Þjóðviljinn - 20.08.1976, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 20. ágúst 1976
DWÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Kari Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Árni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
YFIR 100% ALMENN YERÐLAGSHÆKKUN Á TVEIMUR ÁRUM
Þegar siðustu alþingiskosningar fóru
fram fyrir rúmum tveimur árum var
öllum áróðursmætti Sjálfstæðisflokksins
beitt i þvi skyni að koma vinstri stjórninni
á kné. Til að ná þvi þráða markmiði, töldu
forkólfar Sjálfstæðisflokksins öll brögð
heimil.
Eitt helsta áróðursefni Sjálfstæðis-
flokksins þá gegn vinstri stjórninni var
verðbólgan i landinu, sem talin var slik,
að bráður voði væri á ferðum, ef þjóðin
léti vera að senda foringja Sjálfstæðis-
flokksins i stjórnarstólana til að stöðva
þennan ógnvald.
Nú eftir fáa daga hefur rikisstjórnin,
sem ólafur Jóhannesson myndaði fyrir
Geir Hallgrimsson, setið að völdum i tvö
ár.
Og hvað skyldi nú hafa gerst varðandi
verðbólguna á þessum tveimur árum?
Þegar rikisstjórn Geirs Hallgrimssonar
tók við völdum i ágústmánuði 1974 var
visitala framfærslukostnaðar á íslandi 297
stig. Nú tveimur árum siðar, þarin fyrsta
ágúst 1976,var þessi sama visitala komin i
605 stig, samkvæmt tilkynningu, sem
Hagstofa íslands sendi frá sér nú i vik-
unni.
Hér er þvi ekki um að villast. Á þessum
tveimur valdaárum samstjórnar Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknarflokksins
hefur framfærslukostnaðurinn, það er allt
almennt verðlag i landinu, hækkað um
hvorki meira né minna en 104%, — það er
meira en tvöfaldast.
Hér er að sjálfsögðu um að ræða
bæði íslandsmet og Evrópumet margfalt.
Til samanburðar er vert að geta þess, að
vinstri stjórnin, sú siðari tók við völdum í
júlimánuði árið 1971, og á nær þremur
árum frá júli 1971 og fram að þingrofinu
vorið 1974 hækkaði visitala framfærslu-
kostnaðar „aðeins” um 56% samtals.
í stað þess að stöðva verðbólguna, eða
a.m.k. að hægja verulega á snúningshrað-
anum, þá hefur rlkisstjórn Geirs Hall-
grimssonar haldið þannig á málum þessi
tvö ár, að verðlag hefur til jafnaðar
hækkað meira en helmingi örar en meðan
vinstri stjórnin fór með völd, svo sem þær
tölur sýna, er hér hafa verið raktar.
Þannig stangast loforð og efndir gjör-
samlega á hjá núverandi stjórnarherrum,
á þessu sviði sem svo mörgum öðrum.
En hér er reyndar einnig á fleira að lita.
Á valdatima vinstri stjórnarinnar áttu sér
stað gifurlegar hækkanir á erlendu verði
innfluttrar vöru. í stað þess að erlenda
verðið hækkaði um 1-2% á ári, svo sem al-
gengt var á áratugnum 1960-1970, þá
hækkaði erlent verð á innfluttum vörum
um 14% á árinu 1973 til jafnaðar um 34% á
árinu 1974. Við þetta gátu islensk stjórn-
völd að sjálfsögðu ekki ráðið, hvort sem
hér fór með völd hægri eða vinstri stjórn.
Nú er hins vegar gert ráð fyrir að hækk-
anir á erlendu verði innfluttrar vöru verði
aðeins 7% að jafnaði á þessu ári, og á sið-
asta ári var hækkun erlenda verðsins
jafnvel enn lægri.
Það er þvi nánast grátbroslegt, þegar
talsmenn rikisstjómarinnar eru að hæla
stjórninni fyrir það, að á árinu 1976 muni
verðlagið hér innanlands nú máske ekki
hækka nema um 30% á einu ári, og það sé
þó alltaf framför! Sannleikurinn er hins
vegar auðvitað sá, að það er engu betri út-
koma hjá íslenskum stjórnvöldum að hér
riki 30% verðbólga þegar erlent verð inn-
fluttrar vöru hækkar aðeins um 7% en að
hér geisi 50% verðbólga, þegar erlent
verð innflúttrar vöm hækkar um 34%.
Alvarlegast af öllu i þessu sambandi er
þó að sjálfsögðu sú staðreynd, að i tið nú-
verandi rikisstjórnar hafa stjórnvöld séð
til þess, að á sama tima og verðlagið hefur
þannig hækkað um yfir 100% á tveimur
árum þá hefur kaupið hjá nær öllum
launamönnum aðeins hækkað um 50% eða
þaðan af minna. Þannig hefur kaupmátt-
urinn hjá launafólki verið skertur almennt
um a.m.k. fjórðung.
Á árum vinstri stjórnarinnar var þetta
hins vegar þveröfugt. Á árunum 1971-1973
(1. nóv. 1970— 1. des. 1973 nákvæmlega)
hækkaði verðlag samkvæmt framfærslu-
visitölu um 46,6%. Á þessum sömu árum
1971-1973 hækkaði hins vegar almennt
timakaup i hafnarvinnu i Reykjavik úr kr.
96.04 i kr. 183.62, eða um 95%. — Hækkun
launanna þá helmingi meiri en hækkun
iverðlagsins. Hækkun verðlagsins nú slð-
ustu tvö árin helmingi meiri en hækkun
launanna.
Ef verkafólk og almennir launamenn á
islandi kunna ekki að draga pólitískar
ályktanir af þeim staðreyndum, sem hér
hafa verið raktar, — þá er ekki gott i efni.
Svo einföld og ljós er þessi mynd.
rafgeymor
eru
framleiddir
með
mikla
endingu
Nýtt og
smekkleqt
útlit
auk þekktr
gæóa
II. oc . c:____________
--------------------- ............
,, . skiPho11' 35 ■ Simar: .
i 13 50 verzlun • 813-SI verkstæði 8-13-52 skrifstofl
Frá Menntamála-
ráðuneytinu
Ráðuneytið óskar að ráða til starfa við
Kjarvalshús og Öskjuhlíðarskóla þroska-
þjálfa, félagsráðgjafa, fóstrur og aðstoðar-
stúlkur Umsóknir sendist ráðuneytinu
fyrir 20. ágúst.
Menntamálaráðuneytið
Kynbundnar
auglýsingar!
Alþingi samþykktil8. mái s.l.
lög um jafnrétti kvenna og karla
og var tilgangur þeirrar laga-
setningar „aö stuöla aö jafnrétti
og jafnri stööu kvenna og
karla”. Nú hafa lög þessi öölast
gildifyrir nokkru, en erfiöleikar
viröast á aö láta þau koma til
framkvæmda. Þó hefur jafn-
réttisráöi veriö komiö á lagg-
irnar og þaö auglýst eftir fram-
kvæmdastjóra. Sýnt er, aö sá
aðili fær ærinn starfa.
1 4. gr. laga þessara segir:
„Starf sem auglýst er laust til
umsóknar, skal standa opiö
Skrifstofustarf
Óskum eftir að ráða stúlku tii starfa við
vélritun. verðútreikninga og fleiri al-
mennra skrifstofustarfa. Þarf helst að vera
vön skrifstofustörfum Umsóknir sendist
afgreiðslu Morgunblaðsins fyrir 16.8
merkt: „N — 6357".
Skrifstofustarf
I Traust fyrirtæki óskar að ráða stúlku til
I fjölbreyttra skrifstofustarfa. Góð vélritun-
I arkunnátta og einhver starfsreynsla nauð-
I synleg.
I Umsókn um starfið, ásamt uppl. um
aldur, menntun og fyrri störf sendist Mbl.
fyrir 16 þ.m merkt: Strax 8670
Skrifstofuvinna
Óskum að ráða stúlku til skrifstofustarfa
vana vélritun. Helst með prófi úr Sam-
vinnu- eða Vbrzlunarskóla. Upplýsingar
hjá skrifstofustjóra í síma 99— 1 301.
Ritari
Ritari óskast til starfa sem fyrst. Þarf helst
að vera vön Vinsamlegast hringið í sima
| 27855.
Náttúruverndarrád.
jafnt konum sem körhim. 1
slikri auglýsingu er óheimilt aö
gefa til kynna aö fremur sé
óskaö starfsmanns af ööru kyn-
inu en hinu.” 1 8. gr. segir:
„Auglýsendum er óheimilt aö
birta nokkrar þær auglýsingar i
oröum eöa myndum, er oröiö
geti ööru kyninu til minnkunar
eða lltilsviröingar.” Klippari
þessa þátta klippti út nokkur
dæmi úr auglýsingum dagblaö-
anna til aö sýna, hve þessi nýju
lög eru þverbrotin. Svo viröist
sem auglýsendur hafi ekki
áttað sig á þessum nýju
ákvæöum, né auglýsingadeildir
fjölmiöla gert ráöstafanir til aö
fyrirbyggja þessi lögbrot.
Meöal þeirra sem auglýsa
eftir „aðstoöarstúlkum” er
menntamálaráðuneytiö. Nátt-
úruverndarráö vill aöeins ritara
sem er ,,vön” og rafgeymasali
tengir endingu vöru sinnar viö
„Nýtt smekklegt útlit auk
þekktagæöa’M tólftu grein lag-
anna segir aö ,, sá sem af ásettu
ráöi eöa gáleysi brýtur gegn
lögum þessum, sé skaöabóta-
skyldur samkvæmt almennum
reglum. Slfk brot skulu varöa
fésektum, nema þyngri refsing
liggi viö aö lögum.”
Nú má búast viö aö Vil-
hjálmur Hjálmarsson mennta-
málaráðherra veröi aö taka upp
budduna og greiöa sektir og
fleiri aö feta i fótspor hans.
Aftur á móti mun koma nýr
póstur á fjárhagsáætlun Hafnar
fjaröarbæjar er nefnist
Sektargreiöslur vegna„brota á
jafnréttislögum, þvi bæjarráöiö
þar hefur samþykkt aö stuöla aö
meira viröingarleysi fyrir lög-
gjöfinni og framfylgja ekki
ákvæöum jafnréttislaganna.
Ýmis önnur sveitarfélög gæta
þess hins vegar aö birta ekki
kynbundnar auglýsingar t.d.
Kópavogsbær er haft hefur þá
reglu siöan 1974.
Mikið er rætt þessa dagana
um virðingarleysi fyrír lög-
unum og spillingu I opinberu lifi.
En hvernig væri aö opinberar
stofnanir gengju fram fyrir
skjöldu og þá einnig hiö háa
menntamálaráöuneyti og virtu
hin nýju jafnréttislög?
Mjólkursölu-
málið er
kjaramál
Fyrir nokkrum árum flutti
Eliert Schram, þá nýoröinn
þingmaöur Sjálfstæöisflokksins,
tillögu á alþingi þess efnis aö
Mjólkursamsalan yröi svipt
einkaleyfi sínu og kaupmenn
fengju aö selja mjólk I matvöru-
búöum. Þetta geröi þing-
maöurinn eflaust af tryggö viö
grundvallarhugsjón flokks slns
um frjálsa samkeppni. Þessi til-
laga náöi siöan fram aö ganga á
einum næturfundi alþingis I vor
og afgreiðslustúlkurnar I
mjólkurbúöum vöknuöu einn
morguninn viö aö þetta var
oröiö aö lögum. En eins og oft
vill veröa vaknar almenningur
og félagssamtök ekki til baráttu
gegn ýmsum málum, fyrr en
iöggjafarvaldiö er búiö aö gera
sinar samþykktir. Þessa dag-
ana eru menn aftur á móti aö
gera sér ljóst, hverjar afleiö-
ingar lagabreytingin hefur I för
meö sér. Mjólkursamsalan
brást viö sviptingu einkaleyfs-
ins þannig aö forstjórinn ákvaö
aö leggja niöur allar mjólkur-
búöir. Þessu mótmæla neyt-
endur og starfsstúlkur og skipu-
leggja undirskriftasöfnun.
En hvernig bregðast kaup-
menn viö þessum nýju viö-
horfum I mjólkursölumálum? 1
viðtali viö formann Kaup-
mannasamtakanna, sem birtist
I Alþýöublaðinu I gær, fagnar
hann breytingunni og gætir þess
þó aö barma sér vegna tölu-
verðs kostnaöar. En athyglis-
verðari eru viðbrögö smákaup-
mannsins Ástbjörns Egilssonar
I Ingólfskjöri. Hann segir: „En
þaö veröa eflaust margir sem
reyna aö hola niöur mjólk hjá
sér, þó þaö veröi af vanefnum
gert. Menn eru orönir hræddir
um aö þetta sé hálfgerö herferö
sem miöi aö þvf, aö koma þeim
kaupmönnum undir sem
smæstir eru, svo hinir stærri
geti setiö einir aö kökunni.”
Þannig leiöir tillöguflutning-
urinn um frjálsa mjólkur-
verslun til þess aö hinir stóru
gleypi hina smáu — allt sam-
kvæmt lögmáli framboös og
eftirspurnar. En er ekki dálltiö
varhugavert fyrir Sjálfstæöis-
flokkinn aö drepa smákaup-
mepnina og búa aöeins I haginn
fýrir þá stóru?
Ekki er aö efa aö þegar
Kaupmannasamtökin byrja aö
miöstýra mjólkursölumálunum,
þá muni þau þvinga verölags-
yfirvöld til á hækka álagningu á
mjólkurvörum, vegna aukins
kostnaöar er þeir telja sig veröa
fyrir og rýrnun vörunnar.
Þannig er baráttan gegn lokun
mjólkurbúöanna málefni sem
neytendur veröa aö láta til sln
taka. Launafólk og verkalýös
samtök hljóta aö styöja þá bar-
áttu er varöar atvinnuöryggi
láglaunakvenna og verölagsmál
brýnustu nauðsynjavöru al-
þýöuheimilanna.
—óre.