Þjóðviljinn - 26.10.1974, Qupperneq 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 26. oktdber. 1974
Laugardagur 26. oktdber. 1974 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Einar Bragi rithöfundur lagöi
fram i bæjarþingi greinargerö
vegna meiöyrðamáls VL-manna
gegn honum. Greinargeröin var
lögö fram á fimmtudagsmorgun-
inn, eins og sagt var frá I blaðinu I
gær. Þar sem greinargeröin er
sannkallaöur skemmtilestur um
leiö og rithöfundurinn beinir
spjótum háös og rökvlsi aö stefn-
endunum fór Þjóöviljinn þess á
leit viö Einar Braga, aö greinar-
geröin birtist i heild. Varö hann
fúslega viö þeirri beiöni, og hér á
siðunni er greinargeröin birt I
heilu lagi. Millifyrirsagnir eru á
ábyrgö Þjóðviljans svo og aðrar
fyrirsagnir.
Nr. 5. Lagt fram I bæjarþingi
Reykjavikur 24. okt. 1974
„Ég flyt mál þetta fyrir sjálfan
mig og geri eftirfarandi kröfur:
1. aömálinu verði visað frá dómi
i samræmi við ákvæði i 46. gr.
laga um meðferð einkamála i
héraði.
Fái frávisunarkrafan ekki fram-
gang, geri ég þær kröfur:
a) aöég verði algerlega sýknað-
ur af öllum kröfum stefnenda,
b) aöstefnendur verði dæmdir til
að greiða einn fyrir alla og all-
ir fyrir einn 10 aura i táknlega
sekt til rfkissjóðs i smánar-
skyni fyrir ósæmilega aðför að
tjáningarfrelsi manna og á-
stæðulausa málsýfingu,
d) aðstefnendur verði dæmdir til
að greiða mér hæfilegar bætur
fyrir röskun á vinnufriði min-
um með tilefnislausu mála-
þrasi.
Ég legg fram þessi skjöl:
Nr.
5 Greinargerð þessa
6 Alit 12 rithöfunda, sem tilnefnd-
ir voru af Rithöfundasambandi
Islands til að „leggja mat á,
hvort kærumál og f járheimtur
af þessu tagi séu árás á tján-
ingarfrelsi manna eða ekki”.
7 Yfirlýsingu 152 manna
8 Yfirlýsingu 11 manna
9 Greinar Sigurðar Lindals pró-
fessors, forseta Lagadeildar
Háskóla íslands, i Visi 16. og 18.
mars 1974.
Um frávisunar-
kröfuna
Ég vek fyrst af öllu athygli á,
hver hin umstefndu orð og um-
mæli eru (sbr. stefnu, bls. 3):
1. Fyrirsögn greinarinnar:
„Votergeit-visillinn”.
2. Eftirfarandi ummæli I grein-
inni: „Upp er risinn HÓPUR
hugprúöra dáta, sem grátbiöja
þjóöina aö hefja minningarár
ellefu alda búsetu i landinu á
þvl aö undirrita beiöni um er-
lenda hersetu á Islandi...”
(Leturbreyting min — EB).
önnur eru stefnuatriðin ekki.
Eins og . ver læs maður sér, er
hér ekki vikið einu oröi að neinum
einstaklingi til lofs né lasts, held-
ur rætt um tiltekinn hóp manna
og hópaðgeröir, sem hann beitir
sér fyrir. Hinn umræddi hópur er
stjórnmála samtök — flokkur,
sem kemur fram sameiginlega
sem ein heild og hefur það yfir-
lýsta markmið að berjast fyrir á-
kveðinni lausn á stórpólitískasta
deilumáli, sem uppi hefur verið
með Islensku þjóðinni i þriðjung
aldar.
Það liggur i augum uppi, að
einstaklingur i hópi getur ekki
orðið fyrir persónulegri séræru-
hugprúðra dáta”) ætti sameigin-
lega hópaðild, svokallaða óskipta
sakaraöild, en einstakir aðstand-
endur eiga hér s'akaraðild enga.
Hópsálin dettur
i sundur
Um sameiginlega aðild af þessu
Einar Bragi
meiðingu vegna ummæla um
hópinn i heild. Þvi getur hann
ekki heldur átt einstaklings-
bundna sakaraðild að orðum eða
ummælum, sem eingöngu fjalla
um hópinn: beinast að hópsálinni
allri og óskiptri/en ekki neinu
hópsálarbroti sérsaklega.
Augljóst er, að „aðstandendur
undirskriftasöfnunarinnar”, eins
og stefnendur kalla sig, viður-
kenna þetta sjónarmið bæði i orði
og verki, þvi aðstandendur stefna
sem hópur og geta þess sérstak-
lega i stefnu (bls. 3), að ummæli
um hópinn og verknað hans („um
undirskriftasöfnunina og að-
standendur hennar”) hafi hrund-
ið þeim út i meiðyrðamálshöfðun.
Hið sama sjónarmið kemur einn-
ig og enn skýrar fram i viðbrögð-
um einstakra aðstandenda, er
þeir stefna annars vegar sem
kennarar nemendum i skóla sin- •
um fyrir ummæli um sig, sem
eiga ekki við hópinn allan, en
stefna hins vegar sem hluti hóp-
sálarinnar mér og öðrum fyrir
orð og ummæli, sem verða ekki
heimfærð upp á neinn hluta hóps-
ins, smáan eða stóran, heldur að-
eins hópinn I heild: stjórnmála-
samtökin Varið land.
Ég hef þá sýnt fram á:
aö umstefnd orö og ummæli
fjalla um HÓP manna
(stjórnamálasamtök)
aö stefnendur höföa máliö SEM
HÓPUR
aö þeir stefna vegna oröa og um-
mæla UM HÓPINN og
VERKNAÐ HÓPSINS
aö sumir aöstandenda gera i oröi
og verki skýran greinarmun
á, hvort ummæli beinast aö
þeim persónulega sem ein-
staklingum eöa eru viöhöfö
um HÓPINN, sem aö 6/7
stefnir mér, allan og óskiptan.
Af þessu leiðir nú, að um það
eitt gæti hugsanlega verið að
ræða, að hópurinn allur, sem á er
minnst i grein minni (þ.e. „hópur
tagi segir i áðurnefndri 46. gr.
einkamálalaga:
„Nú eiga fleiri en einn óskipt
réttindi eða bera saman óskipta
skyldu, og eiga þeir þá óskipta
sakaraöild.Ef þeir taka ekki allir
þátt I málshöfðun eða ef þeim er
eigi öllum veittur kostur á að
svara tilsakar, þá skalvisa máli
frá dómi” (Leturbr. min — EB).
Nú hefur ekki betur til tekist en
svo, að hópsálin hefur dottið i
sundur: tveir lögfræðingar, Hörð-
ur Einarsson og Óttar Yngvason,
hafa klofið sig út úr og ekki viljað
eiga hlut að málaþrasi þessu. Þar
með er brostin sjálf forsendan,
sem 46. grein setur fyrir máls-
höfðunarrétti hóps með óskipt
réttindi, og er þvi skylt aö visa
málinu frá dómi. Réttmæti frá-
visunarkröfu minnar sést kannski
gleggst af þvi, að væri 6/7 hópsins
veitt óskipt sakaraðild og þar
með gefinn möguleiki á að fá
mann dæmdan vegna meintra
meiðyrða um hópinn allan og ó-
óskiptan, ætti hinn fráklofni 1/7
að sjálfsögðu sama rétt til ó-
skiptrar sakaraðildar og hlyti
með sama rétt að geta fengið
sama mann dæmdan öðru sinni til
sömu refsingar fyrir sömu um-
mæli um sama hópinn.
Ég þarf væntanlega ekki að
brýna fyrir þessum virðulea
dómi, hver vandræði myndu af
þvi hljótast, ef þessum tólf yrðu
dæmd þau óskiptu réttindi, sem
hópurinn á allur saman. 1 þvi fæl-
ist t.d. ótuktarleg aðdróttun til
Harðar og óttars, að þeir væru ó-
hugprúðir eða að minnsta kosti
ekki eins hugprúðir og hinir tólf.
Slik dómsniðurstaða væri mjög
særandi fyrir Hörð og Óttar og al-
gjör rangtúlkun á umstefndum
orðum, þar sem þeir eru taldir al-
veg eins hugprúðir og hinir. Mér
kæmi ekki á óvart, þó að þeir sæju
sig þá tilneyddda að fara I mál til
verndar æru sinni eða hugprýði,
þótt seinþreyttir séu til vandræð-
anna. Og hverjum ætti þá aö
stefna? Hinum 12 aðstandendum
eða dómaranum eða kannski
mér, þar sem orðum minum hefði
með dómi verið gefin allt önnur
merking en þau höfðu i upphafi?
Spyr sá sem ekki veit.
Ekki heil brú
Ég vek athygli á þeim tvlskinn-
ungi I málflutningi aðstandenda:
að þeir stefna sameiginlega sem
hópur vegna meintra meiðyrða
um hópinn og hópaðgerðir hans,
en setja fram kröfur um bætur til
hvers einstaks, án þess að gera
svo mikið sem tilraun til að sýna
fram á, að ég hafi farið nokkru
orði um nokkurn einstakling I
hópnum, hvort heldur til lofs eða
lasts. Þannig tekst aðstandendum
að fá það út, að miski umstefndra
orða umreiknaður I peninga sé
sex hundruð þúsund krónur sam-
tals. Hefði hinn fráklofni sjöundi
hluti nennt að vera með I dansin-
um, hefði miski sömu orðá um
sama hóp meö sömu reikningsað-
ferð reynst sjö hundruð þúsund
krónur. Allir sjá, að ekki er heil
brú I þvl, að heildarskaðsemi til-
tekinna orða umreiknuð I krónur
rokki til og frá eftir þvl, hve
marga þau hitta eða hve margir
taka þátt I málshöfðunarrokkinu,
og vaxi I réttu hlutfalli við f jölda
rokkaranna. Eftir þvl ættu menn
t.d. að gjalda tugþúsundfalt
hærra fyrir meiðandi ummæli um
Sjálfstæðisflokkinn en formann
hans og mismunandi háar bætur
fyrir sömu ummæli um flokkinn á
ýmsum timum eftir atkvæða-
fjölda hans i kosningum eða tölu
flokksfélaga þá og þá.
Inn á kontor
að klaga
1 uppvexti mlnum voru þeir
kallaðir vælukjóar, sem fóru
strax að hrlna og barma sér, ef
þeir lentu I rimmu á leikvellinum.
Hvimleiðastir allra vælukjóa
þóttu þeir, sem hlupu sifellt inn til
mömmu og klöguðu, þegar kast-
aðist I kekki með þeim og öðrum
strákum, I staöinn fyrir aö jafna
sakirnar sjálfir. Allir töldu sér
skylt að skóla slíkar rolur, þang-
að til þær höfðu lært að virða þau
óskráðu lög, sem giltu I samskipt-
um frjálsborinna drengja.
Aðstandendur þeir sem ég á að
mæta I þessu máli eru mér hiö
ljósasta dæmi um vælukjóa af
allra leiöinlegustu tegund: þeir
hafa ævinlega átt þess kost að
verja viðhorf sln og gerðir I
frjálsum umræðum — ekki aðeins
á jafnréttisgrundvelli á mann-
fundum, heldur við þá yfirburða
aðstöðu, að útbreiddasta blað
■ landsins hefur jafnan staðið þeim
opið, en verið andstæðingum
þeirra lokað. Samt hafa þeir ekki
þorað að standa fyrir máli slnu. I
þess stað hlaupa þeir eins og
hrlnandi krakkar inn á kontór og
klaga: heimta, að aðrir menn
standi I þvl striti fyrir þá að
klekkja á mönnum með aörar
skoðanir en vælukjóarnir og hefta
tjáningarfrelsi þeirra. Það finnst
mér ömurlegast við þetta mál, að
til skuli vera 12 þvfllkar hetjur
með jafn fámennri þjóð, minni
eigin þjóð, og allar eins. Hvlllkur
reginmunur á oröunum karlmað-
ur og karlmenni.
Aðstandendur reyna að telja
mönnum trú um, að þeir hafi
hver I slnu lagi orðið fyrir per-
sónulegu hnjaski af umstefndum
orðum minum og eigi þvl hver og
einn tilkall til nokkurra örorku-
bóta, sem þeir kalla reyndar
miskabætur. Ég mótmæli öllum
miskakröfum aðstandenda og
vlsa þeim algjörlega á bug. Þeir
hafa ekki einu sinni gert tilraun
til að rökstyðja, hvað þá að þeir
hafi sannað eöa sennilegt gert, að
þeir hafi orðið fyrir hinú minnsta
tjóni vegna umræddra orða.
Ég hef ekkert yfir dagblaðinu
Þjóðviljanum að segja. Aðstand-
endur hafa þvi stefnt röngum að-
ila til að fá þvl framgengt, að for-
sendur og dómsorð væntanlegs
dóms verði birt I þvl blaði. Þvl
krefst ég algjörrar sýknu af þess-
ari barnalegu kröfu. (Stefnendur
krefjast þess að dómur yfir Ein-
ari Braga verði birtur I Þjv. —
innsk. Þjv.).
Drykkfelld geit
Ég mótmæli þvf, að fyrirsögn
greinarinnar verði ómerkt. Þetta
er stutt og laggóð fyrirsögn, eðli-
leg eftir efninu og á engan hátt
refsiverð. Aðstandendur segja
hún skirskoti til alkunns
hneykslismáls I Bandarikjunum.
Það eru þeirra orð. Votergeit get-
ur haft ýmsar merkingar I is-
lensku. Þetta er samsett orð, eins
og allir sjá, úr þremur eins at-
kvæðisorðum: vot (lýsingarorð I
kvenkyni, eintölu, nefnifalli), er
(sagnorð i 3. pers., eint., nútlð,
framsöguhætti, germynd) og geit
(nafnorð, kvenkyn, eintala, nefni-
fall ). Margir hafa tiðkað þaö I
seinni tið að draga tvö eða jafnvel
þrjú stutt orð saman I eitt og
skrifa t.d. afþviaö I stað af þvi að.
Fyrsti liður orðsins getur haft
ýmsar merkingar, og breytist þá
merking orðsins alls eftir þvi,
hvaða skilningur er i þann lið
lagður. Vot þýðir oftast blaut, og
er varla hægt að hugsa sér neitt
saklausara en segja, að geit sé
blaut. Hugsanlegt væri að leggja
þann skilning I orðið vot á þessum
stað, að geitin mjólkaði vel, og
væri það einnig meinlaus stað-
hæfing. Blautur er oft notað I
merkingunni drykkfelldur, og
gæti þá votur þýtt „svolítið fyrir
sopann”, en samt ekki forfallinn.
Drykkfelld geit gæti auðvitaö tek-
ið upp á þvi að haga sér hneyksl-
anlega t.d. kasta af sér vatni á al-
mannafæri, en slikt yrði varla al-
þekkt hneykslismál um öll
Bandarikin og jafnvel vlðar. Þó
get ég auðvitað ekki fortekið það.
1 fyrirsögninni er bandstrik milli
Votergeit og vixiilinn. Stefnendur
undanskilja ekki bandstrikiö i ó-
merkingarkröfu sinni. Nú er aug-
ljóst, að bandið á við fyrri lið
fyrirsagnarinnar. Geitin er sem
sagt I bandi, og gæti verið
ábyrgöarhluti að ómerkja bandiö,
. sér I lagi ef geitin er drykkfelld,
þvi að minni hætta er á að hún
valdi hneyksli bundin en ef hún
fær að valsa um ótjóðruð. Þá vil
ég benda á, að fyrirsögnina má
lesa þannig: Votergeitband strik-
vlxillinn. Það gæti einfaldlega
þýtt: strikaður vixill (eða strikað
blað) bundinn I skinn af drykk-
felldri geit. Kannski fyndist ein-
hverjum það kyndue fyrirsögn á
„Aftstandendur undirskriftasöfnunarinnar” bera kistuna inn I alþingishúsift vift Austurvöll.
Aftstandandi krýpur vift kistuna.
blaðagrein. En hvað gera menn
ekki til að vekja forvitni lesand-
ans? Jafnvel löngu áður en hin
harða samkeppni nútlmans hófst
um athygli fólks, fann Halldór
Laxness upp á þvl að nefna sögu-
persónu eina Nebúkadnesar
Nebúkadnesarson, af þvl að hann
vissi, að sllkt nafn vekti fremur á-
huga fólks en N.N. Stefnendur
hafa ekki einu sinni fært sönnur
á, hvað fyrirsögn greinarinnar
raunverulega þýðir, og ættu þvi
að fara sér hægt i þvl að krefjast
ómerkingar á henni. Ég veit t.d.
ekki nema það gæti haft hin versu
áhrif á sambúð Islands og USA, ef
það spyrðist westra, að verið væri
að útbreiða þann orðróm hérlend-
is, að drykkfelld geit hefði valdið
almennu hneyksli I Bandarlkjun-
um. Stórveldi eru stundum ótrú-
lega viðkvæm fyrir virðingu
sinni.
Þau standi um
aldur og æfi
Ég mótmæli þvi sérstaklega, að
ómerkt verði orðin: „Upp er ris-
inn hópur hugprúðra dáta, sem
grátbiðja þjóðina að hefja minn-
ingarár ellefu alda búsetu I land-
inu á því að undirrita beiðni um
erlenda hersetu á íslandi”. Þau
eru algjörlega ósaknæm og eiga
þvl að standa um aldur og ævi
refsilaust með öllu. Ég skil satt að
segja ekki, hvað aöstandendur
geta haft við þau að athuga. 1
þeim felst þessi óumdeilanlega
staðreynd: hópur manna ætlar
núna á 1100 ára afmæli tslands-
byggðar að biðja þjóðina að
undirrita kröfu um, að erlendur
her sitji áfram á landinu. Þegar
grein mln var rituð, höfðu að-
standendur nýlýst þvi yfir I öllum
fjölmiðlum, að einmitt þetta ætl-
uðu þeir sér að gera, og þeir
endurbirta þá yrirlýsingu I
stefnu. Hefði ég orðað sömu hugs-
un jafn flatneskjulega og þeir
sjálfir, hefði þeim ekki dottið I
hug að kref jast ómerkingar á orð-
unum, hvað þá miskabóta fyrir
þau, enda hefði það veriö hlægi-
legt. Ennþá fáránlegra er þó að
heimta slnar eigin upplýsingar ó-
merktar og krefjast hárra fébóta
fyrir þær, af þvl að þær séu ekki
eins dauflega orðaðar og þeir
hefðu kosið. Ég held, að menn
sem þola ekki jafn hófsamlega
orðuð ummæli og þessi, ættu ekki
að takast á hendur forystu I heit-
asta deilumáli Islenskrar þjóð-
frelsisbaráttu á siðari áratugum.
Ég hef engan áhuga
á æru þeirra
Aðstandendur eru með máls-
höfðun þessariað læða þvl inn hjá
almenningi, að ég hafi sýnt sér-
stakan áhuga á að meiða per-
sónulega æru þeirra. Það væri
undarlegt I meira lagi, að ég
skyldi þá ekki hafa gert það svo
rækilega, að þeir þyrftu ekki að
byggja kæru slna á svo hégóm-
legum smámunum, að smá-
smygli þeirra hefur vakið
hneykslun ekki aðeins þess meiri-
hluta þjóðarinnar, sem vildi ekki
undirrita lista Varins lands, held-
ur einnig allra sæmilegra manna
I hópi minnihlutans.
Nei, ég hef sannarlega engan á-
huga á persónum þessara
manna, hef ekki einu sinni fengiö
mig til að lesa nöfn þeirra I stefn-
unni, þvi síður lagt mér þau á
minni, og tel þá sjálfa hafa farið
gálauslegar með æru slna en svo,
að meiðslum sé þar á bætandi. En
ég hef áhuga á þvi sem islending-
ur, að íslenska þjóðin fái að búa
ein og óáreitt I landi sinu við ó-
skert frelsi. Það er sannfæring
min, aö erlend herseta I landinu
skerði sjálfstæði þjóðarinnar,
skemmti menningu hennar og sé
sjálfsvirðingu hennar ósamboðin.
Það er skoðun mln, að aðild
vopnalausrar friðelskandi þjóðar
að hernaðarbandalagi sé henni
bæöi til skaða og skammar. Þess
vegna er ég andvigur erlendri
hersetu á Islandi og aðild Islands
að NATO, hef lengi barist gegn
hvoru tveggja og hvergi farið dult
með. Aðstandendur hafa þvi ekki
þurft að velkjast I vafa um, hvers
vegna ég ritaði umstefnda grein,
enda ber hún ljóslega með sér, að
hún er skrifuð og birt af gefnu til-
efni gegn málstað, sem ég tel
rangan og þjóðhættulegan, og I
engu skyni öðru. Aöstandendur
eru þvl með málshöfðun þessari
að gera mér upþ hvatir, sem
hvergi bólar á I grein minni, og
fyrir það ber að refsa þeim, svo
sem ég hef krafist.
Það er sérstök
skylda mín
Ég hef enn fremur áhuga á, að
skoðana- og tjáningarfrelsi sé I
heiðri haft á Islandi, enda eru
þessi mannréttindi einn af horn-
steinum stjórnarskrárinnar. Það
er I sannleika ömurlegt, að á
sama tima og fasistastjórnir falla
I Portúgal og Grikklandi, einræði
Frankós riðar til falls og frjáls-
huga menn hvarvetna um heim
reyna að rétta hlut þeirra, sem
búa við andlega kúgun I Sovét-
rikjum og öðrum einræðislönd-
um, skuli hópur manna hefja ó-
svlfnustu aðför að tjáningarfrelsi
islendinga, sem sögur fara af hér
á landi.
Svo er fyrir að þakka, að athæfi
þessara pilta á sér formælendur
fáa utan þeirra þrönga hóps.
Varla nokkur maður hefur viljað
verja athæfi þeirra nema þeir
sjálfir. Aftur á móti hefur fjöldi
kunnustu og bestu manna þjóðar-
innar mótmælt hátterni þeirra
mjög einarðlega. Því til sönnunar
legg ég fram yfirlýsingu 152
manna og aðra frá 11 mönnum,
báðar birtar i opinberum blöðum.
Það var sérstök skylda mln
sem rithöfundar gagnvart starfs-
félögum minum, sem eiga öðrum
meira undir frelsi orðsins, aö
taka harkalaega á móti atferli
þessara drengja. Þess vegna fór
ég fram á, að Rithöfundasam-
band Islands tilnefndi sem hlut-
laus aðili jafnmarga rithöfunda
og stefnendur eru margir I nefnd
til að leggja mat á, hvort mála-
ferli og f járheimtur af þessu tagi
væru að þeirra viti aðför að tján-
ingarfrelsi manna eða ekki. Það
var einróma álit þessara 12 höf-
unda, að svo væri. Ég legg álits-
gerð þeirra fram og vænti, að
þessi virðulegi dómur telji sér
ekki ósamboðið að taka mið af
niðurstöðum manna, sem eðli
málsins samkvæmt finna sterkar
en flestir aðrir til þeirrar skyldu
sinnar að standa á verði um tján-
ingar- og prentfrelsi á Islandi.
Ég áskil mér allan rétt til
gagnaöflunar, vitnaleiðslu og
annars málflutnings eftir þörfum
og legg málið I dóm með þeim
fyrirvara.
Virðingarfyllst
Einar Bragi”
Greinargerö stefnds í bæjarþingsmáli nr. 1374/1974 — Bjarni Helgason og fleiri gegn Einari Braga
I
Eins og hrínandi krakk-
ar á kontór að klaga
Kúba:
Ný stjórnarskrá inn-
an fjögurra mánaöa
HABANA 24/10 — Gramma,
málgagn kúbanska kommúnista-
flokksins, hefur þaft i dag eftir
Fidel Castro, forsætisráðherra
Kúbu, aft innan fjögurra mánaöa
muni verfta lokift samningu
nýrrar stjórnarskrár fyrir landift.
26. júli-hreyfingin (byltingar-
hreyfingin undir stjórn Castros)
felldi úr gildi þegar I upphafi
valdatiftar sinnar stjórnarskrá
þá, er I gildi haffti verift fyrir
byltingu, og hefur siðan verift
stjórnaft eftir grundvallarlögum.
Castro sagðist hafa mælst til
þess við nefnd þá, er vinnur að
gerð stjórnarskrárinnar, að hún
lyki verki sinu fyrir 24. febr. n.k.,
svo að þá væri hægt að leggja
uppkastið fyrir fyrir miðnefnd
kommúnistaflokksins og rlkis-
stjórnina, svo og fyrir fyrsta þing
kommúnistaflokksins, sem fyrir-
hugað er að halda slðari hluta
næsta árs.
— Við gerum okkur vonir um
að flokksþingið ákveði að leggja
uppkastið að stjórnarskránni
fyrir almenning til þjóðar-
atkvæðagreiðslu, sagði Castro. —
Með stjórnarskránni mun hverfa
sá bráðabirgðasvipur, sem að
vissu marki hefur einkennt
byltingarrlki okkar, og hún mun
tryggja ríkinu öruggar lagalegar
undirstöður.
Reuter
BP BÍÐUR
RÁÐHERRA
— og ráöherrann bíöur
eftir vatnsveitustjóra
BP verður enn að bíða
með að halda áf ram f ram-
kvæmdum við bensín-
stöðina við Geitháls.
BP bíður úrskurðar heil-
brigðisráðherra varðandi
leyfi til að setja upp
bensín- og oliugeyma á
þessu svæði. Og AAatthias
Bjarnason/ heilbrigðisráð-
herra bíður umsagnar
vatnsveitustjórans í
Reykjavik. Þegar sú
umsögn fæst, getur hann
sagt BP af eða á, gefið
leyfi til byggingar bensin-
stöðvar þar við Hólmsána
eða bannað frekari fram-
kvæmdir.
Eins og Þjóðviljinn hefur skýrt
frá, voru þrjár heilbrigðisnefndir
á Reykjavikursvæðinu mót-
fallnar byggingu bensin-
stöðvarinnar við Geitháls. Eigi að
siður gaf hreppsnefndin i Mos-
fellssveit leyfi til að stöðin yrði
reist. Leitað var umsagnar Jóns
Jónssonar jarðfræðings, og var
umsögn hans neikvæð. Einnig var
leitað umsagnar vatnsveitu-
stjórans i Reykjavik, og mun
hans umsögn hafa verið jákvæð —
fyrir BP. Mun vatnsveitustjóri
telja, að aldrei komi til að Reyk-
vikingar taki vatn af þessu svæði,
þar sem bensinstöðin hugsanlega
verður, jarðvatnið þar sé nú
þegar það mengað af byggðinni I
kring.
Heilbrigðisráðuneytið vill
kanna rök vatnsveitustjórans
frekar og hefur þvi beðið hann að
senda nánar útskýrða umsögn
áður en ákvörðun er tekin. Vatns-
veitustjori mun ætla að láta bora
á þessu Geithálssvæði á fleiri en
einum stað i haust, og þegar
niðurstöður þeirra borana liggja
fyrir, en það getur orðið eftir
mánuð eða svo, þá mun ráðu-
neytið væntanlega taka
ákvörðun.
1 áliti Heilbirgðisráðs Reykja-
vikur um þetta mál segir m.a. að
verið geti að mengunarhætta af
völdum bensinstöðvar við Geit-
háls sé ekki mikil, en ráðið sjái
sér eigi að siður ekki fært að taka
þá áhættu.
En á meðan vatnsveitustjóri
útbýr sin gögn I hendur ráðherra,
biðum við — og BP.
—GG
Ráöstefna norrænna
félagsráðgjafa
Dagana 6-11. október s.l. var
haldin I Vasa I Finnlandi ráð-
stefna norrænna félagsráðgjafa.
Samstarfsnefnd norrænna félags-
ráðgjafa, sem I eiga sæti fulltrúar
frá öllum Norðurlöndum skipu-
lagði ráðstefnuna, en þetta er I
fjórða sinn sem sllk ráðstefna er
haldin.
Þátttakendur voru 45, en fjöldi
þátttakenda er takmarkaður við
10 frá hverju landi. Af hálfu Is-
lands tóku þrir félagsráðgjafar
þátt I ráðstefnunni: Margrét
Margeirsdóttir, Sigrún Július-
dóttir og Ellen Júliusdóttir.
Umræðuefni ráðstefnunnar var
að þessu sinni strjálbýli-þéttbýli
(Priset for urbaniseringen).
Þetta yfirgripsmikla efni var rætt
frá ýmsum hliðum i fjölda fyrir-
lestra og umræðuhópa.
George Walls dósent við
háskólann I Tammerfors flutti
fyrirlestur um félagslegt starf á
hinum ýmsu landssvæðum. Leif
Holgersson frá Sviþjóð flutti er-
indi um breytt hlutverk félags-
ráðgjafa I nútima þjóðfélagi.
Auk fyrirlestra var mikið starf-
að I fámennum hópum, þar sem
ýmis viðfangsefni voru rædd ýt-
arlega. Má I þvi sambandi nefna:
Framhald á bls. 13
Björn í
bóli Geirs
Frá þvi er greint I fréttatil-
kynningu frá forsætisráðuneytinu
að Björn Bjarnason hafi verið
gerður deildarstjóri þar á bæ frá
og með gærdeginum að telja.
Kemur ekki annað fram i frétta-
tilkynningunni en að hér sé um
nýtt embætti að ræða.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
sem kunnugt er m jög I orði f jallað
um nauðsyn þess að draga úr
rikisbákninu eins og það var
kallað. Ráðningar embættis-
manna að undanförnu sýna
hvernig flokkurinn hyggst breyta
orðum i athafnir.