Þjóðviljinn - 30.06.1963, Qupperneq 8

3 SlÐÁ
HÓÐVILIINN
- Sunnudagur 30. júní 1963
Eiturlyfjaherferð auglýsenda
Bamavagn afnýrri gerð
Það myndi eflaust einhver hrista höfuðið og tala um glannaskap
ef kvennmaður sæist á svona farartæki héma í Rcykjavík. Þessi
hjól eru nýkomin á markaðinn hjá Lambretta verksmiðjunum
og virðast mæðeiírnar á myndinni hinar ánægðustu og óhræddar
í umferðinni.
Úr einu / annað
„Löngunin til þess að taka
meðul vjrðist vera það, sem
einna helzt skilur menn frá
dýrum.“
Þessi tilvitnun úr enska laekna-
tímaritinu British Medical Jour-
nal endurspeglar sívaxandi ótta
við það, að enska þjóðin sé að
verða þjóð eiturlyfjaneytenda. Á
hverju ári gleypum við 70 lestir
deyfjlyfja. Frá hei’.brigðisyfir-
völdunum fáum við 5 millj. 600
þús. lyfseðla fyrir örvandi pill-
um, og við tökum sem svarar
fyrir milljón jterlingspunda af
hressingarlyf j um.
Og þetta á aðeins við um þau
lyf, sem keypt eru á vegum heil-
brigðisyfjrvaldanna. Meðwl þau,
sem keypt eru úr lyfjabúðum.
nema að sögn 14 milljónum
sterlingspunda.
En það er ekki kostnaðarhlið-
in ein, sem veldur læknum á-
hyggjum. Hitt er alvarlegra, hver
áhrif þetta hefur á hugmyndir
fólks um heilsufar og sjúkdóma.
f síðasta hefti af Fjölskyldu-
lækninum. ófaglegu tímar. enska
læknafélagsins, skrifar dr. Ann
Mullins á þessa leið:
„Fremur öllu fellur mér iila
sú hugmynd að hvert minnsta
sjúkdómseinkenni, hvert smá-
vægilegasta fávik frá því venju-
lega, krefjist þess tafarlaust, að
tekin sé inn tafla eða meðal.“
„Ég trúi þv£, að þessi skoðun
breiðist ört út, að henni sé hald-
ið við með auglýsingastarfsemi,
og að hún sé stórskaðleg."
Hér stingur dr. Mulljns á kýl-
inu: Máttur auglýsingarinnar er
aðalorsökin fyrir meðalaáti al-
mennings.
Takmark auglýsenda er af skilj-
anlegum ástæðum það, að fá þig
til þess að kaup meðul — og
um leið fleiri föt, þvottavélar
og sápur. Til þess að slíkt megi
heppnast þarf að sannfæra big
um það, að þú þurfir á þessum
hlutum að halda. Dr. Mullins
heldur því fram, að svo sé aug-
lýsendum fyrir að þakka, að al-
menningur fái stórlega ranga
mynd af mannslíkamanum, heil-
brigðum eða sjúkum.
Auglýsendur beita gamalli hjá-
trú eða úreltum kenningum lækn-
isfræðinnar til þess að koma vör-
um sínum í verð.
Eitt dæmi þess er sú hugmynd,
að rétt sé að nota sótthreins-
andi efni við skurð eða skrámu.
Læknir mun hins vegar kjósa
það, að fólk þvoi sárið í renn-
andi vatni og láti það svo eiga
sig — einfaldlega vegna þess. að
sótthreinsandi efni geta drepið
jafnt heilbrigða vefi og skað-
legar bakteríur.
Annað dæmi er notkun hægða-
lyfja, sem læknastéttin er nú
horfin frá, en auglýsendur hvetja
menn enn til að nota „reglulega.“
Síðan koma allskonar hressing-
arlyf, sem gefa þér aftur glat-
aðan þrótt, minnka taugaspennu
þína og hjálpa þér til þess að
taka sem mestan þátt í sam-
kvæmislífinu.
„Fjölskyldulæknirinn" segir
hins vegar hreint og beint: „Ekk-
ert er til sem heitið geti hress-
ingarlyf. Það sem þú þarfnast
er sjúkdómsgreining og ákveðin
læknismeðferð.“
Enn má nefna læknislyf við
kvefi, vítamínpillur. svefntöflur,
sem gefa góðan, heilnæman og
hressandi svefn, o.s.frv. o.s.frv.
Offita er læknisfræðilegt vanda-
mál, en hin fjölmörgu og marg-
auglýstu megrunarlyf eru einskis
virði. Af þeim má nefna „megr-
unarbrauð," sem sannanlega hef-
ur enga slíka eiginleika, og einn-
ig „megrunamærföt“ sem eru
til einskis nýt.
Dr. Mullins kveðst verða að
segja sjúklingum sínum, að eng-
in fæða sé grennandi — ekki
einu sinni „súkkulaðið, með hin-
um minnst fitandi miðpunkti.“
1 öllum þessum tilfellum er
gróði framleiðandans enginn, ef
sérhver læknjng byggist á réttu
mataræði og likamsæfingu, eða
lausn þeirra vandamála, sem við-
komandi sjúkling hrjá.
Auglýsingastarfsemi í þágu A-
fengis og tóbaks hefur þráfald-
lega verið tekin til meðferðar.
en hún er sérstaklega hættuleg
heilsu almennings.
Hvémig er hægt að ætlast til
þess, að fólk taki skynsamlega
afstöðu til lungnasjúkdóma eða
ofdrykkju, þegar jafnan eykst
fjárhæð sú, sem varið er til að
auglýsa áfengi og tóbak? Sam-
kvæmt nýjustu tölum nemur
upphæðin 40 milljónum sterlings-
punda.
Að lokum er svo spumingin
um hættuleg lyf. Venjulegast er
það svo, að lyfin eru auðfengin
í fyrstu, og sala þeirra ekki
bönnuð fyrr en það kemur í Ijós
að þau eru skaðleg.
Slíkt hefur nýlega skeð með
hressingartöflur og megrunarlyf,
sem voru mikjð auglýst — unz
þau voru dregin til baka þar eð
þau höfðu orsakað ofneyzlu.
f nýlegu tölublaði „Rannsókn-
ar“,-tímariti Rannsóknarráðs aug-
lýsenda, eru nokkrar athuga-
semdir um auglýsingu meðala,
sem líklegt er að vanfærar kon-
ur taki. Frá þvi thalidomide-
málið kom til sögunnar, hafa
T
við deyfilyfjum um meðgöngu-
tímann. Sérstaklega hefur það
verið til nefnt, að ungbömum
sé hætta búin af meclozine og
podophyllum.
Tímaritið skýrir frá því,
að sömu viku og meclozine var
tekið úr umferð í Sviþjóð, hafi
tímarit læknafélagsins haft inni ,
að halda heilsíðuauglýsingu um
deyfilyf, sem hafi medozine að ;
geyma. Vanfærum konum var ;
sérstaklega bent á lyfið!
Tímaritið heldur því einnig
fram, að mikill hluti meðala,
hafj innj að halda padohyllum.
Af þessum meðulum má nefna
hóstasaft og hægðaly,f sem
seld eru beint yfir búðarborðið,
lyfseðlalaust.
Nýlegar ráðstafanir ríkisstjóm-
arinnar til þess að hemja sölu
slíkra lyfja sem þessara, eru of
vægar og hikandi til þess að
koma að notum, og forða hættu.
Nefnd sú er ríkisstjórnin hefur
skipað i málinu hefur mætt
gagnrýni frá félagi lyfsala. Engar
ráðstafanir hafa verið gerðar,
sem líklegar séu til að hafa hem-
il á auglýsendum.
Árið 1961 eyddi deyfilyfjaiðn-
aðurinn hálfri sjöundu milljón
sterlingspunda til þess að fá i
lækna til að mæla með lyfjum |
sinum. Þetta átti sér stað meðan
nefnd ríkisstjómarinnar var enn
að vega og meta hin nýju meðul!
Enska þjóðin verður á allan
hátt heilbrigðari, bæði á sál og
líkama, þann dag sem lyfjaiðn-
aðurinn er þjóðnýttur og þannig
ábyrgur gerða sinna.
Rosemary Small (Þýtt úr Daily
Worker.)
1 París er hörð samkeppri
milli hárgreiðslu- og snyrti-
stofa. Margskonar þjónusta er
þess vegna veitt þar, sem
hvergi þekkist annarsstaðar í
heiminum. Þjónar eru hafðir
til að taka við bílum við-
skiptavinanna og leita að
stæðum fyrir þá og svo auð-
vitað áð sækja þá aftur þegar
lagningunni er lokið. Aðrar
stofur láta ná i viðskiptavin-
ina heim á bílum fyrirtækj-
anna og fara með þá aftur.
Ein hárgreiðslustofa hefur
bíla með sendistöðvum og
búna öllum hugsanlegum
snyrtitækjum akandi um
borgina. f hverjum b‘íl er hár-
greiðsludama og snyrtisér-
fræðingur sem fara heim til
viðskiptavinanna og veita
þeim alla þá þjónustu sem
þeir óska.
Og fyrir þær sem ekki geta
fengið barnapíu hafa sumar
hárgreiðslustofur látið inn-
rétta sérstök barnaherbergi.
Þar geta börnin leikið sér í
ró og næði með öll hugsanleg
leikföng me'ðan mömmurnar
láta snyrta sig og laga á sér
hárið.
Lím sem notað er til að
leggja plast- og gúmmíflísar
á gólf getur verið stórhættu-
legt. f norska timaritinu ,,Mot
brann“ er fólk sérstaklega á-
minnt um að fara varlega
með eld nál. slíku lími. Límið
verður að þorna aðeins á gólf-
inu áður en flísamar eru lagð-
ar og verður þá loftið í her-
berginu svo eldfimt að allt
blossar upp á augabragði ef
kveikt er á eldspýtu, eða ef
rafmagnsofn er þar í sam-
bandi.
Það er ekki alltaf hægt að
gera gulnað tau hvítt með því
að láta það í klór. Klórefni
geta verið góð fyrir þvottinn
við og við en sé það notað að
staðaldrí veldur það sliti á
þvottinum.
Það er haft fyrir satt að
saumlausu sokkarnir séu að
fara úr tlzku. Eiiendis eru
sýningarstúlkur famar að
ganga í sokkum með saum og
þá verður þess ekki langt að
bdða að við förum að háfa
sífelldar áhyggjur af saumun-
um. Það virðist vera einhver
ávani hjá karlmönnum að líta
alltaf fyrst á fæturna á kven-
fólkinu og þá er litill ávinn-
ingur fyrir okkur að það
fyrsta sem tekið er eftir séu
skakkir saumar aftan á fót-
leggjunum.
Kennarar i Svíþjóð eru óá-
nægðir yfir því hversu ilja
böm mæta í skólanum á
morgnana og eru syfjuð í
fyrstu tímunum. Þetta er
sjónvarpinu að kenna segja
þeir, böiæin vaka oft lengi
fram eftir til að sjá einhverja
skemmtiþætti sem em seint á
dagskránni. Það er auðvitað
foreldranna að koma í veg
fyrir þetta segja kennararnir
en sjónvarnið getur líka gert
sitt til að börnin komist í
rúmið á skikkanlegum tíma t.
d. með því að hafa skemmti-
þættina á öðrum tímum dags.
Á Indlandi var nýlega búið
til stærsta ullarteppi sem sög-
ur fara af. Það er fjömbiu
metra langt og ellefu metra
breitt og unnið úr hreinni ull.
Það vegur 2000 kíló og 22 af
dug’egustu teppagerðarmönn-
um Indlands voru í fimm mán-
uði að vinna það í höndunum.
Þegar flytja átti teppið á
hótelið sem hafði pantað það
var ekki hægt að fá nógu
stór flutningatæki. svo skera
varð teppið í tvennt til að
hægt væri að kóma því á á-
kvörðunarstað.
Krakkarnir sem sendir era í
sveit á sumrin hafa yfirléitt
gaman af því að fá bréf að
heiman. Þessi bréf þurfa ekki
að vera löng, aðe’ns nokkrar
linur, svo að það sjáist að
mamma og pabbi muna eftir
þeim. Póstkort eru ágæt í
þessum tilgangi, bömin getá
þá hengt þau upp f.vrir ofan
rúmið sitt og sýnt hinum
krökkunum myndirnar.
Biklni-baðföt eru ekki aöcins notuð af kvikmynda-
stjömum sem hafa línumar í góðu lagi. Nei
kvenfólk í flestum stærðar- og þyngdarflokkum
klæðist þessum flíkum um leið og tækifæri gefst.
Margar stúlkur sauma sjálfar sín bikini-baðföt og
segja sumir að það geti nú ekki verið mikið verk
því aðaltakmarkið sé að hafa þau sem alira minnst.
SIMCA er fjögurra dyra og 5 manna. — Sérstakur
fjaðraútbúnaður er fyrir hvert hjól. — Vélin er 50
hestöfl, vatnskæld, staðsett afturí. SIMCA eyðir aðeins 7
lítrum á 100 km.
Hagsýnt fóik velur SIMCA.
simca
7000
Bergur Lárusson
SIMCA umboðið
Brautarholti 22 — Sími 17379
Húseign
eins félagsmanns Byggingarsamvinnufélags starfsmanna
Háskóla Islands er til sölu.
Þeir félagsmenn og aðrir kennarar Háskólans sem neyta
vilja forkaupsréttar síns gefi sig fram við skrifstofu
Háskóla Islands eigi síðar en 13. júlí n.k.
Stjórn Byggingarsamvinnufélags Háskóla ís-
lands. Háskóli íslands.