Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 8

3 SÍÐA
ÞJðÐVlUINN
Þriðjudagur 30. apríl 1963
FISKIMÁL -
Jóhonn J. E. Kúld
Togarinn Úlaíur Jóhannesson bundinn við brjggju í Reykjavíkurhöfn.
Hversvegna geta Norömenn
það, en ekki Islendingar.
,Þau tíðindi hafa nú gerzt, að
norskur útgerðarmaður hefur
kéypt botnvörpunginn Ölaf Jó-
hannesson af íslenzka ríkinu
fyrir aðeins 2 milljónir og 750
þús. viðreisnarkrónur, eftir því
sem sagt hefur verið frá í blöð-
um.
Togarinn Ólafur Jóhannesson
var byggður í Aberdeen árið
1951 og því aðeins 12 ára gam-
ajl. Þetta hefur alla tíð verið
talið eitt af betri skipum ís-
lenzka togaráflotans. Togarinn
var eign Vatneyrarbræðra á
Patreksfirði og gerður út það-
an, þar til hann stöðvaðist sök-
ujn viðreisnarkreppu í togaraút-
gprðinni, en síðan innlimaði fs-
lenzka ríkið hann eftir nauð-
upgaruppboð í sinn togaraflota,
sem frsegastur hefur orðið fyrir
það afrek að liggja bundinn í
höfnum árið um kring. Það má
sjálfsagt til sanns vegar færa,
að þakkar verð sé þessi síðasta
ráðstöfun ríkisstjómarinnar, að
hefja sölu á togaraflota sínum
úr landi, i stað þess að láta
skipin grotna niður í höfnum,
þó óneitanlega sé hér ekki um
„toppsölj“ að ræða. En nú þeg-
ar þessi sala hefur farið fram,
og skipið verður flutt til Nor-
egs. þar sem sett verður í það
díselvél i stað gufuvélarinnar,
og máske fleiri breytingar gerð-
ar á því í samræmi við kröfur
tífnáns, þá fer ekki hjá því að
margir spyrji. Hvers vegna ge+a
Norðmenn það í þessum efnum
sem íslendingar geta ekki?
Ég þarf ekki að spyrja um
ástæðuna, hún er augljós. Ég
hef margsinnis í þessum þáttum
sýnt fram á það, að norskir út-
gerðarmenn hafa fengið og fá
miklu hærra verð fyrir allan
fisk og síld, heldur en Islend-
ingar, og þessi mismunur hefur
farið stórlega vaxandi á við-
reisnartímabilinu. Þó selja báð-
ar þjóðirnar yfirleitt fiskafurðir
sínar á sömu erlendu markað-
ina. og kaup við vinnslu á fisk-
inum hefur verið talsvert hærra
í Noregi heldur en hér. En
Vfxtir af rekstrarlánum hafa
hinsvegar verið miklu hærri
hér heldur en í Noregi; og sá
sjúkdómsfleinn hefur staðið
djúpt í holdi útgerðarinnar og
stendur ennþá, með þeim af-
leiðingum að togaraútgerðin
hefur verið um margra ára
skeið eins og sjúklingur sem
ekki getur á heilum sér tekið.
I gegnum vaxtahækkunina og
ýmsar aðrar álögur, svo sem
alltof háan útflutningstoll, tók
viðreisnin meira af útgerðinni
en hún rétti henni. Þar liggur
hundurinn grafinn.
Vélbátaútgerðin hefur flotið
einungis sökum metafla á
þorskveiðum og síldveiðum síð-
urðu ár. Þó hefur ástandið ekki
verið beta þar en svo, að rfkis-
stjómin hefur talið nauðsyn-
legt að greiða vátryggingagjöld
skipanna, og staðið beint og ó-
beint að kjararýmun skipshafn-
anna, sem einskonar bætur fyr-
ir viðreisnina. Hefði ríkt nokk-
urn veginn eðlilegt ástand í
togaraútgerðinni, þá hefði
aldrei komið til þess, að góð
skip væru seld úr landi þar sem
erlendir eigendur breyttu þeim
í samræmi við kröfur tímáps.
Nei, að sjálfsögðu hefðu þá Is-
lendingar sjálfir látið breyta
skipunum og síðan haldið þeim
úti til veiða.
/
Skilyrði Norðmanna til tog-
veiða eru á engan hátt betri,
frá hendi móður náttúru, held-
ur en skilyrði Islendinga til
sömu veiða, síður en svo. En
hitt virðist aftur á móti ó-
yggjandi staðreynd, eins og
þessi togarakaup bera vitni um,
að það er búið betur að útgerð-
inni í Noregi heldur en á ís-
landi, af opinberri hálfu í dag,.
og það gerir gæfumuninn. Við
þurfum áreiðanlega ekki mörg
ár með meðalafla vélbátaútveg-
inum til handa, við sömu að-
stæður frá opinberri hálfu og
nú eru ríkjandi í dag, til þess
að farið verði að selja nýju
línuveiðarana úr landi fyrir
brot af því verði sem fyrlr þá
hefur verið greitt nú. Það hefur
skeð margt ótrúiegra en það að
slíkt verði endaskeið viðreisnar-
innar, ef þjóðin lofar henni að
lifa svo lengi.
Áttræð í dag:
Frú Guðríður Guttormsdóttir,
i dag er áttræ'ð frú Guðríð-
Ur Guttormsdóttir á Dallandi
í Mosfellssveit. Hún fæddist á
Sválbarði í Þistilfirði, dóttir
sera Guttorms Vigfússonar frá
Ási í Fellum, er þar var þá
prestur, og Þórhildur Sigurðar-
dóttur frá Harðbak á Sléttu.
Á Svalbarði ólst Guðríður
upp með foreldrum sínum til
fimm ára aldurs. En árið 1988
fluttist séra Guttormur að Stöð
í Stöðvarfirði, en það brauð
hafði hann þá sótt um og feng-
ið. Ferðalag fjölskyldunnar
TECTYL
er ryðvöm.
austur á Stöðvarfjörð hefði
þótt tíðindum sæta á vorum
dögum, því að það tók 3 vik-
ur. Guðríður og Guðlaug yngri
systir hennar voru á leiðinni
hafðar í trékössum, sem hengd-
ir voru sitt hvorum megin á
einn klakkhestinn. Þessum um-
búnaði öllum 02 ferðalaginu
hefur Guðriður lýst mjög
skemmtilega í blaðaviðtali á
s.l. sumri.
f Stöð átti Guðríður_ svo
heima til rúmlega tvítugs.
Árið 1905 giftist hún Þorsteini
Mýrmann, kaupmanni á Stöðv-
arfirði. Eftir nær áratugs dvöl
í Stöðvarþorpi fluttu þau hjón
að Óseyri, sem er innan við
fjarðarbotninn í Stöðvarfirði.
Þar bjuggu þau til dauðadags
Þorsteins, árið 1943, eða í nær
þrjá áratugi. Eftir lát manns
síns hefur Guðríður átt heima
hjá börnum sínum til skiptis.
Þau Guðríður og Þorsteinn
eignuðust 7 börn. Af þeim eru
6 á lífi. en Björn sonur þeirra
dó uppkominn. Þau eru:
Pálína, gift Guðm. Björnssyni
kennara á Akranesi; Skúli,
Hennari við Melaskólann í
Rvik _ og framkvæmdastjóri
Umf. íslands; Friðgeir, oddviti
á Stöðvarfirði. Anna, gift séra
Kristni Hósessyni á Eydölum
I Breiðdal, Halldór vélvirki, nú
verzlunarm. í Reykjavík; Pétur
lögfr. og bóndi á Dallandi.
Þótt Guðríður Guttormsdótt-
ir hafi nú átta áratugi að baki.
myndu fáir trúa því, sem sæju
hana og heyrðu í fyrsta sinn.
Frítt andlit hennar virðist ekki
rist rúnum erfiðis og harðrar
baráttu íslenzkrar bóndakonu.
þó að hún hafi árejðanlega
mætt hvorutveggja í eins rik-
um mæli og flestar jafnöldrur
hennar núlifandi. Minni henn-
ar virðist ekki einasta óskert.
heldur er það miklu skarpara
en flestra yngri manna og
kvenna; gild sönnun þess var
Hversvegna ekki leitarskip
fyrir togarafíotann?
Þegar sala ríkisstjórnarinnar
á togaranum Ölafi Jóhannes-
syni varð kunn, þá kom þessi
spurning fram á varir margra
sjómanna. Hversvegna var Öl-
afur Jóhannesson ekki gerður
að leitarskipi fyrir togaraflot-"
ann? Það er ekki undarlegt þó
spurt væri. því að allir sem
eitthvað skyn bera á þessi mál.
vita að mikil vöntun hefur
verið undangengin ár á slíku
skipi, og þetta skip var að
ýmsra dómi, vel til fallið að
verða gert að leitarskipi ,með
nokkrum breytingum. Og óneit-
anlega hefði það sýnt meiri
manndóm að breyta þessu góða
skipi í það horf heldur en selja
það úr landi fyrir lítinn pen-
ing.
Það hefur mikið verið kvart-
að á undanfömum árum yfir
rýrum afla togaranna, en að
nokkuð hafi verið gert af viti
til að rétta hlut þeirrar útgerð-
ar, það er af og frá. Fyrsta
skrefið sem stíga þarf togaraút-
gerðinni til stuðnings er að
halda úti fiskileitarskipi. Þær
erlendar togaraútgerðir sem
mestan afla hafa borið úr být-
um á undangengnum árum.
hafa allar notið stuðnings fiski-
leitarskipa. sem ýmist hafa ver-
að koma þeim í framkvæmd.
Eitt af síðustu verkum við-
reisnarinnar áður en alþingis-
kosningar fara í hönd, er að
selja togarann Ólaf Jóhannes-
son úr landi í stað þess að láta
breyta skipinu í fiskileitarskip.
Ýmsir sem góða þekkingu hafa
í þessum efnum telja þó að
einmitt þetta skip, hafi ýmsa
þá kosti sem gott fiskileitarskip
þurfi að hafa. Við eigum úrvals
togaraskipstjóra á heimsmæli-
kvarða, heilan hóp. En það er
ekkert gert til að létta þeim
störfin á hafinu. 1 dag má
segja að íslenzkir togarasktp-
stjórar þurfi í fjölda tilfella að
vinna við miklu verri aðstæð-
ur, heldur en erlendir stéttar-
bræður þeirra sem njóta leið-
beininga frá fiskileitarskipum
um afla. Þessir erfiðleikar erj
alltaf og allsstaðar fyrir hendi,
en þó mestir þegar skipin
sækja fisk á fjarlæg mið, þar
sem engir dagar mega missast í
beina fiskileit svo að hægt sé
að skila farminum óskemmdum
til heimahafnar eða á erlendan
markað. Þetta vita víst allir á
íslandi, að undanteknum þeim
sem hefðu átt að hafa forust-
una af ríkisins hálfu um lag-
færingu á þessu algjörlega óvið-
unandi ástandi, sem er áreið-
anlega búið að kosta þjóðina
mörg hundruð milljónir króna
16250 VINNINGAR!
Fjorði hver miði vinnur að með^ltali!
Hæstu vinningar 1/2 milljón krónur.
Lægstu 1000 krónur.
Dregið 5. hvers mánaðar.
Shodr
ðmSt 5 mrtrvno ER
KJORINN BILL FYRIR fclENZKA VEGi:
RYÐVARINN,
RÁMMBYGGÐUR,
AFLMIKIU.
OG ÓDÝRARI
TEHKNE5KA BIFREIÐAUMBOÐI-Ð
V0NAR5TRÆTI 12. SÍMI 3TSSI
Norski fáninn blaktir á
togaranum.
ið gerð út af viðkomandi ríkj-
um eða þá af stórum togara-
félögum sem átt hafa marga
tugi skipa, og þá stundað fiski-
Ieit á eigin kostnað. Við erum
að verða að nátttröllum á þessu
sviði, fylgjumst alls ekki með
tímanum. Ábendingar okkar
færustu aflaskipstjóra á tog-
araflotanum í þessum efnum
hafa verið látnar sem óheyrðar,
af íslenzkum valdhöfum sem
hefðu stöðu sinnar vegna átt
Dullundi
það, er hún heimsótti s.l. sum-
ar í fyrsta skiptj eftir 74 ár
bernskustöðvarnar, sem hún
yfirgaf fimm ára gömul. og
stóð þá umhverfið allt ljóslif-
andi fyrir hennj. Hygg ég þetta
einstakt.
Aðeins í einu hefir Elli kerl-
ingu tekizt að beygja Guð-
ríði: heyrn hennar er farin að
bila dálítið.
Ég kynntist ekki Guðríði
Guttormsdóttur að heitið gæti
fyrr en fyrir liðlega áratug.
Mér hefir veitzt sú ánægja að
hitta hana oft á þessu tíma-
bili og fræðast af henni um
liðinn tima og frændfólk okk-
ar. Fyrir þessi góðu kynni
þakka ég henni af alhug á
þessum merkisdegi hennar. Og
ég vonast til að eiga eftir að
hitta hana jafn erna í mörg
ár enn. Til hamingju með dag-
inn, Guðríður!
Sig. Blöndal.
síðustu árin.
Aðalskoðun
bifreiða í lögsagnarumdæmi Keflavíkur árið 1963, fer
fram við hús Sérleyfisbifreiða Keflavikur dagana 2.-27.
kl. 9—12 og kl. 13— •16,30, svo sem hér segir;
Fimmtud 2. maí ö- 1 til 50
Föstud 3. maí ö- 51 til 100
Mánud. 6. maí 0-101 til 150
Þriðjud. 7. maí 0-151 til 200
Miðvikud. 8. maí Ö-201 til 250
Fimmtud 9. maí Ö-251 til 300
Föstud 10. mai Ö-301 til 350
Mánud 13. mai Ö-351 til 400
Þriðjud 14 maí Ö-401 til 450
Miðvikud 15. maí Ö-451 til 500
Fimmtud 16. maí Ö-501 til 550
Föstud. 17. ir.aí Ö-551 til 600
Mánud. 20 maí 5 Ö-601 til 650
Þriðjud 21. maí Ö-651 til 700
Miðvikud. 22. maí Ö-701 til 750
Föstud 24. maí Ö-7M til 800
Mánud 27. maí Ö-800 og þar yfir
Sömu daga verða reiðhjól með hjálparvél skoðuð. Við
skoðuri skulu ökumenn leggja fram fullgild ökuskírteini.
—Sýna ber og skilríki fyrir því, að bifreiðaskattur og
vátryggingariðgjald Okumanna fyrir árið 1962 séu |reidd
og lögboðin vétrygging fyrir hverja bifreið sé í gildi.
Hafi gjöld þessi ekki verið greidd, verður skoðun ekki
framkvæmd og bifreiðin tekin úr umferð, þar til gjöld-
in eru greidd. Kvittun fyrir greiðslu afnotagjalds út-
varpsviðtækis í bifreið, ber og að sýna við skoðun. —
Vanræki einhver aö koma bifreið sinni til skoðunar á
réttum degi, án þess að hafa áður tilkynnt skoðunar-
mönnum lögmæt forföll með hæfilegum fyrirvara, verð-
ur hann látinn sæ!a sektum samkvæmt umferðalögum
og lögum um bifreiðaskatt og bifreið hans tekin úr um-
ferð, hvar sem tii hennar næst.
Þetta er hér með tilkynnt öllum þeim, sem hlut eiga
að máli.
Bæjarfógetinn í Kef.avík, 24. apríl 1963.
ALFREÐ GÍSLASON.
5wIh^bdöRNSSON * CO.
* O, BO* 15*4
Sími 24204
RíYKJAVt'"

RÚMAR ALLA
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963