Þjóðviljinn - 28.11.1972, Qupperneq 3

Þriðjudagur 28. nóvember 1972 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Siðustu fréttir:
Milli kl. 20 og 21 i gærkvöldi
hringdi vita vörðurinn á
Dalatanga, Erlendur Magmisson,
I fréttaritara blaðsins á
Neskaupstað og tjáði honum, að
Rauð fylking
sigraði
hjá
stúdentum
OSLÓ. — A laugardaginn urðu
stjórnarskipti i Norska stúdenta-
sambandinu, og komst Rauða
fylkingin aftur til valda. Fékk hún
1245 atkvæði við stjórnarkjör en
bandalag sem kallar sig Grænt
gras — sósialisk stúdentafylking
fékk 859 atkvæði. Meðal annars
lýsti aðalfundurinn einróma yfir
fullum stuðningi við Island i land-
helgismálinu.
Ráðherrar og stúdentar ræddu lánamál
Tugir fugla þegar dauðir vegna oliumengunar á Norðfirði
Nauðsynlcgt er að endur-
skoða námslánakerfið ræki-
lega. finnst bæði fjármálaráð-
herra og menntamálaráð-
hcrra, sem ræddu lánamálin
við stúdenta við Háskóla ts-
lands á sunnudaginn. Þyrfti
t.d. aö taka meira tillit en nú
cr gert til tekna maka og/ eða
efnahags foreldra og kannski
breyta lánakjörum, t.d. veita
lánin til styttri tima.
Þeir Magnús Torfi Ólafsson
menntamálaráðherra og Hall-
dór E. Sigurðsson fjármála-
ráðherra töluðu á fundi
stúdenta i Norræna húsinu og
kom fram m.a. að þreföldun
hefur orðið á rikisframlögum
til námsfólks á undanförnum
tveim árum. Var framlagið
1972 250 miljónir og er áætlað
365 miljónir 1973. Jafnframt
hefur verið tekinn upp stuðn-
ingur við námsfólk á lægri
skólastigum til að jafna
menntunaraðstöðu vegna bú-
setu.
Engin efni eru á að auka
prósentutölu umframfjárþarf-
ar og verður hún áfram 75%.
Rikisstjórnin fellst á hækkanir
á fjárþörf Lánasjóðs náms-
manna vegna verðlags- og
gengisbreytinga, en ekki á að
meðaltekjur námsmanna séu
óbreyttar frá i fyrra.
Aðalatriðið og það alvarlegasta
er þó það, að stoppkraninn við
oliutankinn er að jafnaði hafður
opinn og hefur verið það gegnum
árin. Helzta „skýringin” á þvi er
sú, að birgðutankar verk-
smiðjunnar séu svo litlir að
snúningasamt sé að hlaupa til
hverju sinni, og á stundum sé
erfitt að fá svartoliuna til að
hniga i gegnum leiðsluna.
Það liggur þannig fyrir, að til-
viljun ein réði þvi að ekki
streymdu öll 1050 tonnin af oliu,
sem i tanknum voru , i sjóinn að
þessu sinni. Verksmiðjustjórinn
segist ekki vita hver ber ábyrgð á
þessum búnaði og framkvæmda-
stjóri oliusamlagsins segir, að
þeir hafi látið verksmiðjuna um
þetta og aðeins mælt eyðsluna
með vissu millibili.
Magnús Torfi ólafsson, menntamálaráðherra, iræðustóli svarar fyrirspurnum á fundi Stúdentaráðs
Háskóla íslands og Sambands islenzkra námsmanna erlendis. — Mynd A.K.
Það er langt frá þvi að Norðfirðingar séu lausir
við oliumengunina sem varð aðfaranótt sl.
laugardags, þegar 150 tonn af svartoiiu runnu i sjó-
inn frá oliutanki BP á Neskaupstað. Höfðu menn
gert sér vonir um að oliuna ræki á haf út vegna
hagstæðrar veðráttu á lalujgþrdag, en sú von brást.
A sunnudag og i gær var næi
alveg logn á Norðfirði og sásl
oliubrák á Norðfjarðarflóa svo
sem séð varð auk oliubrákar inná
firðinum. Myndar olian lygnar
rastir og litrikar um fjörðinn.
" "Talsverður „súkkulaðimassi”
er viða á fjörum hér út meö
firðinum norðanverðum, en
fjarðarbotninn hefur að mestu
sloppið enn. Suðurströnd fjarðar-
ins og nærliggjandi firðir hafa
enn ekki verið kannaðir.
Vitavörðurinn á Dalatanga
sagði um miðjan dag i gær, að
engin merki um oliuna væri að sjá
þar i grennd, en hinsvegar sæist
vel oliubrákin úti á Norðfjarðar-
flóa. Fólk á Vattarnesi við
Reyðarfjörð hafði heldur ekki
orðið vart við oliuna um miðjan
dag i gær. En nú er komin austan-
áttá Norðfirði og má þá búast við
hinu versta.
Nokkuð af fugli hefur þegar
drepizt i oliunni innan fjarðar.
Eru það einkum æðarfugl og
máfar, sem sækja i oliulygnuna,
en veslastsvo upp eftir að olian er
komin i fiðrið.
Hefur verið reynt að farga þéim
fuglum sem hafa lent i oliunni,
enda á sá fugl sér enga lifsvon.
Tala daúðra fugla skiptir ekki
hundruðum, enn sem komið er, en
sú tala eykst með hverjum degi
sem liður, og ekki sizt ef oliuna
rekur á haf út, þar sem svartfugl-
inn heldur sig.
Sennilega er þetta einhver
mesta oliumengun i sjó hér við
land og þvi er full ástæða til að
rannsaka þetta mál til grunna,
þótt ekki væri nema til að koma i
veg fyrir að sllkt endurtaki sig.
Þá væri og ástæða til að fá fram
eftirfarandi:
Hvernig gerðist þessi at-
burður?
— Það mun hafa verið árið 1966
i sambandi við starfsemi sildar-
verksmiðjunnar á Neskaupstað
að BP lét reisa oliugeymi I brekk-
unni, 100 m. fyrir ofan verk-
smiðjuna. Var geymirinn settur
saman úr 5 til 10 cm. þykkum
járnplötum og leiðsla lögð frá
honum niður I verksmiðjuna og
eins frá bryggju til áfyllingar.
Frágangurinn á leiðslunni til
verksmiðjunnar virðist óvand-
aður, þar sem hún liggur ofan-
jarðar og er á lofti á tveim stöð-
um. Það var einmitt i lækjarfar-
vegi að rafsuða bilaði á leiðslunni
með áðurgreindum afleiðingum
og virðist snjófargið sem þar var
hafa nægt til að búta leiðsluna.
Olíumengunin i snjónum i lækjargili þvi, sem olian rann eftir til sjávar.
Nú væri, í framhaldi af þessu,
fróðlcgt að fá upplýst, hverskonar
reglur gilda um mannvirki og
annan búnað oliufélaganna hér-
lendis? i öðru lagi: Hverskonar
eftirlit er með búnaði þeirra og
hver á að framfylgja þvi? 1 3ja
lagi: Hverjar eru skyldur oliu-
félaganna varðandi afgreiðslur til
viöskiptavina? 1 4. lagi: Hver er
málsmeðferð i sambandi við at-
burði sem þessa?t 5.ta lagi:
Hvaða rannsóknir fara fram á
afleiðingum slikrar mengunar? 1
6. iagi: Megum við eiga von á
öðrum skammti af þessu „súkku-
laði” i hafið von bráðar?
H.G.
Olían flýtur enn um
allan sjó á Norðfirði
Oliuflekkir i höfninni i Neskaup-
stað.
Æðarfugl hálf sokkinn i oliufiekk
og hans biður ekkert nema dauð-
inn, sem og hundruða annarra
fugla þar um slóðir.
við athugun i kvöld hefði hann
orðið var við oliubrák á fjörum
skammt norðan við tangann og
nokkra dauða æðarfugla. Lagði
brákina inn með iandinu inn á
Seyðisfjarðarflóann. Olian frá
Norðfirði dreifist þvi viðar en
áður var staðfest.
Yfirráð erlendra
manna yfir
veiðiréttindum:
Þjóðinni
ósam-
boðið
A aðalfundi Landssambands
stangarveiðifélaga sem hald-
inn var um helgina, var sam-
þykkt tillaga, þar sem bent er
á þá hættu, að erlendir aðilar
nái umráðum yfir veiði-
réttindum hér á landi um
lengri eða skemmri tima.
Fundurinn taldi , að yfirráð
erlendra manna yfir veiði-
réttindum samrýmdist ekki
hagsmunum islenzku þjóðar-
innar og væru henni ósam-
boðin. Þá beindi fundurinn
þe/irri áskorun til stjórnvalda,
að þau missi ekki sjónar á
þeim forgangsrétti, sem
þegnar landsins eiga til hlunn-
inda og náttúruauðæva þess.
Formaður landssambands-
ins var endurkjörinn Jón
Finnsson , hrl. Aðrir i stjórn
eru Bergur Arnbjörnsson,
forstj. Akranesi, Friðrik
Sigfússon, yfirtollvörður,
Keflavik, Gunnar Bjarnason
fv. skólastjóri, Reykjavik, og
Hákon Jóhannsson, stór-
kaupm., Reykjavik.