Þjóðviljinn - 01.11.1973, Blaðsíða 15

Fimmtudagur t. nóvember 1973. ÞJÓÐVILJINN' — SÍÐA 15
MYNDA-
SAGA
Þetta er sagan af
manninum sem
fór upp á þak til
aö gera viö
sjónvarpsloftnetið
sitt. Ijósm. SJ.
ifpií íí;: p

|;f.;

fransk-enskir herir flotastöör
ina. t friðarsamningum tveimur
árum sfðar gerðu Svíar tilkall til
Alands, en þeir sögðust verða að
hafa þar ítök til að verja Stokk-
hólm fyrir árásum. Hússar gátu
ekki fallist á þetta sjónarmið, og
varð að samkomulagi að eyj-
arnar fengju sérstaka alþjóð-
lega stöðu. Var kveðið sérstak-
lega á um það, að Rússar mættu
aldrei setja þar upp hervirki.
Finnar i stað Svia
1 fyrri heimstyrjöldinni reis
upp hreyfing á Álandi sem vildi
sameinast Sviþjóð. Hersveilir
Svia, og sfðar hersveitir Þjóð-
verja, hernámu eyjarnar og
stóðhernámið fram i nóvember
1918. Árið 1921 var ákveðið i
samningi 10 rfkja að Aland
skyldi teljast til Finnlands, en
Alendingum skyidi veitt sjálf-
stjórn og allt herlið vikja þaðan.
Núna er sambandið við Finna
talið með ágætum, og eiga
Alendingar sérstakan fulltrúa á
Norðurlandaráði.
Fáni Álendinga er blár, gulur
og rauöur, alveg eins og islenski
fáninn, nem hvað gult kemur i
stað hvita litarins.
Áland
Áland hefur verið allmikið i
sviðsljósinu að undanförnu og
nú hefur fyrirtækið Anders Ny-
borg gert myndarlegt hefti um
cyjaklasann I flokknum Vel-
komin til.... og er þetta 1. ár-
gangur.
1. janúar kemur út ritið um Is-
land i 13. skipti, og skrifar
Indriði G. Þorsteinsson þar um
1100 ára afmælið, Þorbjörn
Sigurgeirsson skrifar um gosið i
Vestmannaeyjum og birt er við-
tal við Ashkenasy.
Svo við snúum okkur aftur að
Álandi, þá er þetta eyjaklasi
miðja vegu milli Sviþjóðar og
Finnlands norðarlega i Eystra-
salti. fbúafjöldi var 1960 21.690,
en reyndar er ekki orð um slikt
að finna i riti Anders Nyborg, og
er 97% þjóðarinnar sænskumæl-
andi. Fyrir 5000 árum, á stein-
öld, var sjórinn 54 metrum
hærri á þessum slóðum. Núna
eru eyjarnar og skerin nærri 6,-
500 talsins og heitir aðalþorpið,
eða borgin, Mariehamn.
Taliðerað Aland hafi á 11. öld
verið eitt þéttbýlasta svæðið á
Norðurlöndum, enda kjörinn
staður fyrir veiðimenn, en
þarna var mikið um sel áður
fyrr og fengsæl mið.
Svo komu Rússarnir
Allt frá miðöldum voru Álend-
ingar i sænska sjóhernum, en
árið 1714 var Áland hertekið af
Rússum og þaðan gerðu þeir
harðar árásir á austurströnd
Sviþjóðar.
Aland féll aftur f hendur
Rússa árið 1809 og þeir endur-
reistu mikla flotastöð i Bomar-
sund, en árið 1854 eyðilögðu
SLEGIÐ A ÞRAÐINN
Myndlist á Akureyri
—. Ilvað kallarðu góða að-
sókn?
— Ef einhver slær þig á
hægri vanga, þá er sá hinn
sami sennilega örvhentur.
í fyrrasumar komu saman
nokkrir áhugamenn um mynd-
list á Akureyri og stofnuðu
Myndlistarfélag Akureyrar. Við
höfðum samband við einn stofn-
andann, Gisla Guðmann, og
báðum hann að segja okkur frá
slarfsemi félagsins.
— Já, við stofnuðum félagið
15. júni, og það voru um 30
manns sem skráðu sig sem
stofnendur, allt áhugafólk um
myndlist. Við hófumst strax
handa um að koma á fót sýning-
um, og hingað komu með sýn-
ingar Hjálmar Þorsteinsson frá
Akranesi, Jóhannes Geir og sið-
an Þorvaldur Skúlason. Þá
sýndu tveir ungir Akureyringar,
þeir Óli G. Jóhanns og örn Ingi
Gislason, og fengu þeir báðir á-
gæta aðsókn og vöktu athygli.
— Við köllum það ágæta aö-
sókn ef um þúsund manns
koma. Þvi miður var aðsókn
langt undir þvi þegar við sýnd-
um myndir Þorvalds Skúlason-
ar, en sú sýning var aö vetri til
og við urðum að sýna myndirn-
ar i Menntaskólanum. Annars
höfum við yfirleitt landsbanka-
salinn, og honum hefur verið
breytt i frábæran sýningarstað,
en við megum ekki sýna
þar nema fjórum sinnum
á ári og það naegir okk-
ur engan veginn. Það eru
margir sern hafa áhuga á að
sýna hér, bæði Akureyringar og
aðrir, en við höfum enn ekki i
annað húsnæði að venda. Við
erum búnir að taka á leigu
Verslunarmannahúsið svo-
nefnda og erum að innrétta þar
fyrir skólann okkar. Möguleiki
er á að gera sýningarsal á efri
hæð, sem yrði notaður sem
kennslustaður. Þar væri hægt
að halda stærri sýningar á
hátiðum, þegar fri er i skólan-
um, og að sumri til. En okkur
vantar fjármagn til að koma
þessu i kring.
Við stöndum að skólanum,
sem við köllum Myndsmiðjuna,
og er Guömundur Ármann
Sigurjónsson skólastjóri og
aðalkennari. Við fengum strax
70 nemendur og þetta er þvi orð-
ið miklu meira fyrirtæki en við
bjuggumst við i upphafi. Við
höfum fjóra aðra kennara, sem
eru Guðmundi til aðstoðar, og
þar á meðal er Hallsteinn
Sigurösson sem mun segja
mönnum til á sviði höggmynda-
gerðar.
— Nú standið þið fyrir sýn-
ingu á verkum Ásgrims?
Já. og það borgum við
hreinlega úr eigin vasa, en við
höfum beöið um 180 þúsund
króna styrk frá menntamálráði
og vonumst til að verða bæn-
heyrðir. Bærinn styrkir okkur
þannig að hann borgar hálf laun
15
SÍÐAN
UMSJÓN: SJ
Kitt stórblaðanna segir að seina-
gangur i póstþjónustu á italiu eigi
sér m.a. eftirfarandi orsakir:
• Hjá póstþjónustunni starfa
150 þúsund manns og eru forföll
að jafnaði 35 til 40%. Gera á sér-
stakar ráðstafanir til að rannsaka
heilsufar póstmanna i íramtið-
inni.
• Um 9000 manns vantar til að
póstþjónusta geti talist viðunan-
leg.
• Þeir sem vinna við póstinn á
næturnar á aðaljárnbrautarstöð-
inni i Róm fara 90 minútum áður
en vaktin er úti,en samt fá þeir
þrjá tima i „yfirvinnu” á hverri
nóttu. Sama á sér stað á mörgum
öðrum póstvinnuslöðum.
• Rikisstjórnin hefur gert
samning við tvö einkafyrirtæki
um að dreifa um 11 þúsund á-
byrgðarbréfum i Róm einni
vegna þess.að póstmenn neita að
vinna yfirvinnu sem þeir fá þó
greidda.
Dauöinn
ódýrari
en lífið!
Verðbólgan hel'ur verið mikil á
bandariskan mælikvarða að
undanförnu, en útfararkostnaður
hefur ekki stigið eins mikið og
annar kostnaður i Bandarikjun-
um, segir einn forystumaður út-
fararhöndlara. Meðan lifskostn-
aður hefur aukist um 41,3%, en á
sl. 10 árum hefur dánar- og
greftrunarkosnaður aukist aðcins
um 32,1%. Forystumaðurinn
kvaðst hreykinn yfir þvi hve graf-
arar og þeirra skyldulið hcfðu
staðið sig vel i verðbólguglím-
unni.
Guðmundar, en við vonumst
eftir meiri aðstoð á næsta ári.
Sýningin á verkum Asgrims
er jafnframt skólasýning og öll-
um nemendum hér boðinn ó-
keypis aðgangur og virðist að-
sókn ætla að verða mjög góð.
Við erum mjög þakklátir frú
Bjarnveigu fyrir hjálpina, en
hún var slrax boðin og búin til
að koma til móts við óskir okk-
ar. Henni til aðstoðar var Hjör-
leifur Sigurðsson og þegar ég
kom suður til að skoða þau 40
verk sem þau höfðu valið, var
ég mjög ánægður. Þetta eru
oliu-, vatnslita- og þjóðsagna-
teikningar.
— Hvað er framundan hjá
ykkur?
— Það er ýmislegt, og þar á
meðal höfum við mikinn áhuga
á að kynna almenningi hér þau
verk sem Akureyrarbær á, en
þetta byggist allt á þvi, að við
fáum húsnæði til sýningarhalds.
Okkur var nýlega boðið að fá
dönsku sýninguna, sem nú er i
Norræna húsinu, okkur að
kostnaðarlausu, og verður von-
andi úr að við getum tekið á
móti henni.