Þjóðviljinn - 26.11.1970, Blaðsíða 6

g SÍÐA — ÞJÓÐVTLJINN
nóvembcr 1970.
FRÁ SKOTUM OG SKÖTLANDI
VEGUR SKOZKRA
ÞJÓÐERNISSINNA FER
STÖÐUGT VAXANDI
Framfarir
í Skotlandi hafa verið
óvenju hægar,
sé miðað við önnur
lönd Vestur-Evrópu.
Aukning þjóðartekna er
lítil, atvinnuleysi
meira en gerist
og gengur og verulega
hefur borið á
fólksfækkun. Skozkir
þjóðemissinnar telja
orsök þessa þá,
að Skotar séu enn
hlunnfamir
í viðskip'tum sínum við
Englendinga.
FloKkMr síkozkra þjóðemis-
sinna var stafnaidur árið 1928 og
i sögu hans hafia staipzt á sfein
og skúrir. Hatnn berst fiyrir
sjálfetæði Staotlands, leggiur
fram sannfserandi rök í bairáttu
sinnf, og ýmáslegt hendir til
þess að þau fái viaxandl hijótm-
grunn í Staotlandi. Veigur hans
er þó etafci ýtaja mátaáU, eins og
stendur, og hann á aöeáns einn
fuiffitrúa á brezka þinginiu.
— En fLotakuiinn tekir 100.000
Sélatga, og við síðustu kosning-
air fenguim við um 300.000 at-
kvæði, eða 14% attavæðaimaigns
í Skotilandi. — segir ritari
flokksins, Joihn McAteer. —
Einmenningskjördiæmakerfið ger-
ir það að verfcuim, að við fáum
ekki fulltrúa kjöma í saimræimi
við fylgi ifloikksins, en það fer
hins vegar stöðugt vaxandi.
300.000 er mesta atkvæðaimagn
sam við höfum nokkru sdnni
hlotið, og fiélagar í fflokknum
haifa aíldrei verið flleiri en nú.
Skoðanákannanir hafa leitt i
Ijós, að um 60% Skota eru
hlynnt sjál&tjóm í einhverri
mynd. Við eigurni um 100 flull-
trúa £ skozkum sveitastjómum,
og í síðustu þingkosningum
fengum við einn mann kjörinn
af 65 í 71 kjördæmi.
Það háir otekur mjög, hvað
við edgum erfitt með að koma
stefnumálum okkar á framfæiri.
Árlegia fáum við táll ráðstöfunar
5 mínútur f sjónvarpsdag-
skránni, og ekkert af hinum
stærr'. blöðum, sem gefiin eru út
í Skotlandi, er miállstað okkar
hliðhollt. Því höfum vdð flarið
þá ledð aö gefa út váfcuMað, en
það er þungur baggi fiárhags-
lega. Við önnumst Öáröfkm upp
á edgdn spýtur og erum ekfc'.
styrkt af neimim hiagsmRinasaim-
töfcum. Þátttafca í slðustM þáng-
lcosningum, fcostaði ofcfcur um
50.000 steridngBpunda.
En hvað heflur flotafcurinn
annað á stefnusfcrá sánni en
sjálfetæðd StootLands? John Mc-
Ateer svarar því til, að hann
stefind að hlutLeysi Skotlands og
sé andvígur aðild að Elfnalhags-
bandalagi Bvrópu. Hann segir,
að sjálfstseðd StootLands muni
hafa í för með sér efnahagsleg-
an bata fyrir landið. því að
Englendingjar hafi hagnazt
meira á sajme'ningu landsáns en
Skotar. Ennfremiur álítur hann,
að flái Skotar sjálfstjóm, geti
þedr hrint í flramlfcvaamd áædfl-
un, þar sem aðáláherzla sé lögð
á léttan iðnað, einfcum í slfcozku
hálöndunum, þar sem stór
landssvæði sóu lítt eða ekttd
nýtt
— En þegar við fláum sjálf-
stjóm, — heldiur hann áfram,
— verður það oD-rfkar að tafca á-
kvarðanir í eigin málum, en
ekki skriffinnanna i Eandon. Og
það er þyngra á metunum.
í neðri máflstodiunni er nefnd,
sem hedtir The Scotisih Grant
Commdssdon, og svo á að he'.ta
sem hún sflculi fjalla um mél-
efni, er SkotLand varða. í neflnd-
inni eiga seeti stjómmálamenn,
sem kosnir em í Skofflandd. en
hún er næsta áhrffalítill. Skotar
hafa venjuilega kosdð é þing
fulltrúa frá VerkamannaflLokkn-
um, og það vaari bamasikapur
að ætia, að íhaldsstjómin leyfði
Veitaamannaflofcknum að ráðsk-
ast með málefini Skodflands.
Enda hefur veríð tflnefndur sér-
stakur Skotlandsmálaráðhierra í
stjóm Heaflhs, Gordion Camipdlll,
og hann heflur sér til ráðuneyt-
is fljóra aðstoðarráðherra. Aðal-
stöðvar sfcoztaa ráðuneydfsáns
eru í Ediniborg, en það er að
miestu áhrifalaust.
— Astæða þess aö við erum
andvígir Efnahagsiþandaflaigi
Evrópu, er etafci sú, að við sóum
andvígir samstaría Evrópuiþjóða,
heildur getum vfið etaifci flailllizt á
Rómarsáttméflann. Að oifckar
hyggju treystir hann aðsdöðu
stórþjóðanna, og veLdi fcaipítal-
ismans. Nýflega sóttu.mig heám
tveir vestur-þýzkir bflaöamenn.
Ég tjáði þerm, að við værum
andvígir aðild að EIBE m.a.
vegna þess, að margir Sflcotar
Lifðu af landbúnaði í sméum
stíl. og með aðifld að bandalag-
inu, færu lífsflqör þeirra senni-
lega versnandi. Annar svaraði
því tiX, að sflfk væri þnóunin og
sanábændur hlytu að fllosna upp.
Ég sagði þá, að hér værtum við
komnir að taflsverðu viandamóli,
því að atvinnuástandlð væirl það
slæmt, að vnð vildum efldd rýra
fcjör bændanna meira en orðdð
væri. Þá hallaði Þjóðverjinn sór
fram á við, otaði að mér flngri
ög sagði: — Það verð'.ð þdð nú
samt að gera. Sanndð þið til,
sannið þið til.
— Ég heild, lað efltir stjómar-
tíð de Gaiulle hafli Vestur-
Þjóðverjar baflt tögll og hagfldir
í EfnahagsibandáLaginu og enn-
firemur óttast óg. að ýmislegt
sem við könnumst við frá flomu
fari, blimdi enn í þedrri þjðð.
— Hvað vamanmiálin snertir
höflum við í hiyggju að toama á
fót þjóðflrefls'ssveitum. Það er
efcki ottókar hlutverfk að verja
brezka heimsveldið og vera
samábyrgir fyrir vopnasölu til
Suður-Afriku. Við viljum ednn-
ig halda oflckur utan v'.ð NATO
og fcærum ofldour etakd ujm að
hafa stærstu kjamorkustöð
Breta, á liandi Ótókar.
Einn af framlbjóðendium
filioifcksins í síðustu fcosningum,
Hamy C. D. Ranlkdn, segir eflt-
irflarandi: — Fylgfi ofldcar fler
vaxandi, en staða flloklksins eæ
vedlk á ýmsa lund. Nýlega held-
um við flofcksiþing í Edánborg.
þar sem samanfcomnir voru um
500 fuiltrúar, og í Ijós fcom, að
vegur ofldkar hefur afldred verfð
jafinmdfldliL En ofldkur gengur
enfíðlega að útvega hæfla fram-
bjóðendur. Ef Slkafland fengi
sjáflfstjóm á morgun, væri eildki
hlaupið að því að taioma upp
starfhæflri rfk'isstjóm.
Ein aðalröksemdin í srjálf-
stæðisbaráttunni er sú stað-
reynd, að SkotLandi heflur efldki
miiðað Mkt því eins vefl. áfram
og EngLandi. FLofldkurinn hefur
ályktaö, að vegna hins slæma
atvinnuástandis í Skotiliandi, fari
íbúum landsins flæfldkandi, gagn-
staett því sem gerzt ihafi í öðr-
um löndum Vestur-Bvrópu á
undianförnum árum. Árið 1966
fæfldkaðd fbúum Skotlands um
13000 og árfð efltir um 7000.
Þjóðemdssinnaflofkikuirinn hefldur
því flram, að á siíðasta ári hafi
þeim faelfckað um 80.000, en
stjómin haifi af ásettu ráði<j>-
leynt þessum dapurilega sann-
leifca.
Á tdmabilinu 1962-1967 var
að meðaltali 3.7% atvinnuileysi
í Skotílandi, en 3.1 í Danmörfcu,
1.7 í PinniLandii, 1.3 í Nonegi og
1.3 í Svíþjóð. Tefcjur fcvenna í
Sikatilandii eru um 75% af tekj-
um fcarla, í Finnlandi hafla þær
69% af tefcjum fcariLa. í Noregi
72%, f Danmöitou 73 og í Sví-
þjóð 77%. Aufltning þjóðarfram-
ledðslu var á ttoabilinu 1958-
1967 88% í Finntondi, 79% í
Svfþjóð, 77% í Danimöriku 67%
í Noregi, en aðeins 29% í Skot-
landi.
Talsmenn floikiksms halda þvi
fram, að um 800.000 Sikotar búi
í híbýluim, sem vart séu fbúðar-
hæf, og sflcattar séu aíEtof háir.
Vegaikerfið í Skatílandi er mdfltlu
laikara en annars staðar á Bret-
landd, og jámbraiuitarflterfið ó-
fufllikomdð.
PLoJdksmienn haifia innt af
hendi ýmsar rannsóbnir, en nið-
urstöðumar eru surnar mót-
sagnalkenndar. Puillyrðinigúnni
um að 60% sfltozku þjóðarinnar
ósfltd eftir sjdlfstjóm verður að
talka með fyrirvara. Á hinn
bóginn hafa ýmsar skoðana-
kannanir leitt í ljós, að fllioitók-
urinn nýtur sívaxandi fylgis
aasflcufóflks, og hann vdnnur
maifcvisst aitífcvæði flrá Verka-
mannafloikiknum. Fýrir aillmörg-
um ánum snerist sikozki Verka-
mannafllökfcurinn öndverður
gegn öfllurn kröfium um sjálf-
stjóm Sikötum til handa, og
heflur fyrir bnagðið orðið fyrir
verúLegu atkvæðatjóni. Breztai
VericamannafLofltfeurinn er einn-
ig andvigur freflsdsikröfuim Sfltota,
vegna þess .,að Skotar geti efltiki
staðið á eigin fóitum“. íihalds-
flofltflturinn hefur hins vegar
reynt að flara bil beggja. 1 síð-
ustu kosningabaráttu hót hann
því, að Skotar mættu kjósa í
beinum fcosningum ráðgeflandi
Náttúrufegurð er víða mikil á Skotlandi. Myndin er frá Locii Affric og Mam Sodhail í Inver-
ness-skirl
Frú Winifred Ewing, eini þingmaður skozkra þjóðernissinna í
hópi aðdáenda.
nefnd um máilefni Sfltöflands, en
það ttöflórð hefur enn efldtoi verið
efnt og taildð er, að það verði
að engu haft, vegna þess að
rnargir íhialdsmenn óttast, að
tilkama sliífcrar stafnunar, þótt
valdalítil sé, verði tfil þess að
ýta undir aufltnar flreilsiskröflur,
og slík ályktun er sennitega
efldfc: út í bfláinn.
Þeir, sem kynnt hafla sór
starfsemi Þjóðernisiflloitóksims,
eru máög á öndverðum medði
um réttmaeti baráttumáLa hans.
Sfltozltur prótessor, búsettur í
Bandaríkjunum, heflur sfltrifað
bófc um hreytfinguna og hann
teííur að sjálfetjóm fcomi Sflcot-
um mjög til góða. Hins vegar
heflur fcennari í stjómméilavis-
indium í GLasigaw fuilílyrt, að
Sfldotar geti engan vegfinn staðfið
á ei'gín fiátum, og það sé fjar-
stæða að Engllendinigar hagnist
á sambúðinnd við þá. Ennforam-
ur segir hann, að margír flokflts-
féllaigar sóu bœð: marxistar og
þjóðemissdnnar. Annar fcennari,
James Kaililas að nafni, er
hlynntur því að meðalvegurinn
sé farfnn og Skotlland verði
sjálfetætt riki, en í nánum
tengstLum við England. Hann
sogir: — Þeir, sem efltlki þefltlkja
tiil, tielja Skotland óaðsfltiljanleg-
an hluta af Stíóra-Bretílandi, en
má etaiks á sama hátt segja að
Vestur-Þýzktailand og Dammödk
skuli vera e:tt og sama ríikiið?
Skotar edga sína eigin stigu "Og
edga í rauninni lítið siamedgfin-
legt með Eruglendingum annað
en tunguna.
(Þýtt úr Infomrntian)
FRÍMERKJAÞÁTTUR
NÝR VERÐLISTI
Verðflistinn „fslenzk Wmeriký‘
er nýlega toaminm út bjá ísa-
flaldairprentsmjðju, en ritstjóri
hans er Sigurðúir Þarstednsson,
fcunniur rnaður í íslenzfca „flrí-
meritjabedminum".
Þetta er 15. árigiamgur listans
og að venju eru noktorar breyt-
ingar á vieirÖlagi flrímerkjanna,
ftestíaæ í hækflomaráttinia. Bók
þessi er vefl. úr garðj gerð hjá
ísaflaldariwentsmiðju og prent-
uð á tveimur mólum, ístenzku
og ensku. Sigurðutr Þorstedns-
son segír svo í formála verð-
listans:
„Á síðastliðnu ári viar bætt
inn stimplum að nýju og jóLa-
merkjum, er því eklti um svo
margt að ræða sem nýtt gæti
komið á þessu ári, nema hvað
þetta bvoirt tveggja hieflur ver-
ið endurskoöað. Hældtoanir hafla
eklki verið mildar á stjmplum
og þeiss háttar efni, en þvá
meiri í sígildum flrímerkjum.
— Þá hefuir verið enduæsfltoðuð
og breytt sfltráningu sórstimpla.
— Nú mun svo fara fram mjög
náin eoduæsfcoðun á listanum,
á þessu ári einstoonar 5 ára
endurskoðun, og vinna að henni
með mér ýmsir menn, sem nán-
ar verður minnzt á á næsta
árj. Þá má geta þess, að list-
inn hefur nú verið séldiuæ í
30.000 eintökum."
Eins og áður segir er þessá
verðlisti á tveim miálum. ís-
lenzku og ensku. og er það
mikiH kostur. Listinn er vand-
virknislega gerður, upplaga og
útgáfudags frímerkjanna er
víðast getið. Pnentun, pappír
og alLur firágangur firá prent-
smiðjunnar hendfi er í bezta
lagi. Verðið er ofurlítið hænra
en s-L, ár eða fcr. 240.00 í sfcað
fcr. 193.50 í fymna.
Eins og gengUtt- eru eflckj all-
ir sammála um verðlagið á frí-
merkjunum. Um það varður
víst aflitiaf deilt og er svo æfiíð,
þegar nýjr verðlistar fcoma úit,
en að hinu leytinu mega ís-
Lenzkir frímeritjasafnarar vara
Slguirði Þorsteinssyni þafldcláitir
fyxdr mildð verk hans, unn-
ið í hjáverkum, við samningu
þessarar bófcar, sem nú hefur
kemið út regluilega si. 15 ár.
— £■