Þjóðviljinn - 14.07.1963, Blaðsíða 1

!
Sunnudagur 14. júlí 1963 — 28. árgangur — 155. tölublað.
Bræla á síldarmiðunum
Lítil scm engin síldveiði
hefur verið fyrir Norðurlandi
undanfama sólarhringa vegna
brælu á miðunum. Hafa sild-
veiðiskipin Iegið í landvari.
Varðskipið Ægir, sem er við
sildarleit fyrir norðan, hefur
síðustu dagana lóðað á tals-
vert magn síldar á nokkmm ■
stöðum þar, t.d. vestur af
Kolluál og út af Sporða-
gmnni.
■
■
■
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■••■■■•■*■■

Bygging IbúSarhúsnœSis i SviþjóS: J
Lánin eru 85til100% af
áætluðum kostnaði, veitt
til 40-60 ára
Eins og lesendum Þjóðvilj-
ans er kunnugt, er nýlokið
hér í Reykjavík norrænu hús-
næðismálaþingi, þar sem full-
trúar Norðurlandanna gáfu
upplýsingar um ástand í hús-
næðismálum í hverju landi
fyrir sig, þróun þyggingamála
og þá einkum íbúðaþygginga,
byggingakostnað, lánveitingar
og vaxtakjör o.fl. sem að
þessu lýtur. Svo sem vænta
mátti komu þarna fram ýms-
ar mjög merkar upplýsingar
og er ekki hvað sízt athyglis-
vert fyrir okkur Islendinga að
kynnast því, hvemig tekið er
á þessum málum meðal ná-
granna okkar á hinum Norð-
urlöndunum.
☆ ☆ ☆
Þjóðviljinn mun kynna les-
endum sínum nánar ýmislegt
það sem fram kom á þessari
ráðstefnu. I dag birtum við
upplýsingar, sem fram komu
hjá sænska fulltrúanum á
ráðstefnunni.
Þróunin síðustu 4 ár
Eftirspurn eftir húsnæði er
geysimikil í Svíþjóð, einkum
vegna fjölgunar fólks í borg-
um og iðnaðarmiðstöðvum.
Jafnframt gerir fólk kröfur
til stöðugt hærra og betra
húsnæðis. Ibúðahúsnæði í
Svíþjóð má yfirleitt teljast
heldur þröngt á okkar mæli-
kvarða, og mikið byggt af
mjög litlum húsum, 1—2ja
herbergja. Síðast liðin fjögur
ár hafa fullgerðar íbúðir
skipzt sem hér segir eftir
stærð: Tæplega fimmti hluti
(19—20%) hefur verið 1 her-
bergi og eldhús (23 ferm. til
41 ferm.), rúmlega fimmti
hluti (22—23 %) hefur verið
2 herb. og eldhús (59 ferm.),
um þriðjungur (29—32 %)
hefur verið 3 herbergi og eld-
hús (73 ferm.) og loks er um
þriðjungur (28—30 %) 4 herb.
og eldhús (92 ferm.)
Tala fullgerðra íbúða í Sví-
þjóð s.l. fjögur ár hefur verið
sem hér segir:
1959 69.300 íbúðir
1960 68.300 íbúðir
1961 73.800 íbúðir
1962 75.124 íbúðir
Á yfirstandandi ári mun
ætlunin að ljúka við um
90.000 íbúðir en það er um
20% aukning frá síðasta ári.
Lánskjör og vextir
Ríkislán til íbúðabygginga
nema frá 85—100% af áætluð-
um byggingarkostnaði, en
venjulega fer kostnaður þó
eitthvað fram úr áætlun og
verða húsbyggjendur þá sjálf-
ir að sjá fyrir því fjármagni
sem á vantar. — Lánin eru
veitt til 40 og allt upp í 60
ára, og hafa vextir af ríkis-
lánum yfirleitt verið 3.5% frá
1958, en voru áður 3,5—4.5%.
☆ ☆ ☆
Og nú geta menn borið
þessar upplýsingar sem hér
liggja fyrir saman við þá að-
stoð, sem hið opinbera veitir
mönnum hér til þess að koma
sér upp íbúðarhúsnæði — og
dregið sínar ályktanir af því.
!
I
!
Skáldverk norrænna sam-
tímahöfunda gefin út vestra
Skáldsögur eftir Laxness og Gunnar Gunnarsson á meðal verkanna
Ári'ð 1954 samþykkti Norðurlandaráð að stu'ðla a'ð
þýðingum og útgáfu norrænna samtíðarbókmennta á
heimsmálunum, en ekki varð þó úr því að hefjast handa
um þetta verkefni á vegum ráðsins. Nú hefur hins veg-
ar náðst samkomulag viö bandarískt útgáfufyrirtæki
um útgáfu á norrænum bókaflokki og er ætlunin aö
í honum verði m.a. verk eftir Laxness, Gunnar Gunn-
arsson, Jóhann Sigurjónsson, Guömund Kamban og
Agnar Þórðarson.
ÞJóðviljanum barst í gær
fréttatilkynning frá menntamála-
ráðuneytinu um þetta efni og
fer hún hér á eftir:
„A þingi Norðurlandaráðs árið
1954 kom fram tillaga um, að
stofnað skyldi til útgáfu um-
fangsmikils úrvals norrænna
bókmennta í þýðingu á höfuð-
tungur, fyrst og fremst ensku.
Athugun sem fram fór á vegum
Norrænu menningarmálanefnd-
arinnar, þótti hins vegar leiða í
Atvinnuleysi
í USA
- Sjó 6. síðif
Ijós, að tillaga þessi væri naum-
ast framkvæmanleg í upphaflegri
mynd. Var talið vænlegast, að
áfram yrði haldið af hálfu hvers
lands að vinna að aukinni út-
breiðslu bókmennta þess á
heimsmálum og á þessu sviði
stefnt að eins mikilli samvinnu
Norðurlandaþjóðanna innbyrðis
og fært þætti.
Upp úr þessu hófust með at-
beina Norrænu menningarmála-
nefndarinnar, athuganir menn-
ingarmálafulltrúa norrænu sendi-
ráðanna í Washington á leiðum
til samvinnu um útgáfu nor-
rænna bókmennta á ensku fyrir
bandarískan og e.t.v. einnig
brezkan bókamarkað, og þá í
smærri stfl en áður hafði verið
xætt um. Hefur verið unnið að
þessu máli síðan snemma á ár-
inu 1959, og er nú svo komið,
að samkomulag hefur tekizt við
bandarískt bókaforlag, The Uni-
versity of Wisconsin Press, um
útgáfu norræns bókaflokks þar
i landi. Var samningur þess efn-
is milli fulltrúa Norðurlandaríkj-
anna fimm og bókaforlagsins
undirritaður í Washington í
aprílmánuði s.l. Samkvæmt
samningnum er gert ráð fyrir,
að gefnar verði út a. m. k.
fimmtán bækur, þrjár frá hverju
landi, á fimm ára tímabili.
Hverju Norðurlandaríki er ætlaö
að standa straum af þýðingar-
kostnaði sinna bóka, svo og að
inna af hendi tiltekna fyrirfram-
greiðslu til höfunda, en annan
kostnað af útgáfunnni er for-
iaginu ætlað að bera. Gert er
ráð fyrir, að forlagið semji sér-
staklega við rétthafa hverrar
bókar um réttindaatriði og höf-
undarlaun, og svo fremi að þeir
samningar heimili, skuldbindur
forlagið sig til að leita sam-
vinnu við brezkan bókaútgefanda
tm sölu bókanna i Bretlandi.
Valdar hafa verið bækur til
útgáfunnar, og var um val ís-
lenzku bókanna leitað ráða
heimspekideildar Háskóla Is-
lands. Er fyrirhugað, að Is-
lenzku útgáfubækurnar verði
þessar:
1. Heimsljós eftir Halldór Kiljan
Laxness.
■' Svartfusl eftir Gunnar Gunn-
arsson.
Framhald á 2. síðu.
A bryggjunni góðviðrisdag
Farmenn fá 7,5%
kauphækkun
★ Sjómannafélag Reykjavíkur hefur fengið fram 7,5%
hækkun á kaupi farmanna, en hins vegar eru samning-
ar enn lausir og verður viðræðum haldið áfram við
fulltrúa skipafélaganna um kjör sjómanna.
★ Sjómannafélagi'ð lagði fyrir nokkru fram frumvarp
að nýjum samningum og er það í athugun hjá sam-
eiginlegri nefnd deiluaöila. Þessi undirnefnd er skipuð
3 mönnum frá hvorum a'ðila og er verkefni hennar aö
kanna hvaöa breytingar verða á kjörum sjómanna sam-
kvæmt tillögum Sjómannafélagsins og hve mikil út-
gjöld það myndi hafa í för með sér fyrir skipafélögin.
Tvö tilboð I framkvæmd-
ir í Njarðvikurhöfnina
Á góðviðrisdögum llggur Ieið
margra, ungra og gamalla, nið-
ur að Reykjavíkurliöfn, því að
þar er venjulega ýmislegt
skemmtilegt að sjá. Unga fólk-
inu er þó ráðlegra að halda
þangað aðeins í fylgd með full-
orðnum og alltaf er sjálfsagt að
ffæta fyllstu varúðar. — Mynd-
in var tekin á dögunum á einni
af gömlu bryggjunum í Reykja.
víkurhöfn. — Ljósm. Þjóðv. A.K.
í Kerling-
arfjöllunt
Á alþingi í vetur var sam-
þykkt að heimila 70 milljón
króna lántöku til fram-
kvæmda við landshöfnina í
Njarðvíkum, og var verkið
boðið út snemma í vor.
Reiknað hefur verið með, að
framkvæmdir gætu hafizt í
því mikill munur k þessum
tveim tilhoðum sem sjá má.
Ætlunin er að Ijúka fyrir.
huguðum framkvæmdum við
landshöfnina á næstu þremur
árum, en í sumar he.fur verið
ráðgert að vinna fyrir 6—7
milljónir króna.
Fundur í blaða-
mannafélaginu
á morgun
Blaðamannafélag Islanðs held-
ur almennan fclagsfund í Nausti
upp á morgun, mánudag, kl. 4
síðdegis. Launa- og samninga-
málin verða til umræðu og er
áríðandi að félagsmenn fjöl-
nienni.
Flestum fslendingum mun
ekki þykja of mikið sólskinið
eða veðurblíðan hér á landi á
sumrin. en komið getur þó fyr-
ir á stöku stað og einstaka sinn-
um, að menn grípi til þess að
búa sig í sumarliitanum likt
og sá sem sést hér á myndinni,
cn hún var íekin fyrir skömmu
í Kerlingarfjölluni. Á 3. síðu
segir frá skíðanámskeiðum oy
dvöl á þessum stað. sem er ai>
verða æ vinsælli sumardvala?-
staður skíðaáhugamanna og
fjallagarpa.
sumar, og munu tvö tilboð
hafa borizt í að vinna verk-
ið.
Bæði þessi tilboð eru frá ís-
lenzkum fyrirtækjum, en einn-
ig munu hafa borizt allmargar
fyrirspurnir um verkið erlend-
is frá. Fyrirtækið Efrafall, sem
að undanförnu hefur séð um
hafnarframkvæmdir í Þorláks-
höfn, sendi tilboð upp á 38'—46
milljónir króna. Tilfooð frá
Byggingarfélagjnu Brú h’.jóðaði
upp á 80—86 milljónir. og er