Þjóðviljinn - 15.09.1974, Blaðsíða 11

Þjóðviljinn - 15.09.1974, Blaðsíða 11
Sunnudagur 15. september 1974. ÞJÓÐVILJINN — StÐA II Fátækrahverfi i Aþenu: Verklýbsfélögin séu óháö auövaldi og eftirliti rikisins. Papandreú stofnar sósíalistaflokk: Grikkland sé utan hernaðarbandalaga Andreas Papandreú, um árabil einn helsti leiðtogi útlægra grikkja, lét á dögunum i ljós póli- tisk áform sin i Grikk- landi. Á blaðamanna- fundi sem hann hélt fyr- ir um það bil viku skýrði hann frá helstu mark- miðum nýs pólitisks flokks, sem til bráða- birgða er kallaður Sósialistahreyfing grikkja. Andreas Papandreú er sonur eins af leiötogum Miöflokksins, Wennerström var handtekinn af sænsku öryggislögreglunni sumarið 1963. Hann hafði þá um hriö legið undir grun, en lögreglu- foringjar voru samt lengi efins um að svo háttsettur maður væri við njósnir riðinn. Það sem réði úrslitum voru dularfullar filmur sem fundust i einbýlishúsi Wennerströms i Djursholm með aðstoð þjónustufólks hans. Tvöfaldur Wennerström viðurkenndi fljótlega að hafa stundað njósnir fyrir Sovétrikin og þegið fyrir um hálfa miljón króna sænskra. Þetta er ekki litil upphæð, enda reyndist Wennerström stórfiskur i njósnasjónum. Hann var ,,tvö- faldur” i orðsins og njósnareyfar- anna fyllstu merkingu. Hann var heimamaður i Pentagon, enda viðriðinn vopnakaup i Bandarikj- sem nú á aðild að stjórn ásamt hægrimönnum Karamanlisar. Hann sagði á þá leið, að nú væri timi til kominn að grikkir sneru frá óvirkari bið og að þvi að taka virkan þátt i að móta framtið sina. Hann lagði mikla áherslu á það, að stefna hins nýja flokks væri ekki mótuð af honum per- sónulega heldur i samstarfi margra grikkja. Hann gagnrýndi stjórn Kara- manlisar einkum fyrir þrennt. Hún hefði haft sig litið i frammi að þvi er varðar: a) að refsa þeim sem bæru ábyrgð á sjö ára kúgun og villi- mennsku, fjöldamorðum á stúd- entum i uppreisninni i Aþenu i fyrra og harmleiknum á Kýpur. b) áð hreinsa til i stjórnkerfinu. c) að veita fórnarlömbum ein- ræðisins uppreisn. unum fyrir sænska herinn og við ýmisleg samskipti bandariskra og sænskra herforingja sem kannski voru i hæpnara lagi fyrir hlutlaust land eins og Sviþjóð vill gjarna vera. A hinn bóginn um- gekkst hann i Moskvu ekki aðra en herforingja. Þar gekk hann undir dulnefninu örninn, sem hann einnig notaði viö útsending- ar sinar frá villunni i Djursholm. Afbrot Wennerströms þóttu svo mörg og stór, að sérstök þing- nefnd var skipuð til að rannsaka, hvort nokkrir aðilar i ráöuneytum eða i herstjórninni sænsku hefðu með vanrækslu gert Wenner- ström kleift að halda áfram njósnum sinum svo lengi sem raun bar vitni. Wennerström hlaut þungan dóm, lifstiðar fangelsi. Hann hef- ur oftsinnis farið fram á að hon- um yrði breytt og miðað við á- kveðinn tima, en þeirri beiðni Papandreú lagði áherslu á, að það væri einmitt ein af forsendum þess aðlýðræðisleg þróun gæti átt sér stað, að hreinsað yrði til i samanlögðu stjórnkerfinu. Undirbúningsnefnd sú sem vinnur að stofnun Sósialista- hreyfingar Grikklands hefur lagt fram tólf meginatriði til stefnu- skrár, en þar segir meðal annars: Allt vald skal frá fólkinu komið. Svo skal frá hinu félagslega, efnahagslega og pólitiska vald- kerfi gengið, að engin smuga finnist til að kveða niður þjóðar- vilja með valdboði. Félagslegt og efnahagslegt jafnrétti beggja kynja á að festa i stjórnarskrá. Sömuleiðis rétt til vinnu. Verkalýðsfélög séu gerð óháð þeirri stétt sem ræður efna- hagsmálum sem og eftirliti af hálfu rikisins. Aðskilja ber kirkju Wennerström á leiö I réttarsal fyrir 10 árum. hefur verið jafnoft hafnað. Þang- að til nú i ár, þegar tiu ár eru liðin frá þvi að dómur féll. og riki og þjóðnýta eigur klaustra. Utan bandalaga Þá kemur að þvi atriði sem að sjálfsögðu vekur mesta athygli Fær hann eftirlaun? Wennerström hefur skuldbund- ið sig til að greiða sænska rikinu jafnháa upphæð og hann fékk fyrir njósnirnar eða um hálfa miljón. Verður það ekki auðvelt verk, enda þótt hann hafi i fang- elsi verið iðinn við þýðingar og nú um skeið verið tungumálakennari i unglingafangelsi. Sjálfur hefur hann mjög neitað orðrómi um að hann ætti leynireikning i Sviss. Hitter vitað, að meðan hann var i sovéskri þjónustu, var hann sæmdur heiðursmerki, sem einn- ig gefur rétt til vissra eftirlauna. Sænska blaðið DN hefur það eftir mönnum sem kunnugir eru al- þjóðlegum njósnum, að liklega muni sovéskir greiða Wenner- ström eftirlaunin — ekki sem við- urkenningu til hans persónulega, heldur til að sýna starfandi agentum fram á það, að þaö sé staðið við það sem þeim var lofað. Wennerström var i þeirri að- stöðu að geta gefið sovéskum upplýsingar um nýjar gerðir bandariskra og sænskra vopna. Sjálfur mun hann hafa reynt að útskýra njósnir sinar með þvi, að hann hafi viljað efla jafnræði í vigbúnaði milli stórveldanna með slikri „upplýsingamiðlun”. En þá spurðu menn auðvitað strax. hvort slikt „hugsjónatal” væri ekki yfirvarp til að leiða hugann frá hálfu miljóninni sænsku, sem var reyndar meira fé þá en nú Wennerström mun ekki hafa ver ið viðriðinn neinskonar vinstri mennsku i pólitik. iAð mestu eftir I)N) erlendis. Grikklandi, - segir Papandreú og hans menn,-ber að draga sig út úr bandalögum, hernaðarlegs, pólitisks og efna- hagslegs eðlis, sem grafa undan sjálfstæði þjóðarinnar. Ónýta ber þá samninga, sem hafa gert Grikkland háð einokunarauð- magni Vesturlanda og þa einkum bandariskri heimsvaldastefnu i hernaðarlegu, efnahagslegu og pólitisku tilliti. I tólftu grein er fjallað um breytingu á samfélaginu i átt til sósialisma og er þá i fyrstu at- rennu gert ráð fyrir þvi, að bankakerfið sé þjóðnýtt, sem og innflutnings- og útflutningsversl- un. Komið verði á fót samvinnufé- lögum i landbúnaði, sem og i handiðnum og vörudreifingu. Dreifing valds i efnahagslifi og stjórnkerfi er mikill þáttur i hinni sósialisku þróun. Samfélagið taki sinar hendur heilsugæslu og fræðslu, og lögð verði niður einkasjúkrahús og einkaskólar. Upp skuiu teknar al- mennar sjúkratryggingar og at- vinnuleysistryggingar. Ekki er heldur gleymt virkri náttúru- vernd. „Negrar Evrópu” Papandreú hélt þvi fram. að ár- angurinn af starfi og stefnu Efna- hagsbandalagsins til þessa hefði fyrst af öllu orðið sá, að Mið- jarðarhafslöndin hafi séð iðn- rikjum Vestur-E vrópu fyrir ódýru vinnuafli og að nú sé fyrir hendi kerfi „herra og þjóna" þar sem verkamenn frá Mibjarðar- hafslöndum hafa orðið „negrar Evrópu”. Papandreú visaði meðal annars til þess, að norðmenn hefðu haft hag af þvi að ganga ekki inn i Efnahagsbandalagið og væri þetta einnig gott fordæmi fyrir Njósnarinn Wennerström látinn laus eftir 10 ár Skuldar sænska ríkinu njósnalaunin Á dögunum var tilkynnt i Stokkhólmi að ákveðið hefði verið að láta lausa aðalpersónuna i stærstu njósnasögu Sviþjóðar, Sven Wennerström, áður of- ursta i sænska hernum. Framhald á bls. 13

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.