Þjóðviljinn - 12.08.1976, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 12. ágúst 1976
# Sögulegt leikrit byggt
á galdrabrennum
á 17. öld
# Leikför um Austfirði
og Vestfirði og sýningar
í Reykjavík í haust
Bœjarstjórn Akureyrar hefur
ekki gert sér grein fyrir að
„allt leikhús” er pólitiskt
ALÞÝÐULEIKHI
Böðvar Guðmunds-
son, menntaskóla-
kennarí á Akureyri og
skáld, var hér á ferðinni
i höfuðbwginni i vikunni
til þess að útrétta fyrir
Alþýðuleikhúsið, en
hann er einn af forsvars-
mönnum þess. Fyrir
dyrum stendur að hefja
starfsemi að nýju eftir
sumarhléið og fyrst og
fremst eru það f jármál-
in, sem eru erfiður
þröskuldur. Upphaflegir
stofnendur Alþýðuleik-
hússins voru 14 og eru
tveir þeirra erlendis.
Gamli kjarninn heldur
enn saman og lætur ekki
bilbug á sér finna.
Ætlunin er að ráða fimm
manns til starfa i leik-
hópnum I vetur, en einn
leikaranna i hópnum i
fyrra, María Árnadóttir,
er nú farin til náms á
Norðuriöndunum. Þjóð-
viljinn ræddi við Böðvar
um starfsemi Alþýðu-
Leikhópur Alþýöuleikhússins aö leggja upp I leikför: Frá v. Arnar Jónsson, Þórhildur Þorleifsdóttir,
Þráinn Karlsson.
Maria Árnadóttir, Kristin ólafsdóttir og
Böövar Guömundsson
Ævar Kvaran
Jón Sóiness
Gisli Jónsson
Byrjar æfingar á nýju leikriti
eftir Böðvar Guðmundsson
leikhússins, reynsluna
af ferðalaginu með
Krummagull og þau við-
horf sem blasa við þeim
Alþýðuleikhúss mönnum.
— Viö erum aö reyna aö hefja
starfsemi á ný og vonumst til þess
aö geta komiö á markaö meö nýtt
leikrit um mánaöamótin
september-október. Þá stendur til
aö fara i leikferö til Austurlands
og Vestfjaröa áöur en fjallvegir
teppast vegna snjóa. Siöan er
ætlunin að sýna nýja leikritiö og
Krummagull I Reykjavik og ná-
grannabyggöum, meöan aösókn
endist. Viö fórum meö Krumma-
gulliö, um allt landiö nema á
höfuöborgarsvæöiö i fyrra, og nú
er ætlunin aö bæta úr þvf. Leikrit-
in veröa sýnd i skólum og á opin-
berum sýningum, en enn höfum
viö ekki fengiö samastaö fyrir
sýningar i Reykjavlk.
Leikrltiö seni j Alþýöuleikhús-
iö hyggst hefja efingar á innan
tiöar er eftir Böövar eins og
Krummagull. Viö spyrjum
höfundinn hvaö hann vilji segja
okkur um efni þess fýrirfram.
— Þetta er sögulegt leikrit, aö
minnsta kostí er byggt á sann-
sögulegum atburöum, sem aö
vlsu er fariö frjálslega meö. Þaö
er tlmasett um miöja 17. öld og
má segja aö f jallaö sé um galdra-
ofsóknir þess tima. Galdrabrenn-
ur voru staöbundnar hér á lslandi
og eru t.d. austfiröingar alveg fri-
irviösllkar ofsóknir. I Múlaþingi
var aldrei brenndur maöur. A
Vestfjöröum var hinsvegar Þor-
leifur Kortsson, dugmikiö yfir-
vald, sem I samvinnu viö
dugnaöarprestinn, séra Pál I
Rœtt við
höfundinn um
tilraunina með
framsœkið og
vinstri sinnað
ferðaleikhús
Selárdal, tókst aö koma nokkrum
á báliö.
Um þaö hvort I leikritinu sé
skúrskotaö til nútlmans veröa
aörir aö dæma en ég. Þaö er staö-
reynd aö ofsóknir af ýmsu tagi
eru I gangi. Og ég vona aö ein-
hverjir aö minnsta kosti geti
samsamaö atburöi i leikritinu viö
veruleikann I dag.
— Veröur þetta leikrit meö söng
og spili?
— Já, þaö má aö minnsta kosti
gera ráö fyrir aö nokkrar vísur og
einhver tónlist fljóti meö, en
söngleikur er þetta ekki.
Viö Böövar vikjum nú talinu aö
Krummagulli og reynsiunni sem
fékkst af sýningum á þvl. Eins og
áöur sagöi var fariö meö leikritiö
um landiö þvert og endilangt.
Hugmyndin aö baki Alþýöuleik-
húsinu er jú sú aö þaö starfi sem
feröaleikhús og miöaö er aö þvl
aö ná til fólks I sem flestum
byggöarlögum. Krummagull fékk
góöar viötökur, þar sem þaö var
sýnt, þótt aösókn væri upp og of-
an. I sviðsetn. og leikstfl voru aö
nokkru farnar nýjar leiðir og þeir
sem sáu rómuöu oftast nær
sýninguna. Nú hefur leikstarf-
semi fariö ört vaxandi I byggöum
landsins á siöustu árum og mörg
leikfélög á landsbyggöinni lagt út
I viöamikil og nýstárleg verkefni.
Viö spyrjum Böövar aft því hvort
þaft sé hreinlega pláss fyrir Al-
þýftuleikhúsift sem ferftaleikhús i
allri þessari starfsemi.
— Þaö er nú svo aö þar sem er
leikstarfsemi og öflugt félags-
málastarf þar er grundvöllur til
þess aö bæta viö. Reynsla okkar
er sú aö þaö er einmitt fólk tengt
leikfélögunum og annarri félags-
starfsemi á stööunum á lands-
byggöinni, sem sýnir sýningum
okkar mestan áhuga, kemur og
ræöir viö leikhópinn oa.frv. A fá-
mennari stööum, þar sem t.d. er
einungis fært upp eitt leikrit á ári,
og sjaldan koma leikheimsóknir,
hafa framámenn og fólk almennt
held ég veriö mjög þakklátt komu
Alþýöuleikhússins og fagnaö
þessu framtaki. Leikförln i haust
t.d. ætti ekki aö rekast á aöra
starfsemi,þvl yfirleitt eru leikfé-
lögin á landsbyggöínni ekki meö
sýningar fyrr en slöla vetrar.
Alþýöuleikhúsinu hefur hvar-
vetna verið vel tekiö. Ég horföi
t.d. sjálfur á leikhópinn koma
hrjáöan og sjóveikan upp úr
Esjunni á Húsavlk og skrlöa beint
inn I hlýja stofuna hjá Siguröi
Hallmarssyni. Þannig er ekki
hægt aö segja annaö en Alþýöu-
leikhúsiö hafi alltaf mætt hlýju
viömóti á ferö sinni um landiö, og
hvergi fjandskap eöa áhugaleysi
hjá þeim heimamönnum, sem
áhuga hafa á leikhúsi.
— Þaft segir sig sjálft aft þaft
hlýtur aft vera talsvert erfiftur
baggi fjárhagslega aft reka Al-
þýöuleikhúsift. Hvernig standift
þift fjárhagslega i dag?
— Satt aö segja erum viö
dálltiö blönk. Fyrir dyr-
um stendur aö æfa upp leik-
rit og endurbæta Krumma-
gull. Þaö veröur þvi um tveggja
mánaöa vinna án þess aö neitt
komi 1 kassann. Viö þurfum llk-
lega aö vera meö fimm til sex I
leikhópnum og greiöa honum
kaup. Sviösbúnaöur og búningar
eru llka kostnaöarsamir.
Krummagulliö stóö nokkurnveg-
inn undir sér á ferðalaginu og þaö
á eftir aö kemba Reykjavlkur-
svæöiö. Ekkert varö hinsvegar
afgangs, enda peningarnir sem
inn koma fljótir aö eyöast I blla-
leigu og annan feröakostnaö.
Svo hefur þaö ekki fariö fram
hjá neinum, aö minnsta kosti
þeim sem lesa Morgunblaöiö, aö
Akureyrarbær synjaöi okkur um
alla aöstoö. Bankastjórar hafa
heldur aldrei veriö svo blankir
sem nú ef eitthvaö er aö marka
þaö sem þeir segja. Og satt
aö segja hefur sala á-
skriftaskirteina ekki gengiö
eins vei og viö vonuöum I upphafi.
Þaö er nú kannski mest um aö
kenna okkar eigin aögeröarleysi.
Ekkier von til þess aö fólk fari aö
lita á Alþýöuleikhúsiö sem óska-
barn sitt og styrkja þaö meö ráö-
um ogdáö fyrr en þaö hefur sýnt
og sannab tilverurétt sinn enn
frekar.
Nú má I þessu sambandi minna
á ný leiklistarlög sem eru I undir-
búningi, og veröa llklega sam-
þykkt innan tlöar. Samkvæmt
þeim styrkir rikiö alla leiklistar-
starfsemi I landinu. 1 frum-
varpinuer ekki sérstaklega varaö
viö ,,brennuvörgum” eins og viö
höfum verib kölluö, svo aö viö
vonumst til aö starfsemi okkar,
veröi hún öflug og áfram-
haldandi, fái stuöning lögum
samkvæmt þegar fram liöa
stundir.
Þegar Böövar vitnar til þess aö
Alþýöuleikhússmenn hafi veriö
nefndir „brennuvargar” vikur
hann að grein sem Gisli Jónsson,
menntaskólakennari á Akureyri,
ritaöi f Morgunblaöiö 6. ágúst sl.
Þar ver Gfcli, sem á sætí i bæjar-
stjórn, þá afstöðu Sjálfstæöis-
mannaaðneita Alþýöuleikhúsinu
um styrk til starfsemi sinnar.
Forsaga þessa máls er sú aö
þegar fjárhagsáætlun Akureyrar
fyrir 1976 var I undirbúningi vildi
meirihluti bæjarráös (fulltr. Al-
þýðuflokks, Alþýöubandalags og
Framsóknarflokks) taka upp
styrkveitingu til Alþýöuleikhúss-
ins. Eftir mótmæli bæjarráös-
manna Sjálfstæöisflokksins var
tillagan dregin til baka.
Meirihlutinn impraði siöan á
þvl hvort ekki væri hægt aö veita
styrkinn utan fjárhagsáætlunar,
en ekkert geröist I málinu. Al-
þýðuleikhúsið sækir siöan um 500
þúsund kr. styrk ur bæjarsjóöi 21.
júní I ár. Bréfiö var afgreitt á
fundi bæjarráös 1. júli. Meirihluti
þess, Ingólfur Arnason, Jón Ingi-
marsson og Siguröur 0. Bryn-
jólfsson, lagði til aö þvl yröi veitt-
ur 200 þúsund kr. styrkur.
Tillagan kom slöan til atkvæöa
meö nafnakalli á fundi 1
bæjarstjórn 20. júli. Ingólfur
Arnason, Magnús Asmundsson,
Siguröur 0. Brynjólfsson og Þor-
valdur Jónsson samþykktu styrk-
veitínguna, en fimm bæjarfull-
trúar Sjálfstæöfcflókksins voru
henni mótfallnir. Úrslitum réöi þó
aö tveir bæjarfulltrúar Fram-
sóknarflokksins, Stefán Reykja-
lln og Valur Arnþórsson, sátu hjá.
Tillagan féll i á 5 atkvæöum gegn
4.