Þjóðviljinn - 03.03.1972, Blaðsíða 7

Föstudagur 3. marz 1972 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA J
Stefindi í máli þessiu, Guð-
miufnidur Kristiixn Bjömsson,
Austurbrún 4, mætti til yfiir-
beyislyi í máii þessu ihóá rann-
sóknairllögreglimni hinn 21. apríl
1964. Tefcið er firsam í skýrslu
ramnsóknarlögreglunnar, að
stefindi halíi mjög daufa heym
og sé þar af leiðandi mjög
arðuigt um mál, en getd þó efcki
taiizt aiveg mállaius, því að
haam geti sagit oig látið skilja
stuttar setningar. Efitir að
stcfinda haifði verið geirt kiunn-
Uigt tilctfni yfirheyrslunnar,
kannaðist hann við. að hann
hefði deginn áflur íarið út á
svailir við íbúð sína að Aust-
urbrún 4, og skotið ta-emur
skotum úr riffli sínum. Bann-
sóknarlögreglan kveður helzt
vera svo að skilja oð stefndi
göri heizt þá igreiin tfýrir Jwss-
um verknaði, aö honum hafi
fundizt mennimir við hús-
bygginguna Austuribrún 6 vera
að horfia á sig og hainn ekki
jx>lað l>að, en annars kvaðst
stafindi hialfia verið nokikuð ölv-
aður síðastliðið sumniudagskjvöld
og svo ekkert getað soflið neitt
í fyrriniótt, aðfiaranðtt mániu-
dagsins. En einnig kemur ífiram
í skýrslú’" nannsóllmarlö'gregl-
urunar, að stefndi taii um að
fólk ,í bapnuim horfi svo mik-
ið á sig og sé á hcnum að
skiilja, að þetta fari svo mijög
í taugar hans. Kveður rann-
scknarlögreglan stetflnda ekki
hafa virzt geta gert nánari
grein fyrir þessu, en tekur
fram að stefindd geti bæði les-
ið og skrifað og hann, haiö nú
lesið þetta, sem eftir honum
hér að framan hafii verið bók-
aö og staðfesti hann það . . .
f>á er og tekið ílram í
skýrslu ramnséknariögreglumn-
ar, að sérstakllega aðspurður
haifi Guðmundur nedtað því, að
það hafi verið ætlun sín að
skjóta neánn aif mönmum þeim,
er hann skiaut í áttina til við
húsbygginguma Austurbrún 6,
en helzt hafi verið honum að
skilja, að toann hefði skotið af
rifflinum f þekn tilganigi að
hræða mennina firá að horfa
á sig . . .
Stelflnandi styður dóankröfiur
sínar þeim röikum, að umrædd
skotárás í apríl 1964 hafi vaidið
honum feiknalegu andleigu á-
falli. sem aftur valdi honum
skertri starfshedlsu og útgjöld-
um. Er því haldið firam af hálfu
stefnanda, að eitt af því sem
einna ríkulegast njóti réttar-
vemdar samkvasmt grundvall-
arreglum fslenzkra laga sé
stairfshoilsa eða atfiahæfi ein-
staklingsins. Það skipti miininstu
máli mieð hverjuim hætti affila-
haefi sé skert, t. d. hvort skot-
ið sé í hönd á manni eða
taiuigakenfi manns sé lagt í
rúst. Stefinandi kveður aðaitjón
sitt vera flóftgið í því, aö hann
geti enn ekki, er mái þetta
var höfðað í mad 1966, uainið
á vélskótflum eða vélkrönum,
sem haoim 'hafi áður haft aö að-
alstarfi og náð góðri starfs-
reynslu í. Nú sé hann aðeins
hlutgengur til aimenaxrar verka-
mannavinnu en kaupmisonunur
sé sá, að tímakaup í aimennri
vánoiu sé kr. 43.83. en kr. 56.03
í vélavinnu. Stefnamdi kveður
tjónsbœtur sínar vera þannig
reiknaðar út. að íýrsitu 3 mán-
uði eiftir uonrædida skotárás sé
hann alveg frá venki eða 100%
tekjumiissir, þ. e. hluti af apríl,
allur maí cg allur júní 1964.
Hann kveðst hafia uomið inn
kr. 16.000.00 á mánuði, þegar
skotárásiin hafi verið gerð, síð-
an segir hann, að sé reiknað
með minnkandi tekjumissi
næstu 9 mánuði, eða 25% og
krafa gerð tfiyrir vinoiutjón í 1
ár. Nú kveður stefinandd tjón
sitt vera metira en kröfugerð-
inni sé stillt í hó£. Meöalakiostin-
aður sinn sé mjög mákili um
það bil 4.000.00 kr. á ári og
lækndsvitjanir kosti eig fcr.
100.00 í hvert sinn og þaar hafii
verið 70 á s.l. 2 árum . . .
Afi háilflu stefinda er sýfcnu-
krafa hans studd þeim rökum,
að sitefndi hafi ekkd þeint slfcot-
inu að stefnanda og halfli því
eklki verið um ánás af hans
hálfiu að ræða. Að vísu hafii
skotið lernt í krana þeim. sem
stefnandi halfii stjómað, en þó
ekki mjöig nærri honium. Sér-
stök athygli er af lötgmanni
stefnda vakiin í vottorði Giríms
Magnússonar, læknás, en þar
kooni fram, að stefnamdi ftxafi
ekki verið heilbriigður, hann
hafi nokkrum árurn áður fleng-
ið þunglyndislköst og hafi verið
unddr læknishendd af þeim sök-
um. Hann muni hafa dvalizt á
sjú'krahúsi áður vegn,a geðtruíl-
ana, og fcveðst lögmaður stefnda
staðhæfa, að framifcama stefnda
hafi á engan hátt verið þetss
valdandi, að stefnandi bafi ekki
gefað stundað vinnu sína.
Heilsuleysi stefnandia sé þann-
ig ekki atfleiðing af hegðun
stefndia, heldur verði þag rakið
til eldri orsatoa. I>á kveðst
lögmaður stefinda eindretgið mót-
mæla, að stefniandi sé svo
veikiur sem hann vilji vera
Mta og aflahæfi toang sé svo
sfcert af þetssum sökum. sem
hann staðhæfi. GrLmur Magn-
ússon gieti þess í vottorði sinu,
að ofinotfcun áfengis sé einn
þáttur í depression, sem þjái
stefnanda. Þá bendir lögmað-
ur stefnda á það að mikill
vafii leiki á því. hvort stefndi
verði á annað borð gerður
skaðaibótasikyldur. Að áliti
Þóoðar Möiier. yfirlæknis. sé
hann ekki sakhæfur og- af þeim
sökum bafi verið frestað máis-
höfiðun í sakadómd, sbr. dskj.
nr 8. Stefindi sé þannig ósjólf-
ráður gerða sinna og verði því
eigi gerður skaðabótaskyldur,
jafnvel þó ag talið verði að
stefhdiandi hafi beðið áfall við
þetita tækifæri og eigi bóta-
rétt.
Er þá fyrst á það að líta,
hvort beint orsaikasamband
verði taiið vera á milli um-
ræddrar skotárásar stefnda og
eftirfarandi heilsuibilunar og
þár af leiðandi skerts afiLabæf-
iig eða minntoaðrar starfegiqtu
stefnanda.
Uon þetta segir Grímur
Magnússon, geðlæknir, svo í
vottor'ði sem lagt befur verið
firam sem dskj. nr. 10 í mél-
inu:
„Garðar Guðmundsson. f. 15.
3 1933 Stóragerði 12, Reyfcja-
vík. varð að hann telur, fyrir
stootárás í apríl 1964, þar sem
hann vann á krana Þann diag
hélt hann þó áfram vinnu siinni
og til hádiegis næsta dag, en
fékk þá grátkast, hræðsiutitr-
ing og varð að hætta vinnu.
Efitir þetta verður hann fcvíð-
inn, eirðariaus, einnig sækir
að honum sivefnieysd, vonleysi,
honuim finnst allt ómögiulegt,
verður uppstökkur og sestur,
ef ettthvaö bjiáltar á, þolir
hvonki konu né böm og er
mjÖg geðvondur heima fyrir og
hefur siig ekki að neinu verki,
þ.e.a.s. öil einkenni þunglynd-
isveilkindlai. Garðar var fyrst til
lækninga bjá Jalkobi Jónassyni,
lækni en vitjiaði mín fynst 6.
júli 1964 með þeim sjúkdóms-
einkennum sem að oflan er
lýst. Síðan hefur heilsufar
hians verið mjög ósitöðugt,
stundium hafa komið sæmilega
góðir kaflar, en á milli nokk-
uð erfiðar depressionir, strjnd-
um með ofinauitn áféngis, sem
teija má einn þátt í depressi-
oninni (afleiðingu depression-
arinnar). Nú síðasta mánuð
hefur Garðar verið nokfcuð
hress til heilsu og farið batn-
andi, svo að vonir standia til,
að þessi veikindi séu nú á
end'a. Þesis sikaft getdð, að Garð-
ar hefur fýrir nokkrum árum
fengið þunglyndisikaist (depres-
sio rnentis endogenes) og lækn-
aðist hann þá á fáum vik-
urn og var hraustur, þar til
hiann varð fyrir áðumefndri
sfcotárás
Pullyrða má, að Garðiar hafi
tilhneigingu til depressionar og
sé því bersfcjaldaðri fyrir sál-
rasnum áföllum en þeir sem
efcki hafa slítoar veilur, Algeijgt
er. að depression fylgi i k ri-
far siikra áfalta, og likur
benda eindregið til að þetta
depressdonskast sjúklings hafi
framfcaliiazt af áðumefndri 6kot-
árás.
Reyikjavík 26/4 1965
Grímur Magnú§son.“
Við endurupptöku málsins,
eins og áður er greint frá,
koon Grímur Magnússon, geð-
læknir, fyrir dóm og staðfesti
þar vottarð sdtt á dómsskjaii
nr. 10. sem lesið var fyrir
honum. Sérstaklega aðspurður
ítreka'ði hann þá það álit sitt,
að orsakir breytinga á almennri
geðheilsu stefnanda megi rekja
til skotárásar þedrrar, sem um
getur í málinu Einnig tók
læknirinn fram, er hann mætti
fyrir dóminum, að honum sé
kunnugt um, að stefnandi hafi
nokkum tima eftir umrædda
stootárás neitað að vdnna á
vélum þar sem hann bafi efcki
treyst sér tii þess. Kvaðst læfcn-
irinn telja. að það hafi að
minnsta kosti liði'ð á annað ár
þar til sitefnandi hafi treyst
sér til að vinna með vélum
aftur. en þó ekki á krönum,
þ.e. að- hann hafi ekki treyst
sér til að vinna með krana
eftir þetta. Þá segir læknirinn
ennfremur. að stefnandi bafi
verið stundunarsjúklingur hjá
honum allt fram á þetta ár,
þannig að hann hajfi ekfci
treyst sér.til að vera óstuddur
oe hiafi stefiraandi alian þenn-
an tíma verið á lyfjaméðferð.
Aðspurður um sjúkdómsgrein-
ingu, kvaðst laeknirinn álíta
stefnandia vera með manio
depressiva psycdiosis með psyc-
liopathisteum blæ.
Það er álit hinna sérfróðu
dómendia, að orsakir umræddra
breytinga á almennri geðheilsu
stefnanda og þar af ledðandi
minnfcandi starfsgetu, megi rekia
tii skotárásar þeirrar, sem um
getur í málinu
Samfcvæant íslenzkum rétti
mun almennt vera liti’ð svo á,
að maður, sem veldur öðrum
taiugaáfaili (shocki) með beinni
árás eða verknaði, sem bednt
er að honuon, sé sfcaðabóta-
skyldur, en í máli þessu er
einmitt um slítot tilvik að ræða.
Kemur þá til álita. hvort
það eigi að valda brottfaiii
skaða'bótaskyldunnar í þessu
tilviki að stefndi bafði verið
úrstourðaður ósatobæfur, svo
sem fram toemur í málinu.
Dómendur líta svo á. að þrátt
fyrir ósatohæfi stefnda, er hann
framdi skotárás þá, sem um
ræðir í málinu, beri hann eigi
að síður fébótaábyrgð á því
tjóni, Stím af henni befur leitt,
sbr gnundvaJilarregiuna í 8.
kapítuia Jónsbókar“.
Stóraukin
mjólkursala
Að gefruu tílefni og vegna
yfirlýsingar í dagblöðum foá
„Uppiýsingaþjónustu landbún-
aðarins" um mjólkursölu í
Danmörku árið 1970 og 1971,
vdlja Kauporaannasamtök Islands
taka fram efitirfarandi:
Aukið frjéisræði í mjódtour-
sölu í Danmörku tók gildi 1.
janúar 1971.
Aufcning á sölumagni mjóik-
ur og mjólfcurafurða þar í landi
varð mjög mikil á árinu 1971
miðað við árið 1970.
Á södmælk jókst saian úr
490 midlj. fcg árið 1970, í rúm-
lega 494 mdlj. kg árið 1971. Á
skummetmælk og kæmemælk
jókst salan úr 137.000 tonnum
árið 1970 í 144.400 tonn árið
1971. Auikning 7.400.000 kg.
Aiulcning samtals í þessum
þremur greinum framieiðslunn-
ar er því rúmlega 11.400.000
— edlefiu miijónir og fjögur
hundruð þúsund kíló. —
Þá er ótalin söluaukning á
rjóma, súrmjólk o. fl. mjólfcur-
afurðum.
Hins vegar sfcai tekið fram
að söluverðmæti danskra mjólk-
urvara jókst mun meira eða um
600 miljónir danskra króna.
Kaupmannasamtök Isdands.
Ræddi náttúru-
lififnakenning-
una í Noregi
ÞóThalliur Vilmundarson pró-
fessor er nýkominn heim úr
fyrirlestraferð til þriggja
norskra háskóda. Hann ræddi í
fyrirlestrum síraum um Nátt-
úruinafnakenninguna og vöktu
íýrirlestramir allstaðar athyigfti
og umræður. Vísindamenn lufcu
lofsorði á vinnubrögð Þórhails.
Dýrara brauð —
dýrari rakstur
I si. viku hækkuðu brauðvör-
ur, en nokkuð er hækkunin mis-
jöfn eftir brauötcgu ndura. Til
dæmds hæifckaði, rúgbrauð um
11,5% en margar brauðtegund-
ir um 13,5%. Mest varð hækk-
unin á vínarbrauðum eöa 19,6
prósent.
Þá varð talsverð hækkun á
taxta hárskera. Kiippinig serra áð-
ur kostaði kr. 115 kostar nú kr.
140 og nemur þvi hæitkunin
21,7%. — rl.
MAiRTA LARSSON, 65 ÁRA heitir flnnskt lcikrit eftir Bengt
Ablfors, sem verður á dagskrá á mánudagskvöld kl. 20.50. f
aðalhlutverki er May Pihigren, sem leikur ekkju sem, vill lifa
sínu eigin Iífí, þrátt fyrir óskir aðstandenda um aðlögun hcnnar
að nýju hlutverki.
Kristján J. Guninarssan,
skólastjóri, og Sigvaidi
Hjálmarsson fréttastjóri. sem
jafníramt stýrir umræðum.
22.00 Hver er gamall? Mynd
frá BBC um vamdamál líf-
eyrisþcga þar í landi, sem
hætta störfum 65 ára að aldri.
margir 1 fullu fjöri, og eiga
oft í erfiðleikum við að finna
ný verkefni við sitt hæfi.
Þýðaoidi Jón O. Edwald.
22.20 En francais. Frönsku-
kannsla í sjónvarpi. 27. þátt-
ur endurtekinn. Umsjón Vig-
dís Finnbogadóttir.
22.45 Dagskrárlok.
Miðvikudagur 8. marz.
18.00 Siggi. Slcógurinn. Þýðandi
Kristrún Þórðardóttir. Þulur
Anna Kristín Arnigrírras'dó'ttir.
18.10 Teiknimynd.
18.15 Ævintýri í norðurskógum.
23. þáttur. Einbúinn. Þýðandi
Kristrún Þórðardóttir.
18.40 Slim John. Enskukeninsda *
í sjónvarpi. 15. þáttur eindur-
tekinn.
18.55 Hlé.
20.00 Fréttir.
20.25 Veöur og auglýstogar.
20.30 Heimur hafsins. Italskur
fræðslumyndaflotokur. 8. þátt-
ur. Fomminjar í sjó. Þýðandi
og þulur Öskar Ingimarsson.
21.20 Hver er maðuriiran?
21.25 Morðið á járnibrautarstöð-
inni (Grand Central Murder).
Bandarísk sakamáiamynd frá
árinu 1942. Leikstj. S. Syivan
Simon. Aðallhiutverfc Van
Heflin, Patricia Dane og Ce-
ciiia Parlcer. Þýðandi Dóra
Hafsteinsdóttir. Frœg ledlto-
kona finnst myrt á brautar-
stöð. Lögreglan tekur þegar
tii við rannsókn málsims, og
í ljós kemur, að efcki aðeins
einn, heldur margir ffátuhugs-
aniega haft ásitæðu til aö viija
hana feiga. Meðal þeirra, sem
áihuga hafa á lausn gátunmar,
er ungur einkaspæjari. Við
ranmsókn máisins gerast at-
burðir, sem valda því, að
hann verður einn hinna grun-
uðu.
Föstudagur 10. rraarz.
20.00 Fréttír.
20.25 Veöur og auglýsiragar.
20.30 Tónledkar unga fóifcsins.
Ungir tóndisitarmenn 1967.
Leonard Bemstein stjómar
Fíiharmonáuhljómsveit New
York-borgar og kynmr Ihóp
ungra og efnilegra •tániistar-
manna. Fllutt verða verk efltir
Hayde Mozart, CShopin og
Saint-Saéns. Þýðandi Öskar
Ingimansson.
21.20 Adam Strange: Skýrsda
nr. 0649. Beinagrinúin. Þýð-
andi Kristmann Eiðsson.
22.10 Erlond .móiefini. Umsjjón-
aronaður Sooxja Diego.
22.40 DagBkrárlok.
Laugardagxxr 11. marz.
16.30 Sdim John. Ensfcukennsia
í sjónvarpi. 16. þáttur.
16.45 En francais. Frönsku-
kennsla í sjónvarpi. 28. þáitt-
. ur. Umsjón Vigdís Finoxlboga-
dóttir.
17.30 Bnska knattspyman.
18.15 íiþróttír. M.a. lelkiur milli
Ármanns og fþróttafélags
stúdenta í toörfiukmatöeik.
Umsjónarmaður Ómar Ragn-
arsson.
Hlé.
20.00 Fréttír.
20.20 Veður og augiýsingar.
20.25 Skýjum ofar. Brezfcur
ganxainmyndaflokkur um tvær
flugfreyjur og ævintýri
þeirra. Erfiðieikar í brúö-
kaupsferð. Þýðandi Kristrún
Þórðardóttír.
20.50 Viitið þér enn? Spumdmga-
þáttur í umsjá Barða Frið-
rikssonar. Keppendur Séra
Ágúst Sigurössom og Eirxkur
Eiríksson frá Dagverðargerði
í Hróarstungu.
21.25 Nýjasita tætoni og vísiaxdi.
Urnsjónarmaður örnóftfur
Thorlacíus.
21.55 Kærieikur. Ungiversk bíó-
mynd frá árimu 1970. Leik-
stjóri Károiy Makk. Aðaiihlut-
varto Lili Darvas, Mari Turo-
csik og Iván Darvas. Þýðaoidi
Jóíhanna Jólhaaiinsd. Myndin
greinir frá aldraðri konui, sem
liggur lúmfiöst. Tengdadóttír
honnar heimsækir hana iðu-
lega og feerir ftienni fréttir af
synimum, sem ekki á hægt
um vik að heimsæJcja nxóður
síoxa.
23.20 Dagskrárlok.
Wills í sakamálaflokknum Adam Strange.