Þjóðviljinn - 12.05.1963, Page 5

Sunnudagur 12 maí 1963
ÞIÖÐVILJINN
SÍÐA J
Guðmundur S. Hofdal,
Þegar ég byrjaði að rita
þessa þætti um þá íþrótta-
menn sem hafa gert garð-
inn frægan, hafði ég að
sjálfsögðu ekki sett nein
aldurstakmörk. Allir sem
skrifað hafa blað í íþrótta-
sögu okkar voru gjald-
gengir, og verðugir þess að
uppsé rifjað ýmislegt frá
starfsárum þeirra. Einn
þeirra manna sem í hug
minn kom var Guðmundur
Hofdal, en ég hafði marg-
oft óskað eftir að hann
segði mér eitthvað af því
sem á daga hans hefur
drifið, og varðar íþróttir
fyrst og fremst. En hann
hefur stöðugt neitað að
skýra frá neinu.
Um daginn átti Guðmundur
áttræðisafmæli, og gerðist ég
þá nokkuð djarfari við hann en
áður. Sagði honum að nú hefði
ég viðað að mér ýmsum upp-
lýsingum um starf hans í f-
þróttahreyfingunni hér heima,
ennfremur um þátttöku hans í
för Fálkanna frá Kanada er
þeir unnu íshokkí-keppnina á
Ólympíuleikunum 1920. Þá hefði
ég fengið nokkrar upplýsingar
um það þegar hann var ráð-
inn til sænska frjálsíþróttasam-
bandsins, og ennfremur um för
þeirra 7-menninganna á O.L. í
London 1908, er þeir sýndu þar
glímu.
Guðmundi varð ekki um sel,
og vildi fá að sjá þetta, en
ég neitaði því, en þá gaf hann
sig. og lofaði að tala eitthvað
við mig svo að ég færi ekki
að fara með einhverja vitleysu
í blöðin!
Þótttaka Guðmundar í íþrótt,-
um, og starf hans í íþrótta-
hreyfingunni nær yfir þau ár
sem liðin eru af þessari öld
og vel það, því ungur tók hann
að stunda glímu, og komst i
fremstu röð í þeirri grein.
Á unga aldri eða liðlega 20
ára gamall tók hann að ferð-
ast um landið og kenna íþrótt-
ir, og þá ekki aðeins glímu.
Hann kenndi einnig sund,
frjálsar íþróttir leikfimi. og
þær sa-gnir hafa geymzt u-m
Guðmund sem kennara, að þar
hafi verið réttur maður -á rétt-
um stað.
Utan fór Guðmundur, því
hann segir að bað hafi alltaf
búið í sér útþrá. Og hann er
ekki fyrr kominn til hins nýja
lands en hann er farinn að
hafa afskipti af íþróttum, sem
verður til þess að hann fer með
flokk til Antverpen á OL. þar
1920. Árið 1908 var hann send-
ur í sýningarflokki ásamt 6
ððrum til að sýna íslenzka
glimu á Olympíuleikunum í
London.
glímusnillingurinn,
kennarinn og
áhugamaSurinn
taka þátt í námskeiði sem hinn
frægi fimleikafrömuður I. P.
Múller efndi til þar og hann
nefndi „Mín aðferð“. Var það
skyndiferð og hugsuð til að
auka mér hæfni við kennsl-
una sem ég stundaði þá á veg-
um Ungmennafélags Islands. Á
ég enn skírteini sem ég fékk
\ð námskeiði Miillers loknu.
Um áramótin 1913—’14 fer ég
nn til Englands, en um vorið
er ég svo vestur um haf og
il Kanada, og alla leið til
Winnipeg. Það kom aldrei i
huga minn að flytjast af landi
burt alfarinn, ég ætlaði aðeins
Fjörutíu árum síðar fer hann
tjl sama lands og borgar, við-
riðinn iþróttaflokk sem sendur
var héðan það ár (1948).
Og enn er Guðmundur í starfi
fyrir íþróttahreyfinguna, þótt
hann sé byrjaður níunda ára-
tuginn.
Það lætur því að líkum, að
hann hafi frá mörgu að segja.
Þó var það svo að hann vildi
ekki með neinu móti ræða um
glí-muna, sem ég held að standi
alltaf hjarta hans næst. Það
bætti þó úr skák að hann lét
fylgja með „að svo stöddu“.
Fyrsta raunin
Þegar ég spurði Guðmund að
því hvert væri fyrsta íþrótta-
afrek hans, brosti hann svo-
lítið, var íbygginn á svip, og
sagði eftirfarandi sögu:
Árin 1904—’05, var ég ráðinn
í brúarvinnu við að reisa brúna
yfir Jökulsá í Axarfirði. Það
var stórmerkileg brú, og var
önnur lengsta brúin á landinu
á þeim tíma. Stöplar voru
hlaðnir úr högggrjóti. og síð-
an múrað saman. Þá var ekki
farið að steypa, eins og nú er
gert. Stólpamir voru um 12
álnir á hæð, og jámgrindin var
jafnhá eða samanlagt 24 álnir.
Síðan var komið fyrir streng,
og er mér í minnj, hvað erfitt
var að koma fyrir fyrsta
strengnum.

Verkamenn óskasf
til lengri tíma. — Upplýsingar í Áhaldahúsi Vega-
gerðarinnar Borgartúni 5. Sími 12808
vegÁerð RÍKISINS
SNöReOíENP
HYGIENE
EXERCtöE*
tiUfíSE SlGURJOtlSSQti’f
BfíBIES FOOÐ
Skopteikning úr kanadísku blaði 1920, Guðmundur Sigurjónsson,
þjálfari og eftirlitsmaður Fálkanna, með pelann (sbr, blaðagrein-
ina), sem getið er um í greininni.
Því má bæta hér við að síð-
ustu 16 mánuðina var ég á
vígvelimum. Hafði verið lát-
inn læra fyrstu aðgerðir við
særða menn, og varð þvi að
vera í fremstu víglínu. Margs
er þaðan að minnast sem ekki
verður skráð hér. Minnistæð ;
verður mér sigurgangan fræga ||
inn í Þýzkaland þegar Þjóð- ||
verjar höfðu gefizt upp.
Árið 1919 ætlaði ég að fá
að fara beint heim til Islands
frá Englandi en það var ekki f
hægt, ég varð að fara til Kan-
ada og þaðan heim. Ég hafði
og öðlazt rétt til þess að ger-
ast ríkisborgari í Kanada vegna
þátttöku minnar í stríðinu.
Þegar vestur kom pantaði ég
far heim frá New York í októ-
ber sama ár.
Með Fálkunum
Þá er það að Kanadiska
Iþróttasambandið auglýsir eins
og venja er til, að landsmótdð
í íshokkí og umsóknir um
þátttöku þurfi sambandið að
fá, fyrir tiltekinn tíma. Það er
jafnframt auglýst að það lið
sem sigri í landsmótinu að
þessu sinni fái réttinn til að
keppa fyrir hönd Kanada á
Ólympiuleikunum í Antverpen
næsta ár.
Mör-g hundruð félög tilkynntu
þátttöku sína en aðeins 15 lið
voru valin og voru Fálkamir
eitt þeirra.
Þá er það, að félagið legg-
ur fast að mér að hætta við
heimförina í bili og gerast
þjálfari félagsins næsta keppn-
istímabil. Lét ég tilleiðast og
afpantaði farseðilinn. Það er
rétt að taka það fram að þar
vestra er nokkur annar skiln-
ingur í orðinu þjálfari en hér.
Þjálfari er sá sem annast allt
Guðmundur Sigurjónsson Hofdal
á yngri árum
eftirlit með leiltmönnum, sér
um að þeir fari á réttum tíma
í svefn, fari á tilsettum tíma
á fætur, fylgist með mataræði
þeirra, ver þá fyrir ofáti, gerjr
að meiðslu-m leikmanna, fylg-
ist með líkamlegri velferð
þeirra og hjálpar þeim til að
vera sem bezt fyrjrkallaðir
Framhald á 12. síðu.
<•>-
Íshokkísnillingurinn Frank
Fredriksson, fyrjrliði Fálkanna,
(Skopteikning úr sama blaði
og myndin af Guðmundi).
Þama vann þá jámsmiður úr
Reykjavík, sem fer að hafa orð
á því að gaman væri að fara
yfir fljótið á þessum eina
streng! Verður þetta til þess
að hann er manaður til að
fara. Þar sem hann hafði hafið
máls á þessu, þótti honum sem
hann yrði að gera tilraun. og
leggur af stað, upp turninn, og
út á strenginn.
Kemst hann svolítið áleiðis,
en snýr þá til baka og hættir
við þessa djörfu tilraun. Þar
sem alltaf var nokkur metingur
milli okkar norðlendinganna og
sunnlendinganna, var brosað
að jámsmiðnum og ekki laust
við að hann yrði var við háðs-
glott og hæðnisorð. Þótti hon-
um nóg um og kallaði út yfir
hópinn: „Reynið þið sjálfir!“
Okkur setti nú svolítið hljóða
við þessa áskorun. Sunnlend-
ingurinn hafði þó komizt svo-
lítið út á strenginn, en við
höfðum ekki reynt. Mér þótti
þetta ekki alveg nógu gott. og
sagðist ætla að fara upp og
sjá hvemig þetta liti út, og
með sjálfum mér hugsaði ég
að ekkert gerði til þó ég reyndi,
en þá yrði ég að komast lengra
en sunnlendingurinn! Ég fikra
mig rólega upp turninn, og eft-
ir drykkianga stund er ég bú-
inn að ná taki á strengnum. Ég
hugsa með mér að ef þetta
eigi að takast, verði ég að láta
fæturna ganga á undan meðan
ég fer niður þangað sem streng-
urinn slapir mest, en þar verði
ég að snúa mér við á strengn-
um og láta fæturna vera á
eftir þegar ég fari upp hinu-
megin. Ekki var tími til frek-
ari umhugsunar um þetta ferða-
lag. Það er skmmst frá því
að segja að þetta gekk allt
eftir áætlun, og ég komst heilu
og höldnu í turninn hinumeg-
in. Félagar mínir hugsuðu
nánar útí þá hættu sem þetta
gat skapað mér ef illa til tæk-
ist. Þegar þeir sáu að mér var
alvara að fara alla leið, og
horfðu á mig hangandi þarna
á höndum og fótum á strengn-
um yfir ólgandi fljótjnu, ruku
þeir til og settu bát á flot, sem
ætlað var að ná mér, ef ég félli
í vatnið, en til þess kom ekki
sem betur fór.
Þetta atvik sýnir ef til vill
svolítið áræði og dálitla ófyrir-
leitni, sagði Guðmundur og
glqtti við.
Til Kanada
Það fór fljótt að bera á þvi
að í mér var mikil útþrá. Mig
langaði til að ferðast og sjá
aðrar þjóðir og lönd þeirra. Ég'
naut þess að fara á Ölympíu-
leikana með glímuflokknum til
London 1908, og næst fer ég
tái affajr þ4 ö eði
að sjá mig um og kynnast
fólki.
1 Kanada áttá ég lika mikið
af skyldmennum og þar var
vinur minn og glimufélagi
Guðmundur Stefánsson.
Skamma stund hafði ég ver-
ið þar vestra þegar ég komst
í kynni við íþróttafélögin sem
þar voru starfandi og margir
Islendingar voru virkir, og
iðkuðu þar fþróttir. Var ég
fenginn af félaginu Sleipnir til
þess að kenna frjálsar íþróttir
og glímu. „Fálkamir" hét ann-
að íþróttafélag sem þarna starf-
aðj, og æfðu þeir íshokkí á
vetrum en baseball á sumrum.
Guðmundur Stefánsson hafði
ekki aðst. til að kenna glímu.
þar sem hann var alllangt úti
f sveit, og fjölmenni þar ekki
mikið. Glímukennslan lenti því
á mér. Vmsir náðu þar all-
góðum árangri, og t.d. réðist
einn þeirra beztu til Jóhann-
esar Jósefssonar, þegar hann
fór í sýningarferðir sínar, og
í sýningarferðir sínar, og frá
frá hefur verið sagt.
í stríðið
Um þessar mundir geisar
styrjöldin í Evrópu, og ungir
menn gefa sig fram til her-
þjónustu, og ég var einn með-
al þeirra. I Englandi er ég við
heræfingar. og síðan er ég feng-
inn til þess að þjálfa nýliða
í sérstökum skóla. Kom mér
það sannarlega á óvart, en ég
komst að því síðar að þeir
höfðu i höndum upplýsingar
um æviferil minn.
Þama varð til nokkurskonar
Norræn herdeild, þar sem
flestallir vom ættaðir frá Norð-
urlöndum, og héldu þeir saman
meðan stríðið stóð, og eins eft-
ír að heim kom.
IR heldur innanfélagsmót á
uorgun, mánudag, klukkan 18
í 400 m og 3000 m hlaupi.
Knattspyrna
Frægirr þjálfari
legc;
r á ráðin
Helenio Herrera heitir þjálf-
ari ítalska knattspymuliðsins
„Inter“, sem nú hefur tryggt
sér sigur í 1. deild i ítölsku
deildakeppninni. Hann er
fæddur 1916 í Argentínu, af
spönsku foreldri, en keppti sem
knattspyrnumaður með ýmsum
félögum á Frakklandi. Hann er
viðurkenndur einn hæfasti
knattspyrnuþjálfari heims.
Um árabil hefur hann verið
eftirsóttur þjálfari. og m.a. hef-
ur hann verið landsþjálfari á
Frakklandi, Spáni og Italíu.

Boðorðin 6
Herrera hefur dregið höfuð-
atriðin í knattspymuþjálfun
sinni saman í 6 boðorð fyrir
knattspymumenn:
1. Gerðu alltaf það sem þér
kemur fyrst í hug.
2. Sá sem ekki gerir allt, gerir
ekkert.
3. Sá sem Ieikur fyrir sjálfan
sig hjálpar andsteeðingunum.
4. Að berjast af hörku ogkappi
er ekki að vera fantalegur.
5. Geta -j- lfkamsstyrkur
skynsemi = sigur liðsins.
6. Það er ekkert verra en að
misheppnast með því að
nota hugmyndir annarra. Það
er betra að misheppnast
vegna notkunar eigin hug-
mynda.
10 beztu
Eftirtaldir 10 knattspymu-
menn eru þeir beztu að áliti
Herrera:
1) Alfredo di Stefano
2) Pelé
3) Luis Suarez
4) Henry „Garvis" Carlsson
5) Dabri Ben Barek
6) Sandor Kocsis
7) Angelillo
8) Estienne Nyers
9) Evaristo
10) Marcel Domingo
Nyers var einhver frægasta
skytta Frakklands á knatt-
spymuvellinum. Domingo var
markvörður í „Stade Francais"