Þjóðviljinn - 04.01.1969, Blaðsíða 3

Lau'gardagwr 4. janúár 1969 — ÞJÓÐVILJINN — StÐA J
Uii~Íí £ M.mv-L |Ástandið fyrir botni Miðjarðarhafsins
Horð gagnrym a Husak vegaa Horfur , ^ f iórve|din ræ6j
baráttunnar gegn Smrkovsky
Formaður málmiðnaðarsambandsins
ræðst á Gustav Husak í „Práce"
PRAG 3/11 — Einn helzti verklýðsleiðtogi Tékkóslóvakíu,
Vlastimil Toman, réðst í dag harkalega á silóvaska flokks-
foringjann, Gustav Husak, og sakaði hann um ruddalega
árás gegn tékknesku og silóvösku þjóðinni með baráttu sinni
á móti frjálslyndu þjóðarhetjunni Josef Smrkovsky í stöðu
forseta þjóðþings sambandsríkisins.
Vlastiimil Totnan, fonmaöur I Husak og fleirí silóvaskir leið-
Saimbamds tékkóslóvaskira mólm- togar hafa óskað eftir að Slóvaki
iðnaðairmanma, sem hefur 900 komi í stað Smirkovskys sem for-
þúsuind verkamenm imman sinna ; seti þjóöiþiin^ims, svo að þetra
vébanda, birtir , í daig hairðort
bréf til dr. Husaks í blaði verk-
lýðssamitakanna, „Práce“, þar
sem hann m.a. vísar á þugþeirri
sitaðhæfinigu Husaks, að öfiga-
sinnar standi að baki baráttunni
fyrir endurkjöri Smrítovskys. —
Segja póllitískir fréttaskýremdur í
Praig árósina á Husak þó hörð-
ustu sem emdurnýjunarsinnair í
flokiknum hafa himgað til leyft
sér 'gegm „ný-raunseeisimönnum-
um'1 svokölluðu, sem sagðir eru
vilja láta uindan sovézkum toröf-
um um að hætta við endurmýj-
unarstefnu Alexamiders Dubceks
og félaga.
Málmiðniaða-rsambaindið hefur
áður hótað verfkfálli verði Smrk-
ovsiky ekki enidurkjörinn og í
bréfi sínu til Husaks í „Práce" í
dag spyr Toman, með hvaðarétti
Husak kalli þá sem ekki erij
skoðanabrseður hams öfigasinma og
hægriménn. Verði Smrkovsky og
fileirum bolað burt, gæti bQð haft'
alvariegar afleið'ingar fyrir bjóð-
ina, segir hanm. — Okkur finnast
því kröfiur yðar öfigakenndar við
núveramdi aðstaeður og staðhæf-
ingar yðar eru ruddaleg árás gegn
báðum þjóðum vorum.
jafnvægi náist milli Tékka
en silíkt verður að gerast á lýð-
ræðislegan hátt, sfcrifar hann.
Deildarforsetii Kari'sihástoólans í
Prag, L/uibos Kohout, tekur einn-
ig átoveðma afstöðu gegn Hus-
ak f bréfi í æstoulýðsblaðinu^Mla-
dá Fronta" í dag og í dagblað-
inu „Lidova Demokracie". lýsa
fulltrúar tékkmesiku kdrkjunnar
ylir stuðningi við Smrkovsky.
sameiginlegar ráðstafanir
vertolýðshreyifiimigiarinnar og mál-
stað sósíallismams og laigði áherzlu
á að Husak sjólifiuir hlyti aðbera
fiulla ábyrgð á þeiriri andstöðu
siem staðhasiBimgar hams vektu
meðal Tékfca. - Enginm er á wASHINGTON. NEW YORK, PARÍS 3/1
moti Slovokuim í æðstu stoður, • , ’ , , ’ „ , , . , .....
að takast megi að kcwxia a viðræðum storveldanna fjogurra,
Sovétríkjanna, Bandaríkjanna, Bretlands og Frakklands um
ástandið fyrir botni Miðjarðarhafsins eftir frumkvæði Sov-
étríkjanna í gær er sendiherrar þeirra í London og París
ræddu við þaríenda ráðamenn um sameiginlegar ráðstafan-
ir til að bægi'a frá ófriðarhættunni. Hafa ríkisstiómir Frakka
og Bandaríkjamanna þegar látið í Ijós áihuga á slíkum við-
ræðum.
Bretar selja eldflaugar til Jórdaníu
Horfur eru á
Smrkovsky í hópi verksmiðjufólks.
Slóvaka í fjórum æðstu stöðum
saimbandsn'kisims.
Toman salkaði Husak ennfrem-
ur um tillitsléysi við hagsmumi
Enn einni farþegaþotu rænt
og henni stefnt til Havana
IIAVANA 3/1 — Bandarískri fíir-
liegaþotu af gerðinni DC-8 með
148 manns innanborðs var að-
faranótt föstudagsins rænt í lofti
og snúið til Havana.
Flugvélin var á leið frá New
York ti'l Miami og átti eftir
nokkurra. mjnútma filug að flug-
vellinum bar, begar flugstjórinm
tilkynnti gegnum talstöð, að vél-
inni hefði verið rænt og hamn
neyddur til að breyta stefinu
henmar og fljúga til Kúbu, Hann
gaf engar upplýsingar um loft-
ræningjann.
Fulltrúi bandai'ísku flugurn-
ferðar.stjómarinipar sagði í dag
að ekkert væri vitað um ástæð-
urnar til ránsins.
Fulltrúar kúbanskra yfirvalda
LamdvairðarráðherinaTékkóslóv-
akíu, Martin Dzur, gagmrýndi í
dag í „Rudé Pravo", mólgagni
Kommún i st af lpkksims, v-þý zkú
stjórmina fyrir tilraunir til að
komast yfir kjarmorkuvopn og,
stuðning við nýnazistísk öffl. Siag-
ir Dzur Tétókóslóvakiu stafa
hsetta af Vestur-Þýzkailandii og
boðar aukmar varnir við vestur-
landamærin. Hann skrifar áð
-Tékkóslóvakía bimd.i engiar tál-
vonir við vesturþýzka ríkisstjórm,
sem eikki hafi ó-gilt Múnchéfi-
tóku að sér farþegana í Havana samninginn frá 1938, sem ekki j stöðuga
meðan þeir biðu éftir að koroast j viðurkenni landaimæri sem á-
heim, en í kvöld barst sú freign : kveðin voru eftir falil Hitílers og
frá Miami að stolna iflugvélin sem • dtóki viðurkenni Austur-
væri þangað komin með áhölfn
og fjórtán farþegum. Hinir biðu
eftir ferð með flugvél Ameriean
Eastem Airlines, sem send var
til Kúbu til að sækja þá. Er
þetta í fyrsta sinn sem kúbönsk
yfirvöld hafa leyft farþegum að
filjúga til baka með áhölfm sitol-
innar filugvélar.
Við korouna til Miami skýröu
fiaríþegarnir firá því að þeldökk-
ur maður hefði neytt flugst.iórainn
til að breyta stefnunni með því
að ógna tveim farþegunum, ung-
barni og móður þess meðiskamm-
þyssu.
þýzka aliþýðulýðvieildið.
Franska stjórnin mælti með
því í dag, að fjói'veldin ræddu
sameiginléga ófremdarástandið í
löndunum fyrir botni Miðjarðar-
hafs og reyndu að stuðla að friði
á þessu svæði. Þó tók fúlltrúi
stjórnarinnar fram að Fratókar
hefðu ekki hugsað sér i þessu
saimbandi f.iórvéldaffiund . æðstu
manna, þess í stað ættu stórveld-
in að ræða ástandið og styrkja
samvinnu sína innan SÞ og við
sérlegan sendimann SÞ í Austur-
löndum nær og styðja starf hans,
sagði ’ fúlltrúinn, Joel ie Theuie
u po 1 ýs i n g am á 1 aráðherr a.
í Washington skoraði Dean.
Kusk utanríkis'ráðherra í dag á
tsrael og arabalöndin að stöðva
ofbeldisaðgerðirnar í löndunum
fyrir bot.ni Miðiaröarh afsins og
i’eyna að styrkja friöartilraunir
’á þessu svæði. Mik'lu máli skipti
að deiluaðilar héldu aftur a.f sér
í notokra mámiði meðan sepdi-
maður SÞ, Gunmiar Jarring.
reyndi að semja friðaruppkast
sem báðir aðilar gætu sætt sig
við.
Samtílmis lýsti aðalrit. Samiein-
uðu þióðanna, O Þant, í New
York yfir stuðningi við hug-
mvndina um fund æðstu mamma'
fiórveldanna til að ræða stöðust
versnandi ástand fyrir bo+ni Mið-
iarðarhafs og reyna að finna
'T’áÚsm á því.
Rtisk 'sagði að P nnð orik'i astiórn
hefði áhyggiur af brónninni. sem
væri hættiuleg öllum löndum við
Miðiarðaríhaf auistanvert. Við
frestun voonahlésins
hefðú nú bætzt ofbeldisaðgerðir
sem ógnuðu almennri flugumferð
á svæðinu og útlit væri miög
ískyggilegt. Yrði bróuninni ektoi
snúið við væri eniginm valfi á aö
til hö-rmuniga leiddi fyrir allar
b.ióðirnar á þessu. svæði, sagði
Rusk. Hann vísaði til umleitana
Sovétrík.ianna um að f.iói'veldin
ræddu ástamdið oá sagðist sjálfu-r
beirrar skoð-unar að bau gætu
haft mikil áhrif' í friða-rátt með
aukinni samvinnu á bessti sviði.
Lausnin yrði hinsvegar aðeins
fundin í löndunum siálfium, hótt
að-rir gætu veitt aðstoð.
I Barfs saigði le Theule. fulfltrúi
frönsikú stiómarinnar. að á fundi
hen-nar í dag hefði Debré utan-
rflrisráðherra gert grein fvrir
málinu og de ,GauIIe falliz-t á
sió-namtið hans. Fratokastjó-rn á
liti að álvtotun öryaeisráðsins frá
nóvember 1967 væri grundvöllur
til aö byiegia friðariausntíia á,
en hinsvesar vantaði Kað yfir-
vald er gæti bvingað henni f
Segn og ábyrgzt friðinn og
mundu fiiðrveidin geta gegnt
hlutverki sínu bar. sasði Theule.
Hann bætti við að franska
st.iómin héfði með áhuga veitt
móttöku síðustu orðsendinsu Sov-
étstiórna-rinnar um Miðjarðar-
hafsástandið. bar sem hvatt er
til viðræðna fjórveldanna.
Eldflaugar til Jórðaníu
LONDON 3/1 — Það olli í dag
DÓIi+ístoum ágreiningi í Bretlandi.
áhyggjum í ísrael o-g ánægju f
Jórdaníu. að Bret-ar hafa átoveð-
ið að selia Jórdanfu loftvarnar-
eldflaugar af gerðinni Tigercat.
Fv. landvaVnaráðherra Breta,
Em'anuel Shi'nwell. sem siálfur
er gyðingur og elzti þin'gmaður
Verkam-annaflokksins. eagnrýndi
bessa ákvörðun miög harðlega
oa sa-sði að rfkisstiómin hlyti að
vera orðin kolibrj-áluð, — gæti
hann vart hugsaö sér anað en að
þetta yki enn á úllfiúð -fyrir botrri
Mið j arðaríhaísins.
Eldfilaugafi'amleiðaiidi-nn, fyrir-
tækið „Short Brothers & Her-
land" í Norðurríriandi, staðfesti
kaupin í daig og er sa-git að sam~»
ið hafi verið um eldlfil:augatoerfi
fyrir u.þ.b. 900 miljónir ísl. kr.
Tæknilega em Tigercat eldfilau'g-
arnar sagðar sérlega hæfar gegn
lágfleygum flugvélum eins og
ísraelsmenn noituöu við árásir á
arabístoa flugvelli f júní 1967,
þegar egypzto loítvamarvopn
bruigðust.
Loftvamareldflaugamar eiga að
vera komnar til Jórdaníu f lok
ársins og eru ætlaðar gegn beim
autona loftárás-amætti sem ísra-
elsmenn fá með Phanton orustu-
þotunum 50, sem Bandarítoin hafa
lofað þei-m á þessu ári.
Búizt er við hægari hagvexti á
, x S' ‘ ■
vesturlöndum / ár en í fyrra
Talið að enn meira muni draga úr aukningu viðskipta
milli ríkja og ný gjaldeyriskreppa er fyrirsjáanleg
Loftræn'Higinn á-
kæriur um mor&-
tilraun í Aþenu
AÞENA 3/1 — Griskir lagasór-
fræðingar leggja nú heilann í
bleyti hvernig ná megi sam-
komulagi við egypzk yfirvöld um
að framselja George Flamorides,
grístoan múra-ra sem í gær rændi
grístori ^ farþegaflugvél og neyddi
flugsitjóirann til að fljúga til Kaí-
ro. Þar lýsti hann yfir, að hamm
væri pólitískur filóttamaður og
myndi sækja u-m landrfst f Eg-
yptalandi eða Sovétríkjunum.
Grísku íögfræðingamir halda
því f-ram, að fái Flamorides haali
í Eigyptalandi, verði egypzkur
dómstóll að fjalla um mál hans,
— hann sé.ákærður um yfirlagða
morðtil-raun í Grikklaodi.
réttar síns
GEORGETOWN 3/1 — Sjö lölg-
reglumenn og firnm aðrir voru
drepnir er imdiíánar réðust á lög-
reglustöð í landDÚnaðarhéraðinu
Burumini í Guyama stoaimmt írá
lattd-amærum Brasilíu í gær.
Náðu imdiániafm-ir á sitt vald fluig-
velli og talstöðvartækjum lög-
reglunnar.
Engin ástæða var gefin fyrir
árásinni, en undanfarið hafa
indíánar landsitis, alls um 35 þús.
talsims, h-áð harða baráttu fyrir
jarðaréttindum og jafnframt reynt
að verða óháðir stjórnmálaflokk-
unum í Georgetown og mynd-a
Lokmmdirbúningur hafinn
undir næstu Apollo - ferðina
□ Allt þykir benda þil þess að á þessu ári mumi draga
úr þeim tiltölulega öra hagvexti sem var megineinkenni
efnahagsþróunarinnar á vesturlöndum og í Japan á liðnu
ári. Aukninigin í milliríkjaviðskiptum er einnig talin munu
verða mun minni en í fyrra, en þá var hún évenjulega mik-
il, og alveg þykir fyrirsjáanlegt að gjaldeyriskerfi auðvalds-
heimsins muni verða fyrir nýju eða nýjum áföllum á árinu.
KENNEDYHÖFÐA 3/1 — Loka-
Uind.irbúnmg'Uirinn • undir næstu
Appolio-ferðina, tíu daga fierð
Appollo 9. á braut umhverfis
jörð.u, er nú hafinn í tilrauma-
stöðinmi á Kennedyhöfða. Satúrn-
u-s 5. eldf-lauginnd s-em bera á
Israelsstúlkur
kvaddar í herinn
TEL AVIV 3/1 — Fleiri hundr-
uð ísraelskrar stúlkur verða nú
teknar í herþjónustu til aðiþerj-
ast gegin skemmídarverkaimönnum,
að því er tilkynnt var í Tel Aviv
í dag. Verður verkeíni þeifra
fyrst og firemst að vem á verði
gegn skemmdarverkamanmiuim t
ísraelskuna boflgum.
geinjfarið á braut var ekið út út'
skýtimu að ' skotpallinum sem
henni verðui1 skotið af 28. febrú-
ar n.k. effi allt gengur að óskum.
Apþollo 9. verður af sömu -gerð
og þeirri sem filytja á menm til
yfirborðs tungl-sins einhvern
tí-ma sícfer á þeskú ári. Það heffi-
ur með sér tumiglferjuna sem
s-kilin verður frá geimtfairinu á
braut um tuniglið og flytja á tvo
geimfara niður á yfirborð þess og
aftur upp í geimifarið sem síðan
flytur þ-á heim til jarðar.
í ferð Appóllo 9. verða gei'ðar
tilraunir með að skilja tumgl-
ferjuna frá geimfiarinu og tenigja
hana af-tur við það og er mikið
undir því komið að þær tilraumir
taikist vel. Sm-íð-i tumglférjunnar
héfur gengið erfiðlega og hafa
beir erffiiðleikar taíið fyrir Ap-
oho-áætl-uninni.
Enda þótí margt bjátaði á f
auðvaldsheiminum árið 1968, ektoi
hvað sízt í penin-gaimálum hanis,
va-r efinaha-gslþróunin í heild þó
óvenjulega haigsfeeð og lítur út
fyrir, að ha-gvöxturinn í helztu
iðnaðarríkjum auðvaldsheimsins
á árinu hafi í heild numið H, af
hundraði, en var 3,5 af hund-raði
árið 1967. Brezka fiáivnálaritið
„The Economist" telur að hag-
vöxturinn í ár muind í hæsta laigi
nema 4 prósentum og lífcú-r þendi
till þess að hann verði minni.
Sentiilega muni samdrátturinn
verða mestur í Banda-rikjunum
og Bretlamdi, en hans mumi ann-
ars gæta í öllum iðnaðarríkjum
auðva'ldslheimsins fyrir utan
Fralddand o-g Itailiiu. Þar muni
hagyöxturi nn sennilaga verða
meiri í ár en í fyrra — ekki
vegma þess að horfuotar séu
sérstaklega bjartar í þessum
löndúm, heldur hins að firam-
leiðslam haffii í fyrra aukizt hsag-
ar em gera hefiðd má-tt ráð fyrir
að öllu jöfnu.
„The Economist" telur amnars
að erfiðara sé að spá fyrir um
þróunina í efnaha-gsmáium á
þessu ári en oftast áður, þar sem
óvissa rífci um svo mörg atriði,
eMd hvað sízt í gjaldeyrismálun-
um og um hvert steifni í Banda-
ríkjunum.
Efiniahagssamvinnus-tafnunin í
Paris (OECD) gerir ráð fyrir að
hagvöxturinn í Bandaríkjunum
muni í ár minnka umt helming
frá því í fyrra, eða úr 5 í 2.5
prósent. Sú stöðnun sem gæti
oi’ðið meiri myndi áreiðanlega
hafa mjög víðtæk áhrif á m-illi-
ríkjaverzlumirta í heiminum, þar
sem 14 prósent alls innfiiutnings
fer til Banda-ríkjahna. Milliríkja-
viðskipti jutaust um 12 -prósent á
liðmu ári, en OECD gerir ráð
fyri-r \að aukni.ngin mumi aðeins
nema 8 prósentum á árinu 1969
og „The Economist" býst við
henmi enn minni, eða jafnvel að-
ei.ns 5 ■prósem-t.
Gjaldeyrismálin
„The Econo-mis-t.“ segir að hve
bjartar vonir sem menn geri sér
uim hagstæðar aHeiðingar af
þeim ráðstöfiunum sem átoveðnar
voru eftir gja-ldeyriskreppuna í
nóvember sl. verðd s'á óþægilegi
sannleikur ekki umflúinm að enn
hafi en-gin haldgóð laus-n fenigizt
á vandaimálunum. Óvissan um
frankann og vesturþýzka marldð
muin-i sennilega halda áfram og
blaðið telur að enm séu líkur á
því að gen'gi frankams verði fe®t.
og bá sennilega á fyrri hluta
ársins. Ef gengislækkunin yrði
mikil — og við því megi búast —
sé senmilegast að ektoi yrði kom-
izt bjá þvf að fella gengi ster-
lingspumdsins Mka.
eigdm stjómmáttafliokk.
Mikla-r varúðarráðstafattir hafa
verið gerðar vegna árásia-rinnar í
Georgetown og nærliggjandi hér-
uðum og þiogið hefur verið ká-11-
að samam til autoafundar.
Prester ekki á'
móti flutningi
iólabátíéirinnar
LQNDON 3/1 — Bæði kaþólskir
og mótmælemdaprestar ’í Bret-
lamdi lýstu því yfir í gaaj: að frá
trúarlegu sjíóma-rmiiði væri ekkert
því til fýrirstöðu að hátíðahaM
vegna jóladagsins yrði ffl-utt frá
25. desember' til næsta sumn-u-
dags á eftir, eins og brezkir iðju-
höldar háfa heimibað og íhalds-
bingmaðu-rinn Gresiham Cooke
lagði til á þingi. Cooike ge-rði þá
greim fyrir tillögu sinmj aðflutm-
ingu.r heil'gihaldsins myndi komna
í veg fyrir að jólahaldið þróaöist
í eimn allsherjar þjóðargleðsikap,
sem leiddi af sér minnkun iðn-
I aðaflÍTa-mleiðslummar.