Þjóðviljinn - 04.01.1969, Blaðsíða 6

0 SÍÐA — ÞJÖÐVTLJTNN — Ijaogaiidasur 4. Jamiar 1969.
BIL um starfsstyrki listamanna:
Stjórnarvöld efni fyrírheit
sem gefín voru fyrir 2 árum
A aðalfundi Bandalags ís-
lcnzkra lislamanna sem haldinn
var fyrir skömmu var m. a.
skorað á mcnntamálaráðherra
og Alþingi að uppfylla hið
fyrsta það fyrirheit um starfs-
styrki til handa listamönnum,
sem gefið var af stjómarvöld-
um fyrir tveimur árum í sam-
bandi við Iágasetningu um
listamannalaun.
Þá vasr því beint til stjómar
bandalagsins að gera sérstaka
athugun á tollum á innfluttum
vöram og efni, sem snerta beint
eða óbcint listsköpun og list-
flutning í Iandinu, með það
fyrir augum, að fá slíka tolla
samræmda og lækkaða eftir þvi
sem við verður komið.
Hannes Kr. Darviðsson arki-
tekt var endhirfcjörinn forseti
bandalagsins til næstu tveggia
ária, en aðrir í stjóm eru: Magn
ús A. Amason frá Félagi ís-
lenzkra myndlistairmanna, Ir.g-
ólfur Kristjánsson frá Rithöf-
undasambandi íslands, Skúli
Halldórsson frá Tónskáldafélagi
Islandis, Edda Schevinig frá Fé-
lagi íslenzkrá listdansara, Guð-
mundur Pálssoh frá Félagi ís-
lenzkra leikara og Gumnar Bg-
ilson frá Félaigi íslenzkira hljóm-
lisítanmainina.
. A fynsita fundi hinnar ný-
kjömu stjómar, sem haldinn
var 7. desembor síðastliðin.n,
var Magnús A. Amason kjörinn
viarafoirseti bandallagsins, Ing-
ólflur Kristjánsson ritari og
Edda Sdheving gjaldkeri.
14 fdrust í
bílslysi
KAÍRÖ 1/1 — AIÍls fórust 14
manns í hörðum árekstrf milli
áætlunarbíls og vörubíls við Is-.
maila á nýársdag Var áætlunar-
bíllinn béttpakikaður fólki á lieið
til Wafazig í Nflaróshölmunum,
en vörubíllinn hlaðinn grjótL
Áfengissjúklingar
voru 2300 1966
— segir áfengisvarnaráðunautur
og þá sérsitajkleaa 2. grein
þeixira, sem inniihjeldur nokk-
urskon'ar eirimdliiSbréif samtak-
anma, en laigagreinin er á þessa
leið: ,
Tilg'angur Landssambands-
ins er að stuðla að'bindindis-
starfsemi, vinna gegn neyzlu
áfemgra drykkja og leitasit við
að skapa almenmingsálit, sem
bagstæitt er bindindi og reglu-
siemá.
Lamdsisambandið starfar í
samvinnu við áfenigisvamiar-
ráð.
• Landssambandið vill ná tál-
gangi sínum með því:
a) að fá allar deildir símar til
þess að vdmnia að bindindi og
reglusemi inn á við og út á við
á hvern hátt, sem hentast þykir
hverju sinni og á hverjum stað.
b) að vimna að því, að bind-
indisisamir hæfileikamenn velj-
ist til opdnberra trúnaðanstarfa
í þjóðfélaginu.
c) að vinma að því, að sett
verði lögigjöf, er miðar að því
að dnaiga sem mest má verða
úr inmflutninigi, sölu og veit-
ingum áfengra drykkja, og
varðveita ákvörðuniairétt kjós-
enda um sölu og veitingiar á-
femgis.
d) að vinma af alefli gegn
tilbúnimgi áfenigra drykkja í
landinu.
e) að fá samkvæmisháttum
og skemmtan'alíf breytt, svo að
það verði hvarvetna með menn-
imigarsniði.“
Miklar umræður uirðu ,á þdmg-
imu um þessd miál og ýmis fleiri
og ríkti eimihiU'gur fyríir því að
leita sem áhrifaríkastra Jeiða
til að draga úr áfen'gisbölinu.
Kosið var i stjóxn til næstu
tveigigja ára og hlutu kosnimgu:
Páll V. Daníelssom, farstjótri,
formaður, Pétor Bjömsson, er-
indreki, varaformaður, Tryggvi
Emilsson, eftirlitsmaður, ritari,
Eiríkur Stefánsson, kennatri,
gj aldkeri, og meðstjómemdur:
Guðlaug Sverrisdóttir, lög-
reglukona, Jakobína Mathie-
sen, frú og Óskar Pétorsson,
verkstjóri.
Aðildarfélög að Landssam-
sambandinu gegn áfenigisbölinu
etru nú 29.
Nær hundraB félagsmenn /
Félagi ís/enikra leikara
lifdu. Og þegar þcssir eiUeifu
menn höfðu dreipid aMa aðra
vörpuöu þeir einnig hluitfcesti
um þaö hver þeirra ætti að
drepa hina tíu og binda siíðan
sjálfur endi á líf sátt.
Þarnnig llieið Israel hið foma
undir lok . árið 73 e.Kr. En
samt glleyimdist ekiki baráttu-
sagia vamiarmanna Masada-
virkis, þótt enginn rómversk-
ur sagnariitairi kæmd þar ná-
Tægt. £>ví tvær konur og flimm
böm, seitn heyrðu ræðu Ben
Jairs lifðu af. Þau voru hrædd.
Og meðan aðrir gengu til
sjálfsmorðs földu þau sig í
„neðanjarðarherbergi einu“.
Síðan sögðui þessar konuir Jos-
ephus Flavius, saignfræðingi
af G yði n gaættom, frá þessu
blóðbaði og hann skilaðd þess-
um tíðindum átfram til sednni
kynsööða.
En flram til þessa hafði eng-
inn sammpróflað sögu þessa.
Bein hinna daiuðú. lá-gu næst-
952 — og einn sjálfsmorðingi: bein síðustu verjenda.
!
t
i
!
!
Cndir margra metra þykku lagi fundu fornleifafræðingar
skráutleg mósaíkgólf — þetta er inngangurinn að hásætissai
Heródesar konungs. „Barnamorðinginn frá Betlehem“ reisti
sér villu á Masada með glæsilegu útsýni, þangað ætlaði hann
að flýja undan Rómverjum. Rómverjamir komu — hundrað
árum síðar.
Sagt frá merkilegum fornleifafundi
Eftir 1900 ár fundu menn klettahæð með höllum og manna-
beinunx
Siðustu verjendur virkis Her- <
ódesar féllu fyrir eigin hendi
Þetta vair fyrir 1900 árum.
Ríki Gyðinga var ságrað. Höf-
uðborgin, Jerúsalem, hafði
verið lögð í eyði. Það var að-
eins á ednuim stað að yfirráð-
um hinma rómversku sigur-
vegara var enn sýnd mótstaða
— í virkinu Masada við
Svartahaf, sem eimu simni var
virki Heródiesar kanungs!, þess
sem segir frá í Biblíusögum.
Vömin stóð í þrjú ár.
Fimmtán þú$und mamma lið
var sent til árásar, til þess
að vinna virkið sem var á 400
metra hárri klettahæð; reisti
það mikinm garð til að renna
eftdr valslöngvum og öðrum
sxtríðsvélum þeirra tíima. Auk
þess var rieiistur umsátainsm.úr
um aMa hæðina til að engimn
Gyðdnga kæmist umdan, því
að óvinuriixn, hið Rónwerska
riki, æfllaði gð gera með ödlu
út af við Gyðdnga.
Þegar sú hætta var brýn
orðimi, að virfdsmúramir mumdu
undan láta kallaðd hertoringi
Gyðinga, Ben Jair, saimian síð-
ustu vdrjcnduma, 960 jnanns,
konur og böm. Hann gerði
grein fyrir ástandinu: „Vér
erurn facddir tiil þess að deyja.
Fyrir löngu höfum við ákveðið
að verða aldned þraalar Róm-
verja. Nú erum við íiínir síð-
ustu sem enn barjumst gegn"
þeim. Á morgiun verður þetta
virki í óvinaibönduim. En við
erum enn frjálsir að því að
deyja með sænnd ásamt með
ásflvinum okkar. Heldur verða
konur okikar einmdg að deyja
áður en þær verða svívirtar
og böm okfcar áður en þau
hafna í þræddómi. Vér vilj-
um svipfla óvinimm þeirri á-
nægju að ná okltour á sitt vald.“
Annálsritarfnn segir: Eng-
imn mannanna hikiaði við að
gera skyldu sína, Hver þeirra
drap sána nánusflu. Og síðan
voru valdir efllefu memm sem
drepa skyldu þá seim eftir
um því nátjám hundruð ár i
eyðimerkursandinum. Eniginn
vissi fyrir vísfl bvar hið aldna
virki hafði staðið. Það var
eikiki fyrr en 1838 að tveir
Bandaríkjamenn fóm í leið-
angur suður þangað og fundu
klefltaborgina. Og sáðari líður
fram tíminn þar til fcrnleifa-
fræðingar hins nýja ísraels
byrjuðu að grafa á bessum
slóðurn, var það árið 1963. Þedr
fundu þar leifar af mikllum
mannviikijum, holl sem Heró-
des hafði reisfl sér þar fyrir b{
sakir ótta siíinis við Rómverja. ®
Og þeir fundu ednnig bein
þeirra sem létu þar lífið fyrir
fcigin hentíi — meira að segja
litlar töfflur með nafni Ben
Jairs, þær sem notaðar voru
við hið söguáega Muflkesti.
Frá þessu segir í bók eftir
Jigael Jadin, sem sfljómaði
uppgrefitrinuim; og hefur vak-
ið mdkfla aflhygli víða um
lönid.
Kristinn Stefánsson áfengis-
ráðunautur upplýsti á áttunda
þingi L andssambandsins gegn
áfengisbölinu, sem haldið var
fyrir nokkru, að tala algerra
áfengissjúlklinga og ofdrykkju-
manna hér á landi hafi verið á-
ætluð um 2300 árið 1966, þar af
voru 10% konur.
Kristinn sagði að áfengis-
neyzla á mann hefði verið
1,61 lítri hér á landi árið 1961
(og þá miðað við 100% áfengi),
,en komizt upp í 2,38 lítra árið
1967 eða aukizt um 48% á
þessum 6 árum. Einnig beniti
hann á að 70-80% hjónaskiln-
aðarmála væru talin eiga ræt-
ur sín ar að rekj a til áfengis-
nieyzlu.
Þing Landssambandsdns
gerði ýmsar ályktanir er fjöll-
uðu um eftirfarandi málefni:
1. Að stoora á heilbiriigðis-
stjómtaa að framfylgja lö'gum
um umferð ölvaðra manna og
drykkjusjúkra, en . til þess
vanflaði aukið fé qg aiukið
sjúkrarými.
2. Að skara á öll yfirvöld
ríkis og sveitarfél'aga að
leggja niður áfengisveitingar í
samkvæmum sinum.
3. Að tryggja beflur að fram-
fylgt sé lögum og regloigerð-
um um áfenigisvarnir.
4. Að beina því til dóms-
málaráðherra og lögregluvalda
að herða löggæzlu á samkom-
um og auka eftirfit með vin-1
veittaigahúsum.
5. Að Landssambandið vinni
,að því að auka ertadaflutning
og sjónvarpsþariti um áfeng-
ismál og áfengisyamir.
6. Að vinwa að aukndrigu á
fræðslu um áfemgismál með
útgáfu fræðsluefnis, svo og í
skólum og víðar-.
7. Að aðildarfélö'gta vcv«.
enin virkiari í baráttonni ge'gn
áfengisböJtau.
8. Að vinna gegn hverskon-
ar tilsJökun á banni gegn fram-
leiðslu og sölu áfengs öls í
lándinu.
Að sj'álflsögðu þurfa álykfl-
anir Landssambandsins að vera
í fullu samræmi við lög þess
Ekki hefur féJagið enn tekið
fbúðina til afnofla fyrir starf-
semi sina, en væntanlega verð-
ur bað gert á þessu ári.
Húsnefnd félagstas hefur und-
irbúið happdrætti til tekjuöfl-.
unar fyrir húshyggingarsjóð 'og
er sala á happdracttismiðum
þegar hafin.
Ennfremur er fyrirhugað að
afla tekna á .annan hátt á
árinu til eflingar húsbygging-
arsjóði félagsins.
Auk venjulegra aðalfundar-
starfa var rætt um kjara- og
hagsmunamál leikarastéttarinn-
ar. Á ártau var gerður nýr
kjarasamningur við Leikfélag
Reykjavikpjr og samningum við
Þjóðleifchúsið var sagt upp og
standa nú yfir viðræður um
væntanlega samninga við Þjóð-
leikhúsið. ' '
Stjórn FéJags íslenzkra leik-
ara skipa nú: Klemenz Jónsson
forimaður, Gísli Alfreðsson rit-
ari, Bessi Bjamason gjaldkeri,
Brynjólfur Jóhannesson vara-
ÍEorma'ður og Krisflbjörg KjeJd
meðstjómandi.
Félagar í Félagi íslenzkra
leikara cra nú orðnir nær 100
talsins; á aðalfundi félagsins, er
haldinn var fyrir skömmu
gengu 11 ungir leikarar í fé-
lagið.
A liðnu ári létost þrfr leik-
arar: Guðrún Indriðiadóttir, Lár-
us Fálsson og Hjelga Valtýs-
dóttir, og minntisfl foimaður
þeirra i fundarbyrjun.
Þrjár nor-
rænar leikara-
vi’fcur voru
haldnar á ár-
inu, í Svfþjóð,
Finnlandi og í
Danmörtou.
Þrír íslenzkir
leikarar vora
gestir á vikum
þessum.
Fyrir tveim-
ur áram festi
Félag íslonzki'a
Klemcnz leíkara kaup á
fbúð í húsinu
á Bergstaðastræti 11 og er fyr-
irhugað að fbúðdn verði notoð
fyrir skrifisflafur og aðra sflairf-
semi féiaglsiinB. •
I
4
1