Þjóðviljinn - 13.06.1963, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 13. júní 1963
Petrosjan leysir
frá skjóðunni
HðÐTILIINN
SIÐA J
Petrosjan var krýndur heimsmeistari í skák við hátíðlega athöfn i Moskvu 22. maí s.l. Til hægri
á myndinni er stjórnandi einvígisins, Svíinn Gideon Stáhlberg en til vinstri varaforseti FIDE,
Alþjóðaskáksambandsins, B. Rodinof. Meistarinn með lárvúðarsveiginn í miðið.
ir. Heimsmeistarinn er aðeins
fremstur meðal jafningja. En
af útlendingum er Fjscher
vissulega hættulegastur.
— Hvað var í brúsanum sem
þér drukkuð úr meðan teflt
var?
— £>að var appelsínusafi.
Það var fremur leiðinlegt að
sjtja á senunni fimm klukku-
tím. og þess vegna veitti ég
mér þessar bamalegu ánægju-
stundir — að drekka appel-
sinusafa.
— Eigið þér uppáhalds ljóð-
skáld, uppáhalds tónskáld?
— Mér þykir vænt um
Ijermontof. Og oft hlusta ég
á músík svo sem hálftíma áð-
ur en ég fer að tefla; gjam-
an Tsjækofskí.
— Haldið þér að rægt sé
að smiða rafeindaheila sem
teflir betur en maðurinn?
— Ég er ekki nógu vel að
mér til að svara slíkri spum-
ingu. En varla verður það gert^.
á næstu 15—20 árum. Slíkur'
heili þyrfti fullkomið prógram
sem tugir stórmeistara yrðu að
setja saman á löngum tíma.
— í>ér eruð í framhaldsnámi
í heimspekideiid kennarahá-
skólans í Erevan. Hvaða grein
heimspekinnar hafið þér á-
huga á?
— Rökfræði. Ég hef hugsað
mér að sérhæfa mig í rök-
fræði — í tengslum við skák.
— Hver eru næstu skák-
áform yðar?
— Ég mun ta/ka þátt í
keppni átta stórmeistara í Los
Angeles. Þar að auki langar
mig að taka þátt í meistara-
keppni Sovétríkjanna, sem allt-
af er mjög iærdómsrík.
— Hvernig hélduð þér upp
á sigurinn?
— Eftir langa föstu drakk
ég tvö staup af koníaki.
ráðið Botvinnik var eldri
og þreyttist fyrr. Lilienthal
(sem skrifar í Ísvestía) er aft-
ur á móti mjög hrifinn. Hanri
segir að Petrosjan geri lítið
að því að kombínera, íórni
sjaldan, þótt ekki sé nemg peði.
ef hann er ekki alveg viss um
árangur. En leikur hans sé
fagur og djúphugsaður, ríkur
að markvissum stöðurugmynd-
um og herkænsku sem ekki. sé
á færi allra stórmeistara að
skilja. Hér við bætist örugg-
ur og langur útreikningur, hug-
kvæmni í erfiðri stöðu, járn-
vilji. Og nefnir LilienthaJ hinn
nýja heimsmeistara „Capa-
blanca okkar tíma’’.
Svo mikið er víst að lana-
ar Petrosjans í Armeníu eru
yfir sig hrifnir.
Þar hafa ungir og gamlir
verið haldnir sönnu skákæði
síðustu vikurnar. Stórar mann-
þyrpingar hafa staðið á torg-
um og horft á stórar töflur sem
sýndu jafnóðum gang hverrar
skákar. Og kært sig kollótta
um miklar rigningar í landinu.
Spurzt hefur að sveinar, sem
nú fæðast meðal Armena séu
nefndir Tigran.
Fullu nafni heitir heims-
meistarinn Tígran Vartansson
Petrosjan.
í sveitaþorpi einu þar suður
frá fæddust fyrir nokkrum
dögum þríburar — allt drengir.
Þeir voru nefndir Tígran,
Vartan og Petros.
Árni Bergmann.
Tigran Petrosjan segir
frá og svarar spurningum
í Skákklúbbnum í Moskvu.
Hvikur, svartwr, hraö-
mœltur Armeni — fjóröi
heimsmeistarinn sem Sov-
étríkin eignast, níundi
skákkóngur heimsins.
— Starf mitt sem skák-
blaðamaður kom mér að góðu
haldi við undirbúning þessa
einvígis. Frá því að Smisiof
tefldi við Botvinnik 1954 hef
ég skilgreint og skrifað um
öll einvígi sem Botvinnik hef-
ur tekið þátt í fyrir blaðið
Sovétskí sport. Þetta hefur
orðið mér dýrmæt reynsla,
sém gerði mér fært að meta
rétt leik Botvinniks.
Hálfan annan mánuð dvaldi
ég fyrir utan Moskvu. tefldi
við þjálfara minn, fsaak
Boleslavskí. Það skai tekið
fram, að meirihluti þess sem
ég hafði undirbúið var ekki
notað. þar eð Botvinnik not-
aði miklu færri byrjanir en
bóizt hafði verið við.
En aðaláherzlu iagði ég á
líkamlega þjálfun — gekk
meir á skíðum í allan vetur
ep .ég hafði áður gert alla
ævi.
— Ég vissi að Botvinnik
myndí reyna að taka forystu
fré upprafi. Þess vegna valdi
ég róiega byrjun. En Botvinn-
ik lék með afbrigðum vel og
vann
'Ég skildi að annar ósigur
myndi verða til þess að Bot-
vinnik næði öllum sálrænum
undirtökum. Og satt að segja
munaði litlu að honum tækist
það. En ég hélt áfram að leika
mjög rólega, bæði í annarri
og þriðju skák — það lá ekk-
ert á að leggja sig allan fram
til að vinna upp muninn. Og
mér fannst að þessi hegðun
min kæmi Botvinnik nokkuð
á óvart. Reyndar fannst mér
oftar en einu sinni að Bot-
vinnik gerði sér ekki alveg
réttar hugmyndir um tafl-
mennsku mína.
★
— Ég tapaði fjórtándu skák-
inni og þetta tap gerði mér
mikinn greiða. Skákin hafði
fárið í bið. ég sat lengi yfir
henni, svaf lítið — en þegar
á hólminn kom. gerði ég mig
sekan um ýmsar yfirsjónir.
Þá skildi ég að nú var sá tími
kominn að betra væri að hafa
ferskan koll í sjálfu taflinu
heldur en að sitja yfir Því að
analísera. Eftir þetta var ég
mikið fyrir utan borgina,
_ spásséraði, spilaði billjard eina
tvo tímá á dag. Ég skil vel<$>
að þetta var ekki sú bezta
hugsanleg hegðun — samt
gafst hún sæmilega vel.
Eftir átjándu skák skildi ég
að ég átti sigurinn vísan. Eft-
ir hana hafði ég tveim stigum
betur '— og þar að auki var
þá ljóst orðið að Botvinnik
var mjög þreyttur.
Samt var ekki þar með sagt
að hann hefði gefizt upp — í
tuttugustu skák veitti hann
allharða mótspyrnu, reyndi að
stilla upp nýjum vandamálum.
Um leik Botvinniks má það
segja, að vissulega sagði það
mjög til sín að hann er orð-
inn 52 ára. Á glíkum aldri er
mjög erfitt að halda út slíkt
maraþonhlaup sem þessi ein-
vígi eru.
Sjálfur hafði ég búizt við
því að mér reyndist erfiðara
að heyja stöðubaráttu við
Botvinni'k en raun varð á.
Annað sem kom mér á óvart
voru skyssur þær sem Bot-
vinnik gerði í endatafli.
— Hvað álítið þér um þá
ákvörðun F.I.D.E. (alþjóðlega
skáksambandsins) að fyrrver-
andi heimsmeistari hafi ekki
lengur rétt til að skora á hinn
nýbakaða jil nýs einvígis?
Hver finnst yður líkleg-
astur sigurvegari 1966?
— Mér finnst. svaraði Petr-
osjan, þessi ákvörðun FIDE
einhver sú skynsamlegasta
sem sú stofnun hefur látið frá
sér fara. Leiðin til einvigis við
heimsmeistarann er löng og
ströng — en ef svo áskorand-
anum tókst að sigra, þurfti
heimsmeistarinn ekki að taka
sér ósigurinn nærri — hann
hafði ágæta möguleika til að
taka fyrra einvígið sem undir-
búning að því síðara.
Hins vegar er ég fremur
mótfallinn því að fyrrverandi
heimsmeistarar fái umsvifa-
laust að taka þátt í áskor-
endamót. Það fyrirkomulag
yrði allt of þungt í vöfum —
því fyrrverandi heimsmeistur-
um nwn nú alltaf fara fjölg-
andi. Þó fjnnst mér það koma
til greina að sá er síðast var
felldur frá titlinum fengi að
taka þátt í slíkum mótum.
—, Það er mjög erfitt að
tala um líklegan sigurvegara
árið 1966. Um alllangt skeið
hefur verið uppi sæmilegur
hópur stórmeistara sern eru
allir nokkurnveginn jafnsterk-
Ýmissa tóntegunda gætir í
ummælum sovézkra stórmeist-
ara um einvigið. Salo Flor
segir t.d. í Ogonjok að svo
hafi farið sem menn bjuggust
við — Botvjnnjk hafi leikið
betur, en Petrosjan gert færri
villur; úrslitum hefði það svo
Tilraunastöð í skóg-
rækt að Mógilsá
Akveðið hefur verið, að þrem
fjórðu hlutum hinnar norsku
þjóðargjafar verði varið til þess
að koma á fót tilraunastöð í
skógrækt. Hefur jörðin Mógilsá
f Kjalarneshreppi orðið fyrir val-
inu, og er áætlað, að tflrauna-
stððin verði fullgerð vorið 1965.
Tilraunastjóri hefur verið ráðinn
Haukur Ragnars. skógfræðingur.
Eins og menn muna, gáfu
Norðmenn Islendingum fyrir
tveim árum höfðinglega þjóðar-
gjöf, er nam einni milljón
norskra króna. Skyldi henni var-
ið til efl'ingar skógrækt hériendis
og til að stwðla að auknum sam-
skiptum þjóðanna á þessu sviði.
Skipuð var stjómamefnd gjafar-
innar. Skipa hana sendiherra
Norðmanna hér, J. Z. Cappelen,
Hákon Bjamason skógræktar-
stjóri og Hákon Guðmundsson
hæstaréttarritari, form. Skóg-
ræktarfélags Islands. Nefndar-
menn kveða kaupin á Mógilsá
vera ágætan endi þessa máls-
Jörðin virðist vera mjög vel
fallin til tilraunastöðvar sem
þessarar. Einnig er hér bætt úr
brýnni þörf. Sést það bezt á
því, að yfir 40 trjáviðartegund-
ir frá meira en 200 ræktunar-
stöðvum þarf að rannsaka hér á
landi. Fæst nú aðstaða 'rið að
sinna verkefnum sem hlaðizt
hafa upp á undanförnum árum.
Afgangj gjafarinnar verður
varið til eflingar samstarfs við
erlenda skógræktarmenn og tii
útgáfu rits um skógrækt.
FISKIMÁL -
Jóhann J. E. Kúld

Ólafur Jóhannesson.
Ólafur Jóhannesson á
síldveiðar við ísland
Samkvæmt norskum blaða-
fréttum lagði nokkur hluti
síldveiðiflota Norðmanna á Is-
landsmi'ð strax eftir hvíta-
sunnu. Þetta er sá hluti flot-
ans sem gerður er út fyrst
og fremst til þess að afla
bræðslusildar fyrir sílda'r-
mjölsverksmiðjurnar.
Norðmenn byrjuðu síldar-
söltun í fyrra, hér á miðun-
um 1. júlí. En nú hefur verið
ákveðið að enga síld megi
salta hér á miðunum af
norskum skipum tyrr eni 15.
júlí. Þessar reglur gilda jafnt
um snurpuskip sem rekneta-
skip.
Ólafur Jóhannesson
á lslandsmið
Hans O. Vindenes sem nýlega
keypti hér togarann Ólaf Jó-
hannesson af islenzka ríkinu,
eins og mönnum er hér í
fersku minni, lætur nú vinna
við skipið af fullum krafti, til
að koma þvi eins fljótt og
mögulegt er á síldveiðar hing-
að með snurpunót, og er
stefnt að því að skipið geti
orðið ferðbúið mjög bráðlega.
Þær breytingar sem verið er
að gera á Ólafi eru þessar:
1. Það er verið að rétta í hon-
um möstrin.
2. Það er verið að breyta inn-
réttingu í lest.
3. Það er verið að setja á
hann stóra bómu og vökva-
drifna vindu fyrir síldar-
háfinn.
4. Það er verið að breyta lúg-
um skipsins.
Að þessu loknu heldur skip-
ið á síldveiðar hingað.
Einn af sonum útgerðar-
mannsins Roald Vindenes
verður skipstjóri á Ólafi Jó-
hannessyni og bróðir hans
Ha'rald verður nótabassi.
Þetta er stórt og mikið skip,
sem hæglega á að geta flutt
heim 6000 hektólítra af
bræðslusíld, segir útgerðar-
maðurinn.
Aðspurður segir Vindenes, að
efti'r síldveiðar í haust fari
togarinn á togveiðar og stundi
þær út árið. Og útgerðarmað-
urinn slær botninn í samtalið
með þessum orðum: Þetta er
svo stórt og mikið skip, að
það er hægt að stunda á því
veiðar á öllum höfum. —
Er Reykjavík mesta
verstöð landsins?
Heildarafli Reykjavíkurbáta
á vertíðinni í vetur varð alls
21,299 tonn af 47 bátum, en
var í fyrra 14,100 tonn af 50
bátum. Reykjavík er þannig
3ja aflahæsta verstöðin í vet-
ur og naæthæst við Faxaflóa,
Vestmannaeyingar voru hæstir,
þá kom Keflavík með 22.722
tonn af 45 bátum. Hæst í
Reykjavík varð Helga með 1140
tonn, en Hafþór næstur með
1105 tonn.
Sé síldaraflinn talinn með, er
ekki ólíklegt að Reykjavík hafi
verið aflahæsta verstöðin á öllu
landinu.