Þjóðviljinn - 26.10.1965, Qupperneq 12

Eitt stærsta ieiksvið landsins
Félagsheimilið Stapi
# Njarðvík vígt
Njarðvíkingar voru heldur en
ekki Iéttir í skapi og þó um
leið hátíðlegir á svip er þeir
gengu til samkomu um fjögur-
leytið á laugardaginn var. En
þá hófst vígsluhátíð nýs félags-
heimilis í Njarðvíltum, hins á-
gætasta húss, sem getur, ef vel
er á haldið, ekki aðeins orðið
Njarðvíkingum heldur o.g ná-
grannabæjum þeirra til mikilla
þrifa.
1 félagsheimilinu, sem hlaut
nafnið „Stapi“ er samkomusal-
ur stór til allra hugsanlegra
nota og upp af honum eru sval-
ir er taka um 150 manns. Þama
er einnig annað stærsta leiksvið
landsins og nálægt því prýðileg
búningsherbergi, og því verða
það máske sögð mest tíðindi &f
þessu félagsíheimili að Suður-
nesjamenn hafa nú til umráða
Skipstjórarnir
hlutu báðir 260
þúsund kr. sekt
Á sunnudag og í gær voru
kveðnir upp í sakadómi Reykja-
víkur dómar í málum skipstjór-
anna á togurunum Hallveigu
Fróðadóttur og Þorkatlj mána
er varðskipið Albert tók að ó-
löglegum veiðum innan fisk-
veiðitakmarkanna suður af Mal-
arrifi á Snæfellsnesi sl. fimmtu-
dagskvöld. Féllu dómarnir á þá
lund að báðir skipstjóramir
voru sekir fundnir um landhelg-
isbrot. Var þeim hvorum um
sig gert að greiða 260 þús. kr.
sekt til Landhelgissjóðs ís-
lands og afli og veiðarfæri
þeggja skipanna gerð upptæk.
Báðir skipstjórarnir áfrýjuðu til
Haestaréttar.
-Dómurinn í máli Magnúsar
-’gólfssonar skipstjóra á Hall-
'-eigu Fróðadóttur var kveðinn
uop á sunnudag af Halldóri Þor-
bjömssyni sakadómara en dóm-
urinn í máli Hannesar Ragn-
a.rj Franzsonar skipstjóra á
'’orkatlj mána var kveðinn upp
?ær af Gunnlaugi Bríem saka-
'mara. Meðdómendur í bæði
' '-:otin voru skipstjóramir Hall-
r.'ór Ingimarsson og Karl Magn-
ússon.
gott leikhús. Einnig er þarna á-
gæt aðstaða til kvikmyndasýn-
inga. Þá er í húsinu minni fund-
arsalur, bókasafn hreppsins og
þrjú minni fundarherbergi, >>g
ennfremur er áformað að byggia
við húsið kapellu, sem jafnframt
verði húsnæði fyrir tónlistar-
skóla hreppsins.
Kostaði 9V2 miljón
Hátíðin hófst með borðhaldi.
Síðan lék Röngvaldur Sigurjóns-
son þrjú verk eftir Ohopin. Þá
flutti formaður bygginganefndar,
Ölafur Sigurjónsson ræðu og
rakti sögu hússins. Fyrst var
málinu hreyft fyrir tíu árum,
en þá var neitað um slíka fjár-
festingu. Leyfið fékkst siðan ár-
ið 1957 og voru framkvæimdir
hafnar árið eftir og hefur verið
unnið meira og minna að hús-
inu öll ár síðan. Húsið er 1220
ferm. og 6500 rúmm. og kostn-
aðarverð þess er nú orðið 9l,V
milj. króna.
— Sigvaldi Thordarson teiknaði
húsið, en Þorvaldur Kristmunds-
son gerði smærri innréttingar
eftir að Sigvaldi féll frá. Jáma-
teikningar og ýmisleg önnur
verkfræðileg atriði annaðist
verkfræðiskirfstofa Sigurðar
Thoroddsen. Skarphéðinn Jó-
hannsson stjórnaði byggingar-
störfum, frú Ásgerður Búadóttir
gerði skreytingar á útveggi húss-
ins, en Ragnar Kjartansson í
Glit skreytti vegg í anddyri.
öllum þessum aðilum svo og
því fólki öðru er bygginguna
reistu flutti Ólafur beztu þakkir.
Hann þakkaði einnig þá rausn
er landeigendur í Njarðvík og
Vatnsnesi sýndu er þeir gáfu
17 þúsund fermetra land undir
félagsheimilið.
ÁlfahöII — til hvers?
Ólafur kvaðst. vona að staða.-
menn kynnu að meta þetta á-
gæta hús, er líktist álfáhöll í
draumum forfeðranna, og að það
mætti verða þeim til félagslegr-
ar uppbyggingar. Að svo mæltu
afhenti hann formanni hússtjóm-
ar, Oddbergi Eiríkssyni, húsið.
Var þá afhjúpað nafn heimilis-
ins, Stapi, — en áður höfðu
einnig verið uppi getgátur um
að því yrði gefið nafnið Njörður.
Framhald á 3. síðu.
Formaður byggingarnefndar, Ólafur Sigurjónsson, (t.v.) afhendir
formanni stjórnar, Oddbergi Eiríkssyni, félagsheimilið. Ljósm. H.S.
Tvívegis ekið á kyrrstœða
lögregiubíia um helgina
Sem kunnugt er stendur yfir
hjá Umferðarnefnd um þessar
mundir könnun á ljósaútbúnaði
bíla og er það annar þáttur í
herferðinni gegn umferðarslys-
um. Sá fyrsti var .Ieiðbeiningar
til gangandi vegfarenda.
Lögregluþjónar sinna þessum
þættj herferðarinnar sem hin-
um fyrri og elta þá bíla og
stöðva. þar sem eitthvað virðist
athugavert við ljósaútbúnað eða
akstur. En heldur virðist þetta
hættulegur starfí og var nú um
helgina tvívegis ekið á lögreglu-
bíla. sem voru að sinna þessum
skyldustörfum.
Seint á föstudagskvöld stöðv-
aði lögreglan bílstjóra á Hring-
braut, sem gleymt hafði að
kveikja á afturljósunum, og
lagði- lögreglan sínum bíl fram-
an við hinn, sem var Mercedes
Benz. Fór bílstjórinn inn j lög-
reglubílinn. en er hann ætlaði
inn í sinn bíl aftur kom Ford
Consul bifreið og ók aftan á
Benzinn meg þeim afleiðingum
að hann skall á lögreglubílinn.
Tvær stúlkur voru i Fordin-
um og slösuðust báðar og stúlka.
sem sat í miðbílnum kastaðist
út, en það vildi svo heppilega
til að hún lenti á grasi og sak-
aði hana ekki. Lögregluþjónarn-
ir sluppu ómeiddir. Mercedes
Benz bíllinn er gjörónýtur._
Á sunnudagskvöld stöðvaði
lögreglan enn bíl við Hring-
braut vegna ljósaútbúnaðar og
minnugir fyrri árekstrar lögðu
lögregluþjónamir sínum bíl aft-
an við að þessu sinni. En það
skipti engum togum. þeir voru
nýstignir úr bílnum er drukk-
inn ökumann bar þar að og ók
hann beint aftan á lögreglubíl-
inn. Engan sakaði að þessu
sinni, en sá drukkni var iekinn
fastur.
Drukknaði í Seyð-
isfjarðarhöfn
Seyðisfirði 25/10 — Hinn 10.
október sl. var eins af skip-
verjum á vb. önnu frá Siglu-
firði saknað hér á Seyðisfirði.
Var mikil leit gerð að mann-
inum, Ásgrími Halldórssyni,
þannig leitaði skátasveit og
hafði sporhund meðferðis. 1
gærmorgun, sunnudag, fann
Hafsteinn Jóhannesson, kafari á
vb. Eldingu, lík Ásgríms undir
Shellbryggjunni. — GS.
Þriðjudagur 26. október 1965 — 30. árgangur — 242. tölublað.
Alvarlegt ástand í samgöngum V-Skaftfellinga
Horfir til vandræða
ef ekki styttir upp
Þjóðviljinn hafði samband í
gær vi3 Björgvin Salómonsson,
skólastjóra heimavistarskólans í
Mýrdal, til þess að fræðast um
vegaspjöll og samgöngutruflan-
ir í Vestur Skaftafellssýslu.
Björgvin var einmitt nýkominn
frá því að skoða brúna yfir
Jökulsá á Sólheimasandi. Björg-
vin sagði meðal annars;
„Illa horfir fyrir Vestur-Skaft-
fellingum um þessar mundir
vegna samgöngutruflana að og
frá sýslunni, — en brúin yfir
Jökulsá á Sólheimasandi hefur
verið i lamasessi undanfarna
daga. Þetta getur orðið mikið
tjón fyrir bændur í sýslunni. —
mjólkurinnleggið frá bændum
mun nema 70 þúsund krónum
á dag til Mjólkurbúsins á Sel-
fossi.
Þá varð að hætta við sauð-
fjárslátrun á Klaustri j miðjum
klíðum, — þar eru frystihús
yfirfull af kjöti, en gærur og
slátur þurfti að senda jafnóð-
um með bílum til Reykjavíkur.
Þá varð að hætta við stórgripa-
slátrun í Vik í Mýrdal,
Siðdegis i dag fór ég að
brúnni og var þá unnið beggja
megin við hana en mjóik er
selflutt sem stendur linnulaust
yfir brúna og veldur auðvitað
miklu erfiði og aukakostnaði.
Aðfaranótt sunnudags gróf ár-
flaumurinn undan næst aust-
asta stöplinum og hefur hann
færzt til um einn metra undgn
straumnum og sigið og skekkzt,
— er þannig mikill hliðarhálli
Og hlykkur á brúnni þar. Er
þegar hafinn undirbúningur að
þvi að rétta brúna við. Verður
þó erfitt um vik, fyrr en vatna-
ganginum linnir í ánni.
Vestan megin er búið að fylla
upp í skarðið á veginum og hef-
ur uppfyllingin verið styrkt. með
vírnetj og grjótj til þess að ár-
flaumurinn sópi henni ekki þeg-
ar aftur ; burtu og mæðir nokk-
uð þar á af vatnagangi. Engin
umferð er vitaskuld leyfð um
brúna af farartækjum, en mjólk-
urbrúsar eru selfluttir af fót-
gangandj mönnum yfir brúna
af einum bíl á annan, — er
þetta mikig óhagræði og mikið
erfiði fyrir viðkomandi menn,
sem annast þetta. Núna seinni
hluta dags hefur rigninguna
stytt upp, — en það er spáð
áframhaldi rigningu á morg-
un. Horfir senn til alvarlegri
vandræða. ef ekkj styttir upp á
næstunni.
Þá hefur Klifandi hlaupið úr
farvegi sínum og hefur tekið
í sundur þjóðveginn beggja
megin við brúna á veginum sem
liggur upp að bænum Álftagróf.
Þetta horfir sannarlega til vand-
ræða fyrir okkur hér í Vest-
ur-Skaftafellssýslu“, sagði Björg-
vin að lokum.
brezka
skipstjórans
Seyðisfirði 25/10 — Réttar-
höld í má'H brezka skipstjórans
Hugh Leifhertz hófust hér é
Seyðisfirði kl. 5 síðdegis í dag,
mánudag. Kom skipstjórinn fyrir
réttinn og var yfirheyrður fram
eftir kvöldinu. Játaði hann að
hafa verið að veiðum á um-
ræddum slóðum milli kl. 4 og
6 daginn sem SIF kom að hón-
um, og talið sig vera við línr
þegar flúgvélin flaug yfir ot,
þá siglt út,, suðaustur. — Við-
staddir réttarhöldin eru fulltrii-
ar brezka útgerðarfélagsins og
réttargæzlumaður skipstjóra.
Pétur Blöndal og Gísli ísleifs-
son hrl, Jónatan Sveinsson full-
trúi saksóknara, svo og skip-
stjóri og stýrimenn á varðskio-
inu Öðni. — GS.
Rætt um eigna- og afnotarétt fasteigna:
íslendingar eigi allt hlutafé og
hafi öll atkvæði hluthafa
Við umræður á Alþingi í gær
um eigna- og afnotarétt fast-
eigna benti Ragnar Arnalds á
hætturnar sem fólgnar eru íþvi
að veita útlendingum mikil ítök
í fasteignum hér á landi. Taldi
hann nauðsynlegt að allt hluta-
fé I fyrirtækjum væri í höndum
Islendinga sjálfra og öll atkvæði
á hluthafafundi. Væri æskilegt
talið að hafa þetta á annan veg
ætti að samþykkja um það sér-
stök lög.
Frumvarpið um eigna- og af-
notarétt fasteigna var einnig
flutt á síðasta þingi, en náði þá
ekki endanlegri afgreiðslu. Er
það nú endurflutt með þeirri
breytingu að 4/5 hlutar hlutafjár
skuli vera í höndum Islendinga,
en einfaldur meiri hluti atkvæða
á hluthafafundi íslenzkur. Mælti
Jóhann Hafstein dómsmálaráð-
herra fyrir frumvarpinu f gær og
skýrði jafnframt frá því að meg- I íslenzkt ríkisfang en ekki heimil-
inbreytingin skyldi vera sú að I isfang þyrfti til að vera hæfur
til að njóta réttinda samkvæmt
lögunum.
Ragnar Amalds benti á að í
nefnd. er um málið fjallaði i
fyrra hefði ekki verið ágreining-
ur um meginatriði frumvarpsíns,
hins vegar hefði greint á einkum
um tvö atriði. 1 fyrsta lagi um
það hve mikill hluti hlutafjár
skyldi í eigu íslendinga. Hefðu
Framsóknarmenn lagt til að
75% skyldu f eigu lslending3
sjálfra en Alþýðubandalagið að
allt hlutafé væri í eigu Islend-
inga og sérstaka lagaheimild
þyrfti til, ef út af ætti að bregða.
Þá sagði Ragnar að ágreiningur
hefði verið um það í nefndinni
að ráðherra ætti að vera heimilt
að veita undanþágu frá lögunum
um eignaraðild og réttindi út-
lendinga. Taldi Ragnar að ákvæði
þetta þyrfti að fella niður með
öllu úr frumvarpinu.
Nú er í frumvarpinu gert ráð
fyrir að 80% hlutafjár skuli í
eign Islendinga. en aðeins sin-
faldur meiri hluti íslenzkir ríkis-
borgarar sagði Ragnar. En iil
samanburðar mætti geta þess að
20% atkvæða á hluthafafundum
mættu vera í forsjá útlendinga
samkvæmt lögum hinna Norður-
landaþjóðanna.
Ragnar sagði að okkur væri
meiri nauðsyn en öðrum þjóðum
að hafa ákvæði um slfk efni skýr
í lögum vegna sérstöðu okkar og
þá sérstaklega fámennisins. Rík-
isstjórnin stæði nú í samninga-
makki við útlendinga og væri
með hliðsjón af því full ástæða
til að gæta ýtrustu varkámi í
lagasetningu. Þess vegna ■ myndi
Alþýðubandalagið halda fast við
tillögur sínar frá í fyrra um
breytingar á þessu frumvarpi.
Ragnar benti að lokum á það-
að sex umræður á Alþingi þarf
til þess að ríkið selji landspildu,
en skv, frumvarpinu ætti einföld
ráðherraheimild að nægja til að
veita undanþágur frá lögunum
um eigna- og afnotaréttinn!
Fleiri tóku ekki til máls ogvar
málinu vísað til 2. umræðu og
nefndar.
Frumvarp um Landspítaiann
Hannibal Valdimarsson,
Lúðvík Jósepsson og Ingvar
Gíslason endurflytja á alþingi
svohljóðandi frumvarp um
Landspítala Islands:
1. gr. „Auk Landsspítalans
í Reykjavík skal ríkið reka
fjórðungsdeildir Landsspítal-
ans í öllum landsfjórðungum.
Skal ein fjórðungsdeild vera
á Vestfjörðum, ein eða tvær
á Norðurlandi, sú þriðja á
Austfjörðum, en hin fjórða
á Suðurlandsundirlendinu ef
heilbrigðismálastjórnin telur
ástæðu til að staðsetja þar
landsspítaladeild, sökum ná-
lægðar og góðra samgangna
við aðalspítalann í Reykjavík.
2. gr — Fjórðungsdeildir
Landsspítalans skulu vera
búnar fullkomnustu lækninga-
tækjum og vera undir stjórn
vel menntaðra sérfræðinga i
skurðlækningum og lyflækn-
ingum.
3. gr. Nú er starfandi
sjúkrahús í einhverjum lands-
fjórðungi þannig búið eða
staðsett, að það þyki vel fall-
ið til að verða fjórðungsdeild
Landsspítalans, og skal þá
ríkið semja um yfirtöku þess
við eiganda sjúkrahússins.
4. gr. Heimilt er stjórn
ríkisspítalanna að fela Trygg-
ingastofnun ríkisins að sjá um
hagkvæman rekstur fjórð-
ungsdeildar, ef heilbrigðis-
málaráðherra óskar þess.
5. gr. Lög þessi öðlast gildi
1. janúar 1967“.
Lúðvík Jósepsson
Hannibal Valdimarsson