Þjóðviljinn - 26.10.1965, Blaðsíða 2

2 SlÐA — ÞJÖÐVILJINN — Þriðjudagur 26. október 1965
orumenn ræia um sjávar
FISKIMÁL
Eftir Jóhann
J.E. Kúld
útvegsmál
Hinn 18. október sl. flutti
Gerhardsen prófessor við
norska verzlunarháskólann
ræðu, þar sem hann gerði að
umtalsefni norskan sjávarút-
veg. Taldi. prófessorinn nauð-
syn bera tjl, að þessi mál öll
væru tekin fastari og betur
skipulögðum tökum en hing-
að til. Meðal annars lagði
Gerhardsen prófessor fram þá
spurningu, hvort ekki væri
rétt að athuga möguleikana á
því, að byggja upp fiskiðnað-
inn og sölusamtök hans með
samvinnu=niði, og taldi hann^.
margt mæla með þvi, að slíkt
gæti borið betri árangur. f
þessu sambandi talaði prófess-
orinn um að útvíkka starfs-
sviðið hjá Norges Ráfisklag og
einnig væri athugandi að út-
víkka starfssvið sölusamtaka
„Trionor“ þannig, að þessi fé-
lagsskapur hefði forystu um
tæknilega uppbyggingu frysti-
húsa sambandsins, svo og hag-
fræðilega leiðsögn í starfi.
að hætta opinberum stuðningi
við norskan sjávarútveg nú
þegar, þó að Því bæri að
stefna, hinsvegar yrði sá
stuðningur sem veittur yrði,
að byggjast á raunhæfri rann-
sókn.
Við fiskveiðar á fjarlægum
miðum taldi prófessorinn að
Norðmenn væru á eftir tíman-
um og of einstaklingsbundnir
í rekstri sínum. Benti i því
sambandi á aðrar þjóðir sem
skipulegðu þes^ar veiðar bet-
ur. og taldi Rússa þar til fvr-
irmyndar
Gerhardsen dró upp mynd
af áætlunarbúskap i sjávarút-
veginum þannig, og miðaði við
árið 1970. Heildarafli Norð-
manna verður þá 2 miljónir
og 500 þúsund smálestir, sem
skiptirí þannig í stórum drátt-
um: 1,5 imiíjón smálestir síld,
250 þús smálestir þorskur og
800 þús. smálestir annar fisk-
ur. Ef miðað værj við að 30
þús. sjómenn öfluðu þessa
magns 1970, þá ættu 25 þús.
menn að skila jafnmiklum
afla að fimm árum liðnum, ef
allri nauðsynlegri tækni og
skipulagningu væri beitt í
þágu fiskveiðanna. Það er ó-
eðlilegt. sagði prófessorinn að
Norðmenn standi í stað með
afla. eða séu með minnkandi
afla, þegar það er staðreynd
að fiskaflinn á heimsmæli-
kvarða hefur tvöfaldazt á til-
tölulega fáum árum.
Við verðum að byggja á
fenginni rejmslu sagði prófess-
orinn, en þó megum við ekki
hræðast að stíga stór spor
fram á við Og í öllum grein-
um er þörf á því, að hugsa
ríórt. en hvergi líklega eins og
í sjávarútveginum.
Þetta eru aðeins örfáir
punktar úr ræðu þeirri sem
Gerhardsen prófessor flutti í
Osló 18. okt. sl. Enda var ræð-
an löng og komið víða við.
Frá fiskimálaráðstefnu í Osló
Fiskistofnarnir i N-
Atianzhafi / hættu?
SÍLDARVERKSMIÐJUR
Útvegum með stuttum fyrirvara fullkomin
löndunarkerfi til löndunar á SÍLD — frá
Bandaríkjunum. Löndunarkerfi þessi hafa ára-
tuga reynslu að baki sér og hafa gefið sérstak-
lega' góða reynslu.
Með okkar löndunarkerfum getum við boðið yður — Mikil af-
köst — 300 tonn á klukkutímann — Fullkomna nýtingu aflans
og SÍLDINA vigtaða um leið.
Sjáum um uppsetningu og veitum alla tæknifræðilega þjónustu.
LEITIÐ NÁNARI UPPLÝSINGA.
SJÓVER HF.
Austurstræti 14,
Reykjavík.
Sími 22870.
Vélaverkstæði
Sig. Sveinbjörnsson
Skúlatúni 6,
Reykjavík.
Símar 15753, 23520.
Gerhardsen taldi að árið
1957 hefði byrjað einskonar
kreppa í norskum sjávarútvegi
cem ætti sér þrjár meginorsak-
ir:
f fyrsta lagi misræmi á mill;
verðs á fiski og tilko'tnaðar
við útgerðina. í öðru lagi mörg
aflaleysisár í röð. Og í þriðja
lagi vönt.un á nógu góðri
skipulagningu í útgerðinni,
fiskverkuninnj og við sölu af-
"r ''tiíiðanna.
Þá vildi prófessorinn byggja
upp sjávarútveg og fiskiðnað
Norðmanna sem áætlunarbú-
skap, þar sem heildarlínumar
væru lagðar fyrirfram i stór-
um dráttum og síðan unnið
skioulega að framgangi þeirra.
Ekki taldi Gerhardsen hægt
Ekki liðu nema tveir dagar
frá því prófessorinn hélt sína
ræðu sem vitnað er í hér að
framan, þar til fiskimálaráð-
stefna var haldin í Osló, og
þar héldu ræður um norskan
sjávarútveg fiskimálastjóri
Noregs og . ennfremur , Finn
Devold, fiskifræðingur og Erik
Heen, rektor tækniháskólans.
Fiskimálastjórinn og Finn
Devold ræddu aðallega um
útlit fiskveiða í náinni fram-
tíð og töldu þeir að sérstak-
lega væri þorskstofninn í
Norður-Atlanzhafi nú þegar
skattlagður svo mikið, að
stofninn mundi ekki þola auk-
ið álag án þess að bíða við
það skaða. Báðir voru þeir
Allt
fallið í ljúfa löð
Landabréfasérfræðingunum
við Yale-hásikóla hefur ekki enn
tekizt að fínna Island. Þeir
sendu sem kunnugt er le-
gáta sína til Noregs til þess
að votta konungi landsins,
vísindafélagi og háskóla virð-
ingu sína, þegar nýjar heim-
ildir höfðu fundizt til staðfest-
ingar á Vínlandsferðum ts-
lendinga, en hérlendum tign-
armönnum og sérfræðingum
var ekki einusinni sveiað.
Var ekki laust við að þykkn-
aði í ýmsum út af þessum
háttvísisskorti, ekki sízt þar
sem hann bar upp á sérstok
hátíðahöld sem sett voru á
svið hérlendis í tilefni af því
að 25 ár 4 mánuðir og 5
dagar voru liðnir síðan banda-
riskur ræðismaður fann Is-
land. Einkanlega þótti þessi
framkoma móðgun við Há-
skóla Islands, því hér á landi
hafa hinar fornu landafunda-
sögur verið kannaðar hvað
gaumgæfilegast. og mu.ru
ýmsir fyrirmenn háskólans
ekki hafa farið neitt dult
með gremju sína.
En nú er allt fallið í ljúfa
löð sem betur fer. Á háskóla-
hátíðinni greindi Ármann
Snævarr rektor frá gjöfum
sem æðstu menntastofnun ts-
lendinga hefðu borizt. Hann
kvað ekki unnt að telja upp
nema stærstu og mikilvæg-
ustu gjafimar. og eins og
vera bar hafði hann hæfiíega
stígandi í frásögninni; siðast
en ekki sízt skýrði hann frá
því að bandaríski sendiherr-
ann á íslandi hefði sjálfur
gefið Háskóla íslands eintak
af hinni nýju Vínlandsbók
Yale-háskólans, og þeirri
gjöf mætti sizt gleyma.
Hverju máli skiptir það
þótt söguleg afrek íslendinga
séu vanmetin í Bandaríkjun-
um, þótt vesturheimskir
fræðimenn virðist ekki hafa
hugmynd um tilveru Háskóla
Islands? Háskólinn hefur
fengið þær miskabætur sem
öllu máli skipta, ókeypis ein-
tak af bók sem kostar hvorki
meira né minm en 15 doíl-
ara í verzlunum.
sammála um, að nauðsyn bæri
til að fá samþykktar víðtækar
alþjóðareglur um möskvastærð
og fleira, til vemdunar á ýms-
um botnfiskum, en þó sérstak-
lega þorski. sem þeir töldu
vera í mestri hættu. Hins veg-
ar sagði Finn Devold það sem
sitt álit, að auka mætti síld-
veiðar og makrílveiðar frá því
sem nú er, án þess að þessum
fiskistofnum ætti að stafa
hætta af, eins og stæði.
Þó tók hann það fram, að
ekkj væri hægt að segja um
það með neinni öruggri vissu
fyrr en að nokkrum árum liðn-
um, hvort Norðursjávar síld-
arstofninn þyldi þær síldveiðar
Framhald á 9. síðu.
Skinn-
handrit
Á laugardaginn birti Morg-
unblaðið á fyrstu síðu mynd
af átrúnaðargoði sínu, forseta
Bandaríkjanna, þeim manni
sém stýrir einna mestum
völdum í veröldinni um þess-
ar mundir. Forsetinn hafði
flett sig klæðum á myndinni
og var önnum kafinn við að
sýna blaðamönnum og ljós-
myndurum á sér magann, en
þar gat að líta allmikið ör
eftir gallblöðruaðgerð, o.g
ræddi forsetinn um stærð
þess og lögun, lit og saum-
för. Er talið vist að kvið-
skinn forsetans hafi nú öðl-
azt stórpólitískt gildi og tryggt
hanum öruggan sigur í næstu
kosningum, nema því aðeins
að andstæðingunum takist að
finna gagnframbjóðanda sem
sýnt geti ennþá merkilegra
magaflúr í sjónvarpinu. Og
fari Bjarni Benediksson í op-
inbera heimsókn til Banda-
ríkjanna á nýjan leik þarf
ekki að leiða getum að því
hvað honum verður sýnt auk
kjölturakkanna.
Vafalaust verður skinn-
handritið framan á forseta
Bandaríkjanna síðan varðveitt
sem helgur dómur og gefið
út á sínum tíma í bók á veg-
um Yale-háskólans. Þá þarf
ekki að óttast að gengið verði
fram hjá Islandi; okkur er
aldrei gleymt þegar hina
merkari þætti í bandarískum
þjóðmálum ber á góma.
— Austri.
Dtgerðarmenn—Skipstjórar
FRÁ FAIRBANKS MORSE INTERNATIONAL INC. í BANDA-
RÍKJUNUM BJÓÐUM VIÐ YÐUR m
Fairbanks síldarckelur
FAIRBANKS síldardælur
er heimsþekkt gæðavara
og hafa verið reyndar við
íslenzka staðhætti með
mjög góðum árangri.
Um borð í m/b Reykjaborg.
FAIRBANKS SÍLDARDÆLUR tryggja yður mikil afköst — að
jafnaði 340 tonn á klukkutímann. — Leysir háfinn af hólmi. —
Sparar viðhald á nótinni. — Sparar menn. — Gefur aukið öryggi.
— Geta dælt upp úr lestinni.
FAIRBANKS SÍLDARDÆLUR eru með olíu vökvamótor, sem
tengist beint inn á olíuvökvakerfið um borð í bát yðar.
LEITIÐ VERÐS OG UPPLÝSINGA HJÁ OKKUR.
AÐALUMBOÐSMENN
FYRIR ÍSLAND:
SJÓVER HF.
Austurstræti 14,
Reykjavík.
Sími 22870.
SÖLUUMBOÐ:
Vélaverkstæái
Sig. Sveinbjörnsson
Skúlatúni 6,
Reykjavík.
Símar 15753, 23520.