Þjóðviljinn - 20.01.1965, Blaðsíða 6

g SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Miðvilcudagur 20. janúar 1905
VON HASSEL RENNER
AUGUM
AFRIKU
Q Kai-Uwe von Hassel var skipaður varnar- stendur svo á þessum aukna áhuga Ves'tur-Þjóð-
málaráðherra Vestur-Þýzkalands í janúar 1963. verja á málefnum Afríkuríkjanna, eða réttara
Frá þeim tíma hefur honum tekizt að herja út úr sagt hinni fornu heimsvaldastefnu Þjóðverja í
þinginu síauknar fjárveitingar til erlendrar að- þessum hluta heims? — í þessari grein, sem hér
stoðar, sem einkum fer til Afríkuríkja. Hvernig er endursögð úr „New Times“, er leitazt við að
______________________________________________$> svara þeim spurningum að nokkru.
Rithöfundurinn á
#/
ai deyja 28 ára"
—segir John Steinbeck
Bandaríski rithöfundurinn
John Steinbeck er nú staddur
í Lundúnum og hefur átt viö-
tal við Daily Express. Hann
lætur svo um mælt:
— Ég vildi gefa mikiá tii að
vita nú eins mikið um skáld-
sagnagerð ofí ég vissi þegar ég
var 19 ára gamall. Þá var ég
viss um að hcita má allt og ég
hýst við því að þá hafi ég
haft sýnu réttari skiining á
lífinu. Ég hef Iifað of lengi.
(Steinbeck er 63 ára gamall!)
Rithöfundur á að deyja þegar
hann er orðinn 28 ára. Þá
hefur hann tækifæri til þess
að vera uppgötvaður. Ef hann
Iifir lengur er aðeins um end-
urmat að ræða og ég vil held-
ur vera uppgötvaður.
Um bókmenntagagnrýnendur
segir Steinbeck, að í raun
réttri skrifi þeir eingöngu um
John Steinbeck
sjálfa sig, enda hirði hann
ekki hvað sagt sé um bækur
sínar, aðalatriðið sé hvað fólki
FINNIST um þær.
Vill ékkí
nemendur sína
Skólastjórinn við einn
strangasta . skóla Lundúna,
Michael Duane, vill ekki brúka
spanskreyr á nemendur sína
og er nú sakaður um að eyði-
leggja þá með öllu. Því er
hótað, að leggja skólann niður.
enda þótt mjög góður árangur
hafi í honum náðst. Borgar-
stjórniri telur, að þessi „lin-
kind” kennarana hafi leitt lil
hrottaskapar meðal nemenda,
sem þráfaldlega hafi ráðizt á

Kvikmynd um
ævi Gandhis
Nú er í bígerð að gera
kvikmynd af ævi Mahatma
Ganáhi, og verður það
fyrsta verkefni Richards
Attenboroughs sem leik-
stjóra. Kvikmyndin á aí^
kosta eitthvað um 250
miljónir ísl. króna og er
byggð á bók eftir Louis
Fischer. Það er ævi
Gandhis frá átján ára
aldri til dauðadags sem
myndin mun fjalla um.
Það er nýstofnað kvik-
myndafélag, Indo-British
Films Ltd. sem á bak við
stendur og þeir Nehru og
Shastri hafa báðir lagt
blessun sína yfir fyrir-
tækið. Ekki fylgir það
fréttinni, hver eigi að leika
Gandhi. Við stingum upp
á Yul Brynner.
•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■**■■■■■■■■■■■■■■■■■■■'
lærifeður sína, reynt að kveikja
í skólanum, mölvað húsgögn
og gert smátelpum bam.
Skólastjórinn, sem áður var
höfuðsmaður í hernum, vill
ekki byrja á því að berja
nemendur og bendir á þann á-
rangur, sem náðst hafi í skól-
anum. 900 nemendur stunda
þar nám, en skólanum er
steypt saman úr fjórum eldri
og er nú fimm ára gamall. Að
sjálfsögðu hlutu að skapazt
erfiðleikar við þær breytingar,
en nú er að sögn skólastjóra
allt með kyrrum kjörum og
það eru aðeins 10—12 nem-
endur af þessum 900, sem erf-
iðleikum valda. Fyrir fimm ár-
um voru 100 nemendur lentir
í lögreglunni og höfðu hlotið
skilorðsbundna dóma.
Ástin sigrar allt er hans
kjörorð. Bæði nemendur og
foreldrar styðja Duane í bar-
áttunnl.
Ein ástæðan er vafalaust
persónuleg kynni utanri'kisráð-
herrans af málefnum Afríku;
hann er fæddur í Tanganyika.
en faðir hans var höfuðs-
maður í þýzka hemum þar.
Gamli maðurinn hafði yfir all-
miklu liði að ráða og varð ill-
ræmdur fyrir hryðjuverk.
Nokkrum þeirra er lýst í bók
eftir Adolf von Götzen, „Upp-
reisnin 1905—0G í þýzku Aust-
ur-Afríku“, en þar lýsir höf-
undur með aðdáun þeim þætti
er höfuðsmaðurinn átti í því
að berja niður uppreisn
þriggja ættflokka: „Eins og í
sérhverju stríði gegn frum-
stæðum þjóðum varð að svipta
óvinveittan innfæddan al-
menning eignum sínum. Þetta'
var mcðal annars gcrt mcð
þvi að brenna þorp til ösku
------------------------------------
— Jæja, svo þú ert orðinn
faðir. Og hvernig líður frúnni?
— Takk, bærilega. Vonandi
fréttir hún það ekki-
(Salon Gahlin)
svo og matvæli. Ókunnugum
kann að virðast þetta villi-
mennska“.
Sérþekking
Hér er ekki unnt að rekja
feril von Hassels fram að
þeim tíma er hann varð vam-
armálaráðherra. Með sérþekk-
ingu sinni á málefnum Afriku
var hann einmitt maðurinn til
þess að framkvæma stefnu
Vestur-þýzku stjórnarianar.
Og á þvi er enginn vafi, að
hún hyggur til áhrifa á þess-
um slóðum, enda hafa þýzkir
auðhringar lengi haft þar
hagsmuna að gæta. Nýlendu-
stefna Þjóðverja varð fyrst
fræg af Panther-stökkinu al-
ræmda, og æ síðan hefur lif-
að í glóðunum. Enda þótt auð-
hringamir í Ruhr hefðu ann-
að en Afríku um að hugsa
eftir heimsstyrjölldina síðari,
gleymdist meginlandið aldrei
með öllu og nú beina þeir að
að þvi meginathygli sinni.
<•
Orslitaþýðing
Gamall málsháttur segir, að
í kjölfar kaupmannsins komi
diplómatinn. f dæminu um
þýzka heimsvaldastefnu yoru
það hershöfðingjamir sem
komu á eftir kaupmönnunum.
Hemaðaráhrif eru eitt helzta
tækið til þess að efla og út-
breiða vestur-þýzk efnahags-
leg og stjómmálaleg -áhrif,
enda hefur Afríka mikilvægu
hlutverki að gegna í öllum
hemaðaráætlunum Atlanz-
bandalagsins. Af hálfu banda-
lagsins hefur því margsinnis
verið lýst yfir, að í heims-
styrjöld geti þetta meginland
haft úrslitaþýðingu.
Vopnasala
Auk trúboða hefur von Has-
sel gengið vel fram í því að
sjá Afríku fyrir vopnum. Þetta
Vestur-þýzkir stríðsæsingamenn klífa hærra og hærra upp í
himnastiga Atlanzhafsbandalagsins.
er gert á margvíslegan hátt crg
eftir ýmsum leiðum.
í Nígeríu eru tveir háttsett-
ir vestur-þýzkir liðsforingjar
að starfi sem „hermálaráðgjaf-
ar“ og af 350 vestur-þýzkum
leiðbeinendum í Afriku eru 60
í því landi einu. Vestur-Þýzka-
land sér fyrir öllum útbúnaði
flughersins í Iandinu.
Becker hershöfðingi fór um
meginlandið þvert og endilangt
og bauð vestur-þýzk vopn.
Eftir það var hann skipaður
helzti hermálafulltrúi Vestur-
Framhald á 9. síðu.
Ævisaga Tolstojs
vekur aðdáun og
miklar deilur
Einn fremsti bókmenntafræð-
ingur Sovétríkjanna í dag,
Viktor Sjklofskí, hefur nú gef-
ið út ævisögu Tolstojs. Þetta
rit, sem er um 850 blaðsíður,
er, — þótt undarlegt megi virð-
ast — fyrsta ævisaga þessa
skáldjöfurs, sem út kemur í
Sovétríkjunum. Áður hefur
-----------------------------<?>
Nærri fjögur morð framin
daglega á Ítalíu sl. ár
— Sk.ál fyrir pabba, hraustasta,
sterkasta og bezta manninum
í heiminum.
Ilinn opinberi ákærandi ít-
alíu skýrir svo frá, að starf-
semi Mafíunnar hafi verið
sýnu minni 1964 en undan-
farin ár. Helzta ástæðan fyrir
þessu cr sú, að lögreglan hef-
ur haldið áfram kröftuglegri
baráttu gegn óaldarhreyfing-
unni og þar við bætist, að
þingnefnd sú, er stofnuð v?.r
Mafíunni til höfuðs, hefur æ
mcir látið til sín taka. Ofan-
greindar tölur sýna þó, að enn
er hreyfingin við sæmilega
góða hcilsu.
Varað við bjartsýni
Ákærandinn varar menn við
of mikilli bjartsýni, þrátt fyr-
ir þann árangur, sem óneitan-
lega hafi náðst. Enginn skyldi
freistast til að halda, að Maf-
ían hafi verið brotin á bak
aftur. Veruleg barátta gegn
þessum bölvaldi hófst af al-
vöru 1963, en löngu áður hafði
hreyfíngin af miklu leyti yf-
irgefið hefðbundna starfsemi
sína og helgar sig nú einkum
iðnaði, verzlun og viðskiptum
almennt. Meðlimir Mafíunnar
sitja oft í lykilstöðum á full-
komlega „löglegan“ hátt og eru
því torsóttir.
Jarðarfarir hvað Þá
annað.
Eitt dæmi, nýlegt, sýnir bet-
ur en margt annað, hverjir
eru starfshættir Mafíunnar,
sem fátt mannlegt lætur sér
óviðkomandi. Lögreglan í Pal-
ermo hefur nýlega gripið átta
meðlimi í Mafíuhóp einum,
sem hafði jarðarfarir að sér-
grein sinni. Þessir átta náðust
vegna misheppnaðrar sprengju-
árásar á eiganda útfararstofn-
unar einnar, en sá hét Gius-
eppe Corradendo. Lögreglan
fann dýnamítsprengju fyrir
utan fyrirtækið, og hefði ekki
slokknað á kveikjuþræðinum
hefði byggingin öll verið
sprengd í loft upp. í Ijós kom,
að Corradendo hafði á prjón-
unum áætlanir um að færa út
kvíarnar og leita inn á við-
skiptasviðið, sem stjómað var
af öðrum meðlimum Mafíunn-
ar. og þar af stafaði sprengju-
árásin. Helzti keppinauturinn
var Cosimo nokkur Trinca og
nú sibur hann ásamt Corra-
dendo í fangelsi og bíður
dóms.
Fjögur morð á dag
Þrátt fyrir tiltölulega rólegt
Mafíu-ár fækkaði morðum á
Ítalíu sáralítið á árinu sé það
borið samati við 1963 — eða
úr 1349 i 1315. Þetta svarar
til nærri f.iöarurra morða á
dag, eða hátt í 120 hvern
mánuð.
Af lögreglumálum ítala er
bað annars að segja, að rán,
fjárkúgun og vanalegur þjófn-
aður er heldur í rýmun, sama
máli gegnir um skækjulifnað
og hórmang.
margvíslegu efnl verið safnað
úm skáldið, en Sjklofskí er sá
fyrsti sem vinnur úr því og
gerir úr bók.
Sjklofskí var áður leiðtogi
„formalistanna" j sovézkri
bókmenntagagnrýni og heldur
enn fast við fyrri sjónarmið.
Bókmenntafræðingar telja sig
líka hafa ýmislegt við bókina
að athuga, hún sé listaverk
fremur en vísindi og fjalli fullt
eins mikið um Sjklofskí og
Tolstoj... Þrátt fyrir deilum-
ar — eða kannski einmitt
vegna þeirra — hefur bókin
orðið metsölubók í Sovétríkj-
unum. Hún var upprunalega
gefin út j 165.000 eintökum og
er nú gersamlega ófáanleg.
Sem ekki er heldur nema eðli-
legt; Allir Rússar hafa áhuga
á Tolstoj og sínar ákveðnu
skoðanir á skáldinu.
— Krústjoff er búinn að
vera. De GauIIe Frakk-
landsforseti, fékk í raun-
inni hvergi fótfestu á fcrð
sinni til Mið- og Suður-
Ameríku. Adenauer hcfur
dregið sig í hlé og Wilson
uefur örlítinn þingmciri-
hluta uppá að hlaupa.
Þessvegna er ég sá maöur
á vesturhvcli jarðar, scm
bcr ábyrgðina.
(Lyndon B. Johnson)
.................
V