Þjóðviljinn - 20.07.1976, Side 4

I síÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 20. júlí 1976.
MOBVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
tJtgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Árni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 línur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
HINN ÓTTALEGI LEYNDARDÓMUR: SÓSÍALISMINN
Fyrir nokkrum dögum viðraði Magnús
Þórðarson, framkvæmdastjóri Nató hér-
lendis, svo sem af gömlum vana i útvarps-
þætti fjallgrimma lifsskoðun sina, sem
orða mætti sem svo: sósialisminn er stað-
festing á hinu illa i mannheimum! Það er
að sjálfsögðu ekki i okkar verkahring að
skoða, hvernig einstaklingar nota sumt i
markverðustu þjóðfélagstilraunum aldar-
innar til að fylla upp í þá eyðu í vitundini,
sem djöfullinn skildi eftir sig, þegar
mannúðlegri útleggingar á kristindómi
höfðu stökkt honum á flótta. Má vera að
sú athugun sé best kom komin hjá Kirkju-
ritinu. En þar fyrir utan komu fram i um-
mælum Natóíorstjórans viðhorf, sem vert
er að gefa gaum, enda eru þau ekki einka-
mál hans, svipaðan tón hefur oftar en ekki
mátt heyra hjá þeim sem skrifa um
stjórnmál i Morgunblaðið.
Hér er átt við það, að Magnús taldi sér
á sama standa um það, hvort viðgangur
sósialisma væri tengdur sovéskum áhrif-
um (kæmi ,,utan að”) eða hann sækti
styrk sinn f starf þjóðlegra hreyfinga, sem
með sjálfstæðum hætti byggja á forsend-
um i hverju landi (komi ,,innan frá”).
Sósialismi væri jafn ískyggilegur hvort
semværi. Ogþóværienn meiri ástæða til
að óttast hinn þjóðlega sósfalisma, blátt
áfram vegna þess að hann væri líklegri til
að ná árangri.
Með öðrum orðum: við erum minnt á
það, að það eru einmitt málflutningsmenn
þess afturhalds sem svartast er, sem mest
sjá eftir trú og trausti á hina sovésku
fyrirmynd og leiðtoga hennar sem vissu-
lega setti áður fyrr mjög svip á pólitiska
breytni sósíalista og kommúnista í flest-
um löndum. Þessi eftirsjá er reyndar
mjög eðlileg. Ekkert kemur natóstjórum
og morgunblaðsritstjórum landanna verr,
en að sósíalistar hafa i vaxandi mæli horf-
ið frá ógagnrýnni aðdáun á miklum for-
dæmum. Vegna þess blátt áfram, að þá
hrifningu var svo einfalt og þægilegt að
nota sem röksemd fyrir þeirri staðhæf-
ingu, að sósíalísk hreyfing f hverju landi
væri óþjóðlegur erindrekstur fyrir erlent
stórveldi og/eða alþjóðlegt samsæri. Þar
með var líka hægt aðskjóta sér hjá þvi, að
fjalla um þá eðlilegu eftirspurn eftir sós-
ialisma, sem vakir i alþýðuhreyfingum
hvers lands. En með auknu sjálfstraustiog
sjálfstæðara starfi hinna ýmsu flokka
vinstrihreyfingar gengur hið einfalda
dæmi ekki lengur upp hjá áróðursmaskín-
unni, það kemur senn að þvi, að
samsærismálflutningurinn dugir ekki einu
sinni á þá sem fátækastir eru i anda. Og
þá eru góð ráð dýr innrætingarstjórum:
kannski neyðast þeir meira að segja til að
fara að hugsa sjálfir , i stað þess að láta
nokkrar slitnar særingaþulur annast það
fyrir sig.
Sósialismi er vissulega ekkert einkamál
einnar þjóðar eða fárra, við hann tengjast
vonir og kröfur alþýðu um réttlæti, jöfnuð
og þroska, sem sannarlega fara ekki eftir
landamærum. En það er höfuðforsenda
fyrir þvf að sósialismi þróist, eflist og þá
yfirbugi ranglæti og afbrot sem framin
hafa verið í hans nafni, að virtur sé i reynd
margbreytileiki heimsins, ólikar hefðir og
þarfir sem til verða með þjóðum, mis-
munandi hugmyndir um lausnir, já og um
ýmsa meginþætti í sjálfri hinni sósialisku
samfélagsgerð. Saga undanfarinna ára
og reyndar áratuga hefur verið saga
vaxandi skilnings á þessum forsendum
þróunar til þess sósialisma sem ekki
kafnar undir nafni. Og ótti natóstjóra og
hægriritstjóra við þessa þróun er vel-
komin staðfesting á þvi, að við erum á
réttri leið.
—áb
Síðbúin
viðurkenning
I Þjóðviljanum hefur margoft
verið bent á það að meginhætt-
an við Oslóarsamninga Einars
Ágústssonar og Matthlasar
Bjarnasonar sé fólgin i þvi að
meö þeim sé kallað yfir lands-
menn viðskiptastríð alis Efna-
hagsbandalagsins að samnings-
timabilinu loknu. Stjórnarblöðin
hafa engu svarað þessari alvar-
legu gagnrýni.
Nú um tveggja vikna skeið
hefur verið nokkurt hlé á um-
ræðunni um þessi mál i fjölmiðl-
um þar til fyrir helgina og sagt
var frá þvi i fréttum að EBE
heföi óskaö viðræðna viö islend-
inga um fiskveiðimál. Er aug-
ljóst að þar með ætlar banda-
lagið löngu áður en samningur-
inn frá Osló rennur út aö setja
þumalskrúfurnar á Islendinga.
Og nú er svo komið að for-
maður utanrikismálanefndar
alþingis og þingflokks Fram-
sóknarflokksins Þórarinn
Þórarinsson ritstjóri m.m. viö-
urkennir þessa yfirvofandi
hættu. í forustugrein Timans
um helgina segir Þórarinn:
,,Af hálfu sumra aðila innan
Efnahagsbandalagsins hefur
þvi verið hótaö að bókun 6 verði
felld úr gildi ef ekki verði búið
að semja við Efnahagsbanda-
lagið fyrir 1. desember, þegar
Oslóarsamningurinn fellur úr
gildi. Af hálfu islendinga yrði
ekki aðeins litið á þetta sem ó-
vináttu af hálfu Efnahags-
bandalagsins heldur einnig af
hálfu Atlantshafsbandalagsins,
þar sem átta af nlu aöildarrlkj-
um Efnahagsbandalagsins eru
innan Atlantshafsbandalagsins.
Islendingar munu ekki fremur
bogna fyrir viöskiptastriöi, en
þorskastríði. íslendingar settu
sér það mark að ræða ekki við
breta meðan þeir héldu uppi
herskipainnrás. Alveg eins er
liklegt að þeir myndu ekki ræða
við Efnahagsbandalagið meðan
beitt væri viðskiptaþvingunum
eða hótunum um viöskipta-
þvinganiraf hálfu þess.”
Þessi viðurkenning Þórarins .
er mikilsverð — en hún er full-
seint framkomin. Betur hefði
—................
hann tekið eftir þessum ágalla
handaverka sinna þegar hann
stóð i makkinu i Osló.
Gera grín
að Markúsi
Þaö er mikil tfeka I Sjálf-
stæðisflokknum I borgarstjórn
að fella eöa hafna með öðrum
hætti tillögum borgarfuhtrúa
minnihlutaflokkanna en taka
þær siöan upp sjálfir og skreyta
sig meö þeim I málgögnum sfo-
um.
Nýjasta dæmið um afrek af
þessu tagi er tillaga sem sam-
þykkt var i borgarstjórn nýlega
um aðbreyta til um rekstarfor-
sjá dagvistunarstofnana þannig
að hún verði framvegis á á-
byrgð borgarinnar, en ekki fé-
lagsins Sumargjafar. Tillögu-
maður um þessi efni I borgar-
stjórn var Þorbjörn Broddason,
borgarfulltrúi Alþýöubanda-
lagsins — I upphafi. Þá var til-
lögunni vlsaðtil félagsmálaráös
og þaöan kom tillagan aftur til
borgarstjórnar á fimmtudaginn
var og þar var hún samþykkt.
Vísir skrifar svo leiðara um
málið á föstudag og hann er slð-
an tekinn upp i Morgunblaðinu á
laugardag. Þar segir mn.:
„Þvl fer ekki á milli mála, að
félagsmálaráð, undir forystu
Markúsar Arnar Antonssonar
hefur mótað hárrétta stefnu...”
— Það er vissuiega ánægjulegt
Þorbjörn Broddason flutti til-
iögu Iborgarstjórn, sem ihaidiö
eignar nú Markúsi Erni Antons-
syni
þegar ihaldsmálgögnin telja
það hróssvert fyrir borgarfull-
trúa Markús Om að hann sam-
þykki tillögur Alþýðubanda-
lagsins — en er ekki fulllangt
gengið I þvi aö gera grin aö
Markúsi með þvi að hnýta þvl
við — eins og háðsmerki — að
hann hafi haft forustuna?
Don Quikote
í útvarpinu
Don Quikote atti kappi við
vindmyllur af miklum móð. Nú
er andlegur ættingi riddarans
sjónumhrygga farinn að berjast
við túlkun slna á helstu kenni-
setningum marxismans annan-
hvern sunnudag I sumardag-
skrá útvarpsins. Það er sannar-
lega íhugunarefni hvort heim-
spekideild Háskóla Islands
kennir nemendum sinum vind-
mylluslagsmál af þvi tagi sem
Hannes Gissurarson stundar
eða hvort þaö eru bara Heim-
dallarfræðin yfirfærð á æðra
plan heimspekinnar. George
Orwell á margt betra skilið
heldur en að vera útlagöur af
Vökustrák, sem vill frelsa Is-
lendinga frá kommúnisma.
Slikur nákvæmnismaður með
sannleikann og hann var hefði
honum áreiðanlega llkaö miður,
þegar þessi Don Quikote ihalds-
ins notaði bækur hans til þess að
gera sósíalistum upp skoðanir
og berjast slðan hetjulega gegn
þeim. Það er langt siðan slikur
hugtakaruglingur, einföldun og
visvitandi rangfærslur hafa
verið á borð bornar fyrir út-
varpshlustendur. Það er helst
að nokkrar mannvitsbrekkur og
fastagestir i „Deginum og veg-
inum” komist með tærnar þar
sem Hannes var með hælana á
sunnudaginn. Munurinn er bara
sá, að þeir hafa ekki undir sig
fastan þátt til þess að láta ljós
sitt skina.
Þaðhefur oft veriðhaft á orði,
að óhlutdrægnisregla útvarps-
ins gildi aðeins til vinstri. Það
heyrir til algjörra undantekn-
inga, ef forráðamenn rlkisút-
varpsins amast við málflutningi
hægrisinna, jafnvel þótt hann
hljóti að flokkast undir hreinan
áróður og brot á reglum stofn-
unarinnar. Vinstri menn hafa
jafnan veriö heldur latir aö
gagnrýnaþetta, enda oftast litið
svo á að ekki væri við öðru aö
búast af æðstu embættismönn-
um útvarpsins, sem alist hafa
Hannes Gissurarson
upp I Ihaldsþjónkun um áratuga
skeið. Og þáttur Hannesar Giss-
urarsonar fellur sjálfsagt I góö-
an jarðveg. En mættum við
leggja til að nafninu yrði breytt
til samræmis við innihaldiö.
Hreinna og beinna væri að hann
héti einfaldlega: „Varnaðarorð
gegn kommúnisma”. Og meðal
annarra orða: Hvenær ætlar
meirihluti útvarpsráös að senda
Sancho Panza riddaranum sjón-
umhrygga til aðstoðar?
„Sami nasistinn
og vinn fyrir
íhaldið”
Það er I sjálfu sér mannalegt
að gangast viö fortiö sinni eins
og Helgi S. Jónsson, fyrrv.
slökkviliðsstjóri I Keflavík, ger-
ir I helgarblaði VIsis og viöur-
kenna I þokkabót, að maður sé
sama sinnis. Fæstir flagga slik-
um skoöunum I dag, hvort held-
ur er á tslandi eöa I Þýskalandi.
Við látum hér liggja milli hluta
kynþáttafordóma Helga S.
Jónssonar og gyðingahatur
hans. Eins og nýlega hefur kom-
ið fram bæði I Þjóðviljanum og
Dagblaðinu er grynnra á slikum
fordómum meöal okkar Islend-
inga en við viljum almennt við-
urkenna.
Viðtaliö viö Helga S. Jónsson
er athyglisverðast fyrir þá stað-
reynd að hann afhjúpar hvar I
flokki skoðanabræöur hans
standa i dag, nauðugir þó,
vegnaþess að annað er ekki fyr-
ir hendi: „Þeir voru okkur erf-
Rœtt við foringja
Þjóðernissinnaflokksin:
Kelga S.
Jónsson í Keflavik
iðir hinir stjórnmálaflokkarnir.
Aðallega þó ihaldið, þegar það
sá að það var ekki hægt að nota
okkur. Ihaldið var hrætt viö að
missa unga fólkið yfir til okkar.
(þ.e. Þjóðernissinnaflokksins —
aths. Þjv.) En það skilaði sér
flest aftur til föðurhúsanna.
Ég vinn meö Ihaldinu núna.
En þrátt fyrir þaöhef ég ekkert
aflagt af minni trú.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
alltaf veriö linur en viö vildum
vera sterkir. Það er allt annaö
að fylgja drasli frá degi til dags,
en að skapa eitthvaö nýtt.”
Og slöar Itrekar Helgi póli-
tlska heimavist slna: „Ég sé
ekki eftir þvl að hafa eytt tlma
mínum 1 þetta þó ég vinni heið-
arlega fyrir ihaldið núna. Ég er
sami nasistinnogég var og verð
það áfram. Maður verður nefai-
lega að hafa einhverja stefnu,
einhvern farveg I tilverunni.
Það er ekki nóg að hafa ein-
hverja hentistefnu og Moggann
tilaövitna I. Þaö verður aðhafa
eitthvað sterkt til grundvallar.”
Það hefði verið ákaflega fróð-
legt ef blaðamaöur hefði spurt
hvort nasistar hefðu sérstakan
klúbb innan Sjálfstæðisflokks-
ins, þrýstihóp, og hve fjölmenn-
ur hann væri? Þó ekki væri
nema vegna stjórnmálasögunn-
ar. —ekh — s.