Þjóðviljinn - 15.03.1964, Síða 2

2 StÐA
■^öffisvioiss
Surm'udagur 15. marz 1964
Þgð var fyrír
25 árum
Sfemdum er sem marmkyn-
ið setji upp sjömílnaskó og
skálmi á fáum árum vega-
lengdir, sem áður voru margra
. alda áfangar.
Fyrir 25 árum réðust þýzk-
ar hersveitir irrní Bæheim og
Mæri og lýstu þessi land
vemdarsvæði þýzka nazista-
veldisins. Þá voru hinir gömlu
góðu dagar. öll Afríka og
Suðaustur-Asía voru þjóða-
fangelsi og skiptust milli heims-
velda Vesturvrópu. Kína tald-
ist til sjálfstaaðra ríkja, en þar
réðu evrópsku heimsveldin,
Bandaríkin og Japan lögum og
lofum, og bandarískir auðhring-
ar röðuðu peðunum í hinum
hráefnaauðugu löndum Suður-
Ameríku að vild sinni, eins
og þeir gera að mestu enn í
dag. Þá skipuðu hinar æðstu
tignarstöður í Evrópu þeir
herra Hitler. félagi Stalín, Sir
Neville Chamberlain, Mussolini
og Daladier, og hafa allir feng-
ið heldur dapurleg eftirmæli.
Arið 1918 urðu til 7 ný þjóð-
ríki í Evrópu, og meðal þeirra
voru fsland og Tékkóslóvakía.
Þá var Frakkland styrkasta
stórveldið á meginlandi álf-
unnar, og leituðu mörg hinna
nýju ríkja halds og trausts
hjá þeim, þar á meðal Tékkó-
slóvakía. Tékkóslóvakar, Kúm-
enar og Júgóslavar höfðu með
sér Litla bandalagið, sem var
nátengt Frökkum, og síðar
gerðu Tékkóslóvakar einnig
vamarsamning við Sovétríkin.
, Þannig reyndu þeir að tryggja
tilveru ríkis síns með banda-
mönnum bæði í Austur- og
Vestur-Evrópu, en hin borg-
aralega stjóm landsins setti
aðaltraust sitt á Frakka. Þeir
voru álitnir forystuþjóð hinna
ungu, nýfrjálsu nlcja og verð-
ir lýðræðisins.
Hinn 29. september 1938 @r
einhver mesti óheilladagur í
sögu veraldarinnar.
Aldrei heftir skammsými,
sjálfsblekking, ofstæki, fyrir-
litning á orðum og eiðum og
réttindum þjóða og svik hreykt
sér hærra í stjómmálasögunni
en þennan haustdag út í
Munchen. Þar komu þeir sam-
an fjórmenningamir: Hitler,
Chamberlain, Daladier og
Mussolini til þess að skipa
málefnum veraldarinnar og
tryggja heimsfriðinn „um vora
daga“, eins og Chamberlain
komst að orði eftir fúndinn.
Þeir töldu sér trú um, að þeir
stjómuðu heiminum og sást
yfir það lítilrseði, að vestur
í Washington og austur í
Moskvu sátu stjómendur þjóða,
sem átbu allmikið undir sér.
Það var ekki vandi að
stjóma heiminum og tryggja
friðinn í þann tíð. Bretar og
Frakkar gerðu það með því
að afhenda þýzka nazista-
veldinu traustasta bandamann
sinn í Mið-Evrópu og sterk-
asta vígi lýðræðis. Það var
fjallað um örlög Tékkóslóvaka,
en þeir voru einskis spurðir.
Það var virðingin fyrir rétti
þjóðánna í þá gömlu góðu
daga.
Nú þykir það sannað, að
hersveitir Hitlers hafi ekki
haft bolmagn til þess að mæta
tékkneska og franska hernum
1938, hefði vilji verið fyrir
hendi að stöðva yfirgang fas-
ismans. En fulltrúa Vestur-
veldanna skoríi viljann. Þeir
voru komnir til Múnchenar til
þess að efla þýzku hervélina.
magna krossfaraher til aust-
urfarar; lýðræði og þjóðfrelsi
skipti þá minna máli. Sovét-
stjómin vissi til hvers ref-
imir voru skomir og hét
Adolf Hitler kemur til Praha 16. marz 1939 og kannar liðssveitir sinar þar.
Nazistar, skyrtuklæddir og í háum leðurstigvélu m ganga fylktu liði yfir hina fornu Karls-brú i
í Praha 15. marz 1939.
tékknesku stjóminni ðllum
styrk sínum til þess að verj-
ast, en boði hennar var ekki
sinnt. Bæheimur og Mæri eru
með mestu iðnaðarsvæðum á
meginlandi Evrópu. Þau þurfti
Hitler að tengja hervél sinn',
til þess að geta hafið djöfla-
dansinn, sem nefnist heims
styrjöldin síðari.
1 Munchen var kveðinn upp
dauðadómur yfir valdaskeiði
Vestur-Evrójm. Þegar risið var
orðið annars flokks veldi, og
öll þau ríki, sem stóðu að
samningunum, voru hröpuð úr
tignarsessi sínum sjð árum
síðar og Þýzkaland var rjúk-
andi rústir. 15. marz 1939
fylgdi beint í kjölfar Múnch-
enarsamninganna. Haustið áð-
ur voru Þjóðverjum afhent
landamærahéruð Tékkóslóvakíu
og þar með allar víggirðingar
landsins. Bretar og Frakkar
ábyrgðust sjálfstæði leifanna
af ríkinu, en hreyfðu hvorki
legg né lið. þegar Þjóðverjar
hemámu landið að fullu þann
15. marz.
Straumi tímans verður aldrei
snúið við; hann verður ekki
einu sinni stöðvaður. Jörðin
reis að vísu ekki úr ægi hild-
arleiksins iðjagræn, heldur sár
og þjökuð, en þó þetri og
heilbrigðari en áður. Síðustu
20 árin eru eini sanni þjóð-
frélsistíminn, sem gengið hef-
ur yfir veröldina. Hinn svo-
nefndi þjóðfrelsistími Evrópu
á 19. öld átti sér andstæðu í
undirokun nýlenduþjóða og
þrælasölu. Nú hristir hver ný-
lendan af annarri af sér fjötr-
ana, og heimsveldin riða hvert
af öðru. Árið 1945 báru Banda-
ríkin ægishjálm yfir öll ríki
heims; 1950 deildu Sovétríkin
við þau heimsforystunni, og
1960 var Kína orðið 3. mesta
stórveldið og sækir í dag
markvisst fram á sviði heims-
málanna. Ný ríki og ríkjasam-
steypur eflast með hverju ár-
inu, sem líður. Árið 1938
töldu 4 fulltrúar evrópskra
ríkja sig geta markað framtíð
veraldarinnar með einhliða að-
gerðum. Þá var Tékkóslóvakía
afhent bððlum. Þar með lauk
þeim ráðstefnum, sem hófust
með pompi og prakt undir
forystu Metternichs suður 1
Vínarborg árið 1815. Dapur-
legri reynslu ríkari sneru
þjóðir Tékkóslóvakíu inn á
nýjar leiðir að styrjaldarlok-
um.

f tíu ár samfleytt voru gerðar vísindalegar tilraun-
ir með það á frönskum efnarannsóknarstofum, það
endurbætt og lagfært í samráði við færustu kunn-
áttumenn heimsins á þessu sviði — þangað til
fullgerður var FZofe.r-dúkurinn, Flotex-teppið, sem
er undravert efni, mjög flókin efnasamsetning, vin-
yl-polishlorure, þar sem ejra borðið er eins oq feg-
ursta teppi, þ.e. nylonþræðir soðnir við geysiháan
þrýsting og hátt hitastig inn í plastdúkinn, sem
límdur er á gólfið með sérstöku lími.
I BYGGINGARIÐNAÐl
FLOTEX PLAST - NYLON - DOKUP
ER LANGBEZTA EFNIÐ, SEM
NOKKURN TÍMA HEFUR VERIÐ
FRAMLEITT TIL ÞESS AÐ SETJA
Á GÓLF,
Flotex er svo endingargott, að segja má,
að það slitni ekki.
Sólarljósið vinnur ekki á litum þess.
FLOTEX er hægt að líma á ÖLL GÓLF
FLOTEX er auðvelt að þrífa.
FLOTEX er hægt að ryksuga.
FLOTEX er hægt að þvo.
FLOTEX er alltaf eins og nýtt.
Sölumaður vor á Akureyri er Haraldur
M. Sigurðsson, Byggðav. 91, sími 1880.
Sölumaður vor á Selfossi er Skúli B.
Ágústsson, Tryggvagötu 7, sími 63 og
208.
Upplýsingar á Húsavík veitir Rólf Árna-
son, Garðastræti 16.
Þverskurður
FLOTEX Á ÖLL CÓLF
FLOTEX UMBOÐIÐ Á ÍSLANDI
Brautarholti 20, Reykjavík, símar 21999 og 32847.
FRANSK-ÍSLENZKA VERZLUNARFÉLAGID
'cA