Þjóðviljinn - 14.07.1963, Page 10

|0 SÍÐA
GWEN BRISTOW:
y
I
HAMINGJU
LEIT
----- HÖÐVIUINN-----------------
Ekkert rúm í gistihúsinu
tók hann upp.
Mikki var búinn að þurrka
diskana. Hún fékk honum hest-
inn og bað hann að fá Stefáni
hann, svo að hann gæti leikið
sér að honum. Mikki brosti og
kinkaði kolli og fór út á sval-
imar. Gamet stóð í miðju her-
berginu og vissj ekki hvað hún
átti af sér að gera. I>að var
ejtthvað svo tómlegt. Hvar var
Florinda niðurkomin?
Kannski hafði Florinda farið
upp á loft. Hún hafði ekki feng-
ið mikinn svefn um nóttina og
hana langaði kannski að hvíla
sig andartak áður en hún opn-
aði barinn. José var ekki kom-
inn enn og Silky var ekki kom-
inn til baka frá Abbott. Eða
kannski vildi FIorinda eins og
John vinda sér í næsta verk-
efni. til þess að þurfa ekki að
hugsa um Risann. Kannski hafði
hún farið inn i barinn til að
opna hann. Ef svo var, þá fannst
Gametu sjálfsagt að hjálpa
henni, hún þurfti að taka sér
eitthvað fyrir hendur. Hún gekk
gegnum eldhúsið og opnaði
dyrnar að barrium.
Ennþá var skuggsýnt í veit-
ingastofunni. Útidyrnar voru
lokaðar og hlerar fyrir glugg-
um. Florinda stóð við barborð-
ið eins og hún ætlaði að fara
að skenkja á glös, en hún var
ekkert að búa í haginn fyrir
daginn. Hún horfði á eitthvað
sem hún hélt á í hendinni og
við hliðina á hennj. samanvöðl-
aður á borðinu, lá blái hálsklút-
urinn sem Gamet hafði séð
hana með í höndunum þegar
hún var úti að veifa Risanum
í kveðjuskyni. Þegar Florinda
heyrði dymar opnast, sneri hún
sér snöggt við.
Hérgrei?*,on
Hárgreiðsln- og
snyrtistofa STEINt) og DÓDÓ
Langavegi 18 HI. h (lyfta) .
Sími 24616.
P E R M A Garðsenda 21,
síml 33968. Hárgreiðsln. og
snyrtistofa.
Dömur, hárgreiðsla við
allra hæfi.
TJARNARSTOFAN,
Tjamargötn 10. Vonarstrætis-
megin. — Símj 14662.
HÁRGREIÐSLUSTOFA
AUSTURBÆJAR
(María Gnðmnndsdóttir)
Langavegj 13 — sími 14656.
— Nnddstofa á sama stað. —
— Hver er það? spurði hún,
en þegar hún sá Garnetu, varð
hún ekki aiveg eins önug: — Nú,
ert það þú.
Garnet horfði skelkuð á and-
litssvip hennar. Florinda var
reiðileg um augu og munn, hún
otaði fram neðri vörinni eins
og skass. — Er ég að trufla
þig? spurði Gamet undrandi.
— Viltu að ég fari aftur?
— Nei, komdu inn. Ég verð
að hella mér yfir einhvern.
Þessi bannsettur hálfviti. þessi
dómadags erkiauli. Viltu sjá
hvað hann gaf mér!
Garnet leit undrandi á hlut-
inn sem Florinda ýtti til henn-
ar. Hún sneri honum og velti
milli handanna í undrun og að-
dáun. Hún hafði aldrei séð
nejtt svipað þessu og vissi ekki
hvað það var. Floirinda hafði
fengið henni dálítið nisti úr
slitnu, bláu flaueli, það var op-
ið og hún sá stiliséraða mynd
af fólki með geislabauga um
höfuðin. Myndin var í gull-
ramma greyptum perlum.
Geislabaugarnir gáfu til kynna
að þetta væri trúarleg mynd og
að því er virtist hafði Risinn
gefið Florindu hana, en meira
gat Gamet ekki gizkað á. Hún
spurði: — Hvað er þetta. Flor-
inda?
— Þetta er íkon. fkon móð-
ur hans. Þessi bannsettur hálf-
viti. Að fara að gefa mér íkon-
inn hennar móður sinnar!
•— Hvað er íkon? spurði
Garnet hissa.
— Það er helgimynd úr rúss-
nesku kirkjunni. En það er
ekki aðalatriðið. Hann veit að
ég hef ekkert vit á kirkjum.
Það sem máli skiptir, er að
móðir hans átti þetta. Hann
metur þetta meira en eigið iíf.
Hann hefði ekki selt það, þótt
hann hefði verið að svelta í hel,
og hvers vegna í fjandanum
dettur bonum í hug að gefa
mér þetta?
Garnet svaraði ekki. Hún gat
ekki svarað slíku. Þær böfðu
saman þurft að reyna sitt af
hverju. en þetta var í fymta
skipti sem hún hafði séð Flor-
indu miður sín af reiði.
— Er hann í alvöru farinn?
spurði hún. — Þú ert alveg
viss um að hann sé farinn?
— Já, já, sagði Garnet.
—• Hann er farinn.
— Hann má prísa sig sælan.
Ég hefði fleygt þessu beint í
fésið á honum. Þessi endemis
asni! Er nokkur í eldhúsinu?
— Nei.
— Ég þarf nefniiega að hafa
rýmra um mig þegar ég er
reið. Þessi lika þorskur. Að
gefa mér íkoninn hennar móð-
ur sinnar!
Florinda tók biáa klútinn og
Framhald af 7. síðu.
Þá tóku þeir eftir því hvað
María var komin langt á leið,
og höfðu um það mörg háðuleg
orð, og einn þeirra stakk hana
fingri í kviðinn, en Jósep sagði
ekki neitt og gerði ekki neitt,
heldur stóð grafkyrr starandi
augum eins og svefngengill.
Þau voru bæði rekin út úr
stofunni. Um leið og María var
hrakin út úr dyrunum, leit hún
til körfunnar í hominu og
gerði sig líklega til að grípa
hana, — þessa körfu sem hún
hafði svo vandlega breitt yfir
hreinan, hvítan dúk. Hún rétti
út höndina, augnaráðið var
hræðilegt. Litlu sporin svo smá
að þau urðu varla greind með
berum augum, þegar hún var
að sauma í efnið.
Maðurinn sem át kökuna átti
nú annríkt við að þurrka af
stígvélunum sínum á einni af
þessum hvítu, mjúku flíkum,
og kraup við það hjá körfunni,
sem oltin var á hliðina. Hann
gerði þetta vel og vandlega,
eins og almenningi var boðið af
stjórnarvöldunum að gera allt.
Tungan kom út milli tannanna,
stórra og gulra, og hann þurrk-
aði og þurrkaði af mesta dugn-
aði. Þá bölvaði foringinn af
óþolinmæði og maðurinn flýtti
sér að fleygja þessari skó-
þurrku ásamt öllu hinu, tröðk-
uðu og útötuðu, út í horn, og
flýtti sér á eftir hinum svo
hann gæti verið hjálplegur við
að troða hjónunum upp í trukk,
þar sem allþröngt var fyrir.
Síðan var skipt á trukknum
og jámbrautarvagni, og
skrönglaðist hann klukkutímum
saman með þau, — eða voru
það dagar? María hafði enga
hugmynd um það, hvað tíman-
um leið. Jósep hallaði höfði
hennar að brjósti sér og hún
gleymdi sér jafnvel stund og
stund, og augnahárin, löng og
dökk, sigu saman hin efrj og
hin neðri. Það var ógnarlega
þröngt um þetta fólk hver iá
utan í öðrum, á gólfi og á
göngum. Ekki leið á löngu fyrr
en óþrifnaðurinn var orðinn of-
boðslegur. Böm grétu, konur
ráku upp æðisgengin óp, en
flestir, konur jafnt sem menn,
sátu grafkyrr og störðu út í
bláinn. Lestin brunaði áfram af
þessum framfúsa dugnaði sem
einkenndi allt þetta land.
Það var undarlegt að sjá
þetta siðprúða miðstéttarfólk
breytast þvínær á svipstundu í
hroðalegasta eymdarlýð, sjá bað
búa við óþverraskap, sem því
hefði aldrei getað hugkvæmzt
Konumar reyndu raunar að
halda fötum sínum sómasam-
legum, og að þvo sér, en vatnið
var af svo skomum skammti,
að varla nægði til að stilla sár-
asta þorstann. Innan um þenn-
an óþef og óhljóð, en þó eins
og í nokkurri fjarlægð, sátu
þau María og Jósep. Hxín var
nývöknuð af blundi, og hafði
hresstst ótrúlega við að sofna.
Þetta var eins og ljótur draum-
ur, sem hana hafði dreymt
aftur og aftur, og vaknað af í
skelfingu í hvert skipti, en nú
varð ekki vaknað framar, hann
var orðinn að raunveruleika,
og fyrst svo var, varð að taka
því. Nú tók hún við höfði hans,
og hélt því upp að brjósti sér,
enda sofnaði hann brátt, svo
úrvinda sem hann var orðinn,
luktu augnalokin hvikuðu, og
vöðvamir í handleggjunum
voru stríðir, en hnefamir
krepptir þó hann svæfi. Jósep
hafði elzt sýnilega þessa nótt.
Daginn áður var hann hraust-
ur og sterklegur miðaldra mað-
ur, nú var hann hvítur, og það
voru komnar undarlega djúpar
holur í gagnaugun, og bláæð-
arnar í þeim þrútnuðu á ein-
hvem henni óskiljanlegan hátt.
Þó að hún væri alveg komin
að falli, reyndi hún að hjálpa
þeim sem lakar voru á vegi
staddar en hún, bæði eldri kon-
um og yngri. Það var furðu-
legt að sjá hve þrekmikil hún
var, en svo er oft um bamshaf-
andi konur.
Lestin stöðvaðist, og fólkið
leit út, en ekkert var að sjá.
Þá fór hún aftur af stað, og
var nú komið að landamærum.
Einkennisklæddir menn ruddust
fram hjá, tröðkuðu utan í fólk-
ið og stigu jafnvel ofan á það,
eins og héldu þeir að þetta
væru maðkar. Þeir töluðu sam-
an og fóm út úr lestinni, en
lestin fór aftur á bak þangað
til hún var þar stödd sem eng-
in verksummerki vom af neinu
tagi. Hrjóstrugt land, engin
mannabyggð. Það mátti heita
að þetta væri staðurinn Hvergi.
Þetta var hvorki land né að-
liggjandi lands. Það var einsk-
ismannsland.
Hér var hvorki hægt að kom-
ast fram né aftur. Fólkið var
rekið út, því var ýtt og spark-
að, út á þessa ræmu milli
Himnaríkis og Helvítis, hreins-
unareldinn. Týndar sálir.
Það ljós sem þau stigu út
í, var rökkurljós. Öljós. Það
var síðla hausts, október. það
var í dag. Hvað er ég að segja,
svona hlutir gerast ekki, þessi
heimur er siðmenntaður heim-
ur, þetta er ekki satt, sögðu
þau við sjálf sig. Ekki þetta,
að ganga þangað til maður
hnígur, hverfa svo, það gerist
ekki.
Þau voru tvöhurtdruð saman
og þau gengu eins og og héldu
þau að takmarkið væri, eitt-
hvert til, þrátt fyrir allt. Börn-
unum skrikaði fótur og þau
duttu, grétu, vom dregin upp,
duttu aftur. Hvergi var nokk-
urt skjól að fá, ekki hróf né
hreysj. Ekkert.
Þá fann María að það sem
hún átti von á var að koma.
Hríðirnar hófust, komu í öld-
um, hver af annarri. Augun
stækkuðu fram úr öllu valdi og
andlitið varð lítið og horað og
ellilegt. Svo gafst hún upp að
ganga. Þau fóru framhjá litlum
geitahóp sem var að bíta á
grænum reit sem haustkuldam-
ir höfðu hlíft, og gættu þeirra
tveir geitahirðar, sem höfðu hjá
sér asna naumlega stærri en
hund.
Jósep sneri sér til geitahirð-
anna’ í örvæntingu sinni. „Kon-
an mín er veik. Hún er mikið
veik. Leyfið mér að taka asn-
ann handa henni. Það hlýtur
að vera einhver staður héma
einhversstaðar þar sem hún
getur fengið gistingu, hvað
haldið þið?“
Einn af hirðunum, sem tæp-
lega var jafn aulalegur og hin-
ir, svaraði honum: „Jú, það
er gististaður héma, en ég held
það verði ekki tekið á móti
henni þar.“
„Taktu við,“ sagði Jósep og
rétti fram fáeina smápeninga,
sem hann fann í vösum sínum.
„Og lofaðu henni svo að fara
á bak og ríða svolítinn spöl.“
Maðurinn tók við peningun-
um. „Já, svolítinn spöl. Ég er
að fara heim. Það er komið
að kvöldmatartíma. Hún má
ríða svolítinn spöl.“
Svo var Maríu lyft á bak
asnanum, og þar sat hún hálf-
bogin, en nú var komið að því
að hún skyldi fæða, og hún
lét sig falla af baki og þeir
komu henni út í þurra rás við
vegarbrúnina.
Það var hálfvont að eiga við
hana því hún var nigluð af
kvölum og hræðslu. „Sæktu nú
litlu hreinu flíkumar hans“,
sagði hún við Jósep. „Lérefts-
skyrtumar, þær enx í skúffunni
í eldhúsborðinu. Láttu sjóða á
katlinum. Nei, ekki bezta nátt-
kjólinn minn, hann ætla ég að
hafa seinna, þegar allt er af-
staðið og búið að taka til. Þið
karlmennirnir, þið eruð alltaf
eins og utan gátta.“
Henni fannst jörðin ganga í
bylgjum og öll andlitin, sem
hún sá, voru ógreinilega og af-
skræmd, en sjálf var hún í
kvölunum og heyrði einhvern
æpa eins og dýr í dauðastríði,
síðan kom miskunnarríkt ó-
minni.
Þegar hún vaknaði sá hún
konu, sem beygði sig yfir hana,
og það var búið að kveikja bál
í kvistum og þurru grasi, og á
einhvem óskiljanlegan hátt var
komið heitt vatn og ræmur úr
fötum, og fyrst fann hún til
bamsins og sá það síðan, þarna
við hlið sér í rásinni, og sá að
búið var að klæða hann í
sómasamlegar ræmur úr rifn-
um fötum. Hún megnaði ekki
að spyrja, en leit á konuna og
hún skildi augnaráðið og svar-
aði: „Já, það er drengur. Á-
gætur drengur." Og hún tók
hann upp. Hann kippti til litlu
höndunum og hárið sýndist
bjart í ljósinu frá eldinum. En
fplkið hópaðist að og kom pf
nærri, og Jósep bandaði hendi,
en tók með hinni undir hnakka
hennar og hún leit á hann og
reyndi að brosa.
Þegar fólkið dreif frá heyrð-
ist í bíl sem kom með ofsa-
hraða og stöðvaðist eins og
þegar hemlað er af öllu afli.
Þama voru komnir embættis-
menn, um það varð ekki villzt,
í einkennisbúningum og stíg-
vélum og allri múnderingu. Og
spígsporuðu mikinn.
„Hr-r-rymph“, sögðu þeir.
„Komið þið hingað öll. Hvern
fjandann er verið að gera? Það
tók ekki lítinn tíma að finna
— Sunnudagur 14. júli 1963
ykkur, og við hefðum aldrel
gert það ef við hefðum ekki
séð bjarmann í skýjunum aí
þessu báli sem þið voruð að
kveikja. Hana þá, gegnið þið
nafni, hver sem kallaður verð-
ur, ekkert múður, eða þið vitið
hvað þið fáið.“
Þeir höfðu nöfn allra þessara
tvöhundxruð manna á skrá
sinni, og þorði enginn annað en
anza, sumir með ótta, aðrir
með fyrirlitningu, sumir grát-
andi, en aðrir með flaðri, sumir
með hugrekki.
,,María“, var kallað. ,,María“.
Hún opnaði augun. „Maria.“
sagði hún, en það var lítið
annað en hvískur.
„Það hlýtur að vera hún,“
sagði einn af hinum þremur
ný-aðkomnu. „Það er sú sem
var að ala bam.“ Þeir komu
nær og sáu nýfædda bamið í
rásinni. „Ja, svei því ekki ber
á öðru. Fætt í skurði hjá þess-
um andskotans júðum."
„Ætli það væri ekki rétt að
setja það á skrána. Ekki er
ráð nema í tíma sé tekið, og
bezt að skrá króann áður en
hann fer að stækka og reynir
að laumast burt. Hvað heitir
hann? Svaraðu María.“
Hann ýtti við henni, en þó
ekki óþyrmilega, með tánni á
skónum sínum. Hún opnaði
augun og leit á manninn og
brosti, en síðan leit hún á
bamið.
Hún brosti en það var hyl-
djúp þjáning í augunum.
„Enginn," hvíslaði hún.
„Hvað sagðirðu? Talaðu
hærra. Ég heyri ekki til þfn.“
Hún tók á öllu sem hún átti
til, bærði varirnar eins og hún
ætlaði að koma orðinu út úr
sér, en varimar voru svo þurr-
ar, að hún varð að væta þær
með tungunni fyrst. „Enginn,
ekki neinn.“
Einn þeirra skrifaði nafnið,
en yfirmaðurinn glápti eins og
hann væri vondur og héldi að
verið væri að narrast að sér,
svona háttsettri persónu. En
þegar hann leit á konuna, sá
hann að henni var alvara.
Hann gat ekki haft augun af
baminu, eldsbjarminn lék um
kinnfiskasogið andlitið, og það
bjarmaði af hárinu.
„Enginn. Ja, svei mér, ekki
gaztu fundið neitt betra! ....
Jesús-----Nú jæja þá, reyndu
að herða þig upp, þetta er
fallegasta bam. Hann ætti að
geta orðið að manni."
Klapparstíg 26.
ítalskir
Barnavagnar
Ný sending.
Húsgagnaverzlun Austurbæjar
Skólavörðustíg 16 — Sími 24-620.
rúmar alla
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963
- á Sími 24204
^^^WÖRNSSON * CO. P O 80X1M6. ríykjavik
*
*

*
t