Þjóðviljinn - 01.12.1974, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 1. desember 1974.
EFTIRMÆLIN
Umsjón: Vilborg HarOardóttir
Ólafur Th. Ólafsson á Selfossi hefur sent jafnréttissíöunni þessa teikn-
ingu meö textanum : . . og hún bjó honum fagurt heimili. . .
Við stóra
að
stríða
Hafnfiröingur, sem nú dvelst i
Osló, hefur sent jafnréttissfö-
unni eftirfarandi grein f tilefni
nýlegra atburöa, sem frá hefur
veriö skýrt ma. f Þjóöviljanum.
Margir foreldrar i Hafnarfirði
fá ekki dagheimilispláss fyrir
börn sin vegna skorts á dagvist-
unarstofnunum. Þetta gefa bið-
listar við dagheimilin til kynna.
Bæjaryfirvöld hafa ekki i hyggju
að bæta neitt úr þörfinni. Meiri
hluti bæjarstjórnar vili ekki einu
sinni láta kanna þörfina fyrir
fleiri dagheimili. Fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins kom með tillögu þar
að lútandi, sem var visað frá af
meirihluta meö furðulegum rök-
um, sem fengu mig til að bregöast
við og taka mér penna i hönd.
Þau gleymast fljótt, kosninga-
loforðin, og flestir karlmennirnir
i bæjarstjórn eru nú ekkert að
fela álit sitt á kvenmanninum og
hennar hlutverki.
Viö lifum á timum breytinga.
Þróunin i efnahags- og tæknimál-
um er svo ör, að sambýlisformið,
sem lengi hefur rikt, nær ekki að
fylgja eftir. Atvinnumarkaöurinn
byggir á einstaklingum, en tekur
ekkert tillit til fjölskyldunnar.
Fjölskyldan er i dag lokuð eining,
þar sem vinnuskiptingin er bund-
in viö kyn og konan er yfirleitt
háð karlmanninum fjárhagslega.
Skilnaðartala hækkar, fóstur-
eyðingum fjölgar, unglinga-
vandamál veröa stærri, áfengis-
og eiturlyfjaneysla eykst.
Konunni kennt um
Sjálfstæðisflokksfulltrúi i Hafn-
arfiröi talar um upplausn i þjóð-
félaginu og kennir konunni um.
Nú á sem sagt að kenna kon-
unni um öll vandamálin, sem fjöl-
skyldan i dag á við aö striða. Kon-
an hefur ekki staðiö sig nógu vel i
húsmóðurstarfinu, sem karlmað-
urinn var svo raunsarlegur að út-
hluta henni m.a. ólaunað og
skattfrjálst, og nú skal hún fá að
heyra það. Karlmaðurinn stendur
fyrir utan og á þar af leiðandi
engan þátt i þessu vandamála-
flóði. Hann notar öll brögð til að
halda kúgun konunnar áfram,
höfðar til meöfæddra móðurtil-
finninga (allar föðurtilfinningar
vilja gjarnan gleymast) og hins
stóra og ábyrgðarmikla móður-
hlutverks, sem er það eftirsókn-
arverðasta fyrir allar konur að
hans áliti.
Sjálfstæðismaðurinn i Hf. talar
m.a.s. um dagheimili og jafn-
réttismál sem tiskufyrirbrigði. —
Kvenfólkið eltist við tiskuna, sem
breytist fljótlega svo takið þessu
bara með ró — finnst mér ég
heyra hann segja.
Kröfur giftrar konu um þau
sjálfsögðu mannréttindi að henni
sé gert kleift að vinna fyrir sér og
sinum, og aö þroska sig og
mennta, eru hunsaðar ef hún á
börn. Dagheimilisplássin i Hafn-
arfirði eru aðallega fyrir einstæð-
ar mæöur, sem (neyðast til að)
vinna úti. (Að margra manna
áliti vegna þess að þær voru ekki
nógu klókar að ná sér i fyrir-
vinnu.) Giftar mæður verða að
vera heima, þær eru þvingaðar
inn i húsmóðurhlutverkið og ekki
tekið tillit til óska né þarfa.
Eins og við vitum, er það yfir-
leitt karlmaðurinn sem fær betri
laun, svo þó að hjón vilji skipta
með sér verkum, kemur það
óneitanlega niður á fjárhagnum.
Hjá mörgum barnafjölskyldum
er hann nógu bágborinn fyrir.
Vinnan kölluð lúxus!
Það eru ekki bara einstæðar
mæður sem vinna úti i Hafnar-
firði. Margar giftar mæður vinna
lika úti, i frystihúsunum, sjúkra-
húsunum og i skólunum, svo eitt-
hvað sé nefnt. Flestar hluta úr
degi.
Þetta kallar einn fuiltrúi H-list-
ans i bæjarstjórn iúxus fyrir þess-
ar konur. Kallar það lúxus, þegar
kona hefur mikið fyrir að koma
barni eða börnum sinum i gæslu,
sem hún þarf yfirleitt að borga
fyrir, og fær sér vinnu til viðbótar
við hússtörfin, sem samkvæmt
venju lenda aöallega á henni.
Hann talar ekki um þau forrétt-
indi karlmannsins að koma
hvergi nærri húsverkum og
barnauppeldi.
Faðir
6 mínútur á dag?
Sjálfstæðisflokksfulltrúinn,
sem áður er vitnað i, telur þá
spekinga sem fjalla um uppeldis-
mái i dag, ekki hafa meira vit á
barnauppeldi, en hann sjálfur
hefur aflað sér á 60-70 árum. Mig
langar til að spyrja þann góða
manna, hve mörgum timum hann
hefur á þessum 60-70 árum, eytt
til að kynna sér barnauppeidi.
Nýleg rannsókn sýnir nefnilega
aö meðalfaðireyðir ekki meira en
6 minútum, til að sinna börnum
sinum á degi hverjum.
Tölur hef ég ætið tekiö varlega
og vona svo sannarlega að þessi
rannsókn gefi ekki rétta mynd af
hafnfirskum heimilisfeörum. En
ég kemst ekki hjá þvi að sjá, aö
fleiri og fleiri feður vinna eftir-
vinnu og helgidagavinnu og þá
liggur það i augum uppi að ekki
veröur mikill timi aflögu til
barnauppeldis.
Meðan karlmanninum finnst
það eðlilegt, að konan vinni öll
störf á heimilinu, fáum við ekki
jafnrétti. Þótt við stefnum að þvi
að hver manneskja finni sinn
rétta staö i lifinu, komumst við
ekki langtef karlmaðurinn heldur
fast viö þann lúxus að koma
hvergi nærri heimilisverkunum.
Kona, sem óskar eða er neydd til
að vinna utan heimilisins, mun þá
ætið þurfa aö þola tvöfalt vinnu-
álag.
Það er skylda hvers bæjarfé-
lags að koma til móts við óskir
ibúa þess, að svo miklu leyti sem
unnt er. Sjái bæjarstjórn Hafnar-
fjarðar sér ekki unnt að gera
könnun á þörf á dagheimilispláss-
um, verður hún að færa betri rök
fyrir máli sinu. Ég og fleiri ger-
um okkur þetta ekki að góöu.
Helga úr Hafnarfirði.
„Sérfræðingar"
ákveði!
Ja, ekki hafa þær lent i
miklu andstreymi um ævina,
Akureyrarkonurnar, sem
vitna gegn fóstureyðingum i
„Alþýðumanninum ” 19.
nóvember sl. og eru algerlega
á móti frjálsræði i þeim efn-
um, segir SG, sem sendi úr-
klippu úr blaðinu.
Allra verst er þó hve illa þær
treysta konum til að taka
ákvarðanir sjálfar. Fjórar
húsmæður af fimm, sem
spurðar eru segja ýmist, að
„sérfræðingar eigi að taka
ákvarðanir um slikt”, þar
verði að koma til „ábyrgir
menn, sem um slik mál
fjalla”, „kona geti alltaf tekið
neikvæðar ákvarðanir i þessu
máli undir vissum kringum-
stæðum” eða eru hreint og
beint „algjörlega á móti fóst-
ureyðingum” og þá náttúrlega
„algjörlega á móti fram-
komnu frumvarpi um þetta
mál”.
Fróðlegt væri aö heyra hver
getur hugsast vera meiri
„sérfræðingur” en konan sjálf
um mál, sem skiptir jafn
miklum sköpum um lif og
framtið hennar og þaö aö ala
og ala upp barn.
Sem betur fer eru fleiri, lika
á Akureyri, sammála þessari
einu af fimm, sem segist vera
fylgjandi frumvarpinu um
breytingar á fóstureyðinga-
löggjöfinni, sem nú liggur fyr-
ir alþingi.
Framleiðendur
setja skilyrðin
Og hér er bréf frá ÞH:
„í belgnum fyrir nokkru
undrast Guðrún Guömunds-
dóttir það fyrirkomulag: að
sérstakir umboðsmenn skuli
vera fyrir tóbak og áfengi sem,
eins og allir vita, rikið hefur
einkaleyfi á að flytja inn og
selja.
Vissulega er þetta undarlegt
ráðslag en þaö á sér þó skýr-
ingu, a.m.k. hvaö varðar tóbak
og áfengi sem kemur frá hinum
„vestrænu bræðraþjóðum okk-
ar”. Þannig mun það hafa verið
þegar rikiö fékk einkaleyfi á
verslun með þessa vöru að
framleiöendur hennar neituðu
blákalt að eiga nokkur viðskipti
við slikt „einokunarfyrirtæki”.
Settu þeir þaö skilyrði fyrir
verslun við landann að við-
skiptaaðilar þeirra væru svo-
kallaðir athafnamenn eingöngu
sem iðkuðu sin viðskipti i anda
„frjálsrar samkeppni”.
Það er lika til fróðleg saga af
viðskiptum ATVR við banda-
riska tóbaksframleiöendur sem
flestir eru stórir auðhringar.
Þegar lög voru sett hér á landi
fyrir nokkrum árum þess efnis
að á tóbaksumbúðum skyldi
vera aövörun til kaupenda um
að tóbak gæti valdið „hjarta-
sjúkdómum og krabbameini i
lungum” eins og þaövar orðað
harðneituðu framleiöendur að
prenta hana á pakkana. Kváöu
þeir allt of sterkt tekiö til orða I
aðvöruninni. 1 Bandarlkjunum
er aðvörunin mun vægar orðuð
og segir aöeins að tóbaksneysla
geti haft skaðleg áhrif á heilsu
manna.
Stóðu þeir svo fast á sinu að
þeir kváðust myndu hætta við-
skiptum við tsland ef ATVR
héldi þessu til streitu. Niður-
staðan varð sú aö ATVR varð að
ORÐ
beygja sig og aövörunin var|
limd á pakkana hér heima enl
ekki prentuð á erlendis eins og’
gert er annars staöar.
—ÞH'i
Aumingja
karlmaðurinn
Norðan úr Húnavatnssýslu
kom eftirfarandi visa i belginn
með yfirskriftinni Aumingja
karlmaöurinn!:
Ég hélt mig giftan friðri frú |
fyrst, — þá var hún tvitug.
Þvi er hún oftast ólétt nú,
úfin, svekkt, — og þritug?
G.B.H.
/
Æ
Gaman væri aö heyra oftar
frá áhugafólki um jafnréttis-
mál utan af landi, en fram að
þessu hefur mest borist frá
ibúum þéttbýlissvæöisins hér
suðvestanlands. Kannski er
misrétti kynjanna áþreifan-
legra i þéttbýli en dreifbýli.
Hvað segja lesendur? — vh
STAGLIÐ
Fréttabréf
Rauðsokkahreyfingin er farin
að gefa út fréttabréf, sem kallast
„Staglið” (i sokkana sjálfsagt!).
Það er einn af föstu starfshópun-
um, Fjölmiðlahópur, sem sér um
útgáfuna og bréfið er hugsað sem
tengiliður og upplýsingapési fyrir
rauðsokka
starfandi rauðsokka. 1 þvi eru
fréttir af vinnu starfshópanna og
sagt frá þvi hvað um er að vera 1
bækistöð rauðsokka hverju sinni.
Senda má fréttir og orðsendingar
i Staglið til Rauðsokkahreyfing-
arinnar, Skólavörðustig 12.