Þjóðviljinn - 07.04.1973, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINn' Laugardagur 7. apríl 1973.
DJOÐVIUINN
MALGAGN SÓSIALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson (áb.)
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson
Ritstjórn, afgreibsla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur).
Askriftarverö kr. 300.00 á mánuði.
Lausasöluverö kr. 18.00.
Prentun: Blaöaprent h.f.
ÆGILEG OFVEIÐI Á ÞORSKSTOFNINUM VIÐ ÍSLAND
Um það leyti sem íslendingar færðu
landhelgismörk sin út i 50 milur bar mjög
á góma skýrslu alþjóðlegra stofnana um
hafrannsóknir og fiskveiðimál þar sem
fjallað var um þorskstofnana i Norð-
ur-Atlanzhafi. í þessu plaggi — „vinnu-
nefndarskýrslu” — komust höfundar
hennar að þeirri niðurstöðu að þorskstofn-
arnir við Island væru aðeins fullnýttir, en
draga yrði úr sókn um 50%. Þetta tvennt
hefur jafnan staðið upp úr i umræðum
manna á meðal. Hins vegar hefur nú verið
á það bent i nýjasta hefti Ægis, i grein eftir
Jakob Jakobsson, fiskifræðing, að þorsk-
stofninn við Island er gjörsamlega ofnýtt-
ur. í grein sinni byggir Jakob á tölum úr
vinnunefndarskýrslunni sem einhverra
hluta vegna virðist vera horft algerlega
framhjá þegar niðurstaða skýrslunnar er
fengin. Þar kemur nefnilega fram að fisk-
veiðidánarhlutfallið i þorskstofninum við
ísland er mun hærra en annars staðar i
Norður-Atlanzhafinu. Og niðurstaða
vinnunefndarskýrslunnar er byggð á þvi
að þorskurinn við ísland sé að mestu leyti
friðaður til 9 ára aldurs! Nú vita allir vis-
indamenn og fiskimenn að hér er gengið út
frá forsendu sem er alger fjarstæða og þar
með fellur hún um sjálfa sig niðurstaðan
um að þorskstofnarnir við Island séu að-
eins fullnýttir. Jakob Jakobsson, fiski-
fræðingur, kemst þannig að orði um út-
reikninga vinnuskýrslunnar, að þeir fái
„þviaðeins staðizt að allur fiskur yngri en 9
ára væri nærri alfriðaður við ísland. Sé
þess hins vegar gætt að þorskurinn kemur
hér inn i veiðarnar 2—3 ára að aldri og
sterkir árgangar hafa verið svo til veiddir
upp áður en þeir náðu 9 ára aldri, sbr. 1964
árganginn, sést hve fráleitt þetta er”.
Með þvi að vitna til staðreynda er fram
koma i vinnuskýrslunni sjálfri og til gagna
sem öllum visindamönnum eru aðgengi-
leg um dánarhlutföll þorsksins kemst
Jakob Jakobsson að þessari niðurstöðu:
„Samkvæmt þessu fæ ég ekki betur séð
en stofninn hafi á undanförnum árum ver-
ið ofnýttur eða ofveiddur.”
Engin ástæða er til að vefengja það sem
fram kemur i grein Jakobs Jakobssonar.
Ingvar Hallgrimsson, fiskifræðingur, hef-
ur áður komizt að sömu niðurstöðu, m.a. i
greinum er hann hefur skrifað um þessi
mál hér i Þjóðviljann.
Hér er um ákaflega alvarlegar stað-
reyndir að ræða. Þær hljóta að hvetja til
þess að við stöndum enn vel á verði i land-
helgismálinu, og þessar staðreyndir sýna
að islenzkum stjórnvöldum er ákaflega
þröngur stakkur sniðinn i samningaum-
leitunum við Breta og Þjóðverja. Ljóst er
að af friðunarástæðum i fyrsta lagi og
okkar efnahagsástæðum þar af leiðandi er
ekki nokkur vegur að veita nema sáratak-
markaðar tilslakanir við útlendinga á
fiskimiðunum hér við land. Okkar
visindamenn hafa talað og þeirra niður-
stöðum verður að koma á framfæri við
þær alþjóðlegu hafrannsóknir og fisk-
veiðinefndir sem við erum aðilar að.
Lánsfé Fiskveiðasjóðs
hækki um þriðjung

MiSJ:::
þingsjá Þjóðviljans
Lúðvik mœlti
fyrir
frumvarpinu
Lúðvik Jósepsson,
sjávarútvegsráðherra
mælti í gær fyrir stjórn-
arfrumvarpi i efri deild
alþingis um eflingu
Fiskveiðasjóðs. Gerði
ráðherrann grein fyrir
efni frumvarpsins, sem
er það, að auka tekjur
sjóðsins með þvi að
leggja 1% gjald á and-
virði útfluttra sjávaraf-
urða framleiðslutima-
bilið frá 1. júli 1973 til
ársloka 1975, og á móti
leggi rikið til jafnháa
upphæð i Fiskveiðasjóð.
Gert er ráð fyrir að
þetta geti numið sam-
tals frá báðum aðilum
um 300 miljónum króna.
Lúðvik minnti á, að mikil
endurnýjun á sér nú stað I fiski-
skipaflotanum og fjárþörf Fisk-
veiðasjóðs þvi mikil, en hann
tekur m .a. að sér að lengja erlend
lán. Einnig hafa lánveitingar úr
sjóðnum út á innanlandssmiði
fiskiskipa farið ört vaxandi.
Geir Hallgrimsson taldi ótvi-
rætt, að fjárþörf sjóðsins . væri
mikil, en illt væri að leggjá nýjar
byrðar á atvinnuvegina og rikis-
sjóð. Hvatti hann til aö þingnefnd
hefði náið samráð við forvigis-
menn sjávarútvegsins um af-
greiðslu malsins og taldi að það
hefði þurft að koma fram fyrr á
þinginu.
Magnús Jónsson sagði, að með
þessu væri verið að auka kvaðir á
sjávarútveginum, og alþingi
þyrfti tima til að ihuga þetta mál.
Beindi Magnús tveim spurning-
um til ráðherra, hvort hann teldi,
að með frumvarpinu væri Fisk-
veiðasjóði tryggð viöhlitandi úr-
lausn miðað við skuldbindingar
sjóðsins, og hvort sérstakar ráð-
stafanir hafi verið gerðar til að
tryggja áfram 10% viðbótarlán til
innlendrar skipasmiði.
Lúðvik Jósepsson svaraði fyrst
spurningum Magnúsar og sagði,
að áætlun stjórnar Fiskveiðasjóðs
um útlánaþörf geröi ráð fyrir 1730
miljónum, en meö frumvarpinu
væri tryggt að á þessu ári næöi
heildarfé sjóösins til útlána 1600
miljónum króna.Með þessu sagö-
ist ráðherrann telja sómasam-
lega séð fyrir fjárþörf sjóösins,
þar sem mismunurinn væri að-
eins 130 miljónir. Aætlunartölur
sjóðsstjórnar gerðu ráð fyrir
mjög mikilli útlánaaukningu, t.d.
úr 300 I 500 miljónir til fisk-
vinnslustöðva á þessu ári, og úr
538 i 700 miljónir til innanlands-
smiði fiskiskipa. Vafasamt væri
að takast mætti að nýta allt það
fé, sem sjóðsstjórn gerði ráð fyrir
til útlána og sú hækkun frá 1972 til
1973 á fjármagni til heildarútlána
úr sjóðnum úr 1200 i 1600 miljónir
kr. sem frumvarpið miðaði við
mætti heita allgott.
Þá kom ráðherrann að spurn-
ingu Magnúsar um 10% viðbótar
lánin til innlendrar skipasmlði.
Sagði hann, að útgerðarmenn
fengju nú hjá Fiskveiðasjóði 75%
hámarkslán út á skip smiðuð
innaniands, en 67% væru skip
smiðuð erlendis. Lúðvik taldi, að
Fiskveiðasjóður ætti ekki að veita
meiri lánamismun en þennan.
10% viðaukalánin hafi verið á
vegum Byggðasjóðs og flokkist
undir iðnaðarmál til eflingar inn-
lendri skipasmiði. Formlega hafi
ekki verið gengiö frá, hvernig
þessum viðbótarlánum verði hag-
að i framtiöinni, en ætlunin væri
að halda þeim áfram I einhverju
formi.
Lúðvik minnti á að i tlð við-
reisnarstjórnarinnar hafi hlut-
fallslegt framlag rikissjóðs i
Fiskveiöasjóð verið lækkað. —
Það væri svo sem ósköp auövelt
fyrir Geir Hallgrimsson, að segja
að fé vanti til framkvæmda, en
bæta svo viö, aö ef hækka ætti
greiðslur I sjóöinn frá sjávarút-
veginum þá væri það óréttmætur
skattur á hann, og ef hækka ætti
greiðslurnar frá rikissjóöi, þá
væri þaö skattur á landsmenn.
Þaö væri eins og þessum þing-
manni hafi komið i hug einhver
leið til aö afla fjár án þess aö
neinn þurfi aö borga. En engar
tiliögur hafa nú samt séö dagsins
ljós frá þeim Sjálfstæðismönnum.
Ráðherrann gat þess að ákvæði
frumvarpsins um 1% gjald væri
við það miðað, að tekjur sjávar-
útvegsins af útflutningsfram-
ieiðslu fara nú vaxandi. Ég heföi
ekki lagt til um áramót, aö leggja
á 1% viöaukagjaid, sagði Lúövik,
en aöstaðan er breytt nú vegna
hækkaðs útflutningsverös og
sjávarútvegurinn á að geta borið
þetta, enda gjaidiö ætlaö honum
til eflingar. Lúðvik sagðist álita
eðlilegra, að þessi upphæð renni
nú I Fiskveiðasjóð heldur en
beina fé þessu i Verðjöfnunar-
sjóð, sem engu að siður er i örum
vexti. Hann minnti einnig á að
ýmsum gjöldum hefur að undan-
förnu verið létt af sjávarútvegin-
um, sem á hann voru lögð I tiö
viðreisnarstjórnarinnar, svo sem
söluskatti af oliu og launaskatti af
aflahlut sjómanna.
Ennfremur tóku til máls Þor-
valdur Garðar Kristjánsson, Jón
Armann Héðinsson og Jón Arna-
son.
Iðnlánasjóður efldur
Magnús Kjartansson leggur til 50 miljónir frá
ríkinu, en Jóhann Hafstein leggur til 25 milj.
MJ ÓLKÁRYIRK JUN
Siöastliðið sumar voru gefin út
bráðabirgðalög um að heimila
rikisstjórninni að fela Rafmagns-
veitum rikisins að virkja
Dynjandisá eöa Mjólká I Arnar-
firði, til raforkuvinnslu i orkuver-
um með allt að 10.000 kilówatta
framleiðslugetu.
Magnús Kjartansson, orku-
málaráöherra mælti I gær fyrir
frumvarpi i efri deild, til staðfest-
ingar á þessum bráðabirgðalög-
um. Magnús sagði að um hefði
verið að ræða stækkun úr 7000 kw
I 10.000 kw og bráðabirgðalögin
hafi verið gefin út vegna þess, að
mikil nauðsyn hafi verið talin á að
hefjast þegar handa um undir-
búningsvinnu á hálendinu vestra,
þar sem einungis væri hægt að
vinna á þeim slóðum mjög fáa
mánuði á ári. Fór þessi undir-
búningsvinna fram.
Málinu var vísað til 2. umr. og
tóku aðrir þingmenn ekki til
máls.
Magnús Kjartansson, iðnaðar-
ráðherra fylgdi i gær úr hlaði
frumvarpinu um stóreflingu iðn-
lánasjóðs. Eins og við skýrðum
frá i Þjóðviljanum í gær felur
frumvarpið i sér hækkun iðnlána-
sjóösgjalds um 25% eða úr 0,4 i
0,5% af sama gjaldstofni og að-
stööugjöld reiknast af. Ennfrem-
ur er með frumvarpinu iagt til aö
framlag rikisins meira en þre-
faldist og verði á árinu 1973 50
miljónir i staö 15 miljóna 1972.
Hækkun iðnlánasjóðsgjaldsins
á að færa sjóðnum um 14 miljónir
og rikissjóðsframlagið hækkar
um 35 miljónir — samtals um 50
miljónir.
Ráðherrann taidi að mikil þörf
væri á aö auka ráðstöfunarfé
sjóðsins, en án sérstakra ráðstaf-
ana stefnir I þá átt, að eigin ráð-
stöfunarfé veröi æ minni hluti af
þvi, sem sjóðurinn hefur til út-
lána, sá hluti sem sjóðurinn
sjálfur verði að taka að láni vaxi
að sama skapi. Það kom fram i
ræðu ráðherrans að iðnlánasjóðs-
gjaldið hefur frá upphafi 1963
numið samtals 253 miljónum kr.,
en rikisframlagið til þessa dags
92 miljónum. Höfuðstóll sjóðsins
er nú 459,4 miljónir kr. — Iðnlána-
sjóður lánar einkum til bygginga
iðnaöarhúsnæðis, vélvæðingar i
iðnaði og litils háttar til hagræö-
ingar.
Magnús Kjartansson minnti á,
að hann hefur einnig nýlega lagt
fram frumvarp um að framlag úr
rikissjóöi til iðnrekstrarsjóðs,
sem er annar sjóður til styrktar
iðnaðinum og er þar gert ráö fyrir
öörum 50 miljónum. Þetta er þvi
samtals hækkun á rikisframlagi
til sjóða iönaöarins 85 miljónir kr.
Sagði Magnús að aðildin að EFTA
og samningurinn við Efnahags-
bandalagið hefðu i för með sér
aukna þörf iðnaðarins fyrir
stuðning rikisvaldsins, svo að
innlendur iðnaður yrði ekki undir
Framhald á bls. 15.