Þjóðviljinn - 05.05.1972, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÖÐVILJTNN — Föstudagur 5. maí 1072.
— Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Sigurður Guðmundsson. Svavar Gestsson (áb.).
Auglýslngastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Sim) 17500
(5 linur). — Áskriftarverð kr. 225.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 15.00.
Mikilvægar lagfæríngar
J>jóðviljinn hefur árum saman gagnxýnt skipu-
lagsleysi og ringulreið í vátryggingamálum hér
á landi; fjölda margir aðilar starfa að trygginga-
málum sem þó þyrfti aðeins að vera á snæruim
einnar eða tveggja stofnana. íslendingar hafa ekki
efni á margföldu tryggingakerfi — og sóun í tug-
miljóna húsnæði og annað fyrir á annan tug trygg-
ingafélaga er tilfinnanleg í litlu þjóðfélagi. Auk
þessarar sóunar, sem oft hefur verið rædd hér í
blaðinu, hefur Þjóðviljinn bent á að tryggingafé-
lögin veita tryggingakaupendum ekkert viðhlít-
andi öryggi. Hefur verið bent á gjaldþrot Vátrygg-
ingafélagsins h.f. sem víti til vamaðar.
jþjóðviljinn hlýtur því að fagna því frumvarpi sem
fram er komið á alþingi um tryggingastarfsemi.
Þetta frumvarp gerir að visu ekki ráð fyrir öðru
en sjálfsögðum leiðréttingum á starfsemi vátrygg-
ingafélaga en þær eru vissulega spor í rétta átt.
Stjórnarfmmvarpið gerir ráð fyrir því að komið
verði á sérstöku tryggingaeftirliti. Það skal fylgj-
ast með fjárhag tryggingafélaga, það skal rann-
saka iðgjaldagrundvÖll þeirra og árlega á eftiríit-
ið að greina frá starfsemi sinni í skýrslum sem
birtar verða opinberlega. Þá er gert ráð fyrir því í
frumvarpinu að eftirleiðis skuli skrá öll trygginga-
félög og að ný félög þurfi sérstakt leyfi til starf-
semi sinnar og heimilt sé að neita uim leyfi ef
s'tofnun nýs tryggingafélags verður aðéins til að
auka kostnað við tryggingar í landinu en stuðlar
ekki á neinn hátt að bættri þjónustu eða auknu ör-
yggi. Þá er það mikilvægt í fmmvarpinu að setja
megi sénstakan fulltrúa ney'fenda í stjómir trygg-
ingafélaganna. í þessum efnum er um að ræða
verulega nýbreytni þó hér sé raunar skemmra
gengið en í nágrannalöndum okkar. En eitt hið
þýðingarmesta við fmmvarpið um vátryggingar er
sú meginstefna sem í fruimvarpinu felst: Að vá-
tryggingastarfsemin skal hafa félagsleg sjónar-
mið að leiðarljósi en ekki gróðasjónarmið eins og
verið hefur, og á þet'fa að sjálfsögðu við um öll
tryggingafyrirtæki hvert sem eignarhaldsform
þeirra er.
Jóhannes úr Kötlum
J dag er kvaddur hinztu kveðju Jóhannes úr
Kötlum, mikið skáld og mikill sósíalisti. Við
höfum notið sífelldrar skáldsýnar hans, ómetan-
legrar liðveizlu hans sem úrræðagóðs baráttu-
manns gegn fjandsaimlegum öflum og sem vökuls
gagnrýnanda. sem með fordæmi sínu og ádrepu
hélt frá samherjum þeirri hæ'ttulegu sjálfsánægju,
sem lætur sér nægja að hafa fundið sannleikann
í eitt skipti fyrir öll. Ekki sízt stendur Þjóðviljinn
í góðri skuld við Jóhannes fyrir þær ritsmíðar,
kjarkmiklar og hreinskilnar, sem hann hefur
skrifað fyrir okkur af miklu örlæti. í dag er okkur
efst í huga þakklæti fyrir allt sem hann var okk-
ur; fyrir mannlega hlýju hans og skarpan skiln-
ing. — áb.
ÞINGSJA ÞJOÐVILJANS
Umgengni og heilbrigðisaðstæður á áningarstöðum
og útivistasvæðum ferðamanna:
VANDAMÁL SEM KALL-
AR Á SKIPULEGT ÁTAK
— segir Sigurður Blöndal
Sigurður Blöndal flytur, á-
samt Ragnari Arnalds, þings-
ályktunartillögu þess efnis, að
rannsakað veTði .Jiversu unmt
sé að leysa þau umgengnis-
og heilbrigðisvandamál, sem nú
eru komin upp og fara sí-
vaxandi á hinum ýmsu úti-
vistar- og áningarstöðum ferða-
manna víðs vegar um Iandið“.
Er jafnframt lagt til að gcrðar
verði ráðstafanir til að leysa
þessi vandamál hið allra fyrsta.
1 framsöguraeðu sinni, fyrir
tillögunni s.l. föstudag, (sem
jafnframt var jómfrúræða Sig-
urðar) benti hann á að aukin
aðsókn fólks á vissa staði í
landinu kallaði á aðstöðu. sem
ckki hefði verið þörf fyrir áð-
ur. Nefndi hann í því sam-
bandi vatnslagnir, hreinlætis-
tæki, sorptunnur og skipulögð
bílastæði. Sem dæmi um einn
þátt þessara mála, scm snertir
alla þá, sem ferðast um landið.
gat Sigurður þess, að á allri
Ieiðinni frá Reykjahlíð við Mý-
vatn til Egilsstaða væri enginn
áninearstaður með hreinlætis-
aðstöðu.
Fer ræða Sigurðar hér á eftir.
„ísland er land mjög auikinna
ferðalaga og útivistar. Ferða-
mannastraumur yfir sumarmán-
uðina hefur vaxið gífurlega og
mun enn vaxá ófýrirs.táan!lega
á næstu árum, efktei sízt
straumur erlendra ferðamanma,
sem meir og meir mumu leita
til ísiamds. vegna þess að hér
finma þeir náttúrufar og veðr-
áttu, sem ekki verður fiundin
slík annars staðar. Leit ferða-
langsims um næsitu framtíð mun
í vaxamdi maeli verða leit að
hinu sérstæða og ósmortna í
stað hims venjulega, sem hing-
að til hefiur verið bumddð við
byggðir og borgir. Þetta kemur
af þeirri stórfeHdu breytingu á
verðmætamati, sem nú fer fram
um heim allan. Hér á ístamdi
veldur þessi breytimg í feröa-
hiáttum því, að æ fleirj fara
um með viðlegubúnað og slá
sér niður á ánimgarstaði þá,
sem íslenzk náttúra býður
bezta. Br þegar svo komið. að
ýmsiir þessir staðir eru orðnir
þröngt setnir á sumrin. Þessi
aukna aðsókn fólks á vissa
staði kallar á aðstöðu, sem ekki
var þörf fyrir þar áður. Ég
nefni nohkur helztu atriðd:
Vatmslagnir, hreimlætistæki,
sorptummur, eftirlit og sums
staðar skipiilögð bílastæðö. Sér-
staklega er skortur á hreinu
vatni og salemum alvarlegt
mál á mörgum ámingarstöðum
og brýtur í bága við þær kröf-
ur, sem nútímamenn gera til
hreinlætis. Sorphretasun er
mjög víða ails enigim eða ó-
fullnaagjandi, enda háttar víða
þanmig til, að emginn telur sig
ábyrgan fyrir umgengni á þess-
um stöðum
Mér er sérstaklega kummu:git
um þessi vandamál í skóglend-
um í eiigu Skógræktar ríkisims,
enda er þar að finma ýmsa®'
eftirsóttustu áningarstaði og
útivistarsvæði í lágsveitum Is-
lands. Starfsmenm þessarar rik-
isstofinumar reyna víða að leysa
vandann efitir því sem þeir
bezt geta, en fá þó við lítt
ráðið, því að þeir ráða ekki
yfir fé. sem til þyrfti. Sem
dæmi um það, hve fjölmennt
getur verið á sumum þessum
ámingarstöðum vil ég nefna, að
á litlu svæði í Þjórsárdal voru
áriö 1971 reist 932 tjöld á mán-
aðartíma frá miðjum júlí til
miðs ágúst. Hirnn 31. júlí s.l.
voru þar samtímis 205 tjöld á
mjög takmörkuðu svæði .Með 4
í tjaldi, sem er sennileg áætl-
um, hafa jafnmargir dvalizt á
þessu litla svæði á þessum degi
og allir íbúar í miðlumgskaup-
túni. enda þótt emgin skemmti-
samkoma væri þanna. Á öðrum
skógarsvæðu m etas og Vögl-
um í Fnjósikadal og Hallcnrms-
stað geta verið yfir 100 tjöld
í einu yfir ferðamanmatímann.
Á eftirsóttum stað etas og í
Ásbyrgi er ferskt og breint
vatn eitt stærsta vamdamálið.
Tjörmin í byrgisbotninum er
alls ófullnægjandi vatnsbóþ
enda baða sig margir í henni.
Ég voma, að þessi fiáu dæmi
sýni Ijóslega, svo að ekki verð-
ur um villzt, að ihér er á fáum
árum risið vamdamál, sem smú-
ast verður við af myndarskap,
ef við viljum teljast mennímg-
arþjóð. Hér er þó alveg ótalinn
sá þáttur vandans, sem veit að
óbyggðum Islands. Hanm er
kannske dálítið ammars eðlis,
af því að það vamtar beinlínis
áningarstaði með hretalætisaö-
stöðu. Er það sérstaklega smúið
mál, þegar hópar ferðast um
og þá eimkum útlendingar. Ég
neflni dæmi af þeirri leið, sem
ég þekki bezt frá Reykjahlíð
til Egilsstaða. Þar er cnginn
áningarstaður með hreinlætis-
aðstöðu. Svo er vafalaust á
mörgum fieiri alfiaraleiðum.
þótt ég þekki það ekki. Mér
er kumnugt um það, að opim-
berir aðilar eins og samgöngu-
málaréðuineytið og ferðamála-
ráð hafa augum opin fyrir þeim
vanda, sem ég hef bent á, en
þeir hafa ekki fengið að gert,
vegma þess að fé skortir til
aðgerða. Hið háa Alþingi sem
með margvíslegu móti stuðlar
Verða sjálfvirk radíódufí
sett 6 öll íslenzk skip?
í þessu þimgi fluittu tveir
igmenn Alþýðuibandalagsins
imfríður Leósdóttir og Garð-
Sigurðssom, tiUögu um að
t yrðu í reglugerð um eftir-
með skipum ákvæði ujn
511 íslenzk skip skuli bafa
. borð sjálfvirk radíódufl ‘til
rðarkallssendinga.
Ulsherj amefnd hefur nú, að
fenginni uimsögn póst- og síma-
nálastjórnarinnar, Slysavama-
félags ísiands og siglingamála-
stjóra. mælt einróma með sam-
þykkt þessarar tillögu. Telúr
nefndin sj álfsagt að radíódufl-
in kxxmi tU viðbótar þeám neyð-
artalstöðvum sem nú er, skv. i
reglugerð, skylt að hafa í gúm-
eða björgunarbátum.
að aiukmum ferðamannastraumd
um landið, m.a. meö sitórbætt-
um samgöngum og kymniingu
landsins á erlendum vettvamgi,
mé ekki víkjast undam að leysa
vanda eins og þenmam, sem af
hinni aukinu umferð leiðir. Setja
veröur þá aðila, sem bezt til
þekfcja í að gera hið bráðasta
Sigurður BlönðaJ
úttefct á ástamdinu og'gerasíðan
á grundvelli hennar áætlun um
aðgerðir. Sfcipulegt átafc verður
að hefjast ekki setama em á
næsta ári, ef vamdinn á ekki
að stækka enm meir frá því,
sem nú er.“
Alþýðubandalagið í Kópavogi
Alþýðubandalagið í Kópavogi heldur félagsfund fögtudaginn 5.
miaí í Þinghól kl. 8,30.
Ragnar Amalds formaður Alþýðubamdialagsins og Geir Gunn-
arssom alþtagismaöur mæta á fumdirram.
Alþýðubandalagið í Reykjaneskjördæml
Stjóm Kjördæmisráðs Alþýðubandalagsins í Reykjaneskjördæmi
heldur fund laugardaginn 6. maí kl. 17,30 í Þinghól í Kópavogi.
Formenn félaganna í kjördæmunum eru beðnir að mæta á
fundinum.
SÁLFRÆÐINGUR
Staða sálfræðings við Geðdeild Borgarspítalans er
laus til umsóknar nú þegar.
Nauðsynlegt er að umsækjandi hafi klinisika
reynslu í sólarfræðd.
Upplýsingar uin stöðu þessa veitir yfirlæknir
deildarinnar.
Laun samkvæmt kjarasamningum Starfsmannafé-
lags Reykjavíkurborgar við Reykjavíkurborg.
Umsóknir. ásamt upplýsingum um nám og fyrri
störf sendisit Heilbribðismálaráði Reykyavíkurborg-
ar fyrir 10. júní n. k.
Reykjavík. 4. 3. 1972.
Heilbrigðismálaráð Reykjavíkurborgar.
LOKAD
í DAG
frá kl. 2 til 4,30 vegna útfarar Jóhannesar
, skálds úr Kötlum.
Rókmenntafélagið Mál og menning.
Bókabúð Máls og menningar.