Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 8

Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 8
3 SÍÐA ÞJðÐVlUINN Þriðjudagur 30. apríl 1963 FISKIMÁL - Jóhonn J. E. Kúld Togarinn Úlaíur Jóhannesson bundinn við brjggju í Reykjavíkurhöfn. Hversvegna geta Norömenn það, en ekki Islendingar. ,Þau tíðindi hafa nú gerzt, að norskur útgerðarmaður hefur kéypt botnvörpunginn Ölaf Jó- hannesson af íslenzka ríkinu fyrir aðeins 2 milljónir og 750 þús. viðreisnarkrónur, eftir því sem sagt hefur verið frá í blöð- um. Togarinn Ólafur Jóhannesson var byggður í Aberdeen árið 1951 og því aðeins 12 ára gam- ajl. Þetta hefur alla tíð verið talið eitt af betri skipum ís- lenzka togaráflotans. Togarinn var eign Vatneyrarbræðra á Patreksfirði og gerður út það- an, þar til hann stöðvaðist sök- ujn viðreisnarkreppu í togaraút- gprðinni, en síðan innlimaði fs- lenzka ríkið hann eftir nauð- upgaruppboð í sinn togaraflota, sem frsegastur hefur orðið fyrir það afrek að liggja bundinn í höfnum árið um kring. Það má sjálfsagt til sanns vegar færa, að þakkar verð sé þessi síðasta ráðstöfun ríkisstjómarinnar, að hefja sölu á togaraflota sínum úr landi, i stað þess að láta skipin grotna niður í höfnum, þó óneitanlega sé hér ekki um „toppsölj“ að ræða. En nú þeg- ar þessi sala hefur farið fram, og skipið verður flutt til Nor- egs. þar sem sett verður í það díselvél i stað gufuvélarinnar, og máske fleiri breytingar gerð- ar á því í samræmi við kröfur tífnáns, þá fer ekki hjá því að margir spyrji. Hvers vegna ge+a Norðmenn það í þessum efnum sem íslendingar geta ekki? Ég þarf ekki að spyrja um ástæðuna, hún er augljós. Ég hef margsinnis í þessum þáttum sýnt fram á það, að norskir út- gerðarmenn hafa fengið og fá miklu hærra verð fyrir allan fisk og síld, heldur en Islend- ingar, og þessi mismunur hefur farið stórlega vaxandi á við- reisnartímabilinu. Þó selja báð- ar þjóðirnar yfirleitt fiskafurðir sínar á sömu erlendu markað- ina. og kaup við vinnslu á fisk- inum hefur verið talsvert hærra í Noregi heldur en hér. En Vfxtir af rekstrarlánum hafa hinsvegar verið miklu hærri hér heldur en í Noregi; og sá sjúkdómsfleinn hefur staðið djúpt í holdi útgerðarinnar og stendur ennþá, með þeim af- leiðingum að togaraútgerðin hefur verið um margra ára skeið eins og sjúklingur sem ekki getur á heilum sér tekið. I gegnum vaxtahækkunina og ýmsar aðrar álögur, svo sem alltof háan útflutningstoll, tók viðreisnin meira af útgerðinni en hún rétti henni. Þar liggur hundurinn grafinn. Vélbátaútgerðin hefur flotið einungis sökum metafla á þorskveiðum og síldveiðum síð- urðu ár. Þó hefur ástandið ekki verið beta þar en svo, að rfkis- stjómin hefur talið nauðsyn- legt að greiða vátryggingagjöld skipanna, og staðið beint og ó- beint að kjararýmun skipshafn- anna, sem einskonar bætur fyr- ir viðreisnina. Hefði ríkt nokk- urn veginn eðlilegt ástand í togaraútgerðinni, þá hefði aldrei komið til þess, að góð skip væru seld úr landi þar sem erlendir eigendur breyttu þeim í samræmi við kröfur tímáps. Nei, að sjálfsögðu hefðu þá Is- lendingar sjálfir látið breyta skipunum og síðan haldið þeim úti til veiða. / Skilyrði Norðmanna til tog- veiða eru á engan hátt betri, frá hendi móður náttúru, held- ur en skilyrði Islendinga til sömu veiða, síður en svo. En hitt virðist aftur á móti ó- yggjandi staðreynd, eins og þessi togarakaup bera vitni um, að það er búið betur að útgerð- inni í Noregi heldur en á ís- landi, af opinberri hálfu í dag,. og það gerir gæfumuninn. Við þurfum áreiðanlega ekki mörg ár með meðalafla vélbátaútveg- inum til handa, við sömu að- stæður frá opinberri hálfu og nú eru ríkjandi í dag, til þess að farið verði að selja nýju línuveiðarana úr landi fyrir brot af því verði sem fyrlr þá hefur verið greitt nú. Það hefur skeð margt ótrúiegra en það að slíkt verði endaskeið viðreisnar- innar, ef þjóðin lofar henni að lifa svo lengi. Áttræð í dag: Frú Guðríður Guttormsdóttir, i dag er áttræ'ð frú Guðríð- Ur Guttormsdóttir á Dallandi í Mosfellssveit. Hún fæddist á Sválbarði í Þistilfirði, dóttir sera Guttorms Vigfússonar frá Ási í Fellum, er þar var þá prestur, og Þórhildur Sigurðar- dóttur frá Harðbak á Sléttu. Á Svalbarði ólst Guðríður upp með foreldrum sínum til fimm ára aldurs. En árið 1988 fluttist séra Guttormur að Stöð í Stöðvarfirði, en það brauð hafði hann þá sótt um og feng- ið. Ferðalag fjölskyldunnar TECTYL er ryðvöm. austur á Stöðvarfjörð hefði þótt tíðindum sæta á vorum dögum, því að það tók 3 vik- ur. Guðríður og Guðlaug yngri systir hennar voru á leiðinni hafðar í trékössum, sem hengd- ir voru sitt hvorum megin á einn klakkhestinn. Þessum um- búnaði öllum 02 ferðalaginu hefur Guðriður lýst mjög skemmtilega í blaðaviðtali á s.l. sumri. f Stöð átti Guðríður_ svo heima til rúmlega tvítugs. Árið 1905 giftist hún Þorsteini Mýrmann, kaupmanni á Stöðv- arfirði. Eftir nær áratugs dvöl í Stöðvarþorpi fluttu þau hjón að Óseyri, sem er innan við fjarðarbotninn í Stöðvarfirði. Þar bjuggu þau til dauðadags Þorsteins, árið 1943, eða í nær þrjá áratugi. Eftir lát manns síns hefur Guðríður átt heima hjá börnum sínum til skiptis. Þau Guðríður og Þorsteinn eignuðust 7 börn. Af þeim eru 6 á lífi. en Björn sonur þeirra dó uppkominn. Þau eru: Pálína, gift Guðm. Björnssyni kennara á Akranesi; Skúli, Hennari við Melaskólann í Rvik _ og framkvæmdastjóri Umf. íslands; Friðgeir, oddviti á Stöðvarfirði. Anna, gift séra Kristni Hósessyni á Eydölum I Breiðdal, Halldór vélvirki, nú verzlunarm. í Reykjavík; Pétur lögfr. og bóndi á Dallandi. Þótt Guðríður Guttormsdótt- ir hafi nú átta áratugi að baki. myndu fáir trúa því, sem sæju hana og heyrðu í fyrsta sinn. Frítt andlit hennar virðist ekki rist rúnum erfiðis og harðrar baráttu íslenzkrar bóndakonu. þó að hún hafi árejðanlega mætt hvorutveggja í eins rik- um mæli og flestar jafnöldrur hennar núlifandi. Minni henn- ar virðist ekki einasta óskert. heldur er það miklu skarpara en flestra yngri manna og kvenna; gild sönnun þess var Hversvegna ekki leitarskip fyrir togarafíotann? Þegar sala ríkisstjórnarinnar á togaranum Ölafi Jóhannes- syni varð kunn, þá kom þessi spurning fram á varir margra sjómanna. Hversvegna var Öl- afur Jóhannesson ekki gerður að leitarskipi fyrir togaraflot-" ann? Það er ekki undarlegt þó spurt væri. því að allir sem eitthvað skyn bera á þessi mál. vita að mikil vöntun hefur verið undangengin ár á slíku skipi, og þetta skip var að ýmsra dómi, vel til fallið að verða gert að leitarskipi ,með nokkrum breytingum. Og óneit- anlega hefði það sýnt meiri manndóm að breyta þessu góða skipi í það horf heldur en selja það úr landi fyrir lítinn pen- ing. Það hefur mikið verið kvart- að á undanfömum árum yfir rýrum afla togaranna, en að nokkuð hafi verið gert af viti til að rétta hlut þeirrar útgerð- ar, það er af og frá. Fyrsta skrefið sem stíga þarf togaraút- gerðinni til stuðnings er að halda úti fiskileitarskipi. Þær erlendar togaraútgerðir sem mestan afla hafa borið úr být- um á undangengnum árum. hafa allar notið stuðnings fiski- leitarskipa. sem ýmist hafa ver- að koma þeim í framkvæmd. Eitt af síðustu verkum við- reisnarinnar áður en alþingis- kosningar fara í hönd, er að selja togarann Ólaf Jóhannes- son úr landi í stað þess að láta breyta skipinu í fiskileitarskip. Ýmsir sem góða þekkingu hafa í þessum efnum telja þó að einmitt þetta skip, hafi ýmsa þá kosti sem gott fiskileitarskip þurfi að hafa. Við eigum úrvals togaraskipstjóra á heimsmæli- kvarða, heilan hóp. En það er ekkert gert til að létta þeim störfin á hafinu. 1 dag má segja að íslenzkir togarasktp- stjórar þurfi í fjölda tilfella að vinna við miklu verri aðstæð- ur, heldur en erlendir stéttar- bræður þeirra sem njóta leið- beininga frá fiskileitarskipum um afla. Þessir erfiðleikar erj alltaf og allsstaðar fyrir hendi, en þó mestir þegar skipin sækja fisk á fjarlæg mið, þar sem engir dagar mega missast í beina fiskileit svo að hægt sé að skila farminum óskemmdum til heimahafnar eða á erlendan markað. Þetta vita víst allir á íslandi, að undanteknum þeim sem hefðu átt að hafa forust- una af ríkisins hálfu um lag- færingu á þessu algjörlega óvið- unandi ástandi, sem er áreið- anlega búið að kosta þjóðina mörg hundruð milljónir króna 16250 VINNINGAR! Fjorði hver miði vinnur að með^ltali! Hæstu vinningar 1/2 milljón krónur. Lægstu 1000 krónur. Dregið 5. hvers mánaðar. Shodr ðmSt 5 mrtrvno ER KJORINN BILL FYRIR fclENZKA VEGi: RYÐVARINN, RÁMMBYGGÐUR, AFLMIKIU. OG ÓDÝRARI TEHKNE5KA BIFREIÐAUMBOÐI-Ð V0NAR5TRÆTI 12. SÍMI 3TSSI Norski fáninn blaktir á togaranum. ið gerð út af viðkomandi ríkj- um eða þá af stórum togara- félögum sem átt hafa marga tugi skipa, og þá stundað fiski- Ieit á eigin kostnað. Við erum að verða að nátttröllum á þessu sviði, fylgjumst alls ekki með tímanum. Ábendingar okkar færustu aflaskipstjóra á tog- araflotanum í þessum efnum hafa verið látnar sem óheyrðar, af íslenzkum valdhöfum sem hefðu stöðu sinnar vegna átt Dullundi það, er hún heimsótti s.l. sum- ar í fyrsta skiptj eftir 74 ár bernskustöðvarnar, sem hún yfirgaf fimm ára gömul. og stóð þá umhverfið allt ljóslif- andi fyrir hennj. Hygg ég þetta einstakt. Aðeins í einu hefir Elli kerl- ingu tekizt að beygja Guð- ríði: heyrn hennar er farin að bila dálítið. Ég kynntist ekki Guðríði Guttormsdóttur að heitið gæti fyrr en fyrir liðlega áratug. Mér hefir veitzt sú ánægja að hitta hana oft á þessu tíma- bili og fræðast af henni um liðinn tima og frændfólk okk- ar. Fyrir þessi góðu kynni þakka ég henni af alhug á þessum merkisdegi hennar. Og ég vonast til að eiga eftir að hitta hana jafn erna í mörg ár enn. Til hamingju með dag- inn, Guðríður! Sig. Blöndal. síðustu árin. Aðalskoðun bifreiða í lögsagnarumdæmi Keflavíkur árið 1963, fer fram við hús Sérleyfisbifreiða Keflavikur dagana 2.-27. kl. 9—12 og kl. 13— •16,30, svo sem hér segir; Fimmtud 2. maí ö- 1 til 50 Föstud 3. maí ö- 51 til 100 Mánud. 6. maí 0-101 til 150 Þriðjud. 7. maí 0-151 til 200 Miðvikud. 8. maí Ö-201 til 250 Fimmtud 9. maí Ö-251 til 300 Föstud 10. mai Ö-301 til 350 Mánud 13. mai Ö-351 til 400 Þriðjud 14 maí Ö-401 til 450 Miðvikud 15. maí Ö-451 til 500 Fimmtud 16. maí Ö-501 til 550 Föstud. 17. ir.aí Ö-551 til 600 Mánud. 20 maí 5 Ö-601 til 650 Þriðjud 21. maí Ö-651 til 700 Miðvikud. 22. maí Ö-701 til 750 Föstud 24. maí Ö-7M til 800 Mánud 27. maí Ö-800 og þar yfir Sömu daga verða reiðhjól með hjálparvél skoðuð. Við skoðuri skulu ökumenn leggja fram fullgild ökuskírteini. —Sýna ber og skilríki fyrir því, að bifreiðaskattur og vátryggingariðgjald Okumanna fyrir árið 1962 séu |reidd og lögboðin vétrygging fyrir hverja bifreið sé í gildi. Hafi gjöld þessi ekki verið greidd, verður skoðun ekki framkvæmd og bifreiðin tekin úr umferð, þar til gjöld- in eru greidd. Kvittun fyrir greiðslu afnotagjalds út- varpsviðtækis í bifreið, ber og að sýna við skoðun. — Vanræki einhver aö koma bifreið sinni til skoðunar á réttum degi, án þess að hafa áður tilkynnt skoðunar- mönnum lögmæt forföll með hæfilegum fyrirvara, verð- ur hann látinn sæ!a sektum samkvæmt umferðalögum og lögum um bifreiðaskatt og bifreið hans tekin úr um- ferð, hvar sem tii hennar næst. Þetta er hér með tilkynnt öllum þeim, sem hlut eiga að máli. Bæjarfógetinn í Kef.avík, 24. apríl 1963. ALFREÐ GÍSLASON. 5wIh^bdöRNSSON * CO. * O, BO* 15*4 Sími 24204 RíYKJAVt'" RÚMAR ALLA FJÖLSKYLDUNA KYNNIÐ YÐUR MODEL 1963

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.