Þjóðviljinn - 15.07.1973, Page 6

6 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 15. júlf 1973.
Áður fyrr var algengt, að farið væri
í kaupstaðarferð til Hafnarfjarðar úr Selvogi.
Gísli Sigurðsson, umsjónarmaður
Minjasafns Hafnarfjarðar, fylgir okkur
suður í Selvog eftir
velheppnaða verzlunarferð í Firðinum
I»»‘ssi mynd sýnir glögglega hvcrnig lestarferðir Selvogsinga hafa mótað troðning
Ihraunklöppina. Gísli Sigurðsson til vinstri, Björn Þorsteinsson, sagnl'ræðingur til
hægri.

Alf Uini»w 1
mt/itrf.
tWu-í'hrl

HAFNARFJORDJJR
_ hh\*i'ú
■ "*'■' _ - * , ■ * *
Sn:>4W!
f \
»< r'okw/ . j

StöHtófiH.

' " yS<U!x*ai>rt 3dfíU*^ f
DvÁiénahÆJjnj ,
*-*\" ~ / fyiiUí1
ÍAá-'-uhnAo
£*, ■■■
gfcíVkr
, * ;* AÖÍ>*'
W'vUiffU ,
há;
f 30« _
W(_
/»««”!. fcS
F töíysrtk
. &n.$ p:Ávrr t
Sfudw

ffcr«Ha arvt kur) > t«t í
Ksf.it uvikurhraúo

Sirandn rkí rkiítAVv/
Tr,:~nhr^t
Gamla Selvogsleiðin
Gisli Sigurðsson, fyrr-
verandi lögregluþjónn, er
margfróður um sögu Hafnar-
fjarðar og Reykjaness. Hann
þekkir gamlar slóðir um
Reykjanes eins vei og lófann á
sér, og hefur gengið þær
flestar margoft. Það er þess
vegna ærin upplyfting að fara
með honum i gönguför suður I
Selvog. Seinna geta svo
lesendur farið sjálfir af stað
og iátið þessa ieiðarlýsingu
Gisla visa sér veginn.
Lagt af stað úr Firðinum
Ein er sú gönguleið, sem ég tef
með þeim skemmtilegri hér I
nágrenni við höfuðborgina, það er
Selvogsgatan eða Selvogsleiðin,
sem ég ætla að fara með ykkur
um, og við skulum fylgja lestum
þeirra Selvogsinga.
Þeir hafa verið í kaupstaðar-
ferð. Hafa búið vel upp á hesta
sina. Þeir leggja upp frá plássinu,
Akurgerði, og leiðin liggur suður
yfir Hamarskotslæk suður á
Mölina upp I Illubrekku, og
sveigir til austurs neðan undir
Austurhamri. Og þvl er nú til Sel-
vogsgata I Hafnarfirði, að Sel-
vogsingar fóru þessa leið. Við för-
um með lækjarsytru sem rennur
með Hamarskotstúngarði upp á
Öldurnar þar ofan. A leiðinni
verða fyrir okkur nokkur móa-
börð og austasta barðið heitir
Hvfldarbarð og er þar nú kirkju-
garðurinn.
Mosahlíðin blasir nú við okkur,
og við förum upp á Hrygginn,
þaðan liggur leiðin niður undir
Hraunið og yfir hraunrimann, og
höfum við þá Lækjarbotnana á
hvora hönd. A vinstri hönd eru
Neðri-Lækjarbotnar þar sem
tekið var vatnið i fyrstu vatns-
leiðsluna til Hafnarfjarðar. En á
hægri hönd eru Efri-Lækjar-
botnar, nokkrar lautir í hrauninu
með tæru vatni og fersku. Þegar
yfir Hraunrimann er komið, er
þar lækjarfarvegur, venjulega
þurr nema á vetrum, og er þá
Svlnholt á vinstri hönd, en Grá-
helluhraunið á hægri. Nokkru
sunnar eru Moldir og er þá Set-
bergshlið á vinstri hönd, allhá
hlið vaxin birkikjarri. Irinar
gengur fram svo kallað Háanef,
en fyrir innan það hallar landinu
móti okkur og er þar upp hraun-
brekku að fara.
Þar komum við að helli, sem
heitir Kethellir. Suður af honum
er hellir, sem mun hafa verið
bæði i landi Setbergs og
Hamarskots. Þarna var i eina tið
sel, að llkindum frá báðum þess-
um bæjum. Á timum hraun-
gosanna miklu úr Búrfelli hefur
um þessa brekku runnið mikill
hraunfoss. Við færumst fet fyrir
fet upp brekkuna, en á brúninni
komum við á grágrýtisklappir.
Sléttuhliðarhorn, og niður af þeim
er þá Sléttahliðin á hægri hönd en
Smyrilbúðarhraun á vinstri.
Við Stjánagjá
Svæðið, sem leiðin liggur um,
kalla Selvogsingar Torfur og ná
þær allt að gjá þeirri, sem er
framhald af Hjöllunum. Gjáin er
mjó en á þó sina sögu. Maður
nokkur Kristján aö nafni var
þarna á ferð með folaldsmeri.
Hann missti folaldið I gjána. Varð
hann að fara til Hafnarfjarðar
eftir mannhjálp til að ná folaldinu
upp úr gjánni. Þvi kölluðu Hafn-
firðingar gjána Folaldagjá, en
Selvogsingar Stjánagjá. Frá
Gjánni liggur leiðin suður eftir
sléttu hrauni, sem heitir Hellu-
hraun allt að okkar fagra Helga-
dal. Þar er gjá yfir að fara niður I
dalinn. Leiðin upp úr dalnum
liggur I troðningum tveim megin
við rúst, sem ég hygg að sé fjár-
húsarúst. Hún stendur nú undir
vernd fornminjavarðar, allt frá
því að Brynjólfur fræðimaður
Jónsson frá Minna-Núpi var hér á
ferð 1897.
Á slóðum útilegumanna.
En hraunriminn austur frá
Helgadal geymir sina sögu.
I Setbergsannál segir svo frá
við árið 1427:
„Þjófnaðaröld mikil um Suður-
land. Voru 12 þjófar i einu teknir
syðra I helli einum I f jalli einu eða
felli, þar sem nefnt er Húsfell.
Voru allir hengdir um sumarið”.
1 hraunrima þessum er hellir,
og hygg ég, að þar sé hellir sá,
sem um getur I annálum.
Kannske getum við giskaðá, hvar