Þjóðviljinn - 05.01.1975, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 05.01.1975, Blaðsíða 13
Sunnudagur 5. janúar 1975. ÞJÓDVILJINN — StÐA 13 Andkirkjuleg mynd frá 17. öld: munkur straffar syndugt skriftabarn sitt, þeim báöum til bersýnilegrar ánægju. Nýtt deilurit Deschners: Krossferðin gegn holdsins kæti Karlheinz Deschner heitir þýskur höfundur, sem hefur mjög einbeitt sér aö þvi aö rannsaka ýmsar skuggahliöar á ferli ein- hverrar áhrifamestu stofnunar Vesturlanda, kaþóisku kirkjunn- ar. Nú hefur hann bætt einni bók við sem hann nefnir „Kynlífssaga kirkjunnar.” Efniö er aö sjálf- sögöu ekki nýtt, en fáir munu hafa dregiö saman jafnmikiö efni á einn staö og Deschncr um gilmu kirkjunnar viö þánn gantla Adam, sem alltaf fer á kreik, hve nijög sem hann er með lurk lam- inn. Eins og vænta mátti byrjar Deschner að rekja „2000 ára her- ferð kirkjunnar gegn holdsins lystisemdum” með Páli postula, sem var mjög fjandsamlegur öllu kynlifi eins og menn vita, og gat rétt með semingi viðurkennt það innan strangs ramma hjóna- bandsins sem illa nauðsyn, sem kæmi i veg fyrir að menn gerðu eða hugsuðu eitthvað verra. En Páll vár aðeins forleikur að kristilegum miðöldum, þegar af- neitun holdsins leiddi oft til furðu- legra atvika og grimmilegra. Deschner kann margar sögur að rekja af kynferðislegri sjálfs- pyntingu — fólk pindi sjálft sig og niðurlægði sem mest (allt til sjálfsgeldingar) og taldi sig þvi sælla þvi meir sem að var hafst. Franska nunnan Marguerite-Marie Alacoque (1647—1690) „skar fangamark Krists út á brjósti sér og brenndi það með kerti þegar henni fannst það gróa of fljótt”. Henni og mörgum öðrum systrum hennar i Kristi var Kristur „dularfullur staðgengill kynlifs”, sem þær þrýstu að brjósti sér um nætur i mynd styttu af tré. Þúsundum saman komust þær með meira eöa minna róttækum ráðum i firnalega geðshræringu og fannst þetta allt svo ljúft að „unaðslegri sælu þekkti ég ekki i minu lifi” eins og heilög Teresa frá Avila segir, en hún var uppi á sextándu öld. Deschner sleppir ekki heldur tækifæri til að sýna, að hjá mörg- um var holdið vel reiðubúið og andinn harla veikur. Að sjálf- sögðu gleymir hann ekki miklum syndum preláta og verður þar frægastur Alexander sjötti Borgia, páfi, sem uppi var á fimmtándu öld. Samtimalýsing segir, að eftir kvöldveröarboð hafi hann skemmt sjálfum sér, dóttur, syni og gestum, með þvi að kalla á fimmtiu gleðikonur, sem dönsuðu naktar fyrir gestina, skriðu siðan um á fjórum fótum með sem ferlegustum látum, og fóru þjónar siðan upp á þær. Deschner sparar ekki að leggja áherslu á það tvöfalda siðgæði sem leyfði höfðingjum slika skemmtan en læddi þvi inn I einkalif fólks að lita á kynlif sem synd og þar með stórspillti þús- undum og miljónum skikkanlegra kaþólskra hjónabanda um aldir. Höfundurinn segir einnig, að þetta tvöfalda og afskræmda sið- gæði hafi ekki aðeins spillt lifi einstaklinga heldur leyst úr læð- ingi árásarhvatir heilla hópa eins og fram kom i galdraofsóknum og krossferðum. Hinn reiði höfundur telur það heldur enga tilviljun, að enn á okkar timum hafa viögeng- ist miklar pyntingar i kristnum löndum og að kirkja sú, sem gerði holdsins lystisemdir að villu stóð i mörgu vafasömu makki við fas- ískar einræðisstjórnir. Deschner sést ekki fyrir, frekar en margir aðrir baráttumenn, segir i umsögn þeirri sem hér er byggt á: hann lætur sem hann viti ekki af nýjum straumum innan kirkjunnar i þessum málum, við- leitni til að skapa jákvæða og um- burðarlyndari afstöðu til likama mannsins. Hann telur að samfé- lagið geti ekki fært siðgæði sitt i heilbrigðara horf nema með þvi að hafna trúarbrögðunum. Biskupinn i bólinu, eiginmaðurinn undir rúmi - öldum, liklega frá mótmælendum komin. áróðursmynd frá mið SITT ÚR HVERRI ÁTTINNI n. Knattspyrna er hættulegasta iþróttin Samkvæmt vesturþýskum heimildum er knattspyrna hættulegust allra íþrótta. Af um tveim miljónum virkra þátttak- enda i knattspyrnu (i öllum ald- ursflokkum) verða 54 þúsund fyrir slysi á hverju ári (2000 uppskurðir eru árlega gerðir á hnjám knattspyrnumanna I landinu) eða 2,7% þátttakenda. Knattspyrnuslys eru um 60% allra iþróttaslysa. Næsthættulegasta iþróttin eru hjólreiðar, en 2,57% hjólreiða- manna verða fyrir slysi á hverju ári. Þá koma vinsælar boltagreinar eins og körfubolti (2,36%) og handbolti (2,26%). Aðrar greinar ná þvi ekki að fleiri en einn af hverjum fimm- tiu iþróttamönnum verði fyrir slysi á ári. í júdó er prósentutalan 1,68, en i frjálsum iþróttum aðeins 0,51%. Lægst er borðtennis með 0,12% og mætti mörgum reynd- ar þykja undravert að hægt sé að slasa sig á þeirri Iþrótt. GAGNKVÆMT Það upphefjast ævinlega ógurleg öskur og væl i apabúr- unum þegar dýragarðarnir loka. Og vitið þið hversvegna? — Jú, öpunum leiöist svo þeg- ar þeir fá ekki lengur að horfa á fólk, sem stendur við búrin. Útdauður hvalur á fornu hafsvæði ARAUSK (APN) Kenning sú, að Svartahaf, Kaspiahaf og Azon- haf, hafi verið eitt og sama hafið fyrir miljón árum, hefur fengið byr undir báöa vængi. 1 fjöllun- um i Norður-Kákasus hefur nefnilega fundist beinagrind af útdauðum hval. A svæði þessu hafa oftsinnis fundist margvis- legir steingervingar, t.d. fiskar, lindýr og sjávarplöntur. Hrygg- ur, kjálkar og rifbein hvalsins hafa varðveist furðu vel. Séð í ,drugstore’ á Broadway: JVlinningartafla um Thomas Aloysius Dougan. Hann dó 1929, en lengi lifi minning hans i Bandarikjunum. Það var nefnilega hann sem umskirði frankfurtara og kall- aðihann „hot dog”.‘‘Hvaö skyldi hann annars heita, sem fann upp „pylsumöllu” á tslandi? VÍSNA- ÞÁTTUR S.dór.ss . ,s Ur ýmsumáttum Ég vil nota tækifærið i þessum fyrsta visnaþætti ársins að óska öllum lesendum þáttarins gleðilegs árs og þakka fyrir það sem var að liða og þó alveg sér- staklega þeim sem hafa stuðlað að fjölbreytni hans með þvi að senda okkur visur, nýjar. sem gamlar. Og þessi þáttur verður eingöngu helgaður aðsendum visum sem okkur bárust seint á siðasta ári. Þá vil ég og koma strax að leiðréttingu á höfundi einnar visu sem við birtum á dögunum, en það var visan — Sæt er ástin, satt er það — þessi visa er eftir Jóhannes úr Kötlum. En snúum okkur þá að visunum. I tilefni af Jólahugleiðingu Flosa ólafssonar i Þjóðviljan- um laugardaginn 21. des. s.l. Traust er sjónin, trúum þvi, tollverðina lofum, sem að þefa og þukla i þekktum meyja klofum. Sagði hassið hulið i hennar þarmi, sérðu. En Flosi lýgur þessu,þvi þaö var að framan verðu. Adolf J. Petersen. Þá hefur okkur borist bréf, vegna vísnanna um Raufarhöfn iþættinum 22. des. s.l. og i bréf- inu segir að visurnar hafi verið þrjár en ekki tvær og sú þriðja sé svona: fog vinn fyrir matnum á mannlegan hátt og mun hann þvi borga að fullu, En ég get ekki skilið þann guðlega mátt að gera allt fagurt að drullu. Auðvaldsblækur yrkja nlð um Einar kallinn. Sjálfsagt laun þeir sækja frið i CÍA-dallinn. Kjölturakkar kallast mega kjötflotsgránar, uppaldir i auðvaldsstofum en ekki neinum moldarkofum. Rógburðar þeir rlða gandi (Roy á Tiggcr). Auðhringanna ættarlaukar eru þessir drullubaukar.” Magnús J. Jóhannsson sendir okkur einkar skemmtilegt bréf, fullt með ágætum visum. Bréfið er nokkuð langt, þannig að ég ætla að skipta þvi i tvo þætti, en hér kemur fyrri helmingurinn: Góði „visnaþáttur”! Ég sendi þér hérmeð nokkrar stökur, eldri og yngri, ortar af margs- konar tilefni, en sumar þó ná- leea án tilefnis. Eins og gefur að skilja eru svona stökur mis- jafnar að gæðum og er margt, sem þvi veldur. Aðalatriðið er þó, að minu mati, að halda við hinni gömlu og þjóðlegu menn- ingarerfð islendinga að yrkja rimað og stuðlað mál, en það hefur verið eitt af mest áber- andi séreinkennum i islenskri ljóðagerð um langan aldur. Auk þessa býður rimað og stuðlað mál upp á ótrúlega mörg listræn form i ljóðagerð, sem, þegar vel tekst til, er eins og fagur skraut- saumur á dýrmætu klæði. Þátt- ur stökunnar til skemmtunar er svo annað atriði, sem ekki verö- ur rakið hér. Ég hygg, að þegar fordómalaust mat verður fram- kvæmt á sögu isl. menningar og lista, verði það viðurkennt að ferskeytlan sé ein af dýrmætustu perlunum i þvi safni, auövitað misjöfn að gæðum eins og önnur verk okkar mannanna, ekki sist listaverk. Þegar Ólafur Jóhannesson átti i mestu þrautastriði við myndun rkisstjórnar sl. sumar höfðu ýmsir flokksbræður hans, þ.á.m. einn vinstri sinnaður verkamaður á Höfn i Hornafirði þungar áhyggjur útaf fæðingar- hriðum nýrrar rikisstjórnar. Einn morguninn, þegar áður- nefndur verkamaður kom að kaffiborði á vinnustað sinum voru þessar visur þar hjá lagð- ar: Af sér gengið er nú flest ófarirnar kunnar. „Aumt er aö sjá I einni lest” Ólaf, Geir og Gunnar. Láttu samt vel liggja á þér lundina berðu þýða, þvi ólafur hreiöri útúr fer ungi scm að skriði. Liður að þvi sem lfklegt er hann labbi fyrstu sporin. Og vist ntá telja að verði hér „viðreisn” endurborin. Torfi Þorsteinsson. Út af nýlegum ummælum Ólafs Jóhannessonar, fyrrv. forsætisráðherra, þess efnis að menn yrðu nú að lifa sparlegar en fyrr, orti Benedikt Gislason frá Hofteigi: Haustvísa: Vetrarhljóma heyra má hausts i rónti falda. Suntarblómin fögru fá feigðardóminn kalda. Beðist vægðar: Verum sáttir, ljúfu íjóöin leiki dátt um hyggjurann. Verri þáttinn, illa óðinn aftur láttu i handraðann. Sannleikur: Ef þeir dingla dollaraseðli dregst að ihaldshyskiö leitt. Þetta cr þess innsta eðli, engin rök fá sliku breytt. Eftirfarandi visa var ort um mann, sem undirritaður þekkti meira en af afspurn: Góðmennskunnar gullnu strönd gekkstu likt og fleiri. Réttir ávallt hjálparhönd hinum kraftameiri. I skiðaferð: Gnötra hliöar grárra fjalla, grenjar viða sollinn mar, þegar á skiðunt þessar falla með þetta griðar holdafar. Frétta menn úr ýmsri átt örlög vona sinna. Ólafur kvað nú eta smátt, aörir fá þó minna. Jóhannes Straumland sendir eftirfarandi bréf: ,,t Stéttar- baráttunni — 10. tbl. 3. árg. 1974 er kvæði um Einar Olgeirsson. Eftir að hafa lesið þetta kvæði og igrundað það, duttu eftirfar- andi visur i huga minn; Útaf kvenpresti: 1 þeint stöðugt meir og meir magnast trúargrillan, karlpresta og Auöi Eir angrar santa villan. Eins og sjá má: Votergeit þeim viða hratt vægðarlaust I hallann. Margur Ihaldsdurgur datt dofinn, beint á skallann.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.