Þjóðviljinn - 12.08.1973, Blaðsíða 19

Sunnudagur 12. ágúst 1973. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
Alphonse Daudet
„Ákærða, standið upp!” sagði
dómsforsetinn. Það fór að iða og
kvika á bekk ikveikjukvennanna,
og eitthvert ólögulegt, notrandi
hrúgald reis með erfiðismunum
úr sæti og studdist við
grindurnar, hrúgald úr tötrum,
götugum, karbættum, haldið
saman með seglgarnsspottum,
stráð visnum blómum og fjaðra-
skrauti hér og þar, en innan i
þessu grindhoruð skrælnuð og
skorpin mannvera, sólbrennd,
hrukkótt, lotin og öll af sér
gengin, í þessu afgamla andliti
sáust kvika kolsvört, illileg augu,
eins og sjái i augu á eðlu i rifu á
gömlum múr.
„Hvað heitið þér?” spurði hann
hana.
„Mélusine.”
„Þér heitið?”
Hún svaraði mjög stillilega:
„Mélusine.”
Það brá fyrir brosi undir þykka
yfirskegginu á þessum ofursta, en
svo lét hann sem ekkert væri:
„Hvenær fædd?”
„Ég man það ekki.”
„Staða yðar?”
„Ég er huldukona.”
Þá gall við hlátur um allan
salinn, meðal áheyrenda, með-
dómenda,jafnvel umboðsmanns
stjórnarinnar, en ekki raskaði
þetta rósemi konunnar hið
minnsta, og hún tók svo til orða
með rödd sinni skýrri en þó
veikri, sem barst um loftið með
einhverskonar draumkenndum
hljómi:
„Æ, huldukonur Frakklands,
hvar eru þær núna? Dauðar, allar
dauðar, herrar minir. Ég er hin
siðasta, engin ein er á lifi nema
ég... Og satt að segja er þetta
landinu ekki litið ólán, það var
miklu skemmtilegra i þessu landi
meðan huldukonur þess voru á
lifi. Það vorum við sem gæddum
landið yndi skáldskapar, trúar,
sakleysis, æsku. Hvar sem við
vöndum komur okkar, hvort
heldur um kjarrskógana, að lind-
unum, turnspirum gömlu kast-
alanna, þokusælum tjörnum, eða
þessum viðlendu mýraflákum og
fenjalendum, þá hófust allir
þessir staðirtil einhverrar undur-
samlegrar tignar. í dularbirtu
ævintýranna mátti grilla i það
hvar við drógum slóðann um
geislastafi tunglsljóssins, eða
Hvergetur
státaö af
öðru eins?
Samhugur og félagsþroski
Siglfirðinga kemur viða fram,
meira að segja i afnotum af
veiðiám. Stangaveiðifclagið
tók fyrir nokkru Ilólsá og
Skútuá (sem renna i botn
Siglufjarðar) á leigu og hefur
sett silungsseiði i árnar til að
gera þær gjöfulli. En félagið
ákvað að i ánnum skyldu að-
eins vciða unglingar yngri en
16 ára og fólk eldra en sjötugt.
Hverjir geta státað af öðru
eins?
af tœkninýjungum

u eru
gœðavara og ekki spilljrað verðið er ótrúlega
M kr. 29.000.- * ^
%
„Þetta segir ekkert um það
hvað þið ætluðuð að gera við
steinoliuna sem fannst á ykkur
þegar hermennirnir tóku ykkur
fastar”. „Ég kveikti i Paris,
herra minn, svaraði gamla konan
með mikilli rósemi „Ég kveikti i
Paris vegna þess að ég hata hana,
vegna þess að hún gerir sér allt
að fiflskaparmálum, vegna þess
að það er henni að kenna að við
erum dauðar. Það var Paris sem
sendi visindamenn til að efna-
greina vatnið i lindunum okkar
dásamlegu, og þeir fundu þar
járn og brennistein. Paris heíur
látið hæða okkur i leikhúsunum.
Töfra okkar hefur hún sagt vera
loddarabrögð, kraftaverk okkar
klúrt spaug, og ósvifnir kauðar
hafa látið sér sæma að klæðast
bjarta skrúðanum okkar, ekið i
vængjuðum vögnum svo sem við,
við birtu af tungli og austurlenzk-
um ljóskerum, svo þar kom að við
urðum einungis til athlægis . . .
Samt voru enn til litil börn sem
kunnu að nefna okkur, þótti vænt
um okkur, óttuðust okkur svolitið.
Það var meðan þau voru litil en
þegar þau stækkuðu voru þeim i
stað fallegu barnabókanna
skreyttu gylltu letri og * fallegum
myndum spjalda á milli, þar sem
þau fengu sannar bækur um sögu
Frakklands, og þetta vildu þau
læra — i stað þess voru þeim
fengnar fræðibækur, feiknarlegir
doðrantar i arkarbroti, þar sem
óskemmtilegheitin ruku eins og
ryk upp af blöðunum i litlu augun
þeirra, og blinduðu þau svo þau
sáu aldrei neitt í'ramar af bústöð-
um okkar svona undursamleg-
um, né heldur i töfraspeglana
okkar . . . Já, það var ég sjálf sem
lét oliuna á flöskur ikveikju-
kvennanna, og fylgdi þeim þang-
að sem tiltækilegast var að
kveikja i. Já, já, mér var það
mikil fróun að sjá hana loga,
þessa borg ykkar:
Komum, dætur minar, brenn-
um, brennum! ...”
„Það er ég handviss um að
þessi kerling er alveg bandvit-
laus”, sagði forsetinn. „Takið
hana og farið burt með hana.”
ít»«aalí»9it*w»
cvawDi
OMHDl
£>'
tymxyi
D
ty
RSBTS3
HULDUKONUR
FRAKKLANDS
hlupun um engið án þess að bæla
nokkurt strá. Fólkið i sveitunum
elskaði okkur, og dýrkaði okkur.
Ekki spillti það til hve undursam-
legur var allur búnaður okkar;
kórónurnar sem við bárum á
höfðinu, töfrastafirnir sem við
höfðum i hendi, og snældurnar
okkar með sinum mætti, þetta jók
ekki litið á þá aðdáun sem við
nutum. Lindir okkar voru alltaf
jafntærar. Plógarnir stöðvuðust á
vegunum sem við gættum, og við,
hinar elztu af öllu þvi sem gamalt
er, vöndum fólkið á a'ð virða
gamla hluti, svo að tré fengu að
vaxa i næði hve gömul sem voru,
múrveggir að hrynja af sjálfu
sér.
En nú er öldin önnur. Það eru
komnar járnbrautir. Það hafa
verið grafin jarðgöng, tjarnir
fylltar upp, skógar höggnir i
ógengd, svo við urðum að hrejk-
ast stað úr stað. Og sveitafólkið
fór versnandi i viðmóti við okkur.
A kvöldin, þegar við börðum á
glugga hjá Nonna til þess að
bjóða honum góða nótt, þá gerði
hann ekki annað en snúa sér við i
rúminu og segja: „Þetta er ekki
annað en vindurinn”. Svo sofnaði
hann. Konurnar komu með þvott-
inn sinn út að tjörnunum okkar til
þess að þvo hann þar. Eftir þetta
fór að halla undan fæti fyrir okk-
ur. Þviþaðvartrú og traust fólks-
ins sem við lifðum á, að þessu
horfnu hurfum við sjálfar. Töfra-
stafir okkar misstu vald sitt, og
við, sem vorum drottningar i riki
okkar duldu, urðum svo ekki ann-
að en gamlar kerlingar, skorpnar
og skrældar, illgjarnar eins og
allir verða sem settir eru hjá, og
við sem aldrei höfðum dýft hendi i
kalt vatn, urðum nú að fara að
vinna fyrir daglegu brauði með
höndum sem ekkert verk kunnu
að vinna. Upp frá þessu fóru
menn að sjá til okkar i skógunum
hvar við vorum að tina kalkvisti i
eldinn, eða kornöx við veginn,
sem dottið höfðu, þau tindum við
lika. En skógarverðirnar létu
okkurekki i friði, strákar köstuðu
i okkur steini. Seinast varð okkur
ekki vært i sveitinni, enginn þótt-
ist hafa neitt gagn af okkur, og
svo sem aðrir sem ekki teljast
geta unnið fyrir sér i sveit,
hrökkluðumst við til stórborg-
anna i atvinnuleit.
Sumar reyndu að vinna fyrir
sér með þvi að spinna i spuna-
verksmiðjum. Aðrir reyndu að
selja vetrarepli viö brúarsporð-
ana eða talnabönd við kirkjudyr.
Við ýttum á undan okkur hand-
vagni með appelsinum, við rétt-
um að vegfarendum blómvendi
sem kostuðu fáeina aura, og
keypti þetta enginn, og krakkarn-
ir hentu gaman að þessum tann-
lausu japlandi skoltum þegar við
fórum að tala. Við urðum að forða
okkur undan lögregluþjónunum,
strætisvagnarnir felldu okkur um
koll. Svo urðum við veikar, alls-
lausar, á þurfamannahælinu var
það, sem að siðustu lagður sveita-
dúkur yfir andlit okkar. Svona
fórst Frakklandi við okkur. Það
kom þvi i koll!
Já, já, hlæið þið, hlæið þið,
vesalingar. Takið nú eftir hvað
orðið er um land sem engar
huldukonur á sér framan. Við
höfum orðið vitni að þvi að bænd-
urnir, feitir og glottaraiegir, hafa
þessi með litlu kattaraugun, hefði
orðið að hlita þvi sama. Með okk-
ar tilstyrk hefði her landsins sótt,
en ekki varizt. Or stóru blómun-
um sem spretta á tjörnunum okk-
ar hefðum við gert særðum her-
mönnum læknisdóma úr Spuna
Mariu meyjar sárabindi, og hel-
særður hermaður i val hefði séð
með brestandi augum hálfluktum
hvar huldukona heimbyggðar
hans laut niður að honum til þess
að banda honum á eitthvað sem
minnti á sveitina hans>: skógar-
jaðar, bugðu á veginum. Svona, á
þennan hátt á að heya strið fyrir
föðurlandið, heilagt strið. En þvi
miður i landi sem misst hefur
þjóðtrú sina, i landi sem engar á
sér huldukonur framar, er ekki
hægt að heya þvilikt strið”.
. Nú þagði þessi spraka rödd
andartak, en forsetinn tók þá
undir eins til orða:
Klapparstig simi 19800
Akureyri simi 21630
opnað brauðkistur sinar fyrir
Prússunum og sagt beim til veg-
ar. Sko! Nonni trúir ekki á undur
og furður, það er búið að uppræta
hjá honum allar bábiljurnar, en
hann trúir ekki heldur á málstað
föðurlands sins . . . Drottinn
minn, ef við hefðum verið ein-
hvers megnugar, þegar þeir óðu
inn i landið, hefði enginn Þjóð-
verji komizt lifs af. Þeim hefði
verið visað út i ógöngur, og það
hefðum við sjálfar gert. 1 allar
þessar lindir sem heita eftir okk-
ur, hefðum við blandað eitri sem
hefði gert þá vitlausa, og þegar
við komum saman á stefnumót
okkar i tunglsljósi, hefði ekki
þurft nema eitt töfraorð til þess
að villa svo um fyrir þeim um
leiðir og áttir um þessi þéttu
kjörr, þar sem þeir sátu á laun-
stigum i hnipri, að þeir hefðu
aldrei komizt út, og herra Moltké,
Horni Skipholts
og Nóatúns
Simi 23800
G55 iöS,