Þjóðviljinn - 18.03.1975, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 18. marz 1975.
Indriði Aðalsteinsson, Skjaldfönn:
Hún er veðrasöm,
enginn neitar því, og snjó
rífur vel af hávöðum
Þá er nú Þorrinn liðinn og ekki
þarf að kvarta yfir honum. Nær
samfelldar hlákur eða frostlitið
og snjór hefur mikið sigið og tekið
upp, einkum i Langadal og ísa-
firði. ‘I byrjaðan febrúar var
Djúpvegurinn opnaður frá Isa-
firði að Kirkjubóli i Langadal og
var það fljótgert, enda sáralitill
snjór á þessum 185 km vegi þrátt
fyrir óVenju mikið fannfergi hér á
Vestfjörðum. Svellbunkar verða
liklega örðugri viðfangs á þessari
leið en snjórinn. Hálkan hefur
verið mikil og lá við stórslysi af
hennar völdum 4. febrúar hér við
Selárbrúna er Sigurður Hannes-
son, bóndi á Ármúla var á leið á
Djúpbátinn með mjólk i kerru
aftani dráttarvél. Rann vélin á
svelli afturábak útaf hárri upp-
fyllingu við brúna, endastakkst
og valt niður grjóturð 12-15 metra
fallhæð og stöðvaðist á hjólunum i
metersdjúpu vatni ofan á árisn-
um.
Það vildi Sigurði til lifs, að
öryggishúsið á draganum sem er
nýr Zetor brást ekki og þó hann
missti meðvitund andartak,
komst hann af sjálfsdáðum heim,
að visu marinn og tognaður en er
nú búinn að ná sér að mestu. Vél-
inni var náð upp samdægurs og
var hún furðu litið skemmd.
Konurnar undii
Hinn nýi söluskáli Djúpmanna-
félagsins við Heydal i Mjóafirði,
sem er um 120 fermetra hús g úti-
byrgt var i sumar, var tekinn i
notkun ef svo má segja, 15. febrú-
ar, er ibúar Reykjafjarðarhrepps
héldu þar þorrablót sitt. Sama
kvöld héldum við hér i úthluta
Nauteyrarhrepps okkar þorra-
samkomu, en þar sem okkur
skortir félagsheimilisaðstöðu,
buðu þau hjónin Margrét
Magnúsdóttir og Jón F. Þórðar-
son i Laugarási til þorrafagnaðar
á heimili sinu að þessu sinni. Var
þar setinn bekkurinn þrátt fyrir
góð húsakynni, enda skólaung-
lingar heima þessa helgi. Eftir
boröhald var spilað, sungið, ræð
ur fluttar og lesið upp, m.a. flutti
10 ára snáði, Ketill Halldórsson
Laugalandi, „Afanga”, kvæði
Jóns Helgasonar, hátt og snjallt,
hárrett og án þess að reka nokk-
urn tima i vörðurnar eða styðjast
við bókina og fékk mikið lófa-
klapp að launum eins og verðugt
var. Rétt er að geta þess, að hann
var ekki ennþá byrjaður að ganga
i skóla. Einnig fór fram i tilefni af
kvennaárinu, spurningakeppni
um almenn efni og áttust þar við
valdir garpar af báðum kynjum.
Fyrir konur voru þær Asa Ketils-
dóttir Laugalandi og Björk
Júliusdóttir Hamri og af karla
hálfu Halldór Þórðarson Lauga-
landi og Snævar Guðmundsson
Melgraseyri. Eftir jafna keppni
foru leikar svo að konurnar urðu
undir eins og fyrri daginn.
Játvarður Jökull
Ekki er þvi að leyna að okkur
ibúum við Isafjarðardjúp (nefnd-
ir hér eftir þessari grein djúp-
menn, jafnt isfirðingar, bolvik-
ingar og inndjúpsmenn) hefur
fundist miða heldur hægt i lagn-
ingu Djúpvegar og fjárveitingar
við nögl skornar svo og að stuðn
ingur þingmanna okkar væri
meira i orði en á borði. Varla er
að efa að áhrif v-isf. og barö-
strendinga hafa a.m.k. ekki ýtt á
eftir framkvæmdum i Djúpvegi,
þvi hagsmunir þeirra voru það að
sjálfsögðu, að eina samgönguæð-
in á landi við Isaf jörð og nágrenni
lægi um þeirra byggðarlög sem
lengst. En nú á að heita að Djúp-
vegi sé svo Iangt komið aö mestur
umferðarþunginn frá og til ísa-
fjarðar, Bolungarvikur og ná-
grennis, svo og norðurhluta V-lsa
fjarðarsýslu muni beinast á
hann næsta sumar. En þá vantar
tenginguna frá Djúpi, og suður
yfir heiðar og nú gerist það, að
upp risa menn I öðrum sýslum
sem betur þykjast sjá og vita
hvar áframhald Djúpvegar skuli
koma suður af, en heimamenn.
Ég á hér við Játvarð Jökul Július-
son bónda, að Miðjanesi i Reyk-
hólasveit i A.-Barð., en hann hef-
ur i tveim greinum i Þjóðviljan-
um nú nýlega boðað þá furðulegu
speki, að Kollafjarðarheiði sé sú
eina sjálfsagöa leið sem fram-
tiðarvegur okkar djúpmanna
skuli lagður um.
Ég hef borið mikla virðingu
fyrir J.J.J. allt frá þvi hann ritaði
sina frægu grein I „Timann” 1959
gegn kjördæmabreytingunni, en
hún varð nokkurs konar rök-
semdasmiðja andstæðinga þeirr-
ar breytingar. Alla tið siðan hefur
mér þótt það næsta gott, sem ég
hef séð eftir J.J.J. á prenti. Og
ekki var neinn hrörnunarbragur á
erindi þvi um „Daginn og veg-
inn” sem nýlega var flutt i út-
varpinu eftir Játvarð Jökul. Þar
gatég skrifaöundir hvertorð. Þvi
finnst mér vægast sagt raunalegt.
hvernig J.J.J. meðhöndlar sann-
leikann og staðreyndir málsins,
er hann i greinum sinum er að
gylla Kollafjarðarheiði, og til-
gangurinn hverju barni sýnileg-
ur, sem sé, að fá fram vegarbæt-
ur fyrir vesturhreppa A.-Barð.
Það er alveg rétt, að nauðsyn ber
til þess að gera hraustlegt átak til
að bæta vegi i Gufudals- og Múla-
hreppum, þeireru fyrir neðan all-
ar hellur og ef þessar fallegu
sveitir eiga að halda sinum hlut,
verður að rjúfa vetrareinangrun-
ina með upphlöðnum vegum þar,
en það óg Djúpvegur eru tvö ó-
skyld mál og ef Kollafjarðarheiði
yrði fyrir valinu sem áframhald
Djúpvegar væru það þau regin-
mistök að engu tali tekur. Skal ég
nú rökstyðja það nánar.
Skýjadans Játvarðar
JJJ fer i grein sinni frá 20. jan.
mörgum orðum um basl flutn-
ingabilstjóranna héðan frá Djúpi,
við að komast vesturaf fyrir jólin.
Það reyndist ekki unnt, vegna
linnulausrar ótiðar og fannfergis
og varð að flytja bilana vestur
sjóleiðina. Mistökin voru auðvit-
að að hleypa þeim suður fyrir
Þorskafjaröarheiði. Kominn var
mikill snjór og ruðningar háir i
kringum niðurgrafinn vegarslóð-
ann. En það er skiljanlegt þegar
annar eins grjótpáll og Gunnar
Pétursson beitir sér að eitthvað
verði undan að láta hjá vegagerð-
inni og að hún ætti ekki svo gott
með að svikja sin loforð um að
koma bilunum vesturaf aftur. Og
hefði verið vegur á Þorskafjarð-
arheiði en ekki þessi ómyndar-
slóði sem um hana er nú, hefði
það verið tiltölulega auðvelt.
J.J.J. heldur nú á og fer á kost-
um og vitnar i „gagnkunnuga
menn” máli sinu til stuðnings en
nafngreinir þá ekki, forðast allar
vegalengdir og hæðartökur er
hann ræðir um „hinar deildu
meiningar” varðandi Steingrims-
fjarðarheiði, Þorskafjarðarheiði
og Kollafjarðarheiði, segir þó um
Steingrímsfjarðarheiði „vel skilj-
anlegt að svo stutt og traust
tengsl tsafjarðardjúps og Húna-
flóa freisti margra” og segir sið-
an að Þorskafjarðarheiði eins og
vegurinn liggi þar nú þoli engan
samanburð við Kollafjarðarheiði.
Og nú fer J.J.J. að lyftast frá
jörðu i röksemdafærslunni þvi
hann segir svo i framhaldi af
þessu, að „framhald Djúpvegar
eigi siðan að koma um Kolla-
fjarðarheiði og siðan yfir mynni
Þorskafjarðar á brú yfir i Reyk-
hólasveit”. „Það sé hagsmuna
mál allra Vestfirðinga.” Siðan
heldur hann sinum skýjadansi á-
fram yfir Gilsfjörð á brú frá
Króksfjarðarnesi I Stórholt i
Saurbæjarhreppi. Þetta er ekki
nógu gott ;«§lvarður. Komdu nið-
ur og við s.^'um spjalla aðeins
um málin. Þu ^’fur þér forsendur
sem ekki eru^/rir hendi til aö
gera Kollafjarc^’’heiði umræöu-
hæfa. Svona sviP“að og ég stytti
Þorskafjarðarheiði um 15. km og
lækkaði hana um 200 m. frá þvl
sem hún er. Þetta með brýrnar er
sjálfsagt gott og blessað, en svo
við höldum okkur við brú á
Þorskafjörð þá er afar ótrúlegt að
sú draumsýn rætist á næsta ára-
tug og Gilsfjarðarbrú ennþá fjar-
lægari loftkastali.
Það er þvi miður engin vinstri
stjórn við völd núna Játvarður, og
getur orðið langt i að það verði.
Og eiga allir vestfirðingar „rikra
hagsmuna” að gæta i sambandi
við þessa brú? Hvernig getur það
orðið áhugamál þeim 1291 ibúum
sem búa hér að norðanverðu við
Djúp og i Strandasýslu. Eða erum
við ekki vestfirðingar? Ég held að
það sé sjálfgert að sleppa brúnum
úr þessu dæmi og fást heldur við
staðreyndir.
Kollafjaröarheiði
Vegalengdatafla Vegagerðar-
innar segir að frá Isafirði um
Kollafjarðarheiði i Bjarkarlund
séu 266 km. en ísafjörður —
Þorskafjarðarheiði —
Bjarkarlundur 228 km. Isfirðing-
ur sem æki heiman og heim um
Kollafjaröarheiði þyrfti þvi að
aka 76 km lengra en ef hann færi
Þorskafjarðarheiöi.
Við hér I norðurhreppunum
þurfum að aka 128 km fram og til
baka, miðað við Langadalsvega-
mót, ef við þurfum i Króksfjarð-
arnes, en 238 km ef við þyrftum
suður á Kollafjarðarheiði, eða 110
km lengri leið og auk þess tæki
það hlutfallslega mikiö lengri
tima að fara yfir 4 fjallvegi i stað
eins. Að þetta sé okkur „hags-
munamál” er þvi fjandi torskilið.
Það er einnig alrangt, að vegur-
inn á Þorskafjaröarheiði liggi nú
hærra en á Kollafjarðarheiði, það
er ekki teljandi munur, en þó 10-
20 m hærra, en hann er á Kolla
fjarðarheiði. Sjálf háheiðin er
stutt, satt er það, en aðdragandi
langur á báða vegu og oft kæfir
niður meiri snjó I daladrög en há-
heiðar sem rifur af, og sjaldnar
að þar kyngi niður bleytusnjó. Ég
hef að visu aðeins einu sinni fariö
Kollafjarðarheiöi, en mér virtist
ýtuland heldur ógæfulegt I ná-
grenni vegarins, mest klappir,
klettar og stórgrýtisurðir og
snjóasæl sund á milli. Vel má
vera að finna megi þar betra veg-
arstæði.
En svo eru bara hálsarnir þrir
eftir þó komið sé yfir heiðina og
þeir eru allir umtalsverðir fjall-
vegir og til samans með Kolla-
fjarðarheiði drjúgum lengri leið
en núverandi Þorskafjarðar-
heiðarvegur. A skammri stundu
skipast veður i lofti á vestfirskum
heiðum og að vetrinum verða þær
naumast farnar nema i sæmilegu
veðri og það er ekki sá munur á
veðurofsa og fannkomu á hálsun-
um og Kollafjarðarheiði annars-
vegar og Þorskafjarðarheiði og
Steingrimsfjarðarheiöi hinsveg-
ar, að það geri neinn gæfumun.
En þeirrar spurningar ættu
vegagerðarmenn, bilstjórar og
allur almenningur, sem yfir
þessa fjallvegi þarf að sækja, að
spyrja sjálfa sig, hvort fljótlegra
og ódýrara sé að sæta lagi að
opna eina heiði og skjótast yfir
hana eða fjóra fjallvegi með tölu-
veröu millibili, þar sem þar að
auki er um ákaflega strjála byggð
að fara og I fá hús að venda með
veðurtepptar bilalestir. Varla fer
vegagerðin að reisa hótel i Kolla-
firði, Gufudal og Djúpadal.
Þorskaf jarðarheiði
Þorskafjarðarheiði er rösklega
20 km lóng milli brúna, en liklega
28 km löng ef miðað er við heiðar-
sporð beggja vegna. Hún er frek-
ar jafnlend og hæð hennar frá 400-
500 m yfir sjó.
Hún er veðrasöm, enginn neitar
þvi, og snjó rifur vel af hávöðum.
Ýtuland er sérlega gott um það
ber öllum saman og þeir stuttu
spottar sem hækkaðir hafa verið
eru fljótlega eitilharðirog sporast
ekki. Búið er að finna ágætan of-
aniburð nálægt veginum. A heið-
inni er allgott sæluhús.
Ég held að engum sem eitthvað
þekkir til á Þorskafjarðarheiði
blandist hugur um það, að ef
gerður væri svipaður upphækk-
aður vegur og er á vesturheiðun-
um eða á Holtavörðuheiði, og það
gæti Vegagerðin auðveldlega gert
á einu sumri, ef fjármagn væri
fyrir hendi, þá yrði hann fær án
verulegs snjómoksturs flesta vet-
ur, en auðvitað yrði aö sæta veðri
og hafa samflot skammdegis-
mánuðina. Það er svo aftur nokk-
ur vafi, hvernig best má komast
upp og niður af henni, einkum að
sunnanverðu. Nú er rætt um að
fara þar gömlu póstleiðina og upp
úr Þorgeirsdal og myndi þá leiðin
um háheiðina styttast að mun.
Það er naumast tilviljun að póst-
leiðin að Djúpi var um aldir upp
úr Þorgeirsdal norður Þorska-
fjarðarheiði og niður Heiðar-
brekkur I Langadalsbotn. Þéttar
velhlaðnar vörður og glöggar göt-
ur sýna að þessi leið var valin
vegna þess að hún var óumdeil-
anlega snjóléttasta og jafnframt
styttsta leið að Djúpi og það hefur
ekkert breyst.
Kristján Steindórsson bóndi og
simstjóriá Kirkjubóli i Langadal,
sem mun flestum kunnugri á
heiðum, telur að ekki þurfi stór-
fellda breikkun eða breytingu á
vegi i Heiðarbrekkunum svo hef-
ill dugi þar i flestum tilvikum til
að halda veginum opnum, enda á-
kaflega auðvelt að losna við snjó-
inn fram af sneiðingskantinum.
Rétt er að geta þess, að ég styðst
ekki eingöngu við álit misjafnlega
„gagnkunnugra” manna um
Þorskafjarðarheiði eins og J.J.J.
segistgera, heldur á eg orðið ærið
margar ferðir um og yfir hana
bæði fyrst á vorin nýopnaða og
siðast á haustin, þegar hún er að
lokast og er auk þess einn af örfá-
um sem hafa ekið yfir hana um
hávetur eða 13. janúar 1972.
Steingrímsf jarðarheiði
og hringvegurinn
Pálmi Sigurðsson Klúku i
Bjarnafirði ritar ágæta grein i
Þjóðviljann og Vestfirðing nýver-
ið og spyr: Hvers vegna ekki
Steingrimsfjarðarheiði?
Er þar margt vel sagt og rétti-
lega og það segir sig raunar sjálft
að komi góður vegur yfir Þorska-
fjarðarheiði kæmi það af sjálfu sé
að mjög fjótlega yrði lagður veg-
ur þessa 8 km af Steingrimsfjarð-
arheiðarvegamótum ofan að
Kleppustöðum i Saðardal eða
aðra þá leiö er betri þætti. Enda
leiðin um Strandir engu lakari að
vetrinum nema siöur sé a.m.k.
þegar Laxárdalsheiöi verður veg-
uð og þegar Gilsfjörður og Svina-
dalur eru ill- eða ófærir. Hring-
veginum er heldur alls ekki lokið
fyrr en kominn er hringvegur um
Vestfirði af Ströndum um Stein-
grimsfjarðarheiði að Djúpi Þetta
ber að hafa alveg sérstaklega i
huga. Steingrims- og Þorska-
fjarðarheiöar standa þvi og falla
hver með annarri, vegur um aðra
þýðir vegur um hina.
Þeir munu svo færa byggðirnar
saman hér á norðanverðum Vest-
fjörðum og svo sannarlega getum
við i Inndjúpinu og A-Barða-
strandarsýslu lært margt af
Strandamönnum sem standa okk-
ur i mörgu framar t.d. i iþrótta-
og félagslifi og sauðfjárrækt. Og
ekki væri Strandamönnum siður
fengur 1 að nálgast að mun aðal
þéttbýlis og stjórnsýslumiðstöðv
ar fjórðungsins. Djúpmenn og
strandamenn þurfa þvi að snúa
bökum saman og sjá til þess, að
þingmepn okkar og vegamálafor-
kólfa hendi ekki það reginslys að
villast suður á Kollafjarðarheiði
með Djúpveginn. Þessum byggð-
arlögum, þar sem nær 60% vest-
firðinga búa, ætti heldur ekki að
verða nein skotaskuld úr þvi að
ráða þvi, hvar þeirravegur, sem,
sem þauhafa helst til lengi beðið
eftir, tengist aöalakvegakerfi
landsins.
Skal nú staðar numið að sinni,
en þar sem J.J.J. er að sjálfs hans
sögn kominn út af „einhverjum
sögufrægustu ribböldum við
Breiðafjörð”, þykir mér liklegt
að hann svari fyrir sig. Væri þá
óskandi a hann umgengist stað-
reyndir þessa máls með ögn
meiri virðingu og hefði aukist
skilningur á hverjir eiga hér mest
i húfi.
1. mars 1975
Indriöi Aöalsteinsson
Skjaldfönn, N.-Is.
Húsbyggjendur —
EINANGRUNARPLAST
Getum afgreitt einangrunarplast á Stór-
Reykjavíkursvæðið með stuttum fyrir-
vara. Afhending á byggingarstað.
Verulegar verðhækkanir
skammt undan
Borgarplast hf.
Borgarnesi
Sfmi 93-7370
Helgar- og kvöldsimi 93-7355.
Vörður og glöggar götur sýna,
að gamla póstleiðin var snjóléttust