Þjóðviljinn - 06.01.1974, Blaðsíða 9

Sunnudagur 6. janúar 1974 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 9
Txkniframfarir hvíla a ciílis- og
cfnafræði.
-------------------------------
Vi(7 ákvxilisvinnu miðast laun við
afköst.
Fulltrúar launþega og vinnuveitenda
semja um kaup og kjör.
Margt kennir móðirin.
Viðskiptabréf cru jafnan vélrituð.
Nokkrar myndir starfsfræöinnar.
Myndirnar i þessari bók eru
dæmigerðar, ekki siöur en mynd-
ir félagsfræðinnar. Það er kona
við ritvélina og i eldhúsinu og karl
á dráttarvélinni, i tilraunastof-
unni, á verkstæðinu.
1 kafla um málmiðnað og vél-
gæslu er tekið fram:
„Þetta er einn eftirsóttasti
starfshópur drengjanna. Stúlkur
leita, enn sem komið er, siöur
starfa innan þessa hóps.”
Engin hvatning þar, en hjúkr-
un og heilsugæsla telst henta kon-
um sem námsbraut (læknanám
er þó ekki talið með i þessum
kafla).
Nokkur dæmi:
„Ljósmæðraskóli Islands ann-
ast menntun ljósmæðra. Yngri
konuren tvitugar eru ekki teknar
i námið....”
„Við Kópavogshæli er skóli fyr-
ir gæslusystur, (sem nú hafa
reyndar starfsheitið þroskaþjálf-
ar — ■ greinarhöf.) stúlkur, er
vinna við gæslu og umönnun van-
gefinna. Stúlkur, sem lokið hafa
miðskóla-eða gagnfræðanámi, og
eru orðnar 18 ára, geta hafið
nám....”
„Rannsóknarstörf. 1 rann-
sóknarstofum sjúkrahúsa og til-
raunastöðva vinnur hópur
stúlkna undir stjórn sérmennt-
aðra lækna að ýmiskonar meina-
fræðilegum rannsóknum....”
(meinatæknar). „Fóstruskóli
Sumargjafar (nú Fósturskóli Is-
lands — greinarhöf.) býr stúlkur
undir störf á barnaheimilum og
vöggustofum....”
Úr einu kyn-
bundnu starfinu
í annað
Fjallað er um vanda við starfs-
val og hvernig áhuginn einn dug-
ir ekki alltaf til, ef hæfileika,
þekkingu, likamsburði og fl.
vantar. Þarna segir ma. frá hon-
um Bjarna, sem vildi verða blikk-
smiður og komst á samning. En
þótt hann væri röskur og áhuga-
samur gat hann ekki teiknað og
ekki skilið teikningar og varð þvi
að hætta. „Hann fór á sjóinn og á
nú litinn vélbát”.
Helga vildi aftur á móti verða
hjúkrunarkona, en náöi ekki til-
skilinni einkunn eftir undirbún-
ingsnámskeið vegna of litillar
kunnáttu i reikningi, lifeðlisfræði
og eðlisfræði. „Kennari, sem hún
leitaði til, ráðlagði henni að.fara i
fósturskólann, og nú ér hún
fóstra”.
Og önnu likaði ekki flugfreyju-
starfið vegna óreglulegs vinnu-
tima og þá lærði hún sjúkraþjálf-
un.
Gat alls ekki komið til mála, að
Bjarni lærði sjúkraþjálfun, Anna
færiá sjóinn og Helga læröi blikk-
smiði? spyr starfshópurinn. Eða
að þau lærðu eitthvað allt annað
sem dæmi, en gengju ekki endi-
lega úr einu kynbundnu starfinu i
annað?
Er gifting atvinna?
f sérstökum kafla starfsfræð-
innar um „Stúlkurnar” fannst
rauðsokkunum margt hlægilegt.
T.d. i sambandi við, að ekki giftist
allar stúlkur:
„Þær, sem ekki giftasL verða
auðvitað að vinna fyrir sér á ann-
an hátt.”
En þær, sem giftast, vinna fyrir
sér með þvi, eða hvað? Ennfrem-
ur:
„I öðru lagi hefur stúlka enga
tryggingu fyrir ævilangri fram-
færslu, þótt hún giftist.”
Enga tryggingu, en hún ætlast
til hennar, eða hvað? Og:
„Jafnvel þótt hinn fráskildi fað-
irgreiði barnsmeðlag og bæturtii
konunnar, verður hún oftast að
vinna lika, utan heimilis.”
Annars var starfshópurinn
sammála um, aö meiningin með
þessum kafla væri ágæt, þótt
orðalagið væri sumsstaðar
klaufalegt. Þarna væri vakin
athygli á mörgu i sambandi við
verkaskiptingu karla og kvenna,
sem betur mætti fara og hvernig
þetta stafar af gamal.li hefð eða af
þvi að annað kynið er álitið hæf-
ara til að leysa af hendi sum störf
en hitt. Einnig er bent á, aö þótt
konur og karlar eigi að fá sömu
laun fyrir sömu vinnu lendi konur
þó oftar i lægra launuðum störf-
um en karlar i sumum starfs-
greinum.
„Miklu færri konur eru t.d.
framkvæmdastjórar, yfirlæknar,
skrifstofustjórar en ætla mætti af
þátttöku þeirra i atvinnulifinu.
Yfirmannastööur i fyrirtækjum
fá karlar miklu oftar, og þeir
ORÐ
í
BELG
Um leið og óskaö er gleöi-
legs nýjárs og áframhaldandi
góðs samstarfs viö lesendur
siðunnar við að fylla belginn
tökum við upp þráðinn þar
sem frá var horfið fyrir jól og
byrjum á auglýsingu, sem
margir uröu til að hringja út-
af: (mynd af augl. eftir kaffi-
umsjónarkonu)
Liklega alveg splunkunýtt
starfsheiti, sem lögreglustjór-
inn hefur fundið upp þarna.
Þaö er munur aö vera
karl og lesa bækur...
Iletga Hjörvar og reyndar
fleiri vöktu athygli á auglýs-
ingu Hafnarstrætisverslan-
anna i sjónvarpinu, sem er þó
ekki ný af nálinni, en virðist
hætta að leggja leið okkar um
Hafnarstrætið?
Kvenfólk gegn
kvenfólki
Þannig er yfirskrift eftirfaæ-
andi bréfs frá Flugfreyju
(fyrrv.), en eins og bréfið ber
með sér, barst það i miðju
flugfreyjuverkfallinu, sem nú
er afstaðið:
„Erkvenfólk, sem kemst til
einhverra mannvirðinga,
virkilega eitraðra út i kyn-
systur sinar en karlmenn?
Eða hvað á að halda um
blaðafulltrúa Loftleiða, sem i
Morgunblaðinu sl. þriðjud., 18
des., kveðst ekkert vita um
öryggisverði i Loftleiðavélun-
um, en þetta er þó atriði sem
allir vita um, nú i flugfreyju-
verkfallinu, enda ekkert
leyndarmál, þvi að næg eru
vitnin til staðar. Þarna gengur
kvenblaðafulltrúi Loftl. mun
lengra en karl — blaðafulltrúi
Flugfél. íslands gerði nokkru
sinni. Hvað veldur þessum
ósköpum með Helgu Ingólfs-
dóttur? Er henni eitthvað i nöp
við kynsystur sinar, eða er
kvenfólkið svona „inn við
beinið”?
Kaf f iums j ónarkona
Lögreglustjóraembættið óskar að ráða
kaffiumsjónarkonu frá 1. janúar n.k.
Umsóknir, á§amt upplýsingum um fyrri
störf, sendist fyrir 20. þ.in.
Lögreglustjórinn i Reykjavík,
11. desember 1973.
eiga að ergja okkur með um
hver jól, — þið munið, þessa
um eiginmanninn, sem fer i
bókabúðina meðan konan
verslar i Matardeildinni.
Eigum viö ekki bara að
Námstækni eingöngu
fyrir karlmenn?
Mcn ntaskólanemi
segist lesa i skólanum að
mörgu leyti ágæta bók,
„Námstækni”, með góðum
ráðum um tileink. námsefnis,
lestrarlag osfrv. — En er bók-
in bara miðuð við strákana?
spyr nemandinn. Þegar
fjallað er um, að ekki megi
láta umhverfið trufla sig við
námið er sérstaklega tekið
fram: ,,þó að það sé mynd af
kærustunni á borðinu...”
Pláss fyrir útlend börn
en ekki islensk?
Guðrúnhefur átt i basli með
að koma ungum syni sinum
fyrir meðan hún vinnur úti á
daginn. Um dagheimilisvist er
ekki að ræða, þar sem hún er
gift og fyrir leikskólavist er
langur biðlisti og henni ekki
gefin von fyrr en kannski i vor
(hún hefur nú beðið siðan i
haust).
Var það að furða þótt hún
reiddist er hún las i Visi núna i
jólavikunni, að börn erlendra
sendiráðsstarfsmanna væru
hér gjarna á barnaheimilum.
Hún skilur vel, að þessi út-
lendu börn þurfi að kynnast is-
lenskum og læra máliö, en er
verjandi að láta þau ganga
fyrir islensku krökkunum,
þegar skorturinn er svona
mikill?
Teljast konur og börn til
Islendinga?
II.S. og B.E. tóku eftir
merkilegu viðhorfi i sjón-
varpsviðtali rétt fyrir jólin.
Þar var rætt við islenskan
flugmann, búsettan i Lúxem-
búrg og hann ma. spurður hve
margir Islendingar byggju
þar.
— Ja, þeir eru um 300 ef
konur og börn eru talin með,
var svarið.
Þaö er stelpa!
Að lokum sendi Margaret
Nicholson, skosk Womens’ s
Lib. kona, sem viðtal var við
hér á siðunni fyrir nokkru,
systurlegar kveðjur með jóla-
kortinu þvi arna með jesú-
barninu, en texti myndarinnar
er: Það er stelpa!
Afrma með belginn, næsta
siða i vikunni. -vh
hækka lika oftar i stöðum en kon-
urnar.”
Ágætt fannst þeim, að i þessum
kafla er vakiö til umhugsunar um
þessi mál:
„Konur eru þvi á margan hátt
verrsettar i atvinnulifinu en karl-
menn. Hver getur ástæðan ver-
ið?” Og þar er bent á heimilishald
og barnauppeldi, ssm lendir á
konunum. Sömuleiðis á gamla
hefð og hleypidóma, sem rikja
hjá stúlkunum sjálfum, foreldr-
um þeirra, meðal verkstjóra og
vinnuveitenda.
Whisky for the men
and sherry for
the ladies
Of langt yröi aö telja upp öll
dæmin úr enskunámsbókunum,
en i stuttu máli má segja, að þar
er gert ráö fyrir mjög hefðbund-
inni og ákveðinni verkaskiptingu,
karlarnir fara út að vinna og kon-
urnar eru heima og vinna hús-
verkin.
T.d. fara frú Brown og Susan
dóttir hennar strax að taka til
þegar herra Brown er farinn i
vinnuna og sonurinn David i skól-
ann. Svo fara þær i búðir, og á-
hugasvið kvenfólks i þessum bók-
um er yfirleitt takmarkaö við
búðarand, húsverk og tedrykkju
með öðrum konum. Og i búðunum
kaupa þær náttúrlega föt, efni i
nýjar gardinur og annað til heim-
ilisins; þess er aldrei getið, að
kona villist t.d. inn i bókabúð.
Sumar konur gera ekkert annað
en ganga um og versla allan dag-
inn, segir á einum staðnum.
Að lokum kaupir frú Brown
Present Day-bókarinnar eitt-
hvað fljótlegt i matinn, þvi hann
verður að vera tilbúinn, þegar
maðurinn kemur heim úr vinn-
unni. Siðan komu brandararnir
um, hve miklu konur eyða
o.s.frv.
Susan trúlofast og foreldrar
hennar gleðjast yfir þvi, að hún
hefur fundið einhvern til að sjá
um sig og vera góður við sig. Kon-
urnar i tepartium enskubókanna
tala um föt, mat, blóm og ná-
grannana, karlarnir um banka,
bila, viðskipti og stjórnmál.
M.a.s. veitingarnar eru kyn-
greindar: Þeir fá viski og þær
sérri! — vh