Þjóðviljinn - 26.10.1965, Síða 3

ÞriðjUdagur 26. október 1365 — ÞJÓÐVIUINN — SlÐA 3
Stríðið í Vietnam
Svartsýni er í Washington
á skjót endalok strtðsins
Auknar aðgerðir skæruliða að undanförnu hafa sýnl
að því fer fjarri að þeir séu að þrotum komnir
WASHINGTON og SAIGON 25/10 — Þær raddir sem
heyrzt hafa í Bandaríkjunum að undanförnu að hertar
aðgerðir Bandaríkjamanna og miklir liðsflutningar til
Suður-Vietnams hefðu dregið svo mátt úr skæruliðum að
horfur væru á að stríðið þar gæti fengið skjótan enda eru
nú aft.ur þagnaðar, og í frétt frá Reuter var sagt í gær að
af opinberri hálfu í Washington teldu menn að horfur á
skjótum endalokum stríðsins hefðu versnað.
Búast mætti við nýjum hörð-1 árásunum. eins og það var orð-
um ' bardögum áður en Banda- að í fréttaskeytinu.
rikin gætu gert sér nokkrar von- Því hefur verið haldið fram
ir um að No.rður-Vietnam hætti I að hinar stöðugu loftárásir
, Waffen-SS' á þingi
í Vestur-Þýzkalandi
RENDSBURG 24/10 — Rúmlega 1200 menn úr „Waffen
SS“, stormsveitum þýzku nazistanna, komu saman í dag í
smábænum Rendsburg í Vestur-Þýzkalandi til að minn-
ast með lúðrablæstri og bjórþambi „hinna gömlu góðu
daga“ þegar þeir frömdu níðingsverk sín um alla hina
hemumdu Evrópu.
Fundur stormsveitarmanna
hófst um morguninn þegar blóm-
sveigar voru lagðir að miklum
minnisvarða sem föllnum félög-
um þeirra hefur verið reistur í
Rendsburg. Einn þeirra, Eugen
' Schlottherr, sem var ofursti i
„Waffen SS“ en er nú kennari
við einn af æðri skólum bæiar-
1 ins. lagði blómsveiginn að varð-
anum og mælti: Við studdum þau
stjómarvöld sem ríktu á þeim
dögum, við börðumst fyrir ætt-
jörð okkar. Við myndum berjast
af sama miskunnarleysi fyrir
ættjörð okkar nú og stjómar-
völd hennar.
1 aðalræðunni á fundinum
sjálfum var m.a. sagt að enginn
hefði meiri rétt til að halda fram
FéUgsheimili
Framhald af 12. síðu.
Oddbergur Eiríksson tók til
máls, þakkaði Ólafi Sigurjóns-
syni ágæt störf, tók undir á-
nægju manna með þetta ágæta
og stóra hús, en minnti jafn-
framt á nauðsyn þess, að menn
gerðu sér. grein fyrir því til
hvers þeir ætluðu að nota svo
merka eign. Því vissulega væri
menningarleg reisn ekki alltaf í
réttu hlutfalli við ytri umsvif.
Hann vonaði að heimilið dygði
staðarbúum til góðra h'luta, og
gat i því sambandi um þá menn-
ingarviku sem nú væri að hefj-
ast í tilefni vígslunnar. Þannig
eru í kvöld (þriðjudagskvöld)
sýndar kvikmyndir Osvaldar
Knudsens, Þjóðleikhúsið sýnir
tvo einþáttunga á morgun, á
fimmtudag er skátaskemmtun og
á föstudag sýnir Leikfélag
Reykjavíkur Sögu úr dýragarð-
inum áður en dansleikur hefst.
Tveir myndlistarmenn sýna verk
sin þar þessa viku, Magnús Á.
Ámason og Hafsteinn Austmann.
Síðan voru flutt ávörp mörg,
m.a. tóku til máls form. Kven-
féiagsins Njarðvik, Sigurbjörg
Magnúsdóttir, sveitastjóramir í
Njarðvík og Sandgerði og bæj-
arstjórinn í Keflavík, sóknar-
prestur, íþróttafulltrúi og marg-
ir aðrir.
Félagsheimilið Stapi tekur við
af stórum bragga sem þekktur
er víða undir nafninu „Kross-
lnn". Að því standa Ungmenna-
félagið á staðnum, Skátafól'agið
Víkverjar, Kvenfélagið Njarðvík
og Njarðvákurhreppur.
málstað friðarins en þeir sem
barizt hefðu á vígvöllunum, eins
og stormsveitarmennimir.
Fundarsalurinn var skreyttur
þýzkum, dönskum, hollenzkum
og frönskum fánum og jámkross-
merkjum. Allt ætlaði um koll að
keyra þegar fyrrverandi hers-
höfðingi í ,,Waffen SS“. Sepp
Diedrích,~gekk inn f fundarsal-
inn, en hann sat lengi í fang-
elsi fyrir stríðsglæpi, en var lát-
inn laus áður en hann hafði af-
plánað refsinguna.
Bandaríkjamanna á stöðvar
skæruliða hefðu gert þeim ó-
kleift að draga saman mikið lið
til árása á virkisbæi Saigon-
hersins og Bandaríkjamanna og
myndu þeir neyðast til að dreifa
liði sínu og taka upp aftur smá-
skæruhernað af því tagj sem
einkenndi stríðið í Suður-Viet-
nam áður en Þjóðfrelsisfylking-
unni þar óx fiskur um hrygg.
Harðar viðureignir
Sinnaskiptin í Washington
sem Reutersfréttastofan greinir
frá stafa vafalaust af því að
undanfarinn hálfan mánuð hafa
skæruiiðar aftur haft sig mjög
í frammi um allt landið og hafa
sent herflokka sem í voru mörg
hundruð til árása á virkisbæina.
Þannig hefur nú í heila viku
staðið. ein af hörðustu orustum
stríðsins um virkisbæinn Plei
Me á miðhálendinu, um 40 km
frá héraðshöfuðborginni Pleiku.
Skæruliðar hafa haldið Plei Me
í herkví og haldið uppi lát-
lausri skothríð á bæinn úr
sprengjuvörpum. Bandaríkja-
menn og Saigonhermenn sem
eru þarna til varnar hafa feng-
ið liðsaukg sendan meg flug-
vélum og flugvélar þeirra hafa
Geimfararnir sem komust ekki á loft, Walter Schirra og Thomas Stafford,
Gemini 6.
inn. Brynvagnadeild Saigon-
hers sem er á leið til piei Me
hefur orðið fyrir þremur árás-
um úr launsátrj og misst marga
brynvagna. f dag mun hafa ver-
ið hlé á bardögum þarna.
Mikið mannfall er sagt hafa
orðið meðal bandarískra „ráðu-
nauta“ og Saigonhermanna þeg-
ar skæruliðar réðust í dag á út-
varðstöð í Phu Yen-héraði ekki
alllangt fyrir sunnan Plei Me.
Bardagar stóðu þama enn þeg-
ar síðast fréttist.
lilraunin með tengingu úti
geimnum í gær fórst fyrir
i
Agena-eldflaugin sem tengja átti Gemini-farið við
komst annaðhvort ekki á braut eða tækin biluðu
KENNEDYHÖFÐA 25/10 — Ekkert varð úr tilraun þeirri
sem Bandaríkjamenn ætluðu að gera í dag, að reyna að
teng'ja Geminifar við eldflaug á braut umhverfis jörðu.
Geimfarinu, Gemini 6., var ekki skotið á loft vegna þess
einnig gert stöðugar árásir á ag Agena-eldflaugin sem reyna átti tengingu við komst
stoðvar skæruliða umhverfis bæ-
ekki á braut. Þessi mistök eru mikið áfall fyrir bandarísk
geimvísindi og önnur slík tilraun verður ekki gerð fyrr
en í fyrsta lagi eftir tvo mánuði.
Agena-eldflauginn var skotið
á loft á réttum tíma, kl. 14 eftir
íslenzkum tíma. 1 fyrstu virtist
allt ætla að ganga að óskum.
Atlasflaugin sem var fyrsta þrep
eldflaugarinnar vann eins og til
var ætlazt og féll í hafið. En
sjólf Agena-flaugin mun hafa
sprungið og fallið aftur til jarð-
ar. Enn er ekki vitað með vissu
Harðnandi átök í Indónesíu
á milli hersins og Súkarnos
Súkarno hvetur til einingar, Súbandrio til sáttá við
Kína - Herinn heldur áfram handtökum kommúnista
DJAKARTA 25/10 — Greinilegt er að ágreiningur er uppi
milli Súkarnos forseta og herforingjanna í Indónesíu. Súk-
arno hvatti aftur á laugardaginn til einingar allra lands-
manna og gagnrýndi óbeinlínis aðgerðir hersins gegn
kommúnistum, en Nasution landvamaráðherra sagði í
dag að herforingjarnir myndu halda þeim áfram þar til
allir fjandmenn þeirra hefðu verið yfirbugaðir.
Súkarno gaf í gær her og
lögreglu í öllu landinu fyrirskip-
un um ag beita valdi til að
koma í veg fyrir eyðileggingu
mannvirkja, en mikil brögð hafa
verið að Því að hægriöfl hafi
kveikf í húsum kommúnista og
samtaka þeirra. Hann gerði
þetta á fundi með um hundrað
herforingjum og fulltrúum borg-
arstjóra. — Þið verðið að koma
í veg fyrir að eyðilögð séu eða
brennd hús og aðrar eignir
manna. Ef þessum fyrirmælum
er ekki hlýtt, verðið þið að
skjóta.
Súkamo hvatti enn til ein-
ingar: — Markmið okkar er að
ráða niðurlögum Malasíu. Hvem-
ig á okkur að takast það ef við
erum ekki einhuga?
Minnt á CIA
Súbandrio utanríkisráðherra
ræddi um sambúðina við Kína
sem hefðj versnað og sagði m.
a.: — Þó svo sé, er engin ástæða
til að hrópa „lengi lifj Banda-
ríkin“. Við getum ekki talið
Bandaríkin í hópi vina okkar.
Við megum ekki láta hægrisinn-
aða gagnbyltingarmenn tæla
okkur í gildru.
Súbandrio minnti á að
bandaríska leyniþjónustan CIA
hefði erindreka í Indónesíu. Hann
taldi ástaeðu til að ætla að bæta
mætti aftur sambúðina við Kín-
verja, sem í rauninni væru ekki
fjandmenn, heldur vinir Indó-
nesa.
Hafnar tilmælum
En í dag hafnaði Nasutlon
hershöfðingi tilmælum Súkamos
að hætt yrði ofsóknum gegn
þeim sem kennt er um uppreisn-
artilraunina 30. september, en
herforingjamir halda því fram
að kommúnistar hafi átt mikinn
þátt í henni, enda þótt forysta
flokksins hafi fordæmt hana og
neitað því að hún hafi komið
nærri henni.
Deildir kommúnistaflokksins
hafa nú verið bannaðar víðast
hvar á Jövu, einnig sumstaðar á
Súmötru, og herinn segist hafa
alla mikilvæga staði á Jövu á
sinu valdi. Kommúnistaflokkur-
inn sem í voru á 4. miljón manna
hefur jafnan verið öflugastur á
Jövu.
Mótmæi Kínverja
Kínverska stjórnin sendi Indó-
nesíustjórn aftur í dag harðorð
mótmæli vegna þess að kínversk-
ir borgarar f Indónesíu, bæði
stjórnarerindrekar og tæknilegir
ráðunautar, hefðu orðið fyrir
alls konar aðkasti síðustu vikum-
ar án þess að stjómarvöldin
hefðu hreyft hönd né fót.
Kínverska stjórnin segir að
Indónesíuher stefni vísvitandi að
því að spilla sambúð Kína og
Indónesíu.
Málgagn sovézkra kommúnista,
,,Pravda“, harmar í forystugrein
í þriðjudagsblaðinu að aftur-
haldsöfl hafi hafið herferð gegn
kommúnistum í Indónesíu eftir
hina misheppnuðu uppreisnartil-
raun enda þótt forysta flokksins
hafi fordæmt hana.
hvað gerðist, en rúmum 6 mín-
útum eftir geim&kotið varð sam-
bandslaust við Agenaflaugina og
var í fyrstu talið að senditæki
hennar hefðu bi'lað. Síðar í
kvöld var sagt að radarathug-
anir hefðu leitt í ljós að spreng-
ing hefði orðið í eldflauginni.
Voru í geimfarinu
Geimfaramir tveir sem áttu
að fara með Gemini 6., þeir
Walter Schirra og Thomas Staf-
ford, höfðu komið sér fyrir í
geimfarinu, þegar þeim bárust
boð um að hætt væri við ferð-
ina. Var það um hálftima áðúr
en ætlunin var að þeir færu
á. loft.
Mikið áfall
Þessi mistök eru sögð mikið
áfall fyrir starfsmenn banda-
rísku geimvísindastofnunarinnar
NASA. Þeir höfðu bundið mikl-
ar vonir við Gemini 6. enda
hafði þeim Schirra og Stafford
verið falið erfiðara verkefni en
nokkmm fyrri geimförum, þ.e.
að reyna tengingu tveggja gervi-
tungla á braut. Slík tenging er
algert frumskilyrði þess að menn
geti lagt í leiðangra út í geim-
inn, til tunglsins og reikistjam-
anna.
Ætlunin hafði verið að teng-
ingin yröi reynd þegar Gemini
6. væri í fjórðu umferð sinni.
Með hemlunarútbúnaði átti þá
að minnka hraða Geminifars-
ins svo að braut þess nálgaðist
jörðu og hraði þess yxi aftur.
Síðan átti að færa brautina aft-
ur lengra frá jörðu í sömu fjar- %
lægð og braut Agenaflaugarinn-
ar.
Tvívegis áður
Bandarískir geimfarar hafa áð-
ur tvívegis átt að reyna teng-
ingu á braut, en báðar tilraun-
ir hafa farizt fyrir. I fyrra
skiptið, með Gemini 4., var or-
sökin eldsneytisskortur, en í
síðara skiptið, , með Gemini 5..
var ástæðan bilun í rafhlöð-u-
tækjum.
Sovézk tilraun?
Búizt hefur verið við því að
sovézkir geimvísindamenn
myndu á þessu ári reyna slíka
tengingu á braut og þá senni-
lega á þann hátt að samtímis
verði skotið á braut tveimur
mönnuðum geimförum sem síð-
an verði tengd saman.
UNICEF fékk í ár
friðarverðlaunin
OSLÖ 25/10 — Nóbelsverðlauna-
nefnd norska Stórþingsins út-
hlutaði í dag friðarverðlaunum
Nobels í ár Barnahjálparsjóði
Sameinuðu þjóðanna (UNICEF;.
Verðlaunin nema í ár 282.000
s. kr. eða á 3. miljón íslenzkra.
Sovétríkin heita afrískum
mönnum i Ródesíu stuðningi
MOSKVU og SALISBURY 25/10
— Samtímis því sem Harold
Wilson, forsætisráðherra Bret-
lands, kom í dag til Salisbury
til þess að freista þess að forða
því að stjórn evrópsku landnem-
anna í Ródesíu lýsi einhliða yf-
ir sjálfstæði nýlendunnar kunn-
gerði Tass-fréttastofan að sov-
étstjómin hefði heitið þeim
fjórum miljónum Afríkumanna
sem hana byggja allri hugsan-
legri aðstoð, ef minnihluti land-
nemanna lýsir yfir sjálfstæði.
Sovétríkin myndu ekki viður-
kenna slíkt ríki, segir í tilkynn-
ingu Tass.
Um 6.000 manns, langflestir
Afríkumenn, tóku á móti Wil-
sQn á flugvellinum við Salis-
bury, hrópuðu nafn foringja
síns Nkomo, sungu og dönsuðu
og veifuðu brezkum fánum.
í fylgd með Wilson er Bottom-
ley samveldismálaráðherra og
fjöldi embættismanna. — Ian
Smitþ forsætisráðherra kom
ekki til móta við Wilson á flug-
vellinum. Wilson sagði í stuttu
ávarpi þar að hann væri kom-
inn til Ródesíu til ag reyna að
forða þeim harmleik sem vafa-
laust myndi hljótast af því að
farin yrði sú leið sem gefin
hefðj verið í skyn. Viðræður
han - við Tan Smith hófiíst strax
klukkutíma eftir ag flugvél hans
lenti.