Þjóðviljinn - 10.05.1966, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 10. maí 1966 —(31. árgangur 103. tölublað.
Dularfull heimsokn
bandarískq flofamála-
ráSherrans til íslands
síðast liðínn sunnudag:
Ræddi hann um hernaðarframkvæmdir
%
í Hvalfirðinum við íslenzka ráðamenn?
n Sl. sunnudag kom Paul H. Nitze flotamálaráðherra
Bandaríkjanna í heimsókn hingað til lands og átti harín
viðræður við Bjarna Benediktsson forsætisráðherra, Emil
Jónsson utanríkisráðherra og auk þess nokkum *hóp ann-
arra ráðamanna hér.
□ Einkennileg leynd virðist hafa hvílt yfir
þessari komu bandaríska flotamálaráðherrans
hingað. Þannig hafði hún ekki verið boðuð fyrir-
fram eins og títt er um slíkar heimsóknir og ekki
var hennar að neinu getið í fréttum Ríkisútvarps-
ins á sunnudaginn né í hádegisfréttum í gær, og
ekki gat Vísir hennar einu orði í gær. Og þegar
Þjóðviljinn leitaði frétta í gær hjá einum af deild-
arstjórum utanríkisráðuneytisins um viðræður
ráðherrans við íslenzka ráðamenn fékk blaðið
þau svör að deildarstjóranum væri alls okunnugt
um að hann hefði rætt við íslenzk stjómaryöld!
Þjóðviljmn fékk fyrst fregnjr
af heimsókn biandaríska filota-
mála-ráðherrans er upplýsinga-
þjónusta Bandarí-kjanna sendi
blaðinu í gær myndir er tekn-
ar höfðu verig við komu ráð-
herrans til Keflavíikurflugvall-
ar. Sagði í skýringu með einni
myndinni, að ráðherrann hefði
farið til Reykjavíkur .,til við-
ræðna við íslenzika ráðamenn“
Blaðið snéri sér þegar til ís-
lenzka utanríkismálaráðuneytis-
ins til þess að leita upplýsinga
um ferðalag flotamálaráðherrans
og erindi hans hingað til lands.
Varð einn af deKdarstjórum
ráðuneytisins fyrir svörum og
vissi hann þag eitt að ráðherr-
ann hefði komið hingað ein-
hverntíma um helgina en var
alls ókunnugt um hvort hann
hefði átt viðræður við íslenzka
ráðamenn. Vísaði deildarstjór-
inn blaðinu á upplýsingaþjón-
ustu Bandaríkjanna til þess að
fá frekari fréttir af heimsókn-
inni.
Hjá upplýsingaþjónustunni
fékk Þjóðviljinn þær upplýsing-
ar, að Nitze flotamálaráðherra
hefði komið til Keffavíkurflug-
vallar á sunnudagsmorgun og
farið Þaðan aftur um kl. 10 um
kvöldið en um daginn hefði
hann farið til Reykjavíkur og
átt viðræður við um 20 manna
hóp íslenzkra ráðamanna, þar
á meðal Bjarna Benediktssón
forsætisráðherra Og Emil Jóns-
son utanríkisráðherra. en hverj-
ir hinir ,,ráðamennirnir“ hefðu
verið vissi sá ekki er fyrir
svörum varð hjá upplýsingaþjón-
ustunni.
Ei-ns og áður segir er það mjög
óvanalegt að koma slíks stór-
mennis sem Nitze flotamálaráð-
herra skyldi ekkj vera boðuð
fyrirfram og ejnkennilegt er að
hún virðist alveg hafa f-arið
framhjiá Ríkfsútva-rpinu og Vísi
eins og Þjöðviljanum. Sýnir
þetta að af ejn'hverjum ástæðum
hefur verig farjg meg heimsókn
Weymouth aðmíráll, yfirmaður bandaríska hernámsliðsins hér á
landi, og Paul H. Nitze flotamálaráðherra Bandaríkjanna. Er
myndin tekin við komu hins síðarnefnda til Keflavíkurflugvallar
sl. sunnudagsmorgun.
þessa af mikilli launung, a.m.k.
af hálfu íslenzkra stjómarvalda.
Má í þessu sambandi benda á.
að er Nitze flotamálaráðherra
kom hingag til lands í fyrra var
gefin út frétta-til'kynning um
komu hans fyrirfram og hún
send öllum daigblöðum, eþrnig
Þjóðviljanum.
Vafalaust hefur erindi fí.ota-
málaráðherra Bandaríkjanna
vig íslenzka ráðamenn nú
staðið í sambandi við þær
miklu hemámsframkvæmdir
sem nú eru hafnar í Hval-
firði og mun þeim hafa þótt
ráðlegra svona rétt fyrir
kosningar að halda leynd yf-
ir því ráðaþruggi sem oddvit-
ar íslenzku hernámsflokk-
anna eiga í við bandaríska
húsbændur sína um auknar
hernámsframkvæmdir hér/ á
landi og enn frekara afsal
landsréttinda í hendur Banda-
ríkjamönnum
Umrœðu-
fundurinn
um hús-
nœðismal
Æskulýðsnefnd Alþýðu-
bandalagsins í Reykjavík
gekkst fyrir umræðufundi um
húsnæðismál í Lindarbæ á
sunnudagfinn. Guðmundur
Vigfússon hafði framsögu á
fundinum, en síðan urðu
miklar umræður. Fundar-
menn báru fram fjölmargar
fyrirspumir sem þeir svöruðu
Guðmundur J. Guðmundsson,
fulltrúi Alþýðubandalagsins í
byggingaráætlun v ríkisins,
Geirharður Þorsteinsson arki-
tekt, Björn Ólafsson verkfræð-
ingur og Sigurjón Pétursson
trésmiður, auk framsögu-
manns. — Nánar er sagt frá
fundinum á 7. síðu blaðsins í
dag, en myndin var tekin er
Guðmundur Vigfússon fiutti
framsöguræðu sína. Auk hans
sjást á myndinni. Frá vinstri:
Jón Baldvin, Geirharður, Guð-
mundur J„ og Sigurjón fund-
arstjóri. — (Ljósm. Þjóðv. A.
K.>.
issgirenging í Kína
Rúmu hálfu öðru ári eftir að Kína sprengdi fyrstu kjarnasprengju
sína varð þar vetnissprenging — Sá stutti frestur vekur athygli
-<s>
PEKING 9/5 —- Þriðja kjarnasprengjan var sprengd í
Kína í dag og af líkum má ráða að þar hafi verið um
vetnissprengju að ræða. Frá því var skýrt í Wasihington
í síðustu viku að Kínverjar myndu bráðum sprengja fyrstu
vetnissprengju sína, í fyrsta Reuterssikeytinu um þessa
sprengingu var sagt að um vetnissprengju hefði verið að
ræða, og í tilkynningu kínversku stjórnarinnar var tekið
fram að í sprengjunni hefðu verið vetnissprengjuefni.
í fyrsta skeytinu um kjarna-
sprenginguna sem haft var eftir
kínversku fréttastofunni var sagt
að Kínverjar hefðu í dag sprengt
fyrstu vetnissprengju sína.
Sþrengingin hefði orðið „í gufu-
hvolfinu‘‘ yfir Vestur-Kína kl. 8
í morgun á íslenzkum tíma. .
1 skeyti sem síðar barst var
ekki talað beinlínis um kjarna-
sprengju, heldur, sagt að kjama-
hleðslan hefði haft að geyma
„vetnissprengjuefni“ („thermosríu-
clear elements“), svo að ekki var
af þvi hægt að fullyrða hvort
um. hefði verið að ræða vetnis-
sprengju eða úraníum- eða
plútóniumsprengju.
! Washington var sagt í dag
að sprengingin hefði átt sér stað
í gufuhvolfinu (þ.e. ekki á jörðu
niðri) og styrkleiki hennar hefði
verið svipaður og hinna tveggja
kjamasprenginga Kínverja.
Haft var eftir frönskum sér-
fræðingum að þessi kínverska
sprengja væri ekki raunvemleg
vetnissprengja, heldur venjuleg
Útvarpsumræður
um borgarmál
Reykjavíkur
Áikveðið hefur verig ag út-
varpsumræður um borgarmál
Reykj'avíkur í sambandi við
borgarstjórnarkosningarnar 22.
þ.m farj fram næs'tkom-andi
mánudags- og þriðjudaigskvöld.
16. og 17. þ.m.
Fyrra kvöldig verða tvær
umferðir, 25 Og 15 mínútur á
fl'okk. og er röð flok'kann,a þá
þessi: Alþýðuflokkur. Fram-
sóik'narflokkur, Alþýðubandal'ag
og Sjálfstæðisfloikkur — Síðara
kvöldið verða þrjár umferðir,
20. 10 og 10 mínútur og er
rög flokkanna þá þessi; Sjálf-
stæ ðisf lok'kur, Alþýðubandalag,
Alþýðuflokkur og Framsóknar-
flokkur
kjarnasprengja, „styrkt með“
þungu vetni, tvíþungu (deuteri-
um), þríþungu (tritium), eða þá
litium.'
Af þessu má ráða að enn er
óvíst hvers konar spréngju Kín-
verjar hafi sprengt í Vestur-
Kína (Sinkiang) í dag, en þó virð-
ist augljóst að sú sprengja hafi
verið sambærileg við fyrstu vetn-
issprengjur kjarnorkuveldanna.
. Það vekur athygli hve stuttan
tíma það hefur tekið Kínverja
að brúa bilið milli' úransprengj-
unnar og vetnissprengjunnar. Það
tók Bandaríkjamenn sex ár að
gera það, Sovétríkin fjögur, Breta
hálft fjórða og Frakkar hafa ekki
gert það enn. Kínverjar sprengdu
kjarnasprengju sína í ' miðjurn
október 1964, og síðan er því að
eins liðið rúmt hálft annað ár.
Fischer var
í ævilangt fangelsi
PRETORIA 9/5 — Abram Fischer, suðurafríkanski lög-
maðurinn, sem í síðustu viku var af dómstól í Pretoria,
höfuðborg Suður-Afríku, fundinn sekur um fimmtán ákær-
ur fyrir brot gegn lögunum sem banna „kommúnistíska
starfsemi“ var í dag dæmdur í ævilangt fangelsi.
Fischer sem nú er 58 ára að aldri
varð heimskunnur maður fyrir
málsvörn sína í hinum svoköll-
uðu Rivonia-réttarhöldum gegn
Nelson Mandela op öðrum leið-
togum Afríkumanna í Suður-
Afríku, var handtekinn skömmu
eftir að þeim réttarhöldum lauk.
Honum var sleppt aftur gegn
tryggmgu í október 1964, komst
,þá til London, en fór aftur til
Suður-Afríku til að standa fyrir
máli sínu þegar það var tekið
fyrir í janúar 1965, en ákvað
mánuði síðar að reyna að kom-
ast undan „réttvísi“ Verwoerds,
fór huldu höfði frá því í febrúar
fram í nóvember í fyrra, þegar
upp á honum hafðist aftur.
Framhald á 3. síðu.
nanar
Munið kjósendafund Alþýðubandulugsms ~Sjá
/ Austurbæjarbíói á fimmtudagskvöldið á 3 síðu
\