Þjóðviljinn - 11.09.1963, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 11. september 1963
HÖÐVILIIHH
SÍÐA 3
Námsmenn í Suður-Víetnam ofsóttir
Skólarnir í Saigon voru
teknir herskildi í gær
SAIGON 10/9. Lögregla og herlið
einræðisstjórnarinnar í Suður-
Vietnam réðst í dag inn í alla
æðri skóla í Saigon og tók þá á
sitt vald. Áður hafði stjórnin til-
kynnt aö gerðar yrðu umfangs-
miklar ráðstafaniir til að yfir-
buga uppreisnargjarna skóla-
nemendur. Þeir nemendur sem
ekki sýna stjórninni fullkomna
hlýðni eiga á hættu að verða
annaðhvort sendir til þrælkun-
arbúða eða settir í hcrinn.
Alls voru um 100 stúdentar hand-
teknir í dag.
Óeirðir í kvennaskóla
1 mörgum skólum í Saigon
héldu hermennirnir kyrru fyr-
ir alvopnáðir meðan kennsla fór
fram. Svo virðist að nemendur
hafi verið hvað ókyrrastir í Gia
Long-kvennaskólanum. Heyrðist
skarkali talsverður frá skólahús-
inu og voru fimm eða sex náms-
meyjar færðar brott í herbíl-
um. Sumir skólamir, þar á með-
al tækniskóli borgarinnar, voru
teknir herskildi áður en kennsla
skyldi hefjast og voru nemend-
Sáttafundur
i Vientiune
VIENTIANE 10/9. — í dag vair
fundur haldinn í Vientiane og
voru þar saman komnir fulltrú-
ar Bandaríkjanna, Bretlands,
Sovétríkjanna, hinna þriggja
samtaka sem standa að ríkis-
stjórninni í Laos og alþjóðlegu
nefndarinnar sem annast á eftir-
Ht með gangi mála í landinu.
Talið er að á fundi þessum hafi
verið komið í veg fyrir að
stjórnarsamstarfið færi algjör-
lega út um þúfur eins og helzt
var útlit fyrir i gær.
I gær kom til vopnaviðskipta
1 Vientiane og áttust þar við lið
unstrisinna og hægri manna.
Vú hafa forystumennirnir gefið
Tylgismönnum sínum skinun um
ið halda frið sín á milli. AHt
nun nú vera með kyrrum kjör-
im í Vientiane.
Ben Bella
umir sendir heim. Talsvert hef-
ur verið um það að undanfömu
að námsmenn í Saigon hafi gert
verkfall og neitað að hlýða
kennslu. Herma sumar heimild-
ir að slík verkfö'H séu nú við sjö
af skólum borgarinnar og muni
þau halda áfram að breiðast út.
2000 handteknir
Talið er að um tvö þúsund
námsmenn hafi verið handtekn-
ir í Saigon frá því á laugardag
og hafa flestir þeirra verið færð-
ir í búðir utan við borgina. Tvær
námsmeyjar sögðu fréttamönnum
í dag að þær hefðu tekið þátt í
undirbúningi verkfallanna og
hefðu þær farið eftir fyrirmæl-
um frá þjóðfrelsishrejdingunni
Víetcong. Stúlkur þessar eru 16
og 17 ára. Kváðust þær vera
meðlimir í einum af hinum
mörgu Víetcong-hópum sem
starfa í kvennaskólanum Gia
Long. Það var upplýsingaþjón-
usta stjómarinnar sem gekkst
fyrir blaðamannafundinum en
stúlkurnar munu hafa verið
handteknar um helgina.
Neitað um áheym
Frá Róm tferast þær fregnir
að Páll páfi sjötti hafi aflýst
áheyrn sem hann hugðist veita
erkibiskupnum Ngo Dinh Thuc
frá Hue í Suður-Víetnam, en
hann er bróðir Diems forseta.
Flugumenn Verwoerds að verki
Sjö börn særast í
sprengjutilræii
DAR-ES-SALAAM 10/9. — Sjö
afrísk börn særðust í sprengingu
sem varð í dag í Dar-es-Salaam
er suður-afrísku flóttamennirnir
Arthur Goldreich og Harold
Wolpe sátu á fundi með frctta-
mönnum, nýkomnir með flugvél
frá Elizabethville í Kongó.
Flóttamennirnir ræddu við
fréttamenn í flugskýli einu á
flugvellinum í Dar-es-Salaam,
höfuðborg Tanganyiku. Mikill
fólksfjöldi hafði safnast saman
á flugvellinum til að fagna
flóttamönnunum. Fólkið söng
afríska frelsissöngva, en þegar
minnst varði sprakk sprengjan.
Börnin sem særðust voru flutt
Ben Bella einn í
forsetaframboði
ALGEIRSBORG 10/9. Ahmed
Sén Bella forsætisráðherra hélt
i dag ræðu á ráðstefnu Þjóðfrels-
’shreyfingar Alsírsmanna sem
aaldin var Algeirsborg. Sagði
iann að Alsírmcnn myndu
ildrei þola einræðisstjórn í landi
únu. Fyrr um daginn hafði ráð-
stefnan valið Ben Bella sem
’rambjóðanda sinn við forscta-
itosningarnar sem fram eiga*að
tara í næstu viku og verður
lann einn 5 íramboði.
,Kjumorku-
sprengingur
nuuðsynlegur'
PARÍS 10/9. I dag birti franska
vikublaðið París-Match viðtal
við Georges Pompidou forsætis-
ráðhcrra. Ráðherrann sagði að
Frakkar gætu ekki látið hjá líða
að gera tilraunir með kjarnorku-
vopn þar sem það væri nauð-
synlegt til þess að starf það sem
þeir hafa á undanförnum árum
unnið að á þessu sviði bærl á-
rangur.
Pompidou fullyrti að kostnað-
urin við fyrirhuguð kjamorku-
vopn Frakka yrði ekki meiri en
samsvarar því að látið yrði und-
an kröfum bandamannanna um
vopnabúnað franska hersins.
Hann sagði að bygging kjam-
orkustöðvarinnar á Kyrrahafi
yrði tiltölulega kostnaðarsöm en
bó yrði fjárveiting til hennar að-
eins lítið brot af heildarupphæö
fjárlaga ársins 1964.
Bunduríkjuför
Gromikos i
mdirbúningi
MOSKVU 10/9. Bandaríski
■ndihe’rann í Moskvu, Foy Ko-
-ler, ræddi í dag við Andrci
’romiko utanríkisráðherra Sov
•ríkjanna og var tilgangur við
eðnanna að urtdirbúa för utan
■kisráðherrans á allshcrjarþinf
ameinuðu þjóðanna í New York
í Bandaríkjaför sinni niun Gro-
miko ræða við Kenncdy forseta.
á sjúkrahús en lögreglan hófst
þegar handa um að hafa upp á
tilræðismönnunum.
Erfiður flótti
Goldreich og Wolpe eru kunn-
ir leiðtogar í frelsishreyfingu
Suður-Afríkumanna. Þeim tókst
fyrir skömmu að flýja úr fang-
elsi í Jóhannesarborg. Lögðu
þeir leið sína um brezka vernd-
arsvæðið Bechuanaland og
Kongó. Hafa þeir lent í ýmsum
þrengingum á leið sinni, meðal
annars var flugvél sem flytja
átti þá frá Francistown í Bechu-
analandi til Dar-es-Salaam
sprengd í loft^ upp. Goldreich
sagði á blaðamannafundinum að
hin brezku yfirvöld í Bechuana-
landi hefðu ekki hjálpað þeim
né reynt að hindra þá á nokk-
urn hátt.
IJtsendari handtekinn
Yfirvöldin í Kongó gerðu um-
fangsmiklar ráðstafanir til að
hindra að skemmdarverk væru
unnin á flugvél þeirra félaga
eða að reynt væri að ræna þeim.
Eftir að flugvélin var lent í
Dar-es-Salaam var tilkynnt að
handtekinn hefði verið maður
nokkur sem Verwoerdstjórnin
hafði gert út af örkinni til að
stöðva flóttamennina. Maður
þessi er belgískur og heitir Yves
Monthulet.
Fyrir fáeinum dögum bar það til tíðinda í Little Roek í Arkansas að sex ára gamall hvítur dreng-
ur hóf nám í bamaskóla sem til þessa hefur einungis verið ætlaður negrum. Móðir hans ákvað
að innrita hann í skóla þennan og styðja þannig kröfur negranna um afnám kynþáttaaðskilnað-
arins. Myndin sýnir hvíta drenginn, Steven Fitts, þar sem hann situr meðal svartra jafnaldra
s£na í matsal skólans.
Kynþáffaóeirðirnar í Alabama
Kennedy forseti sviptir
Wallace mannaforráðum
WASHINGTON 10/9. — Kennedy Bandaríkjafor-
seti lét í dag til skarar skríða gegn George Wallace
fylkisstjóra í Alabama sem að undanförnu hefur
beitt lögreglu til að hindra að svört skólabörn fái
að stunda nám í sömu skólum og hvítir jafnaldr-
ar þeirra eins og stjórnarskráin mælir fyrir. For-
dæmdi forsetinn harðlega aðfarir fylkisstjórans
og svipti hann yfirráðum yfir lögregluliði Alah-
amafylkis.
1 yfirlýsingu þeirri sem Kentie-
dy lét frá sér fara í dag skipar
hann Wallace að hætta að skipta
sér af því hvort svört börn fái
að stunda nám í þeim skólum.
Sovézk orðsending til Kína
Fordæma tilraun
ti£ áróðurssmygls
i
MOSKVU 10/9. Ríkisstjórn
Sovétríkjanna hefur sent kín-
verskum valdhöfum mótmæla-
| orðsendingu þar sem segir að
kínverskir járnbrautarstarfsmenn
; Uafi á laugardaginn var reynt að
smygla bönnuðum áróðursritum
inn £ Sovétríkin.
Fréttastofur bera heimildar-
menn í Moskvu fyrlr því að
starfsmcnn við jámbrautarlest
sem er i förum milli Peking og
Moskvu hafi tekið á sitt vald
töðvarbyggingu i þorpinu Nausj-
í. sem er á landamærum Sovét-
kjanna og Mongólíu, og haldið
■enni á Iaugardag og sunnudag.
Heimildarmenn þessir halda
því fram að atburðir þessir geti
orðið til þess að hætt verði far-
þegaflutningi milli Peking og
Moskvu. Segja þeir að Kínverj-
arnir hafi ráðizt á fulltrúa sov-
ézkra yfirvalda er þeir reyndu
að leggja hald á áróðursrilin
Hafi þeir lokað inni tvo sovézka
liðsforingja og tvo tollverði og
tekið síðan stöðvarbygginguna á
sitt vald.
1 sovézku mótmælaorðsending-
unni segir að kínversku járn-
brautarstarfsmennimir hafi hag-
að sér mjög dónalega og í við-
tali sem sovézka stjórnarmál-
gagnið Isvestía hefur átt við
bvottakonuna á jámbrautarstöð-
inni segir að Kínverjamir hafi
hagað sér þannig að líkara sé
dýrum en mönnum.
sem til þcssa hafa einungis ver-
ið ætlaðir hvítum nemendum.
Segir forsctinn að Vallace hafi
gerzt sekur um ólöglegt samsæri
með því að þrjóskast við og
hindra að farið sé a’ð bandarísk-
um lögum.
Kennedy lýsir því yfir að
fylkislögreglan í Alabama sem
Wallace hefur beitt til þess að
hindra að negrabörn fengju að-
gang ’ að „hvítum“ skólum í
borgunum Birmingham. Mobile
og Tuskegee, heyri nú undir
sambandsstjórnina og sé hcnni
falið að sjá um að kynþáttaað-
skilnaður í skólum verði afnum-
inn í Alabama. Þar með hefur
Robert McNamara verið falin yf-
irstjórn lögregluliðsi'"
Úmskipti
Wallace fylkisstjóri hafði látið
300 manna lögreglulið umkringja
skólana í Birmingham, Mobile og
Tuskegee og bægja í burtu þeim
negrum sem hugðu á inngöngu.
Strax og yfirlýsing forsetans varð
kunn hurfu lögreglumennimir á
brott. Hófu 20 nemendur sem
meinað hafði verið ,um inngöne"
í gær nám sitt í dag.
Hvítur skríll
I Birmingham söfunðust
hundruð hvítra manna saman
umhverfis skólana og gerðu hróp
að hinum þeldökku nemendum.
Lögreglan fékk liðsauka og bað
lýðinn að hafa sig á brott. Fólk
þetta neitaði að hlýða og hóf-
ust þá lögreglumennimir handa
og hröktu skrílinn út af skóla-
lóðinni. Ofstækismennirnir
reyndu enn að ryðjast að skólan-
um en lögreglan hratt áhlaupinu.
Kom til talsverðra ryskinga og
voru nokkrir hvítir menn hand-
teknir.
Táragas
í Mighspoint í Norður-Karó-
línu handtók lögreglan í gær-
kveldi um 360 negra sem efnt
höfðu til mótmælaaðgerða úti
fyrir leikhúsi einu og veitinga-
húsi sem þeir fá ekki aðgang að.
Lögreglan varpaði táragas-
sprengjum að fólkinu. Hinir
handteknu voru færðir í fangelsi
borgarinnar en þar voru fyrir 43
negrar sem áður höfðu verið
teknir höndum við svipaðar að-
stæður.
Lögreglan í Nashvilloli er nú
að rannsaka kæru sem henni
hefur borizt frá þremur negra-
stúdentum frá Ghana og tveimur
hvítum sem hópur hvitra manna
réðist á síðastliðinn sunnudag.
Utanríkisráðuneytið bandaríska
hefur skýrt frá þvi að banda-
risk stjómarvöld hafi sent sendi-
ráði Ghana orðsendingu og
harmað atburð þennan. Stúdent-
amir meiddust það mikið að
flytja varð þá í sjúkrahús.
Johnson kominn
til Norefs
OSLÖ 10/9. Lyndon B. John-
son varaforseti Bandaríkjanna
kom í dag flugleiðis til Oslóar,
en hann mun dveljast í þrjá
daga í opinberri heimsókn í Nor-
cgi.
V