Þjóðviljinn - 27.10.1973, Blaðsíða 5

Laugardagur 27, október 1973 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Fundur rauðsokka
í Norræna húsinu í dag kl. 2
Hvað er
fyrirvinna?
Svava Jakobsdóttir og Auður
Þorbergsdóttir reifa málin
FYRIRVINNUHUGTAKIÐ
Hver er fyrirvinna? Þú?
Ég? Hann? Hún?
Fyrir hverjum er unnið? Þér?
Mér? Honum? Henni? Vinnur þú?
Ég? Hann? Hún?
Hver vinnur fyrir hverjum?
Hver vinnur fyrir sjálfum sér?
Hver fyrir öðrum?
Fyrir hverjum þarf að vinna?
Reynt verður að gefa svör við
spurningum á borð við þessar og
fjaila um máiin i Ijósi þeirra á
fundinum sem rauðsokkar efna til
i Norræna húsinu I dag. Fundur-
inn er jafnframt kynningarfundur
um máiefni rauðsokkahreyfing-
arinnar aimennt. Er vonast eftir
almennum umræðum um málin
eins og jafnan hefur verið á þeim
fundum sem rauðsokkar standa
að.
Svava Jakobsdóttir alþingis-
maður og Auður Þorbergsdóttir
borgardómari opna umræðurnar,
en Vilborg Sigurðardóttir kenn-
ari stýrir þeim. Skreytingar á
fundarstað eru unnar af Eddu
Öskarsdóttur og Hildi Hákonar-
dóttur.
Hver hefur framfærslu-
skyldu?
t fréttatilkynningu rauðsokka
er efni fundarins skýrt á eftirfar-
andi hátt:
Nú hefur i fjórða skipti verið skipað i miðstöð rauðsokkahreyfingarinnar. Miðstöðin fyrir næsta vetur
sést hér á myndinni, taiið frá vinstri: Erna skrifstofumaður, Vilborg kennari, Hjördis tækniteiknari og
Eirikur nemi.
„Kannski er fyrirvinnuhugtak-
ið það sem einna mest stendur i
vegi fyrir jafnrétti kynjanna á
ýmsum sviðum. Vegna þess, hve
rik hefð það er að telja karl fyrir-
vinnu heimilis, er kona talin
þurfa minna kaup, minni mennt-
un, minni framamöguleika i
starfi. Eiginlega er hún ekki talin
þurfa að vinna — þótt hún geri
það.
Þetta er ekki aðeins óréttlæti
gagnvart konunni.
bað er ekki siður óréttlátt að
ætlast til þess að karlinum, að
hann einn vinni fyrir börnunum
og vinni fyrir móður þeirra, þótt
heilbrigð sé. Enda gera fáir þetta
i raun. Er ekki eðlilegast að hver
fulltiða fullfriskur maður, karl
eða kona vinni fyrir sjálfum sér
og foreldrar fyrir börnum sinum?
Félagsmálanefnd Norður-
landaráðs hefur á undanförnum
árum fjallað um fyrirvinnuhug-
takið og leiddi það til þess, að á
siðasta þingi Norðurlandaráðs, i
febrúar s.l. var samþykkt tillaga
um það. t tillögunni mælir
Norðurlandaráð með þvi að rikis-
stjórnir Norðurlandanna láti fara
fram athugun á réttarreglum
sinum með það i huga að afnema
öll ákvæði, sem hafa i för með sér
mismunum á konum og körlum
sem fyrirvinnum. Tillagan fól
ginnig i sér, að framfærsluskyld-
an skyldi bundin við börnin og
einnig var ákvæði varðandi
tryggingarnar. Nefndin komst að
þeirri niðurstöðu, að ekki væri
lengur raunhæft að leggja þann
skilning i fyrirvinnuhugtakið, að
það næði einungis til karlmanns-
ins og konan væri á framfæri
hans. Löggjafinn ætti fyrst og
fremst að tryggja rétt barnanna á
framfærslu og tryggja, að báðir
foreldrar bæru þar sömu ábyrgð.
Lögin eiga ekki lengur að inni-
halda ákvæði, sem gera upp á
milli karla og kvenna um fyrir-
vinnuhugtakið.
Að þessum málum hefur nefnd-
in verið að vinna, og hélt m.a.
ráðstefnu um málið á s.l. ári.
Svava Jakobsdóttir sat þá ráð-
stefnu og á fundinum á laugar-
daginn mun hún segja frá umræð-
um þar og hvað er á döfinni i
þessum efnum á hinum Norður-
löndunum”.
Hins vegar hefur Auður Þor-
bergsdóttir kynnt sér islenska
löggjöf um fyrirvinnuhugtakið,
svo og hvernig þeim málum er
hér háttað i reynd.
Ný miðstöð hjá rauðsokk-
um
Rauðsokkahreyfingin hefur nú
starfað allt frá vorinu 1970, og
kom fram á blaðamannafundi
með þeim á fimmtudaginn að
vonast er til að fundurinn i dag
verði upphafið að öflugu vetrar-
starfi.
Rauðsokkar starfa i hópum og
tengiliður hópanna er miðstöð.
Miðstöð er einnig tengiliður
hreyfingarinnar út á við og til
hennar geta þeir snúið sér, sem
vilja starfa með Rauðsokkum eða
eiga við þá einhver erindi. Skipt
er um miðstöð árlega og nú eru i
henni:
Vilborg Sigurðardóttir, liáalcitis-
braut 17, simi 8:iSS7.
Eirikur Ouðjónsson, Klönduhlið
24, simi 22719.
Hjördis Bergsdóttir, Hjarðar-
liaga :iS, simi 111972.
Erna Egilsdóttir, (irettisgötu 92,
simi lSI2:t.
LEIKFÉLAG REYKJAVtKUR:
Svört komedía
Eftir PETER SHAFFER
Guðrún Stephensen og Valgerður Dan.
Leikstjóri:
Pétur Einarsson
Leikmynd:
Sigurjón Jóhannsson
Hugmynd þessa leikrits er ansi
sniðug - að sýna athafnir fólks i
niðamyrkri á björtu sviði. Þetta
er leikbragð sem kunnugt er úr
klassiskri kinverskri leiklist. Mér
er i barnsminni er ég sá leikara
úr Pekingóperunni berjast i
myrkri á sviði Þjóðleikhússins og
þótti mikið undur. t höndum Kin-
verjanna varð þessi leikmáti að
stilfærðum ballett, en breski
höfundurinn Peter Shaffer notar
hana til þess að útfæra á nýstár-
legan hátt gamalkunnar farsa-
flækjur, gefa flækjunni nýja vidd.
Höfundi tekst mestanpart vel að
láta ringulreiðina aukast stig af
stigi, þótt mér fyndust nokkur
atriði i seinni hlutanum dregin á
langinn um of, og hefði leikritið
sjálfsagt gott af nokkurri
styttingu.
Sviðsetning þessa verks er
flókið og vandasamt verk og gerir
miklar kröfur til nákvæmrar
timasetningar og samstillingar.
Viða tekst Pétri Einarssyni að ná
leikhópnum saman svo af verður
hin ágætasta skemmtun. Hins
vegar verða margir dauðir
punktar, einkum þegar á liður, og
stundum er eins og leikendur
tvistrist algerlega og leiki hver i
sinu horni. Sýningunni er ábóta-
vant i heildarbyggingu, hana
skortir nauðsynlega stigmögnun
ringulreiðarinnar, meðal annars
fyrir þær sakir að hún fer of geyst
af stað.
Tvö meginhlutverk eru i
höndum nýliða, Hjalta Rögn-
valdssonar og Höllu Guð-
mundsdóttir.Þau eru bæði efni-
legir leikarar og gera margt vel,
en skortir aga og þjáifun til að ná
föstum tökum á hlutverkum
sinum, hreyfingar þeirra oft
fálmkenndar og óhóflegar. Hins
vegar er það mikil hressing að sjá
framan i nýtt fólk á þessu sviði,
þar sem gamlir kunningjar hafa
gerst ærið þaulsætnir undanfariö.
Það sem gefur þessari sýningu
einna mest gildi, lyftir henni þrátt
fyrir allt yfir allan doða, er leikur
Þorsteins Gunnarssonar i hlut-
verki kynvillingsins Harolds.
Þorsteinn teflir að visu á tæpasta
vaðið i ýktri skopstælingu sinni,
en persónumótun hans er svo
heilsteypt og nákvæmt útfærð að
hreinasta unun er að. Þorsteinn
ræður orðið yfir ótrúlegri tækni
og sviðsaga sem gerir honum
kleift að ramba á barmi ofleiks án
þess að fara nokkurn timann út
fyrir mörkin.
Aðrir leikarar sýna flestir góð
tilþrif. Helgi Skúlason er hóf-
stilltur og hnitmiðaður i hlutverki
Melketts herforingja, sýnir
næmari tilfinningu fyrir gaman-
leik en ég minnist að hafa séð tii
hans áður. Valgerður Dan á góða
spretti en hefði mátt dempa sig
dálitið niður á köflum. Guðrún
Stephensen er hér i gamal-
kunnum ham - hún leikur orðið
kellingar af þessu tagi með fyrir-
hafnarlausum yfirburðum. Karl
Guðmundsson bregður upp einni
af sinum óborganlegu smá-
myndum af einkennilegum
mönnum.
Leikmynd Sigurjóns Jóhannes-
sonar er einkar stilhreint og
sannfærandi verk.
Þó að sýning þessi sé nokkuð
mistæk tekst henni oftastnær að
ná tilgangi sinum, að kitla hlátur-
taugar áhorfenda. Hitt getur svo
hvarflað að mönnum hvort það sé
rétt og skynsamleg ráðstöfun að
setja þennan leik á svið meðan
Flóin gengur fyrir fullum dampi
og ekkert sýnilegt lát á aðsókn.
Er ekki að verða einum of feitt á
slappstykkinu?
Sverrir Ilólmarsson
Ályktun um landhelgina
Á stjórnarfundi i Sjómanna-
sambandi íslands, sem
haldinn var i gær 24. október,
var eftirfarandi samþykkt
samhljóða varðandi land-
helgismálið:
Stjórn Sjómannasambands
tslands telur rétt, að haldið
verði áfram að reyna að ná
samkomulagi við Breta og
Vestur-Þjóðverja um veiðar á
svæðinu milli 12 og 50 miln-
anna til þess að tryggja að
minnisókn verði á okkar fiski-
mið en verið hefir og nú er, og
þá sérstaklega til þess, að geta
friðað með öllu helstu
hrygningarsvæði og uppeldis-
stöðvar fisks i kringum landið,
svo og bátasvæði og fleiri
svæði ef þörf krefur, að áliti
fiskifræðinga okkar enda
verði öll verksmiðjuskip,
frystitogarar og stærstu
togarar þessara þjóða úti-
lokaðir með öllu varðandi
veiðar innan 50 milnanna.
Þá telur stjórnin sjálfsagt,
að sliku samkomulagi yrði
óvéfengjanlega viðurkennt af
hálfu viðkomandi þjóða, að
lögsaga innan 50 milnanna
verði i höndum tslendinga
einna.