberum skrifstofum
stundum tímum saman mánaðarlega til þess að fá aftur
hluta af kaupinu sínu. Allur þessi pappírsmokstur er
þungur og sívaxandi baggi á framleiðslunni, og verður
stjórnarvöldunum að lokum röksemd fyrir því að fé-
lagsmálakerfið á íslandi sé svo dýrt, að þess sé enginn
kostur að hækka kaup ef unnt eigi að vera að rísa
undir því. Og þar með hefur svikamyllan verið full-
komnuð. — m.
Fáir munu þeir Islendingar
sem ekki hafa einhver ' kynni
af sjó. Sjómennirnir dvelja þar
löngum, sumir meginhluta æv-
innar. Hispursmeyjarnar dýfa
í hann tánum á góðviðrisdögum
þegar þær sýna nýju bikini-
fötin sín. Það getur jafnvel
gripið virðulega lögregluþjóna
sá faraldur að flykkjast í sjó-
inn líkt og flugur að ljósi.
Margur ráðsettur bóndi, jafnvel
sveitaroddvitar, hafa verið á
vertíð þegar þeir voru ungir.
Skáldin ortu um hann fyrrum
(skyldu ungu ljóðskáldin sjald-
an koma á sjó?).
Þrátt fyrir allt þetta mætti
jafnvel ætla þegar maður heyr-
ir sumt fólk tala um fatasaum,
blessaða sauðskepnuna, jafnvel
strjála biksteinsganga og ein-
mana kísilgúrkvosir (með fyllstu
virðingu sagt fyrir nytsemi
þeirra ágætu hluta), að það
hefði með öllu gleymt að allt
að 95% útflutningsverðmæta
þjóðarbúsins eru frá sjónum
komin, — að lífskjör þjóðar-
ínnar hafa verið eru o.g hljóta
um langa framtíð að vera að
langmestu leyti komin und;r
auðlegð sjávarins umhverfis
landið og möguleikum þjóðar-
innar á að nýta þann auð.
Jafnvel „ein elzta lýðræðis-
þjóð heimsins“ vílaði ekki fyrir
sér að fara með hernað á hend-
ur okkur vegna yfirráðanna yf-
ir sjónum við strendur lands-
ins. Svo mikilvægur er hann.
— En hvaða framtíð skyldu
þeir menn ætla íslenzkri þjóð
sem nú eygja sæmd sína helzta
og þarfast verkefni að bjóða
hálfri heimsálfu sjálfdæmi til
athafna á miðum íslendinga?
★
Maðurinn sem hefur það
verkefni á Islandi að rannsaka
sjóinn umhverfis landið heitir
Unnsteinn Stefánsson. Hann er
Austfirðingur, fæddur á Reyð-
arfirði. Varð stúdent frá M.R.
1942. Hann lauk meistaraprófi
í efnafræði frá ríkisháskólan-
um í Visconsin í Bandaríkjun-
um árið 1946. Hann starfaði í
2 ár í rannsóknarstofu Fiskifé-
lagsins en rééðst svo til Fiski-
deildar Atvinnudeildar Háskól-
ans. I fyrra kom út bók hans
um sjóinn: Iiafið. — Og fleira
Igifcl

*' , > y
aðstoðarmaður
Halldórsson,
mun hann hafa í smíðum um
sama efni.
Við skulum ekki eyða tím-
anum í að glápa á allskonar
dularfull glös með dularfullu
innihaldi og vafalaust enn dul-
. arfyllri áletrunum, sem fullt er
af á vinnustað hans, heldur
spyrja Unnstein sjálfan.
— Til hvers er eiginlega ver-
ið að rannsaka sjóinn, Unn-
steinn? Hvað kemur það fisk-
veiðum við?
— Rannsóknir á hafinu eru
jafn sjálfsagðar og rannsóknir
á jarðfræði og náttúru lands-
ins — burtséð frá fiskinum —
ef við ætlum að halda uppi
menningarstarfsemi í landinu.
Raunar finnst mér sérstök á-
stæða til þess að við rannsök-
um sjóinn hér vegna þess
hvernig við erum staðsettir á
mörkum heitra og kaldra
strauma. I haffræðilegu tilliti
er sjórinn hér engu síður
merkilegur en sjálft landið
jarðfræðilega.
Fyrir fiskirannsóknir er
rannsókn á sjónum brýn nauð-
syn.
— Er ekki rannsókn á sjón-
um sjálfum svo til ný af nál-
inni hér, eða voru þær byrj-
aðar fyrr en á síðustu árum?
— Já, Danir hófu hér kerfis-
bundnar rannsóknir um miðja
síðustu öld og hafa þær verið
stundaðar síðan sem liður í
almennum fiskirannsóknum.
Við hófum sjálfstæðar sjó-
rannsóknir frá Fiskideildinni
1947, en áður hafði verið fram-
kvæmd gagnasöfnun, Ýiitamæl-
ingar o.þ.h. Ég var ráðinn hing-
að að deildinni í ársbyrjun 1949
og hef unnið hér síðan.
— iHvað hafið þið svo rann-
sakað?
— Á árunum 1950—1960 var
einkum lögð áherzla á vor- og
sumarmánuðina, á svæðið fyr-
ir norðan ísland og hefur það
staðið í sambandi við síldar-
vertíðina. Hinsvegar hafa verið
mjög litlar rannsóknir haust-
og vetrarmánuðina á því svæði,
ef frá eru taldar rannsóknir um
tveggja ára skeið, 1953—1955.
Þær rannsóknir hafa hjálpað
okkur til að gera okkur grein
fyrir árstíðabundnum sveiflum
Birgir
Unnsteins Stefánssonar,
efnagreinir sjávarsýnishorn.
— ÞJÖÐVILJINN — Fimmtudagur 1. febrúar 1962