Þjóðviljinn - 31.12.1968, Blaðsíða 8

0 SÍBA — ÞJÖÐVTLJTNW — Þriðduidagur SL desesrríbeæ 13®».
Einar Olgeirsson:
Áramótahugleiðingar
I
Um stjórnarstefnu skorts
og smánar
Símon Bolivax, leiðtogi þjóða
Suður-Ameríku i frelsisbaráttu
þeirra gegn Spánverjum, sem
hefur svipaða stöðu i hug þeirra
þjóða og hjarta sem Jón Sig-
urðssom forseti hér, sagði 1829
eftir sára reynslu: „bað lítur út
fyrir að Bandairíkin séu af for-
sjóninni útvalin til þess að
plága Ameríku með eymd í
nafni frelsisins".
það má og með sanni segja
að núverandi st j óm ar f orusta
og efnahagsráðgj af ar hennar
séu af Bandaríkjunum útvald-
ir til þess að leiða fátæktina
aftur yifir íslenzka aJíþýðu í
nafni frelsisins.
Á áruraum 1942—47 hafði
þjóð vor gert sitt sögulega á-
tak til þess að hefjast upp úr
eymd og atvimnuleysi og leggja
efnahagslegan grundvöll að at-
vinnuöryggi og mannssemandi
lífskjarum, — annarsvegar með
valdi verklýðsstéttarinmar, sem
braut öll þrælalög afturhalds
á > bak aftur, — hinsvegar
með því að koma á heildarstjóm
á fjárfiestingu og framikvæma
hana af stórhug í krafti sam-
einaðs átaks alþýðu og fram-
sýnasta hluta atvinmurekcnda-
stéttarinnar.
Það átti þaðan í frá að vera
bamalærdómur hvers manns,
sem kemur nærri stjómmálum
og efnahagsmálum — (því
stjóm á íslandi er fyrst og
fremst stjóm á efnahaigsh'fi),
— að einungis með forsjálni á-
aetlunarbúskapar er hægt að
tryggja góða afkomu þjóðar-
heildarinnar, — jafnt í góðum
árum sem erfiðum.
Þessu frumstæða stafrófi ís-
lenzkrar efnahagsíræði hafa
valdamenn þessa áratugs glopr-
að niður. Við hávaðann og
glauminn í „irelsis“-kröfum
stórlaxanna úti í heimi,, — há-
karlanna, sem heimta frelsi fyr-
ir sig í öllum löndum til að
gleypa hina smáu, — gleyma
þeir lífsskilyrðum og aðstæð-
um föðurlands sins.
Meðan góðæri var glopra
þeir niður fj ármununum og
setla svo alþýðu að svelta í at-
vinnuleysi, þegar erfiðar geng-
ur. Á góðu árunum um miðbik
þessa áratugs öðlast ísland í
krafti óvenjulegs aflamagns og
sérstakra verðhækkana 12 milj-
arða króna verðmæti fram yfir
útflutninigsverðmæti ársins
1959. Það jafngildár með gemg-
isskráningu þessara góðu ára
um 300 miljónum dollara. —
Þetta fé átti að nota til vitur-
legrar fjárfesitmgar eftir áætl-
un. Það fé sem Nýbyggingar-
ráð fékk til umráða 1944—47
var 50 miljónir dollara og var
með bví fé Lagður efnabaigs-
grundvöllur næstu áratuga. Þá
var íslenzka boðorðið i gildi:
Byggjum þjóðinni örutrra fram-
tíð með markvissu átaki. — En
nú var ameríska boðorðið, sem
eftir var lifað: Gerið hver og
elnn það. sem honum þóknast.
Spakmæli ríkisstjómarinnar:
Hví skyldu menn ekki mega
kaiupa sér tertubotna, ef þeir
vilja, — þýddi raunverulega:
Hvað höfum við að gera við
togara, ef menn ekki kaera sig
um að kaupa þá?
Forsjá valdhafanna fyrir
þjóðinni á góðæristímanum var
sivipuð og heimilisföður, seirr
sjálfur er á syngjandi fyUirii
— og viU fá aUa fjölskylduna
tíl að dansa og dufla með, —
og kaUar aUa þá „afturbalds-
menn“ og „haftapostula“ sem
ekki dansa með.
Óg nú eru þeir komnir með
timburmenn, valdhafamir, —
ekki þó „móralska", — og
heimta nú að alþýðu manna
blæðd fyrir óforsjálni og eyðslu-
stefnu þeirra.
Brautryðjendur
fátæktarinnar
Valdbafamir hiafa nú — og
það eru þeirra bjargráð — tU
þess að viðhialda gjaldþrota
stjórnlleysiskerfi sínu á efna-
hqgssviðimi, — laakkað ísilenzku
krónuna tvisvar á samna ári,
frá 24. nóv 1967 til 12. nóv. 1968.
Dollarinn, sem var 43 krónur
1966 er nú 88 krónur. Þetta var
í senn ranglátasta og efniahags-
lega séð dýrasta og versta ráð-
stöfunin, sem hægt var að gera,
— en hin etoa, sem samæýmd-
ist „kerfinu" og hagsmunum er-
lenda auðvaldsins.
Á hverjum bitna afleiðtog-
arnar af hinni efnahagslegu ó-
stjóm?
Ríkisstjómto reifcnar með
Svissneski álhringurinn græðir
40% mtonkun taeflutnings á
áriinu 1969, Það þýðdr, — þeg-
ar lúxusvörur handa efnafólki
verða fluttar inn áfram, — að
viss hliuti affiþýðu, þær þúsiundir
fjölskyldna, sem verða atvimnu-
leysfau að bráð, eiga að missa
eignir sínar og draga fram líf-
ið á trosá sem forðum, — en
hinn hluti verkalýðsins á að
sætta sig við hfaa „drengUegu"
lausn ríkisstjómarinnar og þola
möglumarlaust mtonkun kaup-
máttar dagkaupsins um 20%
auk missis eftirvtanu.
Samtimis eru svo mcð geng-
islækkununum sparifjárcignir
almennings minnkaðar um
heimtag að verðgildi. Sömu
ránsmeðferð hljóta þeir miklu
öryggissjóðir, sem alþýðan hef-
ur safnað sér: atvtanuleysis-
tryggtogasjóður verklýðssiam-
takanna og félagssjóðir þeirra.
Og sömu ránshöndum er farið
um sjóðseignir tryggingarstofn-
ana og banka ríkisins. Og þeg-
ar ræningjar láta þannig greiþ-
ar sópa um eigur abnennings
og þjóðarinnar, þá eru til
menm úr alþýðusamtökum, sem
kalla slíka aðferð „drengilega".
Og hverjir græða fyrst og
fremst á þessum gengislækkun-
um?
Það eru útlendu auðfélögm
sem þegar eru komin hingað,
og þau sem verið er að reyna
að lokka hingað með loforði um
hræódýrt vtanuafl, — duglega
verkamenn, sem ekki séu háif-
drættingar í kaupi á við ódýr-
ustu bamdiarísfca negra, *
Með gengislækkununum er
verið að gera íslenzku þjóðdna
í heild fátækari gagnvart út-
lendingum, — gera erlendum
aðilum gimilegra að kaupa hér
upp fyrir lítið fé það, sem þeir
vilja: fasteignir og vinnuafl. Og
þessi gengisskráning er gerð að
ráði bandaríska auðvaldsins,
sem sjálft heldur uppi falskri
skráningu á sínum dollar í
kraftd hervalds síns, til þess að
geta þamnig með ódýrara móti
keypt upp fyrirtæki í öðrum
löndum.
Svissneski álhrtogurinn mun
1966 vairt hafa reiknað með því
að greiða hverjum verkamanni
í Straumsvik, — þeim sem lifa
aÆ dvöltoa í þedm Hausaskelja-
stað, — mdnnia en 20.000 kr. í
kaup á mánuði. Við genigis-
lækkanir ríkisstjómiarinnar
einar saman, auk alls anraars
gróða hringstos, mun láta
nærri að auðhrtogurinn græði
uim 2900 dcilllara á ári á hverjium
verkamanni eða yfir 100 milj-
ónir króna á 400 verkamönn-
um, ef ríkisstjóm hins erlenda
auðhirinigs txakst að kúigia ís>-
lenzka verkamenn undir okið
og hindra sjáOifsaigðar kaup-
hækkanir þeirra.
-Og þessi kúgun á að verða
hin mikla auglýstag ríkisstjóm-
arinniar út á við: Auðmenn!
Komið til- ísiands! Hér er fá^
tækt fólk til sölu með vægu
verði!
Þetta á að vera fagnaðarboð-
skapur valdhafanna til erlendra
auðjöfra á 25 ára afmæli lýð-
veldisins.
1944 fiannst beztu fcröftum
þjóðarinnar rétt að samednast
um endunrcisn lýðveldisdns og
nýsköpun atvinnulífsins.
*) Það liggur í augum uppi
að íslenzkir verðbólgubraskar-
ar græða líka á‘ genigisfelling-
unni, þó ekki svipað eins og út-
Lendir auðmenn. Þegar ríkis-
stjómin ver sig með því að
þetta sé gert fyrir' sjávarútveg-
inn, þá ber að bafa í huga að
við 100% hæíkkun á dolllar
(1967-8), fær sjávarútvegurtan
aðeins 50% hækkun til sta, —
að svo miklu leyti sem hann er
skuldlaus erlendis. Og ríkis-
stjómin gerir þetta aðeins „fyr-
ir sjávairútveginn", af því hún
var búin að kippa grundvellin-
um undan tilyeru hans og þjóð-
arbúsins með meira sn 10%
verðbóligu á ári.
Nú, á aldarfjórékmgs aifimæli
lýdveTdisins, fiininst voldugiustu
mannum þjóðartonar saamst
að samednast um endurreisn
nýlenduástands fyrir erlent
auðwald á íslandi og nýsköpun
atvimnuleysds, til þess að hiaifa
hungurkeyri á óþæga alþýðu-
stétt.
Og þetta heldur ríkisstjómin
að íslenzkir verkamenn muni
sætta sig við!
Bjami Benedifctsson forsæt-
isráðherra sagði fyrir nokkrum
árum að ástandið 1930—40 hefði
verið eins og helvíti samanibor-
ið við himmairíki, ef líkt væri
við afkomuna þá, er bann mælti
þessi orð.
í þvi „helvíti", er verkamenn
voru í 1932, fannst íhaldinu sér
sæma að reyna að lækka kaiup
einmitt þeirra manna, er drógu
fram lífið af einnar viku at-
vinnubótavinnu í mánuði.
Verkamenn sýndu íhaldinu
þann 9. nóvember 1932 að þeir
létu ekki bjóða sér slíkt. Og
þeir brutust síðar af eigin
ramleik út úr því víti.
Gemgislækkumin nú og ait-
vtonuleysið, sem afturhaldið
kemur á með brjálaðri efna-
hagsstefnu, er samskonar níð-
ingsverk og virmia átti í nóv-
ember 1932.
Þessi aðför að alþýðu verður
vissulega ekki þoluð freikar en
þá. Og baráttam mun verða þvi
harðari, siem alþýða manna hef-
ur nú meiru að taPa en þá: í-
þúðum og lifsþægindum, sem
hún hefur aflað sér með aldar-
fjórðungs baráttu og striti. En
allt er þetta nú í *hættu fyrir
grimmustu aðsókn afturhalds,
sem íslenzk alþýða hefur
kynnzt.
ÁróðuTspostular íhaldsins
virðast hins végar gera sér all-
hjákátlegiar hugmyndir um
hvemig ráða skuli. við afleið-
imgar illra verka valdhafanna.
Morgu n blaðsl i ði ð sér fram á
landflótta vegna atvtonuleysis
og leggwr til (21. 12.) að korna
á átthagaíjötrum í formi út-
flutntaigsskatts á fólki. En með-
al þeirra tonfæddu, sem eftir
verða þrátt fyrir allt, skal skapa
slíka virðingu fyrir gróðamynd-
un (22. 12.) að menn sætti sig
við hvaða okur, verðbólgu eða
kaupkúgun sem er, bara ef
maður veit að etahver sé svo
lítillátur að græða þarmeð á
manni! Mikil vandræði fyrir
einokunairverzlun Ðana að hafa
ekki átt svona málgaign til að
sætta íslendinga við hve dá-
samlegt væri að láta menn
graíða á sér! — Og þetta er
boðskapur valdihafa um að
bæta úr ,.rekstrarfjárskorti" at-
vinnulífsins, — sömu valdhaf-
anna, sem hafa á tíu árum rýrt
alffit reksírartfié um 4?5 að verð-
gildi:! (Dollarinn var 16,32 árið
1959, nú 88 kr!).*
Og allt er þetta geirt undir
„yfirskyni „frelsistos". Katrín
Thoroddsen mælti þau fleygu
orð fyrir tvedm árataigum, er
ameríska auðvaldsstefnan tók
að ryðja sér til rúms: „Það er
til verri skönuntunarstjóri en
hann Elís, það er fátæktin“.
Og nú er það hún, — fátækt-
to — sem á að verða skömmit-
unarstjóri íihaldsins á allþýðu-
heimilunum. Og það eiga ekki
að heita hiöft, ef sjá fer á böm-
umum vegna slkorts, — bara ef
fínt fólk getur fengið að kaupa
hvað sem það vill. — Eða hvað
leit sjónvarpið inm til margra
af 400 atvinniuleystaigjum í
Reykjaivík um jólto, — svo ekki
sé talað um Raufarhöfh — þeg-
ar glansmyndunum var brugð-
ið upp af ahsnægtunium ann-
arsstaðar?
Ofbeldi
Ríkissitj ómin réðsit á allan
verkalýð fyrix ári og bedtti
hann offibeldi ríkisvaldsins til
þess að sivipta hann samnings-
bundnum rétti til dýrtíðarupp-
bótar. VerMýðssamrtökin urðu
að fiara í hálfs mánaðar verk-
fiall, 20.000 manna og kvenna,
— fiórna hundruðum miljóna kr.
tiffi þess að hrinda að nokllcru
þvf oflbeldi.
Nú á að vega í sama knérunn
í anmað sdnm, hnekfcja þefaa
samntogum um vísitölu á kamp-
gjald, sem kostuðu þá svo miki-
ar fórnir. Og sú aðför afitiur-
haldsins er þegar hafin gagn-
vart sjófaönnunum. Með of-
beldi ríkisvaldstos er samning-
um þedrra þegar rift.
Valdhafamdr treysta á tvennt
til þess að viðhalda því kaup-
ráni, sem nú er frafaið: 1)
Fjötra aÆborgunarsamninganna
á íbúðuim og innansitokksmun-
um, — og 2) hungurssvipu at-
vinmuleysisins.
Hvorttveggja er valt til að
byggja vald á. Framundan er
samtvinnuð barátta gegn kaup-
ráni og atvfanuleysi. Það þýð-
ir samtvinnun fiagiegrar ogpóli-
tískrar baráttu. sem krefst taf-
ariausra aðgerða.
Atvinnuleysi verður ekki þol-
að, hvað sem það kosta/. Sú
*) Erlendis þykir 10% gróði
af fjármagni aflgoð aikoma fyr-
ir fyrirtæki. Hér lætur ríkis-
stjómin hinsvegar verðgildi
krónunnar rýma um medr en
10% á hverju ári (stundum um
40—50%), þanmig að þó eitt
fyrirtæki græði 10%, þá er það
ekkert ríkara á eftir. Með svona
vitlausu stjómarfari er óbugs-
amdi að sfjóma heilbrigðu,
sgálfstæðu efnahagslífi.
ríkisstjórn, sem kemur á at-
vinnuleysi og viðheldur því, á
engan rétt á sér. Ráðherramnir
sjálfir bafa m.a.s. lýst slíku yf-
ir. Það er hægt a6 þurrka út
mestan hluta aitvinnuleysisfas
strax með því að setja fullan
knaft á íbúðabyggfagar meðan
verið er að koma útvegi og fan-
lóndum iðnaði aifitur í fiuilan
gang. Vinnuaffl og eflni er að
mestu innleniL Féð er firyst í
Seðffiabamkanum, bara þíða það.
Auðvitað verður að loka landinu
að einhverju leyti ámeðan, hafia
stjóm á utanríkisverzluninni.
Það verður að silátra þeim
„heilögu kúm“ ameríkaniser-
aðra hagfræðinga, ef fólkið á
að lifia.
Ef eigi varður stöðvuð sú ó-
heillagamga, sem nú er bafiin
með kaupráni og atvimmuleysi,
ef fátæktin á æfitur að verða
fylgikona íslenzknar alþýðu, þá
endar fsland edns og suður-ame-
rísku lýðveldfa, sem nú þjást
umdir blóðhunidiasitjóm banda-
rískra leppa.
Fátækt og atvtonuiLeysi verð-
ur ekki viðhaldið á íslandi. efit-
ir að alþýða hefur um all langt
skeið kynnzt atvinmuöxyggi og
sæmilegri lífsafkomu, — nema
með ofibeldi. Eftir hin hörðu á-
tök í bardögunum fyrir rúmum
þrem áratugum, lærði lögregl-
an það að koma fram við verka-
menn í stéttabaráttu þeirra
með virðdngu og skitaingi. Það
virðist htasvegar svo, afi átök-
unum fyrir jólin að dætna að
verið sé að reyna að ala upp
hjá vissum lögregluimönnum
faisistíska ofbeldishnedgð .að
hætti harðsviraðrar lögreglu er-
lendis.
Valdhafiar íslands skulu
hinsvegar varaðir við því að
aetla að beita lögreglu til þess
að bæla niður kröfur þúsunda,
atvinmulausra verkamanna. ís-
lenzkir verkamenn láta ekki af
kröfu sinmi til fullrar atvinnu,
— slíkt eru frumstæðustu
mailnréttindi — og það er ekki
eðli íslendtogsdns að láta berja
sig niður vamarlausan, ef vald-
hafamir hyggja á slíkt til að
viðhalda atvinnuleysinu og
kaupránin-u. Ef það etru slíkar
fyrirætl'amir, sem búa nú í hug-
um valdhafa vorxa, þá mega
þedx vita að átökin nú fyrir að-
fangadag verða efas og jóla-
dansleikur í samanburði við
það, sem þá gerist.
Verkamenn láta ekki senda
sig aftur i það „helvíti“, sem
þeir eitt sinn voru í. Það ætti
öll rikissitjómin og ekfci sízt
forsætisráðherranm að skilja.
Smán
Út á við eru valdhaifar vor-
ir að setja blett smiánar á ís-
iand.

\ f ‘ ,

yfir 100 miljónir króna á ári á gengisIækkuninnL