Þjóðviljinn - 05.01.1975, Blaðsíða 6

• StÐA — ÞJóÐVILJINN Sunnudagur 5. Janúar 1975.
Viggo Steenstrup
er danskur blaöamaöur sem
nýlega var á ferö í Bangladesh.
Hann hefur skrifað
tvær greinar fyrir Þjóðviljann
og fer hin fyrri hér á eftir
Viggo Steenstrup (t.v.) i Bangladesh
Götumynd frá Dacca.
Frá miklum fögnuði til beiskju,
hungurs, spillingar og vonleysis
Einn af stormsveitarmönnum Mujiburs Rahman meö alvæpni á götu i Dacca.
Þann sextánda desem-
ber 1971 fögnuöu menn
frelsi hástöfum á götum
Dacca: Joi Bangla. Joi
Bangla — Bangladesh sigr-
ar! hrópuðu menn. Nýtt
riki var orðið til, Bangla-
desh, land bengala, að lok-
inni einhverri grimmileg-
ustu borgarastyrjöld sög-
unnar, en meðan á henni
stóð tortímdu púndjabar og
patanhermenn frá Vestur-
Pakistan bengölum svo
tugþúsundum skipti og
gerðu sér einkum far um
að slátra stúdentum og
menntamönnum.
Fögnuðurinn flæddi yfir alla
bakka þegar Sjeik Mujibur Rah-
man hélt innreið sina i borgina
sem þjóðhetja eftir að hann haföi
veriö látinn laus úr fangelsi i
Pakistan. Hann var þjóðhetja 75
miljón bengala sem áttu nú i
fyrsta sinn að fá tækifæri til að
byggja upp land sitt frjálsir — án
afskipta bresk-pakistanskra eða
annarra yfirvalda.
Einva Idur
Siðan eru liðin aðeins þrjú ár,
en á þessum stutta tima hafa
fagnaðarlæti og bjartsýni vikið
fyrir beiskju, hungri og hirðu-
leysi. Og hetjan Mujibur Rahman
hefur orðið einvaldsherra, sem
byggir vald sitt á Awamiflokkn-
um, sem er'liklega einhver spillt-
asta stjórnmálahreyfing i heimi.
t óttablöndu umtali er hann aldrei
nefndur nema titlar hans fylgi
allir: „Bangabandu sjeik Muji-
bur Rahman forsætisráðherra”.
Minna má það ekki vera.
Bangabandu þýðir „vinur
bengala” eða „faöir bengala”, en
þegar maður ræöir við venjuléga
bengali hljómar þessi titill lands-
föðurins eins og öfugmæli:
— Aldrei hefur leiðtogi risið
jafn hátt og sokkið jafn djúpt á
jafn skömmum tima, segir stúd-
ent einn sem barðist i frelsisstrið-
inu.Mujiburhaföi fleira fólk á bak
við sig en nokkur annar leiðtogi i
sögunni — að einum ef til vill und-
anskildum. Og þetta fólk var
reiðubúið að fylgja honum út i
rauðan dauðann, en littu bara á
nú...
I stað framhalds kemur lát-
bragð sem lýsir vonleysi. Og
stúdentinn heldur áfram:
— Má vera að Mujibur sé sjálfur
heiðarlegur maður. Ég gæti vel
trúað þvi, eiginlega verð ég að
trúa þvi, en hann er lika fórrikur.
Og hann hefur i kringum sig
spilltustu hirð pólitikusa sem
hægt er að hugsa sér. Menn sem
hafa ekki hug við annað en að
auðga sjálfa sig og láta sér engu
skipta frá hverjum þeir stela,
hvort fjármálaspillingin hjá þeim
leiði til hungurdauða þúsunda
manna.
Einokun valdsins
Valdastaðan i Bangladesh hef-
ur teflst mjög ójafnt á þessum
þrem árum. Awami-bandalagið,
meö öðrum orðum þeir sem rik-
astir eru af bengölum, hafa ein-
okun á pólitisku valdi. bað er að
visu til stjórnarandstaða að nafn-
inu til, JSD eða Jatyo Sangsad, en
starf þess flokks einkennist meir
af háværri og neikvæðri gagnrýni
á allt það sem Awamibandalagið
og stjórnin taka sér fyrir hendur
en að reynt sé að bjóða upp á ein-
hverja raunhæfa pólitiska val-
kosti. Hin marxiska, maóiska eða
sovétsinnaða stjórnarandstaða er
svo klofin, að hún er ekki raun-
verulegur aðili að valdataflinu.
Mönnum er ekki boðið upp á neitt
annað en Awamistjórn sjeiksins.
Mujibur hefur einnig byggt upp
hallarlifvörð fyrir sjálfan sig.
Sveit þessi heitir Rakkhi Bahini,
eða „grænu bahinarnir”, flokkur
öryggislögreglumanna sem allir
hafa svarið sjeiknum persónuleg-
an trúnaðareið. Lið þetta er haft
til að vega upp á móti fastahern-
um, en þar rikir vaxandi óánægja
með stjórnarfarið meðal eldri
liösforingja. Reyndar er herinn
miklu liðfleiri, en hinsvegar eru
það Rakkhi Bahini sem fá i sinn
hlut öll nýtiskuleg vopn og geta
þvi meir en haft i fullu tré við her-
inn ef til uppreisnar kæmi gegn
Mujibur sjeik.
EFTIR VIGGO STEENSTRUP