Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 30. aprfl 1963
ÞIÚÐVIIIINN
SfÐA J
Bretar boða til ráðstefnu
16 ríkja um fiskveiðimál
LONDON 29/4 — Bretar hafa
ákveðið að segja upp Norður-
sjávarasmningnum um fiskveið-
ar til þess að hafa frjálsar
hendur til að færa út fiskveiði-
lögsögu sína sem nú er þrjár
mí'ur. Jafnframt aetla Bretar að
efna til umfangsmikillar fisk-
veiðaráðstefnu í London næst-
komandi september og skal þar
meðal annars rætt um fiskveiði-
réttindi á Norðnr-Atlanzhafi.
markaðsréttindi og eftirlit með
fiskveiðum. Sextán ríkjum
verður boðið að taka þátt í ráð-
stefnunni, EBE-ríkjunum, Frí-
verzlunarbandalagsríkjanum. ís-
landi, írlandj og Spáni.
Edward Heath varautanrikis-
ráðherra skýrði frá þessari á-
SANTO DOMINGO 29/4. Rík-
isstjómin í Dóminikanska lýð-
veldinu hefur ákveðið að fram-
lengja frest þann sem hún hef-
ur gefið stjórn Haitis til að hafa
á brott herlið sem nú hefst við
í sendiráði Dóminlkanska Iýð-
veldisins í Port-au-Prince. Frest-
urinn rennur út um miðnætti í
nótt samkvæmt íslenzkum tíma.
Götum hefur víða verið lokað
í Port-au-Prince og hervörður
er hafður við sendráð suður-
amerísku ríkjanna i borginnj.
Fjölmargir andstæðingar Duvali-
ers einræðisherra hafa leitað
hælis í sendiráðum þessum.
Deilurnar milli Dóminikanska
lýðveldisins og Haitis hófust í
lok vikunnar er leið eftir að
kvörðun stjómarinnar í neðri
deild þingsjns í lag Lýsti hann
þvj yfir að Bretland segði upp
Norðursjávarsamningnum frá
1882 frá og með 24. júní 1964
og teldi sig úr því ekki vera
bundið ákvæðum samningsins.
Þrigfgfja mílna
mörkin hæpin
Heath sagði að íiskveiða-
vandamálið hafj stöðugt orðið
erfiðara viðfangs. Orsökin væri
sú að nokkur rikj hefðu faert
fiskveiðilögsögu sína út á „op-
ið haf“. Þetta hefði valdið brezk-
um togurum miklu tjóni og orð-
ið tji þess að. brezka stjórnin
komið hafði til skothríðar í
Port-au-Prince. Stjóm Dómini-
kanska lýðveldisins fullyrðir að
Haiti-lögregla hafi tekið dómini-
kanska sendiráðið á sitt vald,
rannsakað skjalasafnið og tekið
til fanga Haiti-borgara sem leit-
að hafi hælis í byggingunni.
Haiti rauf stjórnmálatengsl
við Ðóminikanska lýðveldið á
sunnudagskvöldið. Juan Bosch,
forseti í Santo Domingo. hefur
sakað stjóm Duvaliers um að
ætla að myrða sig. — Ef sam-
særið yerður ekki, Húr .sögunni
innan sólarhrings munum við
uppræta það með öllum þeim
ráðum sem okkur eru tjltæk,
sagði Bosch í útvarpsræðu á
sunnudagskvöldið.
tók að íhuga hvort brezkum
fiskvejðum værj í heild hag-
kvæmt að viðhalda þriggja
mílna mörkunum umhverfis
Bretl andsstren dur.
Öll ríki sem eiga strendur að
Norðursjó. nema Noregur, eru
aðilar að Norðursjávarsamningn-
um f samningnum er kveðið
á um þriggja mílna fiskveiði-
lögsögu. Unnt er að segja hon-
um upp með eins árs fyrirvara.
Heath skýrði frá því að Breta-
stjórn hefði gert öllum sem hlut
ættu að máli viðvart um upp-
sögn samningsins síðastliðinn
föstudag. Sagði hann að ekki
væri rétt að mejna brezkum
fjskimönnum, lengur um einka-
rétt til fiskveiða meðfram strönd-
um landsins. Að undanförnu
hafa brezkir fiskimenn hvað
eftir annað krafizt þess að
stjómin færði fiskveiðilögsög-
una út í sex mílur.
„Flókin vandamál“
Heath sagði að nauðsynlegt
væri að taka uPP viðræður um
hin mörgu og flóknu vandamál
varðandi fiskveiðar Hann gat
um alþjóðlegu ráðstefnurnar sem
haldnar voru í Genf 1958 og
1960 og sagði að þær hefðu eng-
an árangur borið. Einnig minnt-
ist hann á hina misheppnuðu
tilraun Breta til að komast inn
í Efnahagsbandaiagið.
f fréttastofufregnum er skýrt
frá því að embættismenn í þjón-
ustu brezku stjórnarinnar hafi
sagt frá því að Bretar hyggðust
ekki leggja neinar fullunnar týl-
lögur fyrir ráðstefnuna, heldur
ætli fyrst og fremst að ræða
málið
Sömu heimiidarmenn herma að
Bretastjóm boði nú til fisk-
veiðaráðstefnu meðal annars
vegna þess að landhelgin við
'ísland og Færeyjar hefur verið
Stækkuð.
Hernumið sendiráð
Viðsjár á eyju í
Karabíska hafinu
„ Þjóðf lutningar"
Hundruð þúsunda Itala dvcliast erlendis við vinnu og tugþúsundir
þeirra fóru heim um helgina til að kjósa í þingkosningunum, en
atkvæðagreiðsla utan kjörstaðar er ekki leyfð á ltalíu. Þeir komu
frá Hamborg og Miinchen, París og Basel og fóru margir aila
leið suður til Sikileyjar Hi.-.ir voru þó fleiri sem ekki áttu þess
kost að fara heim til að kjósa, og er Iítill vafi á því að
• ¥ i. >: t'íIMO'* »r> r > ’ ,f'1' ■ O! <
verklýðsflokkarnir hafa fyrir bragðið misst af mörgum atkvæðum.
Myndin er tckin þegar ein af lestunum sem flutti þá heim kom
til aðalbrautarstöðvarinnar í Róm fyrir helgina.
íhaldiS tapar
/ Austurríki
VlN 29/4. Forsetakosningar i
Austurríki fóru fram á sunnudag.
Sósíaldemókratjnn Adolf Schárf
var cndurkosinn og hlaut meira
en 600.00 atkvæðum fleira en
íhaldsmaðurinn Julius Raab. í-
lialdsframbjóðandinn hlaut mun
minna fylgi en flokkur hans
hlaut í þingkosningunum síð-
astliðinn nóvember. Sömuleiðis
var fylgi hans minna en íhalds-
frambjóðandinn hiaut vjð for-
setakosningamar 1957.
Adolf Schárf er 73 ára að
aldri. Árið 1934 var hann hand-
tekinn og sat í ýmsum fanga-
búðum. Eftir lok heimsstyrjald-
arinnar varð hann varaforsætis-
ráðherra og brátt viðurkenndur
sem helzti leiðtogi sósíaldemó-
krata í hugmyndafræðilegum
efnum. Hann var kosinn fonseti
/trið 1957 og hefur nú verið kjör-
inn til að gegna því embætti
í sex ár til viðbótar.
Úrslit þessj eru talin vera
talsverður sigur fyrir sósíaldemó-
kraia. Crtreið íhaldsins er hins-
vegar ill. þar sem flokkur þeirra
tapaðj 200.000 atkvæðum mjðað
við þingkosningarnar í nóvem-
ber.
Kosmos 16.
sendur upp
MOSKVU 29/4 — í gær skutu
Sovétríkin gervihnetti á loft, og
er það 16. Kosmos-hnötturinn
sem sendur hefur verið út i
geiminn. Ti’gangur geimskots-
ins er að leggja grundvöll að
mannaferðum til tunglsins Sov-
étríkin hafa sent á loft einn
gervihnött mánaðarlega frá þvi
i marz í fyrra.
Geimskotið heppnaðist með
ágætum. Kosmos 16. fór inn á
fyrirhugaða braut sina og öll
tæki um borð unnu eðiilega.
Hnötturinn fer umhverfis jörðu
á 9. mínútum Jarðfirð hans er
407 km. en jarðnánd 207 km.
Ofsóknarlögin samþykkt
HaMa ma
fangelsi
án déms og laga í S-Afríku
HÖFÐABORG 29/4. I dag
samþykkti þingið i Suður-Afr-
íku hin nýju ofsóknarlög stjórn-
arinnar. Samkvæmt lögum þess-
um hefur lögreglan heimild til
að handtaka mann sem grunaður
er um afbrot og halda honum
hvað eftir annað um þriggja
mánaða skeið í einangrunar-
klefa án þess að dómstóll fjalli
um mál hans.
Eini þingmaðurinn sem greiddi
atkvæði gegn stjórnarfrumvarp-
inu var frú Helen Suzmann úr
Framfaraflokknum. 1 ræðu sinni
gaf dómsmálaráðherrann Balt-
hazar Vorster í skyn að þessi
lög yrðu ekki þau síðustu sinn-
ar tegundar sem stjórnin setti
til þess að brjóta andstæðinga
kynþáttaaðskilnaðarins á bak
aftur.
í hinum nýju lögum er kveðið
á um dauðarefsingu fyrir tvenns
konar glæpi. Dauðasekir skulu
þeir vera sem fara út úr land-
inu til að r.ema skemmdarverka-
starfsemi eða hvetja til þess að
stjórn Suður-Afríku sésteyptmeð
valdi. Halda má fólki 1 fangelsi
í 90 daga án þess að það fái
að hafa samband við lögfræði-
inga, dómstóla eða ættingja.
Lögmenn mótmæla
Samband lögmanna í Jóhann-
esarborg lýsti í dag yfir ugg
sínum vegna laga þessara
lömennirnír að heitnild til handa
la^aVunni til þess að halda
fólki í fangelsi án dóms og laga
brjóti í bága við frumatriði sér-
hverra hegningarlaga í sérhverju
menningarlandi. Ennfremur segja
lögmennimir að kerfi sem veiti
lögreglumanni' heimild til að
yfirheyra borgara sei» hann
grunar um afbrot geti hæglega
leitt til misnotkunar og harð-
stjórnar.
Lögreglan í Suður-Afríku
skýrði frá þvi í dag að frá því
í nóvember síðastliðnum hafi
verið handteknir um 2.000 menn
sem grunaðir eru um að vera
meðlimir í neðanjarðarhreyfing-
unni Poqo. Fylgdi það sögunni
að fjölmargir forystumenn hreyf-
ingarinnar hefðu verið handtekn-
ir eftir að lögreglan hafði kom-
izt yfir bréf sem svertingja-
kona ein hafði á sér er hún
var handtekin. í bréfunum voru
fyrirskipanir til tíu Foqo-for-
irtgja um að hefja uppreisn gegn
stjórn hvítra manna.
Leyniskjöl um uppreisn
Samkvæmt fréttum frá Jó-
hannesarborg hefur lögreglan í
brezka vemdarsvæðinu Basuto-
landi komizt yfir leyniskjöl sem
fjalla um skipulagða uppreisn
gegn valdhöfunum í Suður-Afr-
íku. Skjöl þessi fundust við hús-
leit í aðalbækistöðvum Alafrísku
samtakanna í Basutolandi.
1 dag var hinum þekkta svert-
ingjaleiktoga Robert Sobukwe
sleppt úr baldj, en undanfarin
þrjú ár hefur hann setið í fang-
elsi í Suður-Afríku. Hann var
dæmdur fyrir að gangast fyrir
mótmælaaðgerðum gegn vega-
bréfslögum Verwoerd-stjórnar-
innar. Það var við slfkt tæki-
færi sem lögreglan hóf skothríð
gegn hópi negra í Sharpeville
í marz 1960 og drap tiu þeirra.
Vinnudeilur í Vestur-Þýzkalandi
Verkamenn gera verkföll og
atvinnurekendur verkbðnn
BONN 29/4 — Melra en 100.000
málmiðnaðarverkamenn í fylk-
inu Baden-Wúrttembcrg í Vest-
ur-Þýzkalandi Iögðu í dag nið-
ur vinnu til að knýja fram
kauphækkun. Krefjast- þeir að
laun sín hækki um átta prós-
ent. Vinnuveitenduriiir hafa
svarað með því að boða verk-
bann sem ná mun til 500.000
verkamanna í iðnaðarhéruðun-
um í suðvesturhluta iandsins.
1,2 milljónir í verk
fall?
Verkbannið .mun hefjast eftir
að vinnutímj er úti á þriðju-
daginn Er þetta í fyrsta sinn
sem vestur-þýzkir atvinnurek-
„Kúba ekki buguð meðan
Sovétríkjanna nýtur v$"
I MOSKVU 29/4 — Fidel Castro,
yorsætisráðherra Kúbu, kom í
gær til Moskvu. Krústjoff for-
sæíisráðherra tók hjartanlega á
móti honum á flugveiiinum.
Síðan var haldið til Rauða torgs-
ins, þar sem þcir báðir hcldu
ræður.
Krústjoff fagnaði Castro ákaf-
Iega scm fuiltrúa fyrsta sósíalist-
íska landsins f Ameríku. Sagði
hann að Sovétríkin myndu ævin-
lega standa við hlið Kúbumanna
í baráttu þeirra fyrir sósíallst-
ískri uppbyggingu.
Castro talaðl í þrjá stundar-
fjó'-^unga. Hann sagði að vopn
t’rá Sovétríkjunum og öðrum sós-
íalistískum ríkjum hefði gert
Kúbumönnum kleift að hrinda
árásum gagnbyltingarmanna og
að heimyfirráðseggirnir myndu
aldrei geta bugað Kúbu meðan
Sovétríkjanna nyti við.
Verður líklega í
mánuð
Meðal þeirra sem tóku á nóti
Castro á Moskvuflugvelli voru,
auk Krústjoffs, Bresnéff forseti
Sovétríkjanna og geimfararnir
Gagarín og Nikolaéff. Anastas
Mikoian. fyrsti varaforsætisráð-
herra Sovétríkjanna, fylgdi hon-
um frá Murmansk. Castro og
Krústjoff hafa eitt sinn áður
hitzt — en það var á allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna í
New York haustið 1960.
1 dag ræddi Castro við Krú-
stjoff. en í kvöld fóru þeir sam-
an í Bolshoi-leikhúsið. en bar
var Svanavatnið sett á svið.
Fréttastofur hafa það eftir
starfsmönnum kúbanska sendi-
ráðsins í Moskvu að Castro Tiuni
að öllum likindum dveliast um
mánaðartíma í Sovétríkjunum.
Telja ýmsir að þá muni Castro
vera viðstaddur fund miðstióroar
sovézka kommúnistafl. hinn “>8
maí. en þá verða hugmyo4a-
fræðileg vandamál á dagskrá.
enöur grípa tjl slíkra aðgerða.
Á föstudag mun stjórn verk-
lýössambandsins vestur-þýzka
koma saman og taka ákvörðun
um hvorf boða skuij verkfall
allra málmiðnaðarverkamanna í
fylkinu Nordrhein-Westfalen, þar
á meðal iðnaðarhéraðjnu Ruhr.
Er hér um 1,2 milljón verka-
menn að ræða. Um tveir þriðju-
hlutar þeirra eru meðlimir í
verklýðsfélögum og hafa þeir
allir greitt atkvæði með því að
hefja verkfall.
„Treystið á
samtakamáttinn“
f dag stöðvaðjst meðal ann-
ars vinna í Mercedes-verksmiðj-
unum j Stuttgart og Daimler-
Benz-verksmjðjunni i Mannheim,
auk margra raftækjaverksmiðja.
Vinnuveitendur í Nordrhein-
Westfalen hafa ákveðið að koma
saman á fund á fimmtudag og
ræða um þag hvort hafið skulj
verkbann í fylkjnu
Formaður sambands vestur-
þýzkra málmiðnaðarverkamanna
sagði i kvöld að atvinnurekend-
ur hefðu hlaupið á sig er þeir
boðuðu verkbannið. Sagði hann
að samband sitt væri reiðubúið
til að hefja samningsumleitan-
ir um kauphækkunina
Stjórn sambandsins sendi í
dav út orðsendineu þar sem
sVr,-*s» v.ar á verkamenn að
s,<ja og treysta á samtaka-
mátt verkalýðsins.
i
(