Þjóðviljinn - 09.06.1962, Blaðsíða 8

þlÚÐVILJ
■ ‘'1011(31: K»*«mtnsartloktmi »!MB» - CM«l»lt>t«íiokkmmut. — Xititlörasi
i»*nú* KJ«rt»nnson. (4b.), M»gnú» Toríl Ólafseon, BUrurBut anBmnnöMon. -
'réttarttstjórar: lrar H. Jónssoc, Jön Bjarnason. — AmrlýslngastJóTl: GuBstór
<»«núB»on. - RUatJórn. afgrolBsla. auglýslngar, prsntsmlBJa: SkólavBrBust. 1».
ilsal 17-800 (» tlnur). AskrtftorvsrB kr. 55.00 » mán - LausasöiuvsrB kr. S.Ofl
Læknisverkið
17'erkfall togarasjómanna hefur staðið í rétta þrjá
’ mánuði nú um helgina, en það hófst 10. marz
s.l. Efeki verður um það deilt, að togaraútgerðin er
og hefur verið ein höfuðstoð efnahagslegra og at-
vinnulegra framfara í landinu. títflutningsverðmætin,
sem togararnir hafa aflað, hafa á undanförnum árum
numið hundruðum milljóna króna, eða m.ö.o. drjúg-
um hluta af gjaldeyristekjum þjóðarinnar. Stöðvun
togaraflotans undanfarið hefur þegar valdið þjóðinni
gjaldeyristapi, sem nema mun á þriðja hundrað millj-
ónum króna og ætti öllum að vera ljóst, hve alvarleg-
ar afleiðingar slíkt getur haft fyrir afkomu þjóðar-
innar í heild.
•
Oérhver ábyr.g ríkisstjórn hlyti að gera sér grein
^ fyrir því, hversu hættulegt þetta ástand er. En
núverandi ríkisstjórn gerir ekki minnstu .tilraun til
þess að leysa vanda útgerðarinnar, og mætti halda að
þessi framleiðsluatvinnuvegur væri í fullum gangi. En
á meðan togararnir liggja bundnir við bryggju, stytta
ráðherrar og aðrir mektarmenn stjórnarliðsins sér
stundir við „skemmtisiglingar-* á bandarískum her-
skipum og hafa stjórnarblöðin flutt margar mynd-
skreyttar greinar undanfama daga af „gagnsemi“
þeirrar iðju.
•
að iþefur löngum verið örþrifaráð íhaldsins og fylgi-
fiska þess að æpá um „skemmdarstarfsemi komm-
únista“, „glæfráfyrirtæki“ - og annað slxkt, þegar vinn-
andi stéttir hafa í nauðvörn háð baráttu fýrir bættum
kjörum. Sjaldan hefur afturháldið þó áfhiúpað sig
rækilegar en d kjaradeilu járniðnaðarmanna. Þar hafði
náðst fullt samkomulag milli deiluaðila áður en verk-
fall hófst, en á síðustu stundu hindraði ríkisstjórnin
og Vinnuveitendasambandið undirritun samninga. Svo
rembist Morgunblaðið dag eftir dag eins og rjúpan
við staurinn við það að telja lesendum sínum trú um,
að „kommúnistar“ hafi komið af stað verkfalli til að
stöðva undirbúning sumarsíldveiðanna!
•
T Sjómannafélagi Reykjavíkur fer tvíhöfðastjórn í-
* halds og krata með völd, íhaldið er einrátt í sam-
tökum útgerðarmanna og loks hefur sjálf „viðreisn-
arstjórnin“ í hendi sér að gera ráðstafanir til þess að
stuðla að lausn togaradeilunnar. Þessum aðilum ætti því
að vera í lófa lagið að leysa togaraverkfallið, enda ó-
hægt um vik að kalla það „skemmdarverk kommún-
ista“. Þjóðviljinn hefur bent á úrraeði til lausnar þess-
ari deilu, og hefur það komið við kaunin hiá stjórn-
arliðinu. Málgagn fjármálaráðherra, Vísir, þorir þó
ekki að ræða þessi atriði, en spyr þess í stað, hvað
vinstri stjórnin hafi gert fyrir togarana. ,,Þá réðu
lcommúnistar mestu hér á landi“, segir Vísir, — og
þá stöðvaöist útgerð togaranna eklci einn einasta dag,
enda heyrðust jafnvel raddir úm það, að vinstri stjórn-
in bæri hag útgerðarinnar um of fyrir brjósti. En jafn-
skjótt og „viðreisnin“ hófst var fótunum kippt svo
rækilega undan togaraútgerðinni, að nýir togarar voru
vart komnir til landsins, fyrr en þeim var lagt í þang-
hafið.
•
ð er skýlaus. krafa almennings, að þegar í stað verði
samið við sjómenn og rekstrargrundvelli útgerð-
arinnar komið í raunhæft horf. — í síðustu Vísis-
grein sinni ræddi f jármálaráðherra um . „læknisverk
viðreisnarinnar“. Vill nú ekki ráðherrann skýra ná-
kvæmlega frá þessu „læknisverki“ gagnvart útgerð-
inni og þeim efnahagslegu afleiðingum, oem ,það hefur
haft fyrir þjóðarbúið undanfarna mánuði? — b.
’ta
Jindrich Rohan ásamt eiginkonu og dóttur að Melhaga 5.
Rœtt um sinféníuhf jámsveit &q annað við
JINDRICH
Það var daginn éftir síðustu
tónleika sinfóníuhljómsveitar-
innar, að íréttamaður Þjóðvilj-
ans bankaði uppá í kjallara að
Methaga 5, þar sem stjórnandi
hljómsveitarinnar, Jmdrich Ro-
Shan, býr með konu sinni og
dóttur.
Yfir kaffibolla barst talið að
hljómleikunum kvöldið áður.
— Ég hafði það. á tilfinn-
ingunni, sagði Rohan, að öll
(hljómsveitin hefði gerði sitt
bezta í gœrkvöld, og það er
einn meginstyrkur þessarar
hljómsveitar, að meðlimir henn-
ar spila af lífi og sál og nota
gáfur sínar eins og bezt verð-
ur á kosið. Frá tæknilegri hlið
séð, leysti hljómsveitin verk-
efnin ágætlega af hendi. —
Það eru kaflar í Tjaikovskí-
sinfóníunni sem eru mjög erf-
iðir. Rohan sagði ýmislegt fieira
um hljómsveitina og komum
við að sumum þeim þáttum
síöar, en nú skulum við heyra
hvað hann hefur að segja um
persónulega hagi.
— Ég byrjaði ungur að leika
á píanó og klarinett, Þegar ég
var í skóla stofnaði eg dans-
hljómsveit og lék einnig kamm-
ermúsik, en gerðist ekki tón-
listarmaður að atvinnu. Faðir
minn, sem var lögfræðingur,
vildi að ég gengi menntaveg-
inn. Þegar heimsstyrjöldin var
í aðsigi flúðum við í tæka tíð
til Englands. Ég átti í miklum
erfiðleikum með að fá atvinnu,
því þá voru sVo margir at-
vinnulausir og útlendingar
íengu ekki . atvinnuleyfi.. Ég
reyndi að leika í næturidúþrb,
en lögreglan þefaði mig fljót-
lega uppi og sagðist mundu
senda mig í fangelsi, ef ég
reyndi þetta aftur. Ég hefði
•» "V ■». • »1.rri;|..i iin
átt að fá sekt, en þar sem ég
var Tékki og Englendingar vin-
samlegir okkur, þá slapp ég
við hana. Ég hafði síðan ofan
af fyrir mér með tungumála-
kennslu og tónlis.tarkennslu cg
gat um leið haldið áfram klari-
nettnámi. Þegar svo styrjöldin
um Bretland stóð sem hæst,
gat ég ekki setio aðgerðarlaus
og lét innrita mig í tékknesku
útiagahersveitina. Ég var 25 ára
gamall þegar stríðinu lauk cg
þá var ég í Frakklandi. . Ég
hélt þaðan þegar í stað til
Tékkóslóvakíu. Þegar þangað
kom var mér boðíð að gerast
aðalumboðsmaður tékknesks
hljómplötufirma í Bretlandi.
Þetta tilboð var ákaflega freist-
andi, en mig langaði að læra
hljómsveitarstjórn, og hugsaði
því með mér, að ég gæti þá
alltaf snúið mér að umboðs-
mannsstarfjnú síðár, hafnaði
því boðinu og' snéri mér að
tónlistarnáminu. Jdfnhliða því
lék ég i danshijómsveit, en
var.ð fljótt leiðúf á . þvi að
leika sama lagið aftur og aííur
og fékk sta.rf sem aðstpðarrpað-
ur við óperuleikhús. Að nami
loknu sfjórnaði ég m.a. blönd-
uðum kór og kariakór. Síðan
fékk ég stöðu sem stjómandi
sinfóníusveitar hersins og starf-
aði þar í 2—3 ár og férðaðist
víða, m.a. til Kína, Sovétríkj-
anna, Ungverjalands og Pól-
lands. 1 þessu starfi fékk ég
eldSkírnina cg eftir það komst
ég að sem aðstoðarmaður dr.
Smetaceks í Prag og þrem ár-
um síðár hækkaði ég í tign sem
fullgildur stjómándi.
Rohan sagði að eitt aðalstarf
sitt í Prag hefði, verið að und-.
irbúa og stjóma æskiilýðstón-
leikum í saniráði við skólaT
kennara, á sama hátt og gert
hefur verið hér heima í vétur.
öll. skólabörn á aldrinum 12—
16 ára fara tvisyar á ári á sér-
staka skólatónleika, sem haldn-
ir eru í Smetana tónlistarhöll-
inni sem tekur um 1400 manns
í sæti, og eru hljómleikarnir
þáttur í almennri menntun
unglinga. Áður en tónleikarnir
eru haldnir útskýra kennárar
. verkin fyrir nemendum, leika
kafla ef þeir eru tónlistarménn,
ræða almennt úm verkin ’ og
tónskáldin. Á tónleikunum
kynnir stjórnandinn hljóðfærin
hvert um sig, t.d. strengja-
hljóðfærin, lætur leika kafla
úr þeim verkum sem á að
flytja, til frekari útskýringar,
og síðan eru verkin leikin eins
og á venjulegum tónleikum.
Unglingarnir greiða nokkrar
k'rónur í aðgangseyri er múnar
þá litíu, en nægir fyrir útgjöld-
um hljómsveitarinnar.!
Þessir æskulýðstónleikar hafa
gefizt mjög vel og unga íólkið
sýnir mikinn áhuga. Margt af
þessu skólgfólki fær það mik-
• inh áhuga á tónlist,' að það
heldur áfram að s'ækja tón-
leika þegar það hættir námi.
Þessir æskulýðstónleíkar eru
skipulagðir fyrirfram ' í' heild
fýrir eitt starfstímabil og' öll
gögn varðandi t’ónleikana send
prentuð til kennara í skólurfum,
þannjg að þeir sjá mpð nægum
fyrirvara hvaða verk vérða
leikin og eítir hvaða höfunda
og geta þvf undirbúið nemend-
ur betxir undir tónleikahaldið.
Það var auiýheyrt á Rohah að
þessi starfsemi var honum mjög,
að. skapi.. ;
Að. stjórna hljórnsvéit : er
meir en nafnið -tómt, pg :það
er erfitt fyrfr yehjulegan; á-
_ ÞJÚ-ÐVILJINN — Laugardagur 9. júní 1962