Þjóðviljinn - 18.11.1966, Blaðsíða 10

9
Hvuð er sagt um handritm á
gðtunni og á vinnustöðum?
v .... i
■ Fréttin um dóm Hæstaréttar Danmerkur í handritamálinu barst til íslands
skömmu fyrir hádegi í gær og var lesin í hádegisfréttum útvarpsins. Við vissum
fyrirfram hvemig fræðimenn okkar og fyrirmenn myndu bregðast við þessum
tíðindum, enda hafa garnimar svo oft verið raiktar úr þeim um málið. Hinsvegar
var dálítið á huldU, hvernig verkamaðurinn við höfnina, fólkið á götunni, skóla-
æskan og afgreiðslustúlkan brygðust við. Þessvegna fóru blaðamenn Þjóðviljans
vestur á Grandagarð, þar sem landsynn ingsnep'jan ýfist við uppskipunarkarlana; á
Lækjartorg, þar sem kappdúðað fólk bíður eftir strætisvagninum sínum með sam-
anbitnar tennur; á hið rennblauta og glerhála Austurstræti (í fleiri en einum skiln-
ingi), þar sem hispursmeyjar leiðast arm í arm og bílarnir bruna hjá; inn í stór-
verzlun Silla og Valda, þar sem er hlýtt o g bjart og jólalegt og upp í Menntaskóla,
þar sem æska landsins býr sig undir fræðimennsku á mismunandi sviðum og með
mismunandi árangri. Við spurðum fólkið um afstöðu þess til handritanna og af-
stöðu þess til Dana í sambandi við handritamálið og hér er árangurinn.
Hjördís
Jóhann
Jón

Sigurður
MYNDIR og TEXTI:
VTLBORG HARÐARDÓTTIR
GRÉTAR ODDSSON
ARI KÁRASON
Ánægð innst inni
Hjördís Ketilsdóttir er sextán
ára gömul afgreiðslustúlka í
kjörbúð Silla og Valda í Aust-
urstræti. Hún brosir hálffeimn-
islega og segir að éiginlega
komi sér þetta ekkert við . . .
— Og þó er ég ákaflega á-
nægð innst innL Mer finnst að
við eigum handritin og þau eigi
að vera hjá ókkur. Ég bjóst
líka frekar við að þetta færi
, svona. ,
Ja, hvað á að gera vL5 þau?
Mér finnst alveg sjálfsagt að
setja handritin á safn og lofa
almenningi að skoða þau, og
gvo þurfa vísindamerm að geta
unnið við þau.
Treystir vjnáttuna
milli þjóðanna
í biðskýlinu á Lækjartorgi
sitja þær Sveinrún Jónsdóttir
og Guðrún Jónsdóttir húsmæð-
ur og bíða eftir strætisvagni.
— Maður er svei mér ánægð-
ur að íþetta skuli vera komið í
kring, segir Guðrún. Þau hefðu
bara átt að vera komin fyrir
löngu. Og nú er ég hrædd um
að það þurfi að drífa í að
byggja yfir þau!
— Já, það þarf að láta fara
reglulega vel um handritin þeg-
ar þau koma, tekiur Sveinrún
undir, og helzt vildi ég að þau
kæmu í hvellL
Báfðar eru þær sammála um
að Danir eigi þakkir skilið fyr-
ir að ætla að afhenda íslend-
ingum handritin.
— Ojá, þótt seint sé. En ekki
veit ég hvort íslendingar hefðu
hegðað sér nokkuð betur hefði
málið snúið öfúgt. Og ekki er
maður að erfa það við Dani nú,
þótt sitthvað hafi gerzt í gamla
daga. Afhending handritanna
verður áreiðanlega til að treysta
vipáttuböndin milli þjóðanna.
Var Árni Magnús-
son kannski ekki
íslendingur?
Þær koma gangöndi eftir
Austurstræti og leiðast, örmur
dökkhærð og hin Ijósbærð og
augun gægjast út undan síðum
ennistoppunum. Ófeimnar og
dæmigerðir fulltrúar íslenzkra
unglinga í dág. '
Sjöfn Sigurbjömsdóttir og Ásta
Lúðviksdóttir em báðar 14 ára
gamlar og ganga í Álftamýrar-
skólann. , Þær hafa ákveðnar
skoðanir á málinu:
— Þetta var nú gott og ekki
nema réttlátt. Við áttum líka
rétt á að fá handritin heim, því
við höfum alltaf átt þau, alveg
tvímælalaust. Var Ámi Magn-
ússon kannski ekki ísléndingur?
— Og nú á að láta þau á
safn, svo allir geti séð þau. Og
við ætlum sko að fára að sjá
þau jStrax og þau koma.
Handritin höfum
við alltaf átt,
Sigurður Eyleifsson er olíuaf-
greiðslumaður á Grandagarði,
grandvar maður til orðs og æð-
is — enda gamall togaraskip-
stjóri. Hann hampar pontunni
framan í fréttamannmn og af
glampanum í augunum er ó-
mögulegt að ráða, hvort hér er
um ógnun að ræða eða „viltu-
í-nefið-góði“ tilboð.
— Handritin segirðu? Auðvit-
að höfum við alltaf átt handrit-
in. Ég veit ekki betur en Árni
stað fyrir handritin. Það þarí
að leggja miklu meiri rækt við
þessi mól á Islandi en gert hef-
ur verið hingað tiL byggja upp
og skapa fræðimönnum viðun-
andi aðstæður.
Þáttur í sjálf-
stæðisbaráttunni
Páll Guðmundsson er frá Flat-
ey á Skjálfanda og ef ekki Þing-
eyingur, þá að minnsta kosti
einskonar Þingeyingur. Hann
vinnur í Eimskipafélagsskemm-
unni á Grandagarði og var að

Sjöfn og Ásta
sfcafla pokum roeð einhverskonar
mjölmeti, þegar við komum að:
— Ég er ákaflega ánægður
með þessa niðurstöðu í hand-
ritamálmu. Alveg 1<S>% fylgjandi
henni. \Bndurhehnt handritanna
er þáttur í sjálfstæðisbaráttu
okkar. Þau eru íslenzlcur menn-
ingararfur. Það er nú mitt álit.
Þú spyrð hvað við eigum að
gera við handritin og hvemig við
Föstudagur 18. nóvember 196f — 31. árgangur — 264. tölublað.
"* v>A ,v ^< -,, ~,
Sveinrún og Guðrún.
eigum að varðveita þaú. Að
mínu áliti er það náttúrlega
verkefni fyrir háskólann og
okkar ágætu fræðimenn á þessu
sviðd.
Bjóst ekki við
þessu af Dönum
Við dyr vöruskemmu Eimskips
á Granda stendur Jón Ólafsson
verkamaður, hálfáttræður að
aldri, og er að telja banana upp-
úr Gullfossi nýkomnum frá
Hamborg.
— Þetta á nú að fara í krakk-
ama um jólin. — Ha, handritin?
Jú, mér lízt vel á málið og það
gleður mig að dómurinn skyldi
falla á þennan veg, en náttúr-
lega voru nú handritin ög eru
okkar eign.
Það verður skemmtun að fá
þetta heim. Annars er ég eng-
inn fræðimaður og gæti sjálf-
sagt ekki lesið þetta. Ég hef
samt gaman að bókum og átti
einu sinni eldgamla biblíu, en
varð að selja hana.-Af hverju?
Til að fá peningá fyrir mat,
auðvitað.
Ef ég á að segja alveg eins
og er, hefði ég alls ekki Hjúizt
við þessu af Dönum!
ísland í 12. sæti
Úrslit í 11. umférð’ Olympíu-
skákmótsins í Havana urðu þau
að íslenzka sveitin ’tapaði fyrir
Ungverjum með 1 v. gegn 3.
Ingi tapaði biðskák sinni við
Portisch, Freysteinn gerði jafn-
tefli, Gunnar gerði jafntefli við
Bilek og Guðmiindur Sigurjóns-
son tapaði fyrir Barszai.
Önnur úrslit urðu sem hér
segir: Búlgaría 3 v. — Kúba 1
v., Argentína 3 v. — Danmörk
1 v„ Bandaríkin 2% v. — Tékk.-
slóvakía 1% v. Rúmenía 2V2 v.
— A-Þýzkaland IV2 v., Spánn 2
v. — Noregur 2. v., Sovétríkin
2% v. — Júgóslavíá IV-2 v.
Röðin á mótinu er þá sem hér
segir:
1. Sovétríkin 33 v., 2. Banda-
ríkin 29V4, v. 3. .Ungverjaland
28l/2 v., 4. Júgóslavía 27 v., 5.
Argentína 26% v„ 6. Búlgaría
251/2 v., 7. TékkósTóvakia 24V2
v., 8. Rúmenía 23 v„ 9. A-
Þýzkaland 20 v., 10. Danmörk
16V2 v., 11. Spánn 16 v., 12. ís-
land 15V2 v., 13. Noregur 12%
v., 14. Kúba 10 v.
í næstsíðustu umferð tefldu
íslendingar við Norðmenn.
Stefán fréttamað-
ur segir frá Kína
Stúdentafélag Háskóla íslands
efnir til almenns umræðufund-
ar á morgun kl. 2 siödegis.
Stefán Jónsson fréttamaður
segir frá Kínaferð sinni og
svarar fyrirspurnum um fund-
arefnið. Fundarstaður verður
nánar auglýstur síðar.
Páll
hafi verið íslendingur, bækurn-
ar islenzkar og hann hafi ætlað
þær íslendingum eftir sinn dag.
Ég skil ekkert í þessum 8 dóm-
urum, sem þurftu að vera að
skila séráliti . . .
Heyrðu annars. Ég held það
sé bezt að tala ekki af sér.
Margt ógert
1 nýbyggingu Menntaskólans
eru nokkrir piltar í einni stof-
unni við efnafræðirannsóknir að
því er okkur sýnist, og tókst
að ná tali af einum þeirra, Jó-
hanni Kristjánssyni, nemanda í
5.-U, sem segir um úrslitin:
— Þetta er að vísu nokkuð
gott, nema ég hefði viljað fá
öll handritin heim. Svo erann-
að, — það viantar alveg sama-
Alþingi geri ráðstafanir
gegn dráttarvélaslysum
Við 1. umræðu um frumvarp Einars Olgeirssonar og Geirs
Gunnarssonar í neðri deild Alþingis í gaer um lagabreyt-
ingu í því skyni að draga úr dráttarvélaslysum, lagði Einar
þunga áherzlu á að Alþingi það sem nú situr yrði að gera
ráðstafanir í því máli. Þessum slysum hefði fjölgað óhugn-
anlega og yrði ekki við unað.
Tveir ráðherranna sem einnig
töluðu um málið við þessa um-
ræðu tóku mjög í sama streng,
en það voru Jóhann Hafstein
dómsmálaráðherra og Ingólfur
Jónssori landbúnaðarráðherra.
Skýrðu þeir 'frá að víðtæk at-
hugun á málirrn færi nú fram
og hefðu fjögur ráðuneyti látið
málið til sín taka.
Einar skýrðí frá niðurstöðum
í skýrslu frá Slysavarnafélagi
íslands um dráttarvélaslys árin
1958 tM. 1966 og hafa þau orðið
V;/
mun flest á því ári sem nú er
að líða, fjmm banaslys og fjög-
ur önnur slys. Alls hafa átján
banaslys orðið á þessum árum
og voru sex þeirra sem fórust
14 ára og yngri, fjórir á aldr-
inum 15-20 ára og átta á aldr-
inum 21-50 ára.
Breytingarnar sem Einar og
Geir leggja nú til að gerðar
verði á lögunum er að ekki
megi börn yngri en 14 ára aka
dráttarvél þó utan alfaravegar
sé og skuli dráttarvélarnar veN
yfirbyggðar. Einar minnti á að
harðar umræöur hefðu orðiðum
málið á þingi 1957 þegar um-
ferðarlögin voru sett. Hafi þá
verið tekið úr frumvarpinu ald-
urslágmarkið 15 ár og kolfelld
tillaga sem Gunnar Jóhannsson
bar fram um 14 ára aldurstak-
mark. Hefði harin því ekki taL
ið líklegt að hærra aldursmark
fengist lögfest nú en 14 ár, en
taldi að Alþingi mætti ekki
víkja sér undan að gera ráð-
stafanir í málinu.
Einar fagnaði undirtektum
ráðherranna og kvað mestu
skipta að gott samkomulag gæti
orðið innan þingsins um það
sem gert yrði til úrhóta.
Málinu var vísað til 2. um-
ræðu og allsherjarnefndar.
<