Þjóðviljinn - 22.12.1974, Síða 19

Sunnudagur 22. desember 1974. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
Þvl mibur láöist okkur aö spyrja þessa glaöbeittu stúlku aö nafni en
mýndin er góö fyrir þvi.
sala til safnara, safn og aöstaða
til sýninga.
— En þú minntist á biskupinn
áðan, hafið þið merkt að margir
fari að fordæmi hans og hætti að
senda jólakort?
— Nei, við höfum ekki merkt
það. Við gerum ekki upp fyrr en
um áramót og þá sjáum við það.
Annars er ég ekki sammála bisk-
upi i að þetta sé besta leiðin til að
spara jólaútgjöldin. Það væri
miklu nær að fólk sparaði við sig i
mat og drykk finnst mér. Bæði er
nú kostnaðurinn af jólakorta-
sendingum ekki mikill. Við skul-
um segja að einn maður sendi 40
kort sem kosta 20 kr. hver og fri-
merkið kostar 13 krónur, það yrðu
1320 krónur, eins og einn viski-
peli. Svo er hitt að fólki virðist
þykja mjög vænt um að fá þessar
kveðjur. Það er stanslaus
TEXTI ÞH
MYNDIR AK
straumur fólks hingað á pósthúsið
allan janúarmánuð til að vitja
korta sem ekki komu fram.
Þriðja atriðið er svo vinnan sem
þetta skapar. Hér vinna á þriðja
hundrað unglinga, flest skólafólk,
og sá peningur sem það fær fyrir
vinnuna er vel þeginn.
— Er mikil eftirspurn eftir
vinnu hér um jólin?
— Já, mér finnst hún óvenju-
mikil um þessi jól, verslanirnar
virðast taka við færra fólki nú en
oft áður. En það er eitt athyglis-
vert viö þetta jólafólk okkar, að
aldur þess hefur færst niöur. Ég
man þegar ég byrjaði hér i strlð-
inu að þá voru það svo til ein-
göngu háskólanemar sem voru i
þessu. Nú er fólkið hins vegar
flest á gagnfræðaskólaaldri.
— Viltu bæta einhverju við
þetta?
— Já, ég vil brýna fyrir fólki að
skrifa nafn sendanda aftan á bréf
sin. Hér liggja alltaf milli 3 og 4
þúsund óskilabréf eftir hver jól.
Það þyrfti að auka mjög áróður
fyrir þessu.
Að spjallinu loknu gekk Reynir
með okkur Þjóðviljamönnum um
húsakynni póstsins, en árangur
þeirrar ferðar má sjá á myndun-
um hér á siðunni.
Þannig lita þau út, handjárnin, sem amerisku kennararnir notuöu
á óþekka nemendur sina.
Handjárn fyrir
ódæla nemendur
Nú hafa þeir I Ameriku fundið
nýja aðferð til að tjónka við
skólabörn, sem ekki vilja sitja
kyrr I sæti sinu, Þau eru einfald-
lega handjárnuð. Siðan eru þau
hlekkjuð við sætið sitt og dúsa
þannig, þar til þau hafa heitið þvi
að vera aldrei framar með ólæti i
skólanum.
Það eru kennarar I Green
Valley skólanum i Flórida, sem
hafa fundið upp þessa nýju
hegningaraðferð. Þeir segja, að
handjárnin séu mun áhrifameiri
hegningartæki en spanskreyrinn,
sem virðist samkvæmt þvi hafa
verið helsta mannasiðakennslu-
tæki þeirra.
Þessi skóli gegnir tvöföldu hlut-
verki. Hann er, auk þess að vera
skóli, uppeldisheimili fyrir af-
vegaleidda unglinga. Kennarar
við skólann voru sextán.
En þeir eru nú allir atvinnu-
lausir. Þeim hefur verið vikið frá
störfum, meðan þingnefnd
rannsakar þessa nýstárlegu upp-
eldisaðferð þeirra, og á nefndin
einnig að taka ákvörðun um hvort
handjárnun nemenda skuli viður-
kennd i skólum.
Jón Hjartarson:
Forgengilegur
pappír
sem orpist hefur aur og myglu i
aldanna rás.
Það er að tarna harðsnúið lið
sem þannig rótar I andlegum
öskuhaugum kynslóðanna: Arni
óla grefst fyrir um staðhátta-
lýsingu og gamlar kjaftasögur
úr Reykjavik. Clausen gamli
tinir til lvgasögur og kerskni -
'sagnir af geistlegum herrum
fyrri alda. Jón Helgason Tima-
ritstjóri færir i stilinn gamlar
furðusögur. Og þannig mætti
lengi telja. Upp vekjast á
þennan hátt margir draugar og
forynjur, gamlar væringar,
sakamál og mannraunir.
Af litlu atviki verða margar
bækur, kannski fjöldi kvæða að
auki. Þannig hefur hvarf Reyni-
staöabræöra oröið þjóðarharm-
leikur og þjóðsögulegur helgi-
' dómur á borð við pislarvætti
hins sæla Tómasar i Englandi.
— Það liöa ekki orðið þau jól að
ekki komi á markaðinn ný bók
af þessum harmleik á Kili.
Þær persónur verða að teljast
fremur ómerkilegar hér á landi
sem ekki fara af ævisögur,
skráöar af þeim sjálfum ellegar
ævisagnariturum, sem er fjöl-
menn stétt manna hér um
slóðir. Þannig fara sögur af
öllum sendiherrum og öllum
skipherrum, skráð er saga allra
skipstjóra nú, hraðar en nokkru
sinni. Algengt er að lifshlaup
Jforstjóra og framkvæmdastjóra
'og verslunarstjóra sé tiundað á
þykkum bókum og i mörgum
bindum, einkum og sérilagi hafi
þeir verið trúaðir eða hag-
mæltir. Útgerðarmenn láta
stundum birta af sér sögur, þeir
sem þykjast hafa mannorð til
þess. Af refabönum fáum viö
miklar sögur og langar og
eflaust lika bráðum af rjupna-
skyttum.
Þannig munu okkur i fram-
tiöinni hlotnast sögur af ýmsum
helstu athafnamönnum sam-
tiðarinnar. Fullvist má telja aö
frjálsmenningurinn og safn-
forkurinn Hreggviður reki til
dæmis helstu þætti lifshlaups
sins og frumhlaups i fáeinum
bindum. Eflaust munu
núverandi prinsar stjórnmála-
flokkanna láta rekja æviatriði
sin og embættisframa, þegar
þeir eru sestir i helgan stein og
búið að leggja þá til hliöar i
erlendum sendiráöum, fjarri
amstri og leiðindum
hvundagsins.
Sighvatur þingmaður og ung-
stirni Alþýðuflokksins er eflaust
byrjaður að punkta hjá sér
minnisatriði i þessum tilgangi.
Ekki trúi ég öðru en Alfreð,
framsóknarprins, Þorsteinsson,
láti einhverntima semja af sér
ævisögu, kannski hann fái til
þess Snjóku frá Skáldalæk. —
Hannibalistar munu eflaust
gefa út ævintýri af Ólafi
Ragnari — i Rauðhettu«stil, og
ekki myndu þau sóma sér
amalega á myndskreyttri bók
þessi snurfunsuðu andlit
Alþýðubandalagsins eins og til
dæmis Garðar þingskörungur
úr Eyjum og Ragnar formaöur.
Sagnfræöiáhugi okkar beinist
ekki einungis að þessum heimi
heldur og handan yfir vötnin sjö
og móðuna miklu. Þannig gefst
þeim sem ekki mega vera að þvi
að semja ævisögu sina i lifanda
lifi — kostur á að gera það eftir
dauöann. — Og þeir sem þegar
hafa skráð jarðneska ævisögu
sina, þegar þeir deyja, geta þá
byrjað að lýsa lifi sinu i öðrum
heimi, þegar þeir eru komnir
yfirum.
A jólamarkaðinum er
auðvitað af mörgu að taka. Þar
eru ekki einungis bækur af
mannlegum örlögum þessa
heims og annars heldur einnig
sjóferðasögur skipa, einkum
flaggskipa. Miklar sögur eru
auðvitað af hundum og köttum,
af laxi fara lika sögur, einkum
stórlaxi. Of langt yröi upp að
telja allt það sem verður okkur
að yrkisefni. Nú þegar lokið er
að skrá margbreytilega ferða-
sögu Akraborgarinnar fýsir
mig persónulega að fá til
aflestrar leiðasögu Hafnar-
fjarðarstrætó.
Blaðamenn eru ævinlega
sýknt og heilagt að skrá sögu
sinnar samtiðar. Þetta gera
þeir auðvitað á ómerkilegan
dagblaðapappir og forgengi-
legan. Þeir sem blöðin skrifa
eru raunar fyrir löngu búnir að
finna ráð til þess að varðveita
betur gullkorn sin. Þeir einfald-
lega nota skæri og klippa grein-
ar sinar úr dagblöðunum og
senda þær til útgefenda, sem
gefa þær út á bókfelli, skraut-
lega bundnar og þekkilegar.
Viötöl við merkismenn og
meiriháttar ritsmiðar blaðanna
koma þvi ævinlega innbundnar i
bók fyrir jólin. Ritstjórar
blaðanna munu til dæmis vera
að rotta sig saman um að gefa
út úrval úr leiöurum sinum fyrir
næstu jól. Veröur það eflaust
metsölubók. Lesendum þessa
pistils til nokkurs ama hins veg-
ar vil ég nú stiga á stokk og
strengja þess heit, að gefa þessi
skrif aldrei út á bók, þrátt fyrir
hugsanlegan fjölda áskorana og
væntanlega tilstuðlan vina og
kunningja.
Við íslendingar notum mikinn
pappir, einkum þó fyrir hver jól,
þegar hver bókarrollan rekur
aðra á jólamarkaðinn. Við lifum
á þeirri tið, sem ekki lætur neitt
blað óskrifað. — Þannig reynum
við fremur að likjast höfð-
ingjum gullaldar islands-
sögunnar sem striðólu kálfa i
hópum einungis til þess að flá af
þeim skinnin til að skrifa á
meistaraverk — heldur en aftur
á móti þeirri aumu alþýöu
niðurlægingartimans, sem tók
þau sömu meistaraverk og át
þau, ellegar gerði af þeim skó
og gatsleit þeim á löppum sér.
Þeirri niðurlægingu gleymir
þjóðin seinastri allra.
Þannig var i aldanna rás
nartað utan og innan úr þeim
menningarfyrningum, sem við
áttum frá gullöld bókmennta og
lista. Nú reynum við aö bæta
fyrir þetta með þvi að fylla
hvern blaðsnepil, sem við
komum höndum yfir, fróðleik og
skáldskap, og varðveita. A
okkar tið á sér stað umfangs-
mikil skrásetning hvers konar
fróðleiks og fyirbrigða úr nútið
og fortið, jafnvel framtið.
Þannig leggjum við sagn-
fræðingum framtiðarinnar til
ógrynni efnis að moða úr.
Trúlegt þeir verði heldur en
ekki lukkulegir.
Otal margir glöggskyggnir
grúskarar leita með logandi
ljósi i slitrum þeim, sem varð-
veist hafa frá fyrri tið, sendi-
bréfum, sóknarlýsingum, sótt
er i þingbækur og þjóðsögur,
munnmælasögur og ministerial-
bækur sókna, sálnaregistur,
brot og rusl héðan og þaðan.
Þannig tina grúska'rarnir upp
fáséð grös og steina af grónum
götuslóðum kynslóðanna og
dusta ryk af margri gersemi,
Marga fáséna kjörgripi er að finna skrautiega innbundna á
jólabókamarkaðinum