Þjóðviljinn - 19.05.1962, Blaðsíða 7

sjonvarps a
afbrot unglinga
U
y.x'v
LONDON — Rannsóknamefnd
sálfræðinga og félagsfræðinga í
Bretlandi er nú að rannsaka
hver áhrif giæpaleikrit og kvik-
myndir sjónvarpsins hafa á
hegðun almennings, einkum ung-
linga.
Nefndin er stofhuð að tilhluU
hn rikisstjómarinnar, en brezka
útvarpið (BBC) cg sjónvarpið
(ITA) kosta rannsóknina.
Mál 'þetta hefur mjög verið til
umræðu í brezka þinginu í vetur.
Sumir þingmenn hafa gagnrýnt
það að ofbeldisverk hafa verið
sýnd í bamatíma sjónvarpsins.
Hafa þeir tilnefnt leikritið „Oli-
ver Twist“ sem dæmi.
Einn þingmanna sakaði sjón-
varpið um að bera ábyrgð á
dauða fimm unglinga, sem höfðu
brjálast vegna cfsalgera glæpa-
leikrita í sjónvarpinu. Ungling-
arnir voru svo ógæfusamir að
reyná að leika eftir hroðalega
glæpi, sem sjónvarpið sýndi, en
þetta endaði með þeim skelfilega
hætti að ungiingamir hengdu
sig ailir.
Sendiberrann
kominn hein
WASHINGTON 18/5 — Veiga-
mikill ágreiningur er nú uppi
milli Frakklandsstjómar og
Bandaríkjamanna vegna ákafr-
ar viðleitni Frakka til að koma
sér upp kjarnavopmum. Kennedy
Bandaríkjaforseti hélt blaða-
mannafund í gærkveldi og fór
hörftum orftum um stefnu de
GauIIes í þessum efnum.
Kennedy vitti mjög þau um-
mæli de Gaulles að Frakkar
væru staðráðnir í að smíða sér
1 sín eigin kjarnavopn. Sagði hann
að hættuiegt gæt: reynzt ef önn-
ur lönd fylgdu dæmi Frakk-
lands.
Kennedy ræddi einnig um
Berlínarmálin oz kvað eðlilegt
að Bandaríkin létu þau mál til
sín taka. Reynd: hann að gera
lítið úr deilum vestur-þýzkra og
bandarískra stjórnarvalda og
kvaðst nú bíða álits vestur-
þýzku ríkisstjómarinnar á
bandarísku tillögunum um fram-
tíðatskipan mála í Þýzkalandi.
Frá Frakklandi berast þær
fregnir að heimildarmenn. sem
séu í mjög nánum tengslum við
de Gaulle forseta, fuliýrði að
andstaða Kennedys muni engin
áhrif hafa á áætlanir frönsku
stjórnarinnar um kjamorku-
vígþúnað.

Nokkrir ungir listamenn í Vestur-Þýzkalandi og
Danmörku gefa út blað sem nefnist Spur. Blaöið
er yfirléitt gefið iit í Þýzkalandi en síöasta tölublað
kom út í Kaupmannaihöfn og ritstýrðu því Danirnir
Jörgen Nash og Dieter Kunzelmann. Nokkru eftir
útkomu blaðsins voru hinir vestur-þýzku aöstand-
endur þess dregnir fyrir dómstúl í Munchen og
dæmdir skilorösbundið í fangelsi fyrir guölast og
klám sem dómendurnir telja að birzt hafi á bláðinu.
Málshöfðun yfirvaldanna
sætti mikilli furðu í Dan-
mörku. Segir bláðið Infórm-
ation meðal annars að eng-
inn Dani hafi getað komið
auga á neitt í blaðinu sem
réttlætti slík viðbrögð.
Ákæruskjalið er fimm þétt-
prentaðar síður og sést greini-
lega að yfirvöldin hafa grand-
skoðað blaðið línu fyrir línu
og leitað að forsendum fyrir
ákæru. Setningar voru rifnar
úr samhengi og allt tekið
með sem unnt var| með hæfi-
legur illvilja að skilja sem
árás á kirkjuna cg siðferðið.
Segir Information að þetta
furðulega ákæruskjal orki
nánast hlægilega á danskan
hugunarhátt, en einkennilegt
sé að rekast í skjalinu á ýms-
ar hliðstæður við gagnrýni á
það, sem á Hitlerstímanum
var kallað „úrkynjuð“ list.
Hér gefur að líta tvær
setningar sem vestur-þýzku
■yfityöldin telja glæpsamlegar:
‘,SVo 'fer maður að þreifa á
konunum undir pilsunum".
„Og þessir villtu menn sem
eru svo sterkir í rúminu".
„Níhilistisk
anarkisistikt"
Annars konar tiivitnanir
munu haía valdið hinum
æruverðugu dómurum meiri
heilabrotum,. Margt var skrif-
að í blaðið svo torskilið að
auðugra ímyndúnarafl en
skáldin sjálf hafa til að bera
þarf til að þræla því í tengsl
við hegningarlög siðaðra
þjóða enda talar-ákæruskjal-
ið aðe.ns um „nihilistiskar-
anarkistískar" tilhneigingar í
einni klausu Spur-eintaksins.
Bókmenntaleg gæði efnisins
í blaðinu eru að sjálfsögðu um-
déilanleg, en • ekki er unnt að
telja annað en að dómur þessi
sé ofsókn á hendur frjálsu
bókmenntalífi í Vestur-Þýzka-
landi.
Þetta er í annað sinn á
skömmum tíma sem vestur-
þýzku yfirvöldin ganga í ber-
högg við ritfrelsið. Ekki eru
nema fáeinir dagar síðan út-
gáfufyrirtæki í Dússeldorf var
dæmt og útgáfa iþess á stefnu-
skrá kommúnistaflokks Sovét-
ríkjanna gerð uþptæk.
Sálartjón annó 1962
Blaðamaður frá Extra-
bladet í Kaupmannahöfn, Er-
ik Dreyer, var viðstaddur
réttarhöldin í Múnchen og
skrifaði um það í blað sitt.
Grein hans lauk með þessum
orðu.m:
— I fimm klukkustundir
samfleytt sátum við hjá
glugga réttarsalarins og gát-
um virt fyrir okkur stóran
gosbrunn í mynd karlmanns
sem við sáum hálfvegis aftan
frá. Vatnið bunaði í íallégum
boga einmitt frá þeim stáð að
framan, sem var hulinn sjón-
um okkar — stað sem var
samkvæmt því sem við höfð-
um lært á þessum klukku-
stundum orðinn næstum
glæpsamlegur í hugum okkar.
Síðan fórum við allir út til
að aðgæta hvort nokkur við-
urkenndur þýzkur listamaður
hefði vogað sér að reisa hið
síbunandi tákn fyrir framan
glugga dómaranna. Nei. Verið
róleg. Bunan kom út úr pípu
í hendi myndarinnar.
Þannig getur maður séð
hvernig maður bíður tjón á
sálu sinni. í þýzkum réttar-
sal annó 1962.
ti
5<>
■(»
í<»
((»
í(»
(»
?(»
!(»
«>
t(>
■)
Mikill gróði
af ,My
Fair Lady“
Um 75 milljónir króna hafa
til þessa streymt í vasa erf-
ingja George Bemards
Shaws fyrir textann í söng-
leiknum góðkunna „My Fair i
Lady“.
„May Fair Lady“ varð til'j
upp úr leikritinu „Pygmalion"
eftir Shaw, og eítir tekjum
erfingja hans að dæma, má
géta sér þess til að tónskáld-
ið hefur fengið drjúgan skild-
ing í sinn hlut. Shaw ánafn-1
aði þrem stofnurmm arf eftir ‘
sig: Irska þjóðlistarseífninu,
leiklistarskóla í London og
sérstakri stofnun sem á að
koma á nýju stafrófi.
Síðan My Fair Lady var i
iumsýr.d (í New York 1056)
hafa tekjumar af verkinu
samtals numið um 2.5 millj-}
örðum ísl. kr Söngleigurinn
öðlast óhemjuvinsældir hvar-
vetna í heiminum. Fyrir
ikömmu var 200. sýning í
Berlín og allsstaðar annars-
stáðar er líka látlaus aðsókn.
Heimför frestað
sinnum
KANAVERALHÖFÐA 18/5 —
Yfirstjórn geimrannsókna í
Bandaríkjunum hefur tilkynnt
að hinni fyrirhuguðu ge.'mför
Scqtt Carpenders, sem fram átti
að fara á morgun, verði frest-
að til næstkomandi þriðjudags.
Frestun þessi stafar af því
að nauðsynlegt þykir að koma
nokkrum mælingatækjum til
viðbótar fyrir í geimfari Carp-
ei^ders. Sú ákvörðun var tekin
vegna þess að komið hefur í
ljós að fallhlifarnar á geimfari
Glenns opnuðust of fljótt á nið-
urleiðinni.
Þetta er í fjórða sinn sem
geimför'nni er frestað. Upp-
haflega átti hún að fara fram
hinn 15. maí, síðan þann 17. og
loks á morgun.
verz
B O
Jám- og búvöruverzlun.'n B.
H. Bjarnason hefur verið íok-
uð í nokurn tíma en opnar í
dag að nýju í endurbættum
húsakynnum. Heíur verzlunin
verið færð í nýtízkulegt horf og
allt gert til þess að viðskipta-
vinirn.r geti athugað sinn gan'g
í ró og næði.
BERLIN — Nýlega eru hafin £
Vestur-Berlin réttarhöld í máli
stormsveitarforingjans Alfred
Filberts, sem hefur á samvizk-
unni morð á 11000 gyðingum.
Filbert, sem nú er 57 ára gam-
all, framdi þessi fjöldamorð á
tímabilinu júlí—október 1941 í
héruðunum Wilna og Witebsk í
Sovétríkjunum. Meðal fórnar-
lamba haris voru þúsundir
kvenna og bama.
Stormsveitarfcringinn hefur
fyrir réttinum viðurkennt að
hafa gefið fyrirmæli um þessi
morð, Játar hann að hafa framið
miklu fleiri aftökur en ástæða
var til. Kveðst hann hafa gert
það af ótta við það að ella
mynda hann ekki þóknast yfir-
mönnum sínu.m nógu vel.
1 ákæruskjaiinu er Filbert ekki
aðeins sakaður um að hafa með
eigin fru.mkvæði fyrirskipað
morr á þsjundum saklausra Gyð-
inga heldur hafi hann með eig-
Lönnroth
í akademíuna
STOKKHÖLMI 18/5 — Próféss-
or Erik Lönnróth frá Gauta-
borg hefur verið valinn í
sænsku akademíuna. Lönnroth
er einn fremsti sagnfræðingur í
Svíþjóð.^ Hann hefur verið pró-
féssor við Gautaborgarháskóla
írá 1953.
in hendi myrt mikinn fjölda
af þessu fólki. Hann var hand-
tekinn árið 1959.
Jafnframt eru ákærðir fimm
undirmenn Filberts fyrir þátt-
töku í þessum fjöldámorðum.
Heiur hver þeirra framið á ann-
að þúsund morð Allir hafa þeir
verið í borgaralegum stöðum, og
sumir í háum embættum í Vest-
úr-Þýzkalandi síðan heimstyrj-
öldinni lauk. Þeir eru: Gerhard
Schneider skrifstofustjóri í
ráðuneyti Bonnstjórnarinnar,
Bodo Stuck leynilögreglustjóri,
Wilhelm Griffenberger bókhald-
ari, Konrad Fiebig starfsmaður
Bonnstjórnarinnar og Heinrich
Tunnant forstjóri iðnaðarráðsins
í Oldenburg.
Sjálfur var Filbert bankastjóri
í V-Berlín, er hann var hand-
tekinn.
Áætlað er, að réttarhöldru
standi í 16 daga. Dömur verðúc
væntanlega kveðinn upp 18. júni.
n.k. Alls verða 111 manns látnir
bera vitni í málinu.
KAUPMANNAHÖFN — Eítt af
stærstu hljómplötufyrirtækjum
Danmerkur hefur í hyggju að
taka á næsta vetri upp á segul-
bönd fyrirlestra prófessoranna
við háskólana í Kaupmanna-
höfn cg Árósum.
Stúdentum verður síðan gefinn
kostur að kaupa eða leigja
segulböndin og þeir geta þannig
hlýtt á fyrirlestrana í næði
heima' hjá sér og eru ekki
b'uhdnir við að mæta á tiltekn-
um tímum.
Hugmyndin er fengin frá
Ameríku, segir Informatión, en
þar er það algengt að háskólar
geymi fyrirlestra á segulbönd-
um sem stúdentar geta síða'u
lánað út á sama hátt cg baekur
úr bókasöfnum.
Fyrirtækið mun þó ekki hafa
tryggt sér samvinnu háskólanna,
en prófessor Knud Hannestad við
Árósa'háskóla segir í vi'ðtali við
blaðið að hann telji þetta at-
hyglisverða hugmynd, en bendir
um leið á að ekki verði hægt
að taka alla fyrirléstra upp á
Segulbönd svo að gagn verði af)
og nefnir sem dæmi íýrirlestro
í læknisfræði, sem stúdenta
vefði að vera viðstaddir éf' þei
eiga að hafa not af þeim,.
,:■ >6’ • ('.
Laugardagurinn 19. maí 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (J