Þjóðviljinn - 29.12.1967, Side 10

Efling fiskirannsókna s Faxaflóa er
éhjákvæmileg forsenda meiri veiði
■ Þrír þingmenn, Geir Gunnarsson, Jón Skaftason og Gils
Guðmundsson, fluttu við 3. umræðu fjárlaga tillögu um að
framlag til Hafrannsóknarstofnunarinnar hækkaði um eina
miljón króna og yrði því fé varið sérstaklega til fiskirann-
sókna á Faxaflóa. Þessa tillögu felldu þingmenn Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins sem einn maður; einnig
þeir sem eru fulltrúar kjördæmanna við Faxaflóa létu sér
lynda handjárnin, bann ríkisstjómarinnar við þvi að sam-
þykkja tillögur frá stjómarandstæðingum.
1. flutningsmaður, GeirGunn-
arsson, gerði grein fyrir titlög-
unni ó þessa leið m.a.:
Það hefur löngum verið skoð-
ur, manna að Faxaflói sé miWil-
yfirstandandi árs var heild-
arfiskafli landsmanna orðinn
liðlega 736 þús. lestir, þ.e._
187 þúsund lestum minni en
á sama tíma, í lok september-
mánaðar, í fyma.
Mestu munar á síldarafla þess-
ara tveggja ára, í fyrra var hann
í lok september orðinn 484 þús.
lestir, en á þessu ári 335 þús. lest-
ir.
Loðnuaflinn var þá einnig um
28 þús. lestum minni en í fyrra
bg þörskaflinn ríflega 31 þús.
lestum minni. í sambandi við
þorskaflann má geta þess að afli
togaranna var í septemberlok
nær 10 þús. lestum meiri en á
sama tíma í fyrra og stunduðu
þó færri skip togveiðar í sumar
en áður.
Eftir verkunaraðferðum sund.
urliðast aflinn frá 1. jan. til 30.
september í stórum dráttum sem
hér segir:
Af þorskaflanum höfðu þá far-
ið í frystingu 150 þús. 1., til sölt-
ur.ar 65 þús. 1., í herzlu 57 þús. 1.,
2 þús. lestir í mjölvinnslu, 6 þús.
lestir rúmar til neyzlu innan-
lands, 19 þúsund lestir verkaðar
sem 'ísfiskur, 17 lestir farið til
niðursuðu og tæpar tvær lesfer
til reykingar.
Af síldar. og loðnuaflanum
höfðu farið í frystingu 6500 lest-
ir, 3400 lestir til söltunar, 407
þús. til mjölvinnslu, nær 15 þús.
lestir í ís og tæpar 9 lestir til
neyzlu innanlands.
Humar- og rækjuaflinn, sam-
tals 3656 lestir, hafði að lang-
mestu leyti farið til frystingar,
lítið eitt, 11 lestir, í niðursuðu.
Framangreindar upplýsingar
er að finna í skýrslu Fiskifélags
íslands, sem Þjóðviljanum barst
í gær.
Orðsendins til
Akureyringa
Þjóðviljann vantar um-
boðsmann á Akureyri 1.
janúar n.k. Upplýsingar
hjá skrifstofu blaðsins í
Reykjavík, sími 17500.
Æviskrárritari
í Lögbirtingablaði 18. des. sl.
er staða æviskrárritara í Þjóð-
skjalasafni auglýst laus til um-
sóknar og þarf að sækja um hana
til menntamálaráðuneytisins fyr-
ir 7. janúar n.k. Laun eru sam-
kvæmt 20. launaflokki opinberra
starfsmanna.
væg uppeldisstöð hinna nytja-
mestu fiskstofna, og á sínum
tíma var það talin hin nauðsyn-
legasta rábstöfun til viðgangs
þessum stofni að friða flóann
Rétt fyrir jól kom út skáld-
saga eftir Njörð P. Njarðvik,
sem nefnist NIÐJAMÁLARÁÐU-
NEYTIÐ. Þar segir frá þeimsér-
kennilegu aðstæðum, að ríkis-
valdið í íslenzku velferðarriki
hefur tekið sér það hlutverk að
skipuleggja barneignir manna,
og verða menn að sækja um sér-
stakt leyfi til opinberra aðila ef
þeir vilja eignast afkvæmi. Slík
leyfi eru síðan misnotuð í póli-
tísku braski, og skal sú saga
ckki rakin hér.
En svo merkilega bregður við
að einmitt um það leyti sem
þessi bók er í prentun birtist í
danska blaðinu Information frétt
um áform sem mjög svipar til
þeirra, ' siem þegar hafa verið
framkvæmd í hinni íslenzku
skáldsögu. Fréttin er frá kanad-
ískri borg, Hamilton, dagsett 12.
desember og hljóðar svo:
,;Bandarískur nóbelsverðlauna-
höfundur bar í dag fram tillög-
ur um takmarkanir bameigna,
stm vakið hafa mikla athygli.
f>að var dr. William Bradford
Stokley, sem bar þessa áætlun
fram í fyrirlestri sem hann held-
ur sem gestur við háskólann í
Hamilton, Ontarío, en hann er
fyrir veiðum með dragnót og
bc,tnvörpu.
Eftir að sett voru lög nr. 4,
9. júní 1960 um takmaikað leyfi
t!l dragnótaveiða í fiskveiðiland-
helgi undir vísindalegu eftirliti,
hefur dragnótaveiði verið leyfð í
Faxaflóa á ári hverju.
Deilt um afleiðingarnar.
Um afleiðingar þeirra ráð-
stafana hafa staðið miklar deil-
ur, meðal þeirra, sem hagsmuna
hafa að gæta og láta sér annt
um skynsamlega nýtingu fiski-
miðanna. Vegna sérstakra fjár-
hagsörðugleika útgerðarmanna
i
ar.nars starfandi við Stanfordhó-
skóla í Kaliforníu.
Fyrsti liður áætlunarinnar pr
fólginn í því að almenningur á
að greiða atkvæði um það hve
mikla fólksfjölgun hann telur
æskilega innan landamæra hvers
lands. Hagstofur taka á grund-
velli slíkrar atkvæðagreiðslu &-
kvörðun um það hve mörg börn
hver hjón mega eignast .og gefa
út leyfi till barneigna til fólks.
Síðan verða allar stúlkurgerð-
ai ófrjóar með getnaðarverj-
um sem hægt er að fjar-
lægja. Þegar hjön vilja eignast
barn er bráðabirgðahylkið fjar-
lægt af heilbrigðisyfirvöldunum
gegn afihendingu leyfis, og eftir
fæðingu er hylkið látið í aftur.
sróærri vélbáta, sem ekki geta
stundað síldveiðar, hafa mjög
aukizt og orðið háværari kröfur
um að til viðbótar dragnótaveiði
smæstu bátanna í Faxaflóa verði
þeim bátaflokki, sem ég áðan
nefndi, heimiluð veiði meðbotn-
vörpu í flóanum.
Til alþingismanna í Reykja-
neskjördæmi hafa borizt langir
undirskriftalistar frá útgerðar-
ir.önnum og skipstjórum um, að
þessar veiðar verði leyfðar í
Faxaflóa og verður að sjálfsögðu
ekki lengi undan því vikizt, að
þeir, sem aðrir hv. alþm. taki af-
stöðu í þessu máli.
Eins og ég áðan gat um, eru
mjög skiptar skoðanir um það,
hver áhrif það hefði á fiskigend
í Faxaflóa og annars staðar, ef
veiðar með botnvörpu væru að
nýju leyfðar þar. Jafnhliða kröf-
unum um leyfi til þessara veiða,
heyrást því í ríkum mæli að-
varanir annarra, sem telja, að
með slíkum ráðstöfunum yrði
viðgangi nytjafiskstofna stefnt f
mikla hættu. Á því er enginn
vafi, að þegar svo algerlega skipt-
ar skoðanir ríkja innan raða út-
gerðarmanna og sjómanna um
þetta máíl, hvort leyfa á vál-
bátum að veiða með botnvörpu
irr.an fiskveiðilandhelgi í Faxa-
flóa eða ekki. mun þingmönnum
beim, sem ákvörðunina eiga að
taka um málið, sérstök börf á
því að geta stuðzt við niðurstöð-
ur fiskifræðinga, sem byggðar
séu á þeim ýtarlegustu atbugun-
um og rannsóknum, sem við
verði komið.
Umsögn fiskifræðinga
Nú er það mála sannast, að
fjárveitingar Alþingis til haf-og
fiskirannsókna eru ótrúlega lág-
ar miðað við það, að íslend-
ingar byggja alla afkomu sína
á sjávarafla. Þess er einnig að
gæta,' að þeifri takmörkuðu f jár-
hæð, sem Alþingi hefur veitt til
haf- og fiskirannsókna, hefur
einkum og að langmestu leyti
verið varið tifl rannsókna ádjúo-
miðum, en grunnsævið, uppeldis-
stöðvar setið á hakanum og
minna upplýst um mikilvcegi
þess fyrir viðgang fiskstofnanna.
Varðandi rannsóknir í Faxaflóa,
sem kröfur beinast nú að í ríkum
mæli, að verði opnaður fyrir
veiðum með botnvörpu, liggur
m.a. fyrir svdhljóðandi umsögn
forstöðumanns Hafrannsóknar-
stofnunarinnar, sem fram kpm
við umræðu á Alþingi hinn 13.
rnarz 1963 og ég ætla að leyfa
mér að lesa. Þar segir m.a.:
„Til eru samhangandi árlegar
rannsóknir á fiskistofnum f
Faxaflóa á árunum 1924—1939
og frá áfinu 1953 og fram á
þennan dag. Á fyrra tímabilinu
var farin ein rannsóknarferð á
ári en síðara tímabilið hafa ver-
iö farnar aldt að fjórum rann-
sóknarferðum árlega. Hætt er
við, að svo fáar veiðitilraunir
géfi ekki rétta mynd af hinu
raunverulega ástandi að því er
snertir magn fiskistofnsins".
Og forstöðumaðurinn getur þess
enn fremur að á þeim tíma, 1963,
megi ekki draga of fljótfærnis-
legar ályktanir af þeim tak-
mörkuðu rannsóknum og tilraun-
um, sem gerðar hafa verið.
Að sjálfsögðu er auk þessara
i’annsókna stuðzt við árlegar afla-
skýrslur um veiði í Faxaflóa og
ar.nars staðar, en Ijóst ætti þó
að vera, að svo fáar rannsóknar-
ferðir og veiðitilraunir, sem
framkvæmdar eru af hálfu Haf-
rannsóknarstofnunarinnar, geta
ekki verið fullnægjandi tifl þess
Framhald á 3. síðu.
Ilm áramótin verða dansleikir
I íþróttahöllinni í Laugardal og
það ekki færri en þrir. Eru það
menntaskólanemendur, háskóla-
stúdentar og Skíðasamband fs-
Iands, sem standa að áramóta-
dansleikjunum.
Jólagleði MR verður haldin f
íþróttahöllinni laugardagskvöld-
ið 30. desember. Menntaskóla-
nemendur hafa undanfarið lagt
mikla vinnu í skreytingar á í-
þróttahöllinni og taka að þessu
smni til róeðferðar Ijóð Jóhann-
esar úr Kötlum. Njóta hinir tveir
Að undanförnu hefur Hannes
Hafstein fulltrúi hjá Slysavarna-
félagi íslands unnið að því að
stofna umferðaröryggisnefndir
úti um land, en nefndir þessar
eru stofnaðar að tilhlutan
Framkvæmdanefndar hægri-um-
ferðar. Eins og nafnið ber með
sér, þá er hlutverk þessara
nefnda að vinna að umferðarör-
yggi, hver í sínu byggðarlagi, og
má segja að sér sé um að ræða
nýtt afl á sviði umferðarmála,
sem vonandi á eftir að láta margt
gott af sér leiða.
Með stofnun umferðaröryggis-
nefndanna í huga, hefur landinu
verið skipt í 18 umdæmi, utan
höfuðborgarsvæðisins. Hverju
þessara umdæma er svo skipt í
starfssvæði. í sambandi við um-
dæmaskiptinguna er rétt að taka
það fram, að þar er ekki farð
eftir hinni venjulegu sýsluskipt-
ingu, heldur miðað við, hvernig
samgöngum er háttað á hverjum
stað, hvernig lega þéttbýlisstaða
er, o. s. frv.
Búið er núna að stofna um-
ferðaröryggisnefndir á svo til
öllu svæðinu frá og með Austur-
Skaftafellssýslu, norður og vest-
ur í Húnavatnssýslur. Var fyrst
hafizt handa um stofnun umferð-
aröryggisnefnda í Eyjafirði, og
haldið þaðan vestur í Skagafjörð
og Húnavatnssýslur, en síðan
haldið til Hornafjarðar, og norð-
ur eftir öllum Austfjörðum, oe,
endað í S.-Þingeyjarsýslu. A
þessu svæði er búið að stofna 24
umferðaröryggisnefndir, en alls
munu þær verða 50—60 talsins á
aðilarnir sem efna til skemmtana''
á staðnum, góðs af.
Á gamlárskvöld halda há-
skólastúdentar Átthagagleði sína
og á nýjársdagskvöld verður
haldinn unglingadansleikur
Skíðasambandsins. Er ekki að'
efa að fjölmenni verður á ung-
lingadansleiknum, bai verða fluít
ýmis skemmtiatriði og Flowers
le-ka fyrir dansi.
Engar vínveitingar verða á
unglingadansleiknum né heldur
á Jólagleði MR en háskólastúd-
entar munu sjálfir sjá umveit-
ingarnar, þar eð engar veitingar
eru á vegum hússins.
öllu landinu'Núna eftir áramótin
verður' hafizt handa um stofnun
umferðaröryggisnefnda á Suður.
landi, Vesturlandi og Vestfjörð-
um, og er þess vænzt að stofnun
nefndanna geti verið lokið í jan-
úarmánuði.
Slysavarnafélag íslands tók að
sér að stofna nefndir þessar —
þetta nýja afl í umferðarmálum
þjóðarinnar — 0g rrlteð stofnun
þeirra er stefnt að því að koma
saman í eina heild ^llum þeim
aðilum á hverjum stað á landinu,
sem láta sig umferðarmál ein-
hverju varða, og hafa starfað að
framgangi þeirra mála.
Hlutverk hinna ýmsu umferð-
aröryggisnefnda úti um byggðir
landsins verður í stórum dráttum
hið sama, eða að vinna að því í
samráði við H-nefndina að koma
á framfæri fræðslu og upplýs-
ingum um umferðarmál almennt
nú fyrst í stað, og síðan fræðslu
og upplýsingum um sjálfa um-
ferðarbreytinguna, hvernig hún
á að fara fram og hvernig merm
skuli haga sér í hægri umferð.
— Umferðaröryggisnefndirnar
munu starfa í nánu samb'mdi
við yfirvöld á hverjum stað. og
taka þá að sér sérstök verkefni
sem til falla vegna umferðar,-
breytingarinnar hver í sínu
byggðarlagi.
Ef vel tekst til með starfsemi
umferðaröryggisnefndanna er
þess vænzt að áframhald verði á
starfi þeirra. eftir að umferðar-
breytingin er um gerð gengin, pg
Framkvæmdanefnd hægri um-
ferðar hefur lokið sínu hlutverki.
Tvö ný blómafrímerki verða gefin út17, jan. nk.
17. janúar n.k. verða gefin út tvö ný frímerki hér á landi. Bæði merkin verða með
blómamyndum og marglit. Verður annað frímerkið 50 aurar að verðgildi með mynd
af vetrarblómi en verðgildi hins verður kr. b.50 og myndin á því af brönugrasi.
Frímerkjasalan í Reykjavik veitir nánari upplýsingar um merkin og tekur á móti
pöntunum til afgreiðslu á útgáfudegi. Þurfa þær að hafa borizt ásamt greiðslu fyrir
7. jomiar 1968.
Úr skýrslu Fiskifélags fslands
HeiMarfiskaflinn 736 þús.
lestír í lok septembermán.
187 þúsund lestum minni en á sama tíma á s.l. ári
Leikfélag Selfoss hefur að undanförnu sýnt franska gamanleikinn
„Skóla fyrir skattgreiðendur" á Selfossi við mikinn fögnuð áhorf-
enda. Næsta sýning verður í Selfossbíói annað kvöld, laugardag kl.
9, en síðan verður leikritið sýnt sem hér segir: Hvoli sunnudaginu 7.
jan., Borg miðvikudaginn 10. jan., Aratungu fimmtudaginn 11. jan.,
Hlégarði sunnudaginn 14. jan. og að Flúðum fimmtudaginn 18. jan.
Á myndinni sjást Kristján Jónsson, Hörður Óskarsson og Axel
Magnússon 1 hlutverkum sínum. Leikstjóri er Gísli Halldórsson.
5 mánuðir til H-dags
24 umferðaröryggis-
nefndir stofnsettar
■ Um þssar mundir eru tæplega fimm mánuðir eftir
fram að H-degi. Verið er nú að undirbúa og skipuleggja
almenna umferðarfræðslu sem fram á að fara á fyrstu þrem
mánuðum næsta árs. Að undanfömu hefur verið unnið að
stofnun umferðaröryggisnefnda úti á landsbyggðinni og er
nú búið að stofna 24 umferðaröryggisnéfndir og í þeim eru
samtals 200 manns. fbúar á þeim svæðum þar sem búið er
að stofna nefndirnar eru samtals 36.340.