Þjóðviljinn - 08.05.1966, Page 3

Sunnudagur S. maí 1966 — ÞJÖÐVIUINN — SlÐA J
Ræða Jóhann-
esar úr Kötlum
á Vietnam-
fundinum á
Hótel Borg
hópinn fyrir framan landshöfðingjahöllina og hrópað með þögninni:
komi blóð hans yfir oss og börn vor!
Ef við hinsvegar hefðum staðið vörð um hlutleysi okkar, full-
veldi okkar, sæmd okkar — hvað þá? Hvað hefði verndari okkar
og gjafarinn allra góðra hluta þá gert? Það skyldi þó ekki .vera
sennilegast að hann hefði — í nafni frelsis og friðar — refsað
okkur tilhlýðilega með svipuðum aðferðum og því fólki í Viet-
nam'sem heldur hefur viljað deyja en selja frumburðarrétt sinn?
Þessu skyldi hver svara fyrir sig. En hér hefur bara ekki þurft
á slíku að halda: hinir vísu landsfeður okkar hafa séð svo um
að við einangruðumst ekki frá fáránlegasta níðingsverki nútíma-
sögunnar. Það væri synd að segja að þjið sé úrelt diplómatí
að skríða í skjól brennuvargsins frá Hírósíma og breiða síðan
yfir harmleikinn með dúfnaveizlu. Okkur er- borgið, íslendingum:
við höfum ekki misst af strætisvagninum, við getum fett okkur
og brett og verið fínir heimsborgarar — það eina slys sem helzt
kynni að henda okkur er að hrapa af smjörfjalli niður í loðnu-
kös. En bak við allt ííniríið og viðreisnina rymur þó kannski
ert þú, sýkn er ég af blóði þessa réttláta manns!
En hvernig sem stríðsgróðaevangelíum og fjölmiðlunarkúltúr varpa
dýrðarljóma dollarans yfir ameríska árásarskrímslið, þá hefur enn
ekki tekizt að stinga samvizku mannkynsins algert svefnþorn —
það er eins og skáldið segir í lckakaflá fyrrnefnds kvæðis: líftaug
ein varð aldrei seld innst í lýðsins barmi. ,Víðsvegar um heim
— og ekki hvað sízt í Bandaríkjunum sjálfum — kveður nú
við linnulaus krafan frá mótmælafundum og mótmælagöngum:
stöðvið þetta viðbjóðslega stríð í Vietnam! ög hvernig sem reynt
er að telja börnum okkar trú um að allt sé orðið tjrelt og leiði
til einangrunar nema varðbergsstaða fyrir erlendan her og er-
lent auðmagn, þá rísa alltaf einhver þeirra upp frá glápinu,
slíta sig út úr netinu, og spyrja ósjálfrátt: hver skaut hann?
Jafnvel á síðum Morgunblaðsins andvarpa nú ungir menn: hjaðn-
ingavíg! það er blóðlykt af vindinum! — Ungt fólk á íslandi
hefur staðið að árangursríkri herferð gegn hungri undanfarna
mánuði og ungt fólk á einnig frumkvæðið að þessum síðborna
skæruhernaði gegn stríði hér í dag. En eins og herferð gegn
Frá hinum fjölsótta Víetnamfundi á
Góðir fundarmenn:
EINMITT nú, þegar umheimurinn hefur loksins opnazt
okkur íslendingum upp á gátt og okkur hefur tekizt að
hrófla upp svokölluðu velferðarríki, settu saman úr
stríðsgróða, tæknivæðingu, góðæri og verðbólgu, þá bregður svo
kynlega við að viðreisnarforkólfar okkar virðast vera með lífið í
lúkunum út af því að við séum að missa af strætisvagni heims-
menningarinnar. Reynt er að smygla því smámsaman inn í hugskot
okkar að þau verðmæti, andleg og siðferðileg, sem eru sjálfur
grundvöllurinn að sérstakri tilveru þjóðar, séu orðin úrelt — og i
að við verðum að fórna þeim ’ef við eigum ekki að einangrast.
Það er ýmist kvíslað eða hrópað: við verðum að fylgjast með
þróuninni ef við viljum búa sómasamlega í haginn fyrir blessuð
elsku hjartans börnin okkar!
Eftir þessu ritúali bylgjast svo öll okkar lífshrynjandi. Það birt-
ist ekki einungis í þeirri æðisgengnu eftirsókn eftir vindi sem ein-
kennir hversdagslegt líf okkar hér heimafyrir, heldur er naumást til
svo ómerkilegur klúbbur í heiminum — að maður nú ekki tali
uni bandalög — að við þurfum ekki að þefa þar úr koppi. Við
erum eins og þeytispjöld út um allar jarðir til þess að sitja
mót og ráðstefnur og þing og hingað flæðir endalaus straumur
útlendinga í samskonar erindagerðum — og góðglaðir valdhafar
sitja með sveittan skallann við að undirrita samning eftir samning
um • her, um. gúr, um ál, um yfirleitt.1 alla skapaða hluti sem að
því mega stuðla að þjóðin geti haldið áfram að vera sæt og auð-
sveip dollaraprinsessa.
Við lifum nefnilega á tuttugu$tu öldinni, góðir hálsar! Heim
með handritin í nyja þjófhelda skápa, sögurnar eru tilvalið hobbí
fyrir grúskara — en úreltar! úreltar! okkar nútímasaga skal vera hót-
el! Skáldskaparmál eru bezt komin út af fyrir sig, eddurnar eru hrein-
asta rarítet fyrir sveitakarla — én úreltar! úréltar! okkar nútíma-
edda skal vera skreið! Þjóðfrelsisglötun Sturlungaaldar og síðan
•sjö alda áþján gat verið heppilegt víti til varnaðar á sínum tíma
— en úrelt! úrelt! okkar nútímavíti skal vera kommúnismi! End-
urreisn, sjálfstæðisbarátta, alþingishátíð, lýðveldisstofnun, allt gull-
falleg fordæmi til skrauts í skálaræðum — en úrelt! úrelt! okkar
nútímafordæmi skal vera loðinn leppur! 1 gær varð hlutleysið
úrelt, í dag er sjálfsvirðingin úrelt, á morgun verður móðurmálið
úrelt. Þróunin lætur ekki að sér hæða: öllum slíkum smámunum
verðum við að fórna ef við eigum ekki að einangrast og missa
af strætisvagninum.
I ' , ' .: ’■ V\; f
Ntj MUN spurt verða: en hvað kemur þetta fundarefninu
við — styrjöld austur í Asíu? Því er fljótsvarað: þrátt
fyrir allan heimsmenningarvaðal hafa leiðtögar okkar
ástundað/dyggilega vissa einangrunárstefnu — þeir hafa sem sé
reynt að loka sém ven'dilegast öllum skilningarvitum okkar fyrir
örlögum þess meirihluta • mannkyns sem berst örvilnaðri baráttu
fyrir tilveru sinni, sundurkraminn í helgreipum þess voðavalds
sem auðhringar veraldarinnar hafa komizt yfir í jesú nafni. Vel-
ferðarríki sem leitar heimsmenningar í vélknúnum, sprengjuvernd-
uðum bissness — það hræðist úrelta veröld hinna hungruðu og
.undirokuðu.
Áratugum saman hefur þjóðarkjarninn í Vietnam varizt inn-
lendum og erlendum böðlum sínum án þess frá okkur hafi heyrzt
hósti eða stuna á almannafæri. Við höfum sannarlega haft öðru
að sinna. Við höfum stritazt við að sitja, sléttir og mettir, í banda-
lagi við aðþlböðulinn, herveldi Bandaríkjanna, og þ'ar með tekið
á okkur oþinbera aðild og fulla samábyrgð á því hryllilega þjóð-
armorði sem verið er að fremja þar austurfrá. Með því að þola
að vera gerð undirlægja amerísku krossfaranna hefur okkar há-
kristilega þjóð, þjóð séra Hallgríms og meistara Jóns, slegizt í
stundum í eyrum okkar hinn óhugnanlegi eiðstafur Lægrefils úr
djöfladansinum i Heklusýn Einars Bencdiktssonar er svo hljóðar:
Ég á hrekksins og hrœsninnar mátt, —-
ég er hrópari í kvalarans gátt,
en er hjrgað að hhndgömlu mati
Ég heimta á sjálfmm mér nývirðing.
í helvítis gapandi gati
yfpr grafmaðksins úthrennda hrati,
ó, djöflar, ég sver, ég er leigður of lágt,
ég, lifandi myndin af íslands svívirðing.
HVAÐ er það sem háþróuðustu þegnar velferðarríkisins
okkar líta upp til af mestri lotningu í dag? Er það
hin. silfurblikandi Venus ellegar kannski þjóðfáninn?
Oseiseinei: slíkt væri úrelt! slíkt væri einangrunarmerki! Nei —
það eru loftnet fyrir amerískt hermannasjónvarp! I þessari neta-
trossu sitja nú tugþúsundir íslenzkra sálna þrælfastar og mega
sig ’hvergi hræra upp í hæðirnar til þess að biðja ó guð vors
lands að véra hvern morgun sitt ljúfasta líf. Þess í stað mæna'
þær fram til miðnættis á hina stórkostlegu heimsmynd káboj-
anna, gangsteranna og súpermannanna sem eru að saxa niður
fólkið í Vietnam og umhverfa landi þess í nistir og rjúkandi
auðn. Og svo hjartfólgið er þessum sálum að meðtaka slíkt sakra-
menti undir svefninn að þegar við, úreltir einangrunarsinnar, biðj-
um svokölluð stjórnarvöld að taka þennan kaleik niðurlægingar-
innar frá okkur, þá láta þær blessuð elsku hjartans börnin sín
undirskrifa áskorun um að tryggja þeim fullt og óskorað frelsi
til að heim'smenntast! Er svo nokkur furða þó guðfræðiprófessor
við Háskóla íslands segi þessa skrýtlu í Lesbók Morgunblaðsins
nýlega: Frá fjórum heimildarmönnum hér í borg hef ég heyrt,
að þegar litlum börnum er sagt að einhver maður sé dáinn, þá
spyrji þau: hver skaut hann?
JÁ hver skaut hann? Ekki við! ekki heldur Johnson,
ekki Bjarni Ben, ekki McNamara, ekki Guðmundur í.
— ekki einn einasti þeirra sem ábyrgðina bera hafa
hleypt af einu einasta skoti! Það eru samskonar mömmudrengir
og kúra nauðugir hér suður á Velli sem eru skikkaðir til að
varpa eldi, dauða og djöfli yfir Vietnam. Það eru lögbundin
verkfæri húsbænda okkar í pentagoníunni sem eru látin fram-
kvasma glæpinn. Sýknir’ eru forsetar, sýknir eru ráðherrar, sýkn
Hótel Borg s. 1. sunnudag, L maí.
hungri skyldi fyrst og fremst beinast gegn þeim sem hungrinu
valda, 'eins skyldi skæruhernaður gegn stríði fyrst og fremst
beinast gegn þeim sem stríðinu valda. Hvört heldur ungir eða
gamlir megum við aldrei linna látum fyrr en við höfum firrt
þjóð okkar þeiri;i smán að vera fótaþurrka þeirra sem vega
með báli og brandi að soltnum og þrautpíndum þjóðum í heim-
inum. — Burt með herinn! burt úr Nató! skal í senn vera heróp
okkar eigin þjóðfrelsisbaráttu og liðveizla okkar og samhljóman
við þjóðfrelsisbaráttuna í Vietnam!
F .YRIR þrem áratugum samdi engilsaxneskt stórskáld harm-
leik um morð í dómkirkju. Kannski er verk hans orð- 1
ið úrelt — en manni verður þó spurn: er ekki jörðin
ein svívirt dómkirkja, þar sem verið er að» drýgja ógnþrungið
morð í dag? Er ekki einnig okkar land óhreint, okkar vatn
óhreint, við sjálfir saurgaðir af blóði, útataðir af óþverra sem
við verðum að má burt? Eru ekki þessi lokaorð kórsöngsins
eins og til okkar töluð: . »
Hreinsið loftið! Hreinsið skýin! Þvoið storminn! Takið stein
af steini, sviptið húð af armi, sljtið hold frá beini, og þvoið
það! Þvoið steininn, þvoið beinið, þvoið heilann, þvoið sál-
ina, þvoið það, þvoið! '
Tilkynning
frá Sjómannatfagsráði
Sjómannadagsráð efnir til hófs í Súlnasal Hótel
Sögu á sjómannadaginn. sunnudaginn 15. maí n.
k. kl. 20. .
Nánari upnlýsinear og míðapantanir i aðalumboði
Happdrættis D.A.S., Vesturveri, sími 17757.
Stjórnin
i
é