Þjóðviljinn - 15.08.1976, Blaðsíða 7

Sunnudagur 15. ágúst 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Xtil hnifs
og skeicfar
Umsjón: Þórunn Sigurðardóttir
--------------------------
Rætt við
Jón Reykdal og
Jóhönnu Þórðardóttur
um húsbyggingar
og fleira
_________________________J
vi6 fengum þá fyrir lltiö Viö
hefluöum þá og hengdum upp,
og sumum fannst endilega aö
viö ættum aö fylla upp í sprung-
urnar I viönum eöa jafnvel
spónleggja bitana,” sagöi Jön.
„Hafiö þiö getaö unniö mikiö
viö þetta sjálf?”
„Já, viö höfum unniö viö þetta
bæði jafnt, en þaö er ljóst aö
svona nokkuö gerist ekki án
góörar hjálpar. Fjölskyldur
okkar beggja hafa hjálpaö okk-
ur mikiö, ekki bara viö fram-
kvæmdir.sem faöir minn hefur
unniö hvaö mest viö, heldur
einnig gætt bamanna, sem var
ekki svo sjaldan á meöan veriö
var að vinna i húsinu,” segir
Jóhanna.
„Vitiö þiö hvaö húsiö hefur
kostaö ykkur?”
„Viö höfum ekki tekið þaö
endanlega saman, en þaö eru
liklega á milli 4 og 5 miljónir.
Viö erum auövitaö ekki búin
meðallt. Viö heföum t.d. viljað
breyta baöherberginu mikiö, en
þaö er eiginlega ekki hægt, þar
sem allar pipulagnir eru i einum
vegg,” segir Jón.
„Já, þaö er lika rétt aö taka
þaö fram, aö jafnvel þótt viö
séum býsna ánægö meö húsiö,
er ekki þar meö sagt aö hús-
byggingar séu okkar áhuga-
mál,” segir Jóhanna. „Þaö hefur
veriö geysilega erfitt aö koma
þessu upp. Maöur hefur þurft
aö skipa sér i fjóra hluti: Börn-
in, starfiö, húsiö og svo mynd-
listina, sem viö höfum litið
getaö sinnt á þessum árum.
Þetta eru lika þau ár sem börnin
hafa mesta þörf fyrir okkur, en
viö urðum aö velja og hafna,
hvort viö vildum hella okkur út i
þetta, eöa búa tii frambúðar i
þröngu leiguhúsnæöi, sem á
engan hátt nægöi okkur eöa okk-
ar starfi.”
„Haldiö þiö aö þaösé algengt
aöfólkbreytiogvinni sjálfteins
mikið og þið hafiö gert?”
„Sennilega ekki, vegna þess
aö þaö hefur oft litla möguleika
á þvi. Fólk fær yfirleitt ekki aö
vera meö i ráöum um innrétt-
ingar og herbergjaskipan I t.d.
blokkaribúðum og þaö er alger-
lega upp á hugvit þess sem
teiknar komið, og oft viröist
manni þaö ekki vera mikiö.
Barnaherbergin eru eins og
skipskáetur, mikiö rými fer til
einskis i stofuflæmi, sem komiö
er i kannski einu sinni I viku.
Fólk fær yfirleitt ekki aö vera
meö i ráöum um skipulagningu
sins eigin umhverfis, hvort sem
um er að ræöa heil ibúöahverfi
eöa eigin ibúö. Viö bætist aö
kennsla i sjónmennt er sáralltil
og þvi fylgir skoöanaleysi og
ósjálfstæði. Arangurinn birtist
oft i óhóflegu og sundurlausu
litaflóöi. Fólk gerir engan
greinarmun á ekta efnum og
óekta og þaö sem raunverulega
ætti aö setja svip á hýbýlin, t.d.
myndir á veggjum, gleymist,”
segir Jón.
„Og auövitað gera þessar
teikningar almennt ráö fyrir
ákveönu lifsformi”, segir
Jóhanna. „Þaö er til dæmis oft-
astgertráöfyrir einhverju hús-
bóndaherbergi, til hvers sem
þaö á nú aö vera. Svo heitir
annaö vinnuherbergi húsmóöur
og þar á hún aö sitja og bródera
á meðan eiginmaöurinn er aö
hugsaihúsbóndaherberginu. Aö
heimiliöþurfi aö vera þægilegur
og hlýlegur iverustaöur sem sé
auövelt aö vinna i bæöi viö sin
áhugamál og þau nauösynlegu
stra-f sem fylgja heimili, viröist
allt of oft gleymast,” sagöi
Jóhanna ab lokum.
Aö koma sér upp þaki yfir höf-
uöiö er barátta sem flestir
leggja einhvern tima út I, eöá
reyna aö minnsta kosti aö
leggja út i. Þessi barátta er
áreiöanlega ekki meö þeim
léttari sem mannskepnan háir á
þessum siöustu og verstu tim-
um, og raunar standa margir
lengi á bakkanum, áöur en þeir
þora aö loka augunum og hoppa
úti. I þessaribaráttuer þaö lltið
annaö en einstaklingsframtakið
sem kemur fólki I höfti, þvl eng-
in ráöleggingaþjónusta er til
sem almenningurgeturleitað til
og fengiö ráö varöandi lána-
fyrirgreiðslu, ibúöakjör, skipu-
lag ibúöa eöa yfirleitt fengiö
upplýsingar um hverthann eigi
að snúa sér ætli hann aö reyna
aö koma sér upp eigin húsnæði.
Sé hann nægilega efnaöur getur
hann auövitað leitaö til arki-
tekta og látið þá teikna fyrir sig
hús eftir eigin óskum, en þaö
kostar skildinginn og slikan
munaö getur almenningur ekki
veitt sér.
í raun og veru veit enginn
hvernig allur obbinn af
launafólki fer aö þvi aö koma
sér upp eigin húsnæöi, en flestir
gera þaö þó vegna þess aö leigu-
kjör eru yfirleitt bæöi slæm og
ótrygg og fólk vill ógjarnan
borga ööru fólki fyrir húsnæöið
og sjá sjálft ekkert eftir af pen-
ingunum. Þaö óöryggi sem fylg-
ir þvi aö leigja er aö sjálfsögöu
mjög slæmt fyrir barnafjöl-
skyldur, auk þess sem fólk getur
oftastengu ráöiö um innrétting-
ar, liti og annaö slikt ef þaö býr i
leiguibúð. Og þegar minnst er á
innréttingar og liti veröur ekki
hjá þvi komist aö geta litillega
um menntun islendinga al-
mennt á sviöi sjónmennta og
hýbýlafræði. Þótt flestir ef ekki
allir þurfi verulega á þvi aö
halda aö kunna eitthvaö fyrir
sér á þessu sviöi, er sorglega
litlum tima eytt I þessar greinar
i skólakerfinu. Strákar læra aö
visu smiöar, sem til þessa hafa
einkum beinst aö þvi aö smiöa
einhverja gamla nytjahluti, i
staö þess aö læra aö búa sér til
það sem nauðsynlegast er á
heimili. Stúlkur hafa til þessa
ekki fengiö að kynnast þessari
smiöi, en þess I staö fengið aö
spreyta sig á ýmsum útsaums-
geröum, svo gagnlegt sem það
er nú. Og þjálfun smekks og
sjónskynjunar hefur veriö
næsta litil, og mætti kannski
segja aö afleiðing þess sé
hversu sorglega ljótt og dýrt og
óhagkvæmt umhverfi margra
er. Þegarút I ibúöakaupin kem-
ur eöa bygginguna, lætur fólk
stjórnast af fárániegum kröf-
um, auglýsingum og saman-
buröi viö aöra, án þess aö vita I
raun og veru hvaö þaö vill,
hvernig og hvers vegna.
Viö ætlum nú aö ræöa viö ung
hjón sem nýlega eru flutt inn i
eigiö húsnæöi og hafa kynnst
þessum málum en þau eru Jón
Reykdal og Jóhanna Þóröar-
dóttir, sem nýlega fluttu I litiö
raöhús viö Vesturberg 60 ásamt
dætrunum tveimur, Nönnu Huld
og Höddu Fjólu.
Einhver spekingur sagöi aö
fjölskyldur skiptust I þrennt:
þær sem létu nafn mannsins
standa á dyrabjöllunni, þær san
létu nafn mannsins og konunnar
standa og þær sem heföu nöfn
barnanna meö. Jæja, fjölskyld-
an aö Vesturbergi 60 tilheyrir
siöasta hópnum og reyndar er
þeirra heimili meira en venju-
legt heimili, þvi Jón og Jóhanna
eru myndlistarfólk og þurfa þvi
mikib rými fyrir starf sitt, sem
unniö er aö miklu leyti heima.
Þegar viö gengum um húsiö
sagöi Jóhanna okkur ab stofan
Hadda Fjóla, Jóhanna, Nanna Huld og Jón.
væri vinnuherbergi Jóns, en
sjálf hefur hún annað herbergi.
Gólfin eru úr kvistóttu brenni
eöa meö einlitum korkdúk, sem
þau pöntuðu, þvi ekki var hægt
aö fá einlita gólfdúka i bænum.
Og garöurinn var næstum tilbú-
inn þegar flutt var inn sem er
býsna sjaldgæft. Þaö er reyndar
ekki tilviljun aö viö veljum aö
ræða viö þau, þau hafa nefni-
lega fariö öðru visi aö þessu en
flestir aörir. 1 staö þess aö inn-
rétta ibúöina eins og teikning-
arnar geröu ráö fyrir, hafa þau
bókstaflega umturnaö öllum
teikningum, allt frá herbergja-
skipan til rafmagnsinnstungna.
„Viö keyptum húsiö fokhelt
1973 á 1,7 miljórnir. Viö vorum
bæöi nýkomin frá námi og vor-
um i leiguhúsnæði. Okkur var
fljótlega ljóst aö þaö var ekki
hjá þvl komist aö reyna aö
kaupa eigiö húsnæöi. Okkur
langaöi mest aö kaupa gamalt,
en viö höföum alls ekki ráö á
þvl. Meö þvi aö kaupa fokhelt
höfum viögetaö hægt á okkur og
jafnvel stoppaö alveg þegar
fjárhagurinn leyföi ekki meira
og tekiö okkur um leiö nægan
tima til aö hugsa út i hvert smá
atriöi.
„Þetta var eitt gimald þegar
viö keyptum,” segir Jóhanna.
en skáli, boröstofa og betri
stofa var alls ekki þaö sem viö
höfum hugsað okkur. Þess
vegna tókum viö til höndunum
og endurskipulögöum allt húsiö
aö innan. Stofan og boröstofan
erein vinnustofa, skálinn er alls
herjar stofa bæöi spari og
hvunndags, leikherbergi, sjón-
varpsherbergi og dagstofa allt i
senn. Barnaherbergin eru þvi
miöur allt of litil, en þvi varö
ekki breytt, en þess i staö er
dagstofan leiksvæöi fyrir börnin
um leið Svo var gert ráö fyrir
ööru salerni hér frammi, sem
viö höfum auövitaö ekkert aö
gera viö. Hins vegar vantar allt-
af skot til aö hengja upp regn-
galla, setja snjóþotur, hjól og
annaö sem tilheyrir börnunum,
og var þetta salerni kjöriö til
sliks.”
Allir veggir eru ópússaöir,
loftin eru úr furu og stórir og
digrir bitar yfir dagstofunni,
undir gluggum á miöju toftinu.
„Viö vorum lengi spurö aö þvi
hvenær viö ætluöum aö byr ja aö
pússa, þvi fæstir trúöu aö viö
vildum hafa þetta svona. Og
þegar viö fórum aö leita aö
þessum loftbitum var okkur alls
staöar sagt aö slikt væri ekki til.
Við sáum þessa bita blauta og
skituga úti i porinu hjá BYKO
Jón meö dætrunum I eldhúsinu, en innréttinguna teiknuöu þau sjálf og er hún úr furu.
Þak yfir höfuðið