Þjóðviljinn - 28.08.1970, Blaðsíða 4

4 — ÞUÖBíVHaJŒNN — Föstnídaiguir 28. ágúst 1970
Otgefandl: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjórh Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. iónsson (áb.), Magnús Kjartansson
Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Olafur Jónsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Siml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Nýjar stórárásir
JMns og Þjóðviljinn greindi frá í gær hafa sér-
fræðingar ríitisstjómarinnar í efnahagsmál-
um, Jóhannes Nordal og Bjami Bragi Jónsson,
samið tillögur um nýjar aðgerðir í efnahagsmál-
um. Kjaminn í tillögum þeirra er sá að eftir að
yísitölubætur hafa komið til framkvsamda 1. sept-
ember, verði kaupgjaldsvísitalan tekin úr sam-
bandi. Launamenn fái ekki umsamdar bætur fyr-
ir þær verðhækkanir sem koma til framkvæmda
eftir þann tíma, en þar munar að sjálfsögðu mest
um þá stórhækkun á landbúnáðarvörum seirn nú
er fyrirsjáanleg. Hefur þegar verið ákveðið að
verðlagsgrundvöllur búvara hækki um nær 22%,
en af því myndi hljótast einhver mesta hækkun
á landbúnaðarvömm sem orðið hefur hérlendis,
og er þá mikið sagt. Slíkar verðhækkanir yrðu
þeim mun tilfinnanlegri fyrir launafólk, sem land-
búnaðarvörur eru uppistaðan í matarkaupum
flestra. Lagt mun til í hugmyndum sérfræðing-
anna að þessar beinu árásir verði imildaðar eitt-
hvað með auknum niðurgreiðslum úr ríkissjóði
og öðrum aðgerðum sem eiga að sögn sérfræð-
inganna að draga úr verðhækkunum.
j^aumast verður sagt að hér sé um frumlegar
hugmyndir að ræða. Öllu heldur má segja að
það hafi verið kjaminn í viðreisnarstefnunni í
rúman áratug að afnema eða skerða einu trygg-
ingu launafólks gegn óðaverðbólgunni, vísitölu-
kerfið. Hafa slíkar árásir í sífellu verið gerðar af
hálfu stjómarvalda og atvinnurekenda, en launa-
menn jafn oft gripið til gagnsóknar. í verkföll-
unum oniklu í vor var fyrst og fremst tekizt á um
þetta meginatriði, og ákvæðin um vísitöluna voru
sjálfur kjami samninganna. Það ber vott um
blygðunarlaus óheilindi, að leggja 'til rúmum
tveimur mánuðum síðar, að samningarnir verði
ógiltir í verki.
J>að er alröng kenning að verðtrygging launa sé
einhver sjálfvirkur verðbólguvaldur, eins og
oft er haldið fram í Morgunblaðinu. Vísitölubætur
á kaup eru ævinlega afleiðing af verðhækkun sem
áður hafa komið til framkvæmda. Leiðin til þess
að koma í veg fyrir víxlhækkanir verðlags og
launa er sú að hafa hemil á dýrtíðinni. Hvarvetna
um lönd — nema á íslandi — telja ríkisstjórnir
það eitt meginverkefni sitt að koma í veg fyrir
verðbólguþróun. Hér heimilax ríkisstjórnin allar
verðhækkanir, en reynir síðan að jafna metin
með því að skerða kjör launamanna.
yerði hugmyndum sérfræðinganna haldið til
streitu munu hljótast af því ný og stórfelld
átök, og þurfa þó íslendingar á öllu öðru frekar
að halda en slíkuim hjaðningavígum. Sú staðreynd
ætti nú að verða æ fleirum ljós, hver nauðsyn
það er launafólki að efla stjómmálasamtök sín,
Alþýðubandalagið, svo að alþingi og stjómarvöld
verði ekki í sífelldu notuð til þess að ræna jafn-
harðan árangri kjarasamninga. — m.
Flugvallarstarfsmaður á
fyrsta bréfið f dag og fer
# bann nokkrum orðfim um
skrif Vísis og Morgiunblaðsins
um sovézka flugsiysið. Þá
skrifar Dórj 'jm orðið hönn-
un, sem honum virðist vera
háÍfilLa við, og loks er lítið
bréf frá Amóri Þorkelssyni
og lítið kvæði, sem hann
se-ndj okkur.
Við, sem að flugi störfum,
höfum, sem kunnuigt er, oft
orðið fyrir barðinu á Morg-
unblaðinu og Vísi á ýmsan
hátt. Núna um daginn reyndu
bæði Mogginn og Vísir að
klína því á íslendinga að við
ættum sö'k á því, að banda-
rískj herflugmað rrinn eyði-
lagði nýjustu flúgvél Þórs
h.f. með bjálfiahætti. (Hann
hefði getað lent víða á leið-
inni). En láitum þetta vera,
þetta eru aðein.s smámunir
hjá þvi, þegar Morgunblaðið
og Vísir skrifar um lát 22
rússneskra fluigmianna og leit-
ina að þeim. Morgunblaðið
hikar eikki við að bora fyrir
lesendur sána svo -sóðalegar
dylgjur um slysið, að okkur,
sem að fljigi störfum, verður
flökurt. Þótt Vísir og Morg-
unblaðið láti sér sæma að
birta svona sfarif. geta þau
tæpasit verið samin af íslend-
ingi, heldur er þeim örugg-
lega síkipað að birta þetta af
vissrj þjóð.
Dylgjur um flugslys —
„í upphafi hannaði guð . . .“
Gatnahreinsun í Vogum og Sundum.
Enn sjáum við sarna fárán-
leikann, þegar þessi sömu
blöð birtá í tölum leitarflug
Bandaríkjamanna og Rússa.
Bandarikjamenn eru með 500
tíma og Rússar með 120 tíma
Þaima virðigt Morgunblaðdð
nota tölur frá vam.arliðinu,
en það heldur sitáft fram
þessum 500 klst. sínum, þótt
vdtað sé, að hér er rúmlega
tvöfaldað og ósikyld flug eru
meðtalin.
Að lokum þetta: Skrif
Morgunblaðsins og Vísis eiru
situndúm svo lævíslega sam-
in, að ókunnugir gætu haldið,
að þau hefðu frásaignir sínar
eftir íslenzkum flugstarfs-
mönnum, en svo er sjaldnast,
heldiur birta þeir þetta upp
úr erlend'Jm blöðum, þótt
hlutimir gerist á íslandi, og
þau virðast treysta því að
kunnugir þegi.
Flugvallarstarfsmaður
í Keflavík.
Kæri Bæjarpóstur.
Geturðu frætt mig á því,
hvað orðið hönnun þýðir?
Þetta dularfulla töfraorð hef-
ur þrengt sér inn alls staðar
á þessam sáðustu og verstu
tímum, og virðist notað í hin-
um óskyldustu samböndum.
Húsgögn eru hönnuð, sömu-
leiðis föt, leirkrukkur og bók-
taflega allir áþreifanlegir
hlutir, en maður veit ekki,
hrvort merkingin er sú, að
þeir séu skipjlagðir, fram-
kvæmdir eða eitithvað annað.
Kannski hannar þú greinar
þínar í huganum, áður en þú
sikriíar þær, og knattspymu-
maðurinn hannar markið, áð-
ur en hann skorar, og í öllu
þessu könnunarflóði finnst
mér rétt að breyta upphafi
bíblíunnar á þessa leið. „í
uppbafi bamnaði gúð hdmdn
og jörð“.
Með kasrri kveðju.
Dóri.
í orðabókinni fyrirfinnst
þetta orð ékki, en sennilega
er það leitt af nafnorðinrj
bannar, sem þýðir listfengjr.
Að minni hygigju er þetta
gott orð, en nokkuð ofnotað.
Fyrir þá, sem eitthvað
þekkja til enskrar tungu, er
rétt að taika það fram, að
orðið ,.design“ hefur vantað
samsvörun sín.a á íslenzku
hdngað til. Nú virðist ágæt-
legia leyst úr þeirri vöntun.
Bæjarpósturinn.
Kæri Bæjarpóstur.
Ég gladdist yfir endiurreisn
þinni, sökum þess að á þess-
um vettvangi geta svo marg-
ir látið til sín heyra og skrif-
að um allt milli himins og
jarðar.
Ýmsir hafia kvartað yfir
því, hversu lítið væri ort
eða skrifað um Reykjavik, og
vel má vera að svo sé. Samt
sem áður fengu höfundar
„Svörtumessú" og „Borgar-
l!fs“ naumast viðurkenningu,
sem vert hefði verið, og engin
listamannaliaun. Ég læt þess-
ar vísur fljóta með, en þær
úrðú til að morgunlagi 1963.
Nú langar mig að biðja þig,
Bæjarpóstur góður, að
hringjia í síma 18000 og skila
til bans Sveinbjöms. sem
hefur með hreinsun gatnanna
að gera, að það vanti hreins-
unarmann í Vogana sunnan
við Dretoavog. Þá er ekki
heldur nóg að malbika og
slétta götur, en láta það við-
gangast, að möl og grjót sé
út úm allt. Eða erum við í
Vogum og Sundum undan-
þegin því að groiða fyrir
gatnahreinsun.
Með fyrirfram þökk.
Amór Þorkelsson
Renrrur rósfagur
röðull, árdagur
speglast í sundum og sytrum.
Blika borgstræti,
börn í vorkæti
hlæja huganum vitrum.
Gleðjast glókollar,
glitra smápollar
vordýrðin öllu yfir.
Kætist lundin létt,
ljúft að taka sprett
og undirast allt, sem litfir.
Tvær mállausar konur fóru
í skemmtiferi til Kanada
leikur sú grein leiklistar sem
■ Sjötug kona, Sigríður Kol-
beinsdóttir, fór í sínafyrstu
utanlandsferð nú á dögunum,
en þá fór hún ásamt dóttur
sinni, Stefaníu Jónsdóttur,
til Kanada. Þykja þær hafa
sýnt talsvert áræði með því
að leggja út í þetta ferða-
lag, þar eð þær hafa litla
sem enga heyrn og eru
mállausar
■ Dvöldust konurnar í tæpan
mánuð hjá islenzkri konu í
borginni London j Ontario
í Kanada og gekk ferðin
vel, utan hvað hún fékk
óvæntan endi, eins og fram
kemur hér á eftir.
Blaðamaðurinn þurfti á að-
stoð túlks, sem kann fin>gra-
mál, að haldia til að geta
heyrt ferðasögu þeirra mæðgna.
Þetta er í annað skipti sem
Ste£anía fer til útlandia, fyrri
ferð hennar var til Englands
fyrir u.þ.b. 15 árum. Heím-
sótti hún þá fynrverandi heim-
ilisvin þeirra, Ragnheiði Ein-
arsdóttur til London. Nú hef-
ur sú kona flutt til samnefndr-
ax borgar í Kanadia og var
ferðiraii heitið þangað, þegar
þær mæðgur sitigu upp í Loft-
leiðaflugvélina 22. júlí s.l.
Sigríður hafði aldrei flogið áð-
ur og þótti henni flugferðin
skemmtileg upplifun.
Á Kennedyflugvelli í New
York tók maður á móti þeim
og beið með þeim í fjórar
klukkustundir eftir flugvél sem
flutti þær til Toronto. Þaðan
er hálftíma flug til London. og
gekk ferðin í alla staði vel og
sögðust þsar hafa fengið leið-
jögufólk, þegax þaer þurftu að
skipta um flugvél í Tororito.
Á flugvellinum í London beið
eiginmaður Ragnheiðar þeirra,
en hann er austurrískur læknir
og hefur eins og kona hans
áhrjiga á málefnum heymar-
skertra.
Hjá þeim hjónum dvöldust
konumar í góðu yfirlæti og
var boðið í skoðuniarferðir svo
til á hverjum degi. Og hvað
fannst þeim skemmtilegast að
sjá í Oontario-fylki?
— Niiagara-fbssiana, kom
þeim saman um. — Þangað er
aðeins þriggja tíma akstur frá
London og var stórkostlegt að
sjá fossana. Við fórum líka
þrisvar i dýra- og lystigarð í
London og varum þar á þriðja
klukkutima í eitt skiptið, enda
margt a3 sjá.
Si.gríður átti sjötugsafimæli
nteðan á ferðinni stóð. og hafði
sonur hennar gefið henni far-
miðana af þvi tilefni. Þann
dag fórj þær í Látbragðsleik-
hús Kanada og skemmtu sér
konunglega, enda látbragðs-
heymarskertir geta notið til
jafns við aðra- Þær kváðust
einnig hafa skoðað leikhús í
Stratford, borg sem er í ná-
grenni við London, en þar er
árlega baldin mikil listahátíð.
Einnig nefndu þær eftirminni-
ellu, redsta árið 1788. Þar var
ýmislegt öðru vísi en váð eiig-
um að venjast t.d. var altaris-
taflan perlusaumuð mynd af
hvítum svönum á svörtum
fleti. — Utan við kirkjuna varí>
kirkjugarður, og kistu með líki
eins merks indíánahöfðingja
hafði verið komið fyrix ofan-
jarðar og steypt utan um kist-
una.
Margt nýstárlegt bar einnig
fyrir augu íslenzku kvennanna
í Kanada og héldu þær ánægð-
ar heim. En fyrir mistök bætt-
Stefania Jónsdóttir og móðir hennar Sigríður Kolbeinsdóttir.
lega heimsókn í indíánakap-
ist þó óvæntur viðauki við
ferðalagið, eins og nú verður
skýrt frá. Loftleiðavélin lenti
á Keflavíkurflúigvelii að
morgni föstudags og voru ætt-
ingjar Sigríðar og Stefaniíu
mættir á Loftleiðahóteli í
Reykjavík til að taka á móti
þeim Þegar rútan kom með
farþega úr fl'Jgvélirmi voru
þær tvær ekki með og gat
enginn gefið upplýsingar um
hvar þær væru niðurkomnar,
en staðfest var að þær hefðu
vexið með vélinni frá New
York tál KefLavíkur. Síðax kom
í ljós að þær höfðú faríð inn
í verzlúnina fslenzfcur markað-
ur og síðan ætlað út í rútuna.
En þeim var ákveðið bent á
aðrar dyx og vísað út í flug-
vél. Mun viðkomandi aðili hafa
haldið að þær væru útlending-
ar og ætluðu að halda áfram
með flugvélinni. Stefanía hélt
þá að fljúga ætti með þær til
Reykjavífcur og stigu þær um
borð í vél — sem flaug rak-
leiðis til Osló! Þegar mistök-
in urðu Ijós, bað Stefanía um
að haft yrði samband við syst-
ur sína í Reykjavík og henni
skýrt frá mál>avöxtum, en það
fórst fyrir. Meðan mæðgurnar
voru í bezta yfirlæfi í Osló —
en þar tók íslenzkur maður á
móti þeim og ók þeim um
borgina á vegum flugfélagsins
— biðu ættingjamir í Reykja-
vík og fengu ekki vitneskju
um hvar konurnar væru fyrr
en klukfean 7 síðdegis. Sagðist
starfsmaður flugfélagsins á
Keflavífcurflugvelli þríveigis
hafa sent sfceyti til Osló án
þess að fá svar — og datt
enigum starfsmanninum í hug
að notfæra sér talsímasam-
band við útlönd fyrr en þeim
var , hótað að lögreglan yrði
sett í málið — en þá fékkst
svarið fljótt — og korniu því
konumar tvær heilu og höldnu
dagdnn eftir túl Reykjavíkur.
i
urog skax*tgripir
KORNELfUS
JÚNSSON
shótoyprAustig 8