Þjóðviljinn - 04.05.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 4. mai 1975.
PWÐVIUINN
mLGAGN SOSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
.OG ÞJÖÐFRELSIS
Ótgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
jtijstjórar: Kjartan Ólafsson,
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
TOGARANA Á VEIÐAR TAFARLAUST
Stöðvun stóru togaranna hófst 9da april,
og þeir eru nú allir 22 bundnir við landfest-
ar. Áhafnir togaranna voru 500—600
manns. 1 landi unnu um 1500 manns við að
taka á móti stóru togurunum og vinna úr
afla þeirra, en verulegur hluti þess fólks
hefur nú enga vinnu og hundruð manna
safnast á atvinnuleysingjaskrár i Reykja-
vik, Hafnarfirði, Akureyri og annarsstað-
ar þar sem stóru togararnir voru gerðir
út. I þeim framleiðslutækjum sem nú eru
stöðvuð eru bundnar ótaldar þúsundir
miljóna króna, sem þjóðarheildin hefur
fyrst og fremst lagt fram. Á sama tima og
afli bátaflotans er i algeru lágmarki er
veiði stóru togaranna stöðvuð, á sama
tima og gjaldeyrisjöfnuðurinn heldur
áfram að versna og bankarnir eru reknir
með erlendum neyslulánum eru mikil-
virkustu gjaldeyrisöflunartæki þjóðarinn-
ar stöðvuð. Það alvarlega atvinnuleysi
sem nú er hafið af þessum sökum og öðr-
um getur magnast stórlega á næstu vik-
um, þegar allt skólafólkið kemur á vinnu-
markaðinn og þarf á þvi að halda að fram-
leiðslutæki þjóðarinnar séu nýtt til hins
ýtrasta.
Þetta ástand er óviðunandi stór-
hneyksli. Þegar Geir Hallgrimsson var að
þvi spurður á þingi á mánudaginn var
hvað rikisstjórnin hygðist gera til þess að
tryggja tafarlausa útgerð stóru togaranna
og fiskvinnslu i sambandi við hana, svar-
aði hann þvi einu að rikisstjórnin ,,fylgdist
með” málinu! Stjórnarvöld hafa ekki þá
afsökun að stöðvunin hafi dunið yfir á ein-
hvern óvæntan hátt,' hún átti sér eðlilegan
aðdraganda sem gerði stjómarvöldum
auðvelt fyrir að leysa hnútinn áður en
hann hertist. En rikisstjórnin hefur auðsjá
anlega takmarkaðan áhuga á afkomu
togarasjómanna og fiskvinnslufólks eða á
nauðsyn gjaldeyrisframleiðslu. Hún hefur
verið með hugann bundinn við annað. Hún
hefur verið að tryggja hag heildsala og
kaupsýslumanna siðustu vikurnar. Um
leið og söluskattur var lækkaður um 620
miljónir króna á ári sem hluti af „pakka”
Björns Jónssonar, gerði rikisstjórnin ráð-
stafanir til þess að heildsalar og kaup-
sýslumenn gætu stungið allri söluskatts-
lækkuninni i eigin vasa og annarri eins
upphæð i viðbót. Þeir sem afla gjaldeyris
fá ekki að halda starfsemi sinni áfram;
þeir sem sólunda gjaldeyri, m.a. i bila-
flota sem er að ryðga niður á hafnarbökk-
um, skulu verðlaunaðir. Þær vesælu 4.900
kr. sem um var samið 26ta mars eru nú
þegar að engu orðnar og að miklu minna
en engu hjá þeim sem nú hafa verið sviptir
sinni.
Verkfall er hin formlega ástæða stöðv-
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Vilborg Haröardóttir
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Slmi 17500 (5 llnur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
unarinnar. Allir eru þó á einu máli um það
að bæta verði kjör togarasjómanna til
muna, einnig togaraeigendur og stjórnar-
völd, enda hefur afkoma sjómanna á stóru
togúrunum ekki breyst I samræmi við
breytingar á almennum vinnumarkaði
siðustu árin. Þvi verður verkföllunum
ekki um kennt, heldur ráðleysi og áhuga-
leysi rikisstjórnarinnar. Ef þeirri upphæð
sem heildsölum og kaupsýslumönnum
hefur nú verið færð á silfurbakka hefði I
staðinn verið varið til þess að leysa vanda
stóru togaranna hefði ekki þurft að koma
til neinnar stöðvunar.
Stöðvun togaranna er dæmigert ráðleysi
og glæpsamleg heimska. Auðvelt á að
vera að tryggja samninga við sjómenn
þegar i dag, vegna þess að allur þorri tog-
aranna er i félagslegri eigu. Sýni ein-
hverjir svokallaðir einkaeigendur þver-
móðsku ber að taka togarana af þeim,
vegna þess að þeir eru allir keyptir fyrir
almannafé. Þurfi að bæta úr fjárhags-
vanda þessara mikilvirku framleiðslu-
tækja er ekki siður hægt að gera það með-
an þeir eru á veiðum. Stöðvun togaranna
magnar auðvitað fjárhagsvandann;
kostnaður við þá nemur miljónum króna
dag hvern án þess að nokkrar tekjur komi
á móti; tap þjóðarbúsins nemur miljóna-
tugum á hverjum einasta degi. Það er
þjóðarnauðsyn að nú þegar verði magnað-
ur svo þrýstingur á rikisstjórnina að hún
þori ekki annað en ráða fram úr þessum
auðleysta vanda. — m.
Nýr Herjólfur
Bílferja til Vestmannaeyja næsta sumar
Ný ferja sem verður i
förum milli Vestmanna-
eyja og lands, verður
væntanlega tekin i notk-
un sumarið 1976.
Bæjarsjóður Vest-
mannaeyja, rikissjóður
og 433 aðilar til viðbótar
standa að kaupum á
nýju skipi, smiðuðu hjá
skipasmiðastöðinni
Sterkoder i Kristjáns-
sund i Noregi, en tilbóði
frá þessari stöð var tek-
ið nýlega, en alls bárust
niu tilboð i smiði ferj-
unnar.
‘Stærö ' skipsins er viö
þaö miöuö, aö þaö geti sam
timis flutt 100 farþega I klef-
um og sætum í sal, 75 tonn af vör-
um I gámum og 15—20 bifreiöar af
venjulegri stærö undir dekki, og
er gert ráö fyrir aö hægt veröi aö
lesta skipiö og losa meö þvl aö
aka bifreiöum og vöruflutninga-
gámum um lúgu aftan á skipinu,
en aöstööu til þessa þarf aö skapa
i Vestmannaeyjum og i Þorláks-
höfn.
Ariö 1972 var skipuö nefnd til aö
gera tillögur um á hvern hátt
samgöngur viö Vestmannaeyjar
yröu best tryggöar. Þessi nefnd
lagöi til aö nýtt skip yröi byggt.
Vegna náttúruhamfaranna I
Eyjum taföist framgangur þessa
máls, en máliö var aftur tekiö upp
viö stjórnvöld i byrjun árs 1974.
Veitti Alþingi rikisstjórninni
heimild til sjálfsskuldaábyrgöar
fyrir 80% af kaupveröi skipsins og
var þaö skilyröi sett, aö stofnaö
yröi félag I Eyjum, sem yröi
rekstrar- og eignaraöili aö skip-
inu og greiddi 20% af kaupveröi
þess. Þetta félag var stofnaö 17.
ágúst og voru stofnendur 44 auk
bæjar- og rikissjóös, sem báöir
geröust aöilar aö stofnuninni.
—GG
lsti maf á Akureyri
Kröfuganga í slyddu
Um 200 manns tóku
þátt i kröfugöngu á
Akureyri, sem baráttu-
samtök launafólks
gengust fyrir ásamt
fleiri aðiljum. Slyddu-
hrið var á meðan gang-
an fór fram.
Auk baráttusamtaka launa-
fólks tóku þátt I göngunni og
undirbúningi hennar Alþýöu-
bandalagiö á Akureyri, Sjúkra-
liöafélag Akureyrar,
Iönemafélag Akureyrar, Eik
(m-1), KSML (S) og Huginn,
skólafélag . MA.
Meöal þess, sem ritaö var á
boröa göngumanna var: Stétt
gegn stétt — Verkalýösstétt gegn
atvinnurekendastétt, Gegn
fámenningsvaidi ASt-forystunn-
ar, Samningana I félögin, Endur-
reisum stéttarfélögin sem
baráttutæki. Enga samningaán
fullra visitölubóta. Jafnrétti
kynja til starfa og launa, tsiand
úr NATÓ — herinn burt.
Aö göngu lokinni var útifundur
haldinn á Ráöhústorginu.
Fundarstjóri var Jón Danielsson.
Ræöumenn voru Jón Asgeirsson,
formaöur AN., Jóhanna
Þorsteinsdóttir, form.,
Sjúkralibafélags Ak., og
Guömundur Rúnar Heiöarsson
nemi.
Aö loknum útifundinum
gengust sömu aöiljar fyrir
baráttufundi I Alþýöuhúsinu og
tókst hann meö ágætum.
Verkalýösfélagiö Eining gekkst
fyrir fundi, sem þaö hélt I Nýja
biói. Var þar á dagskrá
lúörasveitarleikur, Elln Sigur-
vinsdóttir söng viö undirleik Ólafs
Vignis Albertssonar og ræöu-
menn tilkynntir voru þeir
Sighvatur Björgvinsson, alþingis-
maöur, og Þorsteinn* Jónatans-
son, varaformaöur Einingar, en
samkvæmt upplýsingum frétta-
ritara okkar nyöra varö ein-
hverra hluta vegna ekki úr ræðu-
flutningi hjá varaformanninum.
Sjötlu manns sóttu fundinn, þeas.
voru við upphaf hans.
Onnur ganga var farin á
Akureyri I fyrradag. Gengu þar
félagar KSML (B) meö rauða
fána. —úþ.
Sviðsmynd úr Húrra krakka: Guörún Asmundsdóttir, Guömundur
Pálsson, Margrét Helga Jóhannsdóttir, Bessi Bjarnason, Jón Sigur-
björnsson og Aróra Halldórsdóttir.
Bessi með LR
Húsbyggingarsjóöur Leikfélags
Reykjavikur er að fara af stað
•meö mikinn gamanleik, sem
sýndur verður i Austurbæjarbiói.
Leikstjóri er Jón Hjartarson. Það
er gamall kunningi, Húrra
krakki, sem frumsýndur verður
nk. þriðjudag kl. 21, en annars
verða eingöngu niönætursýning-
ar. Húrra krakki hefur margoft
veriö færður upp út um allt land
og ávallt veriö vinsæll á kreppu-
timum, enda vel til þess fallinn aö
dreifa huganum, þar sem hér er
um aö ræöa hreinræktaöan farsa.
Langt er orðiö slöan Reykvlking-
ar sáu Húrra krakka. Slöast var
hann leikinn hér áriö ’48, en þegar
Húrra krakki var sýndur fyrir
alllöngu I Hafnarfirði fór
Haraldur A. Sigurösson meö hlut-
verk „Krakkans”, en það gerir
Bessi Bjarnason nú til ágóða fyrir
Húsbyggingarsjóð LR. Bessi er
gestur Leikfélagsins aö þessu
sinni og er þetta ef til vill upphaf-
iö aö frekari leikaraskiptum milli
leikhúsanna. Auk Bessa koma
allir helstu leikarar LR fram i
sýningunni. Þess skal aö endingu
getiö aö Húrra krakki gengur nú
fyrir fullu húsi I Kaupmannahöfn
meö Dirch Passer I aöalhlutverk-
inu.
Kynningar-
dagur ung-
templara
Hinn árlegi fjáröflunar- og
kynningardagur Unglinga-
reglunnar er I dag sunnudag-
inn, 4. mal. Þá veröa eins og
venjulega seld merki og bókin
VORBLÓMIÐ til ágóöa fyrir
starfsemina alls staöar þar,
sem stúkur starfa. Merkin
kosta kr. 50.00 og bókin aöeins
kr. 200.00 Þessi barnabók
Unglingareglunnar, VOR-
BLÓMIÐ, sem kemur nú út I
12 sinn, hefur náö miklum
vinsældum og selst I stóru
upplagi.
Þaö eru einlæg tilmæli for-
vigismanna þessa félags-
skapar, aö sem allra flestir
landsmenn taki vel á móti
sölubörnum okkar, þegar þau
bjóöa merki og athyglisveröa
bók á sunnudaginn kemur.