Þjóðviljinn - 19.10.1976, Page 8

8 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Þriðjudagur 19. október 1976
Þriðjudagur 19. október 1976 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 9
Nokkrir af fundarmönnum, þar á meðal Sigurþór Hjörleifsson, ráðunautur Messuholti, Jóhann Guðjónsson skólastj.
Iðnskólans á Sauðárkróki, Sigurjón Sæmundsson, Siglufirði, frú Anna Jónsdóttir, kennari, Stóru-ökrum, Bjarni Þór
Jónsson, bæjarstjóri, Siglufiröi, (snýr baki I ljósmyndarann). Ljósm. Stefán Pedersen
.iál í Noröurlandi vestra
Hugmyndir
um skipan
fram-
haldsnáms
A fundi þeim um skólamál i
Noröurlandskjördæmi vestra,
sem frá er skýrt hér i blaöinu i
dag skýröi Höröur Lárusson,
fulltrúi i menntamálaráöu-
neytinu frá þvi, aö nefnd, sem
ráöuneytiö skipaöi til þess aö
gera tillögur um menntun á fram-
haldsskólastiginu hefði nú skilaö
áliti. Til hliðsjónar við tillögugerö
sina hafði nefndin norskt skóla-
málaskipulag, enda hefur nýlega
veriö gengiö frá lagasetningu um
þessi mál þar.
Samkvæmt tillögum nefndar-
innar, er öllum, sem lokiö hafa
grunnskólaprófi boöið 1-4 ára
framhaldsnám. Gert er ráð fyrir
átta námssviðum, sem siöan
skiptist i námsbrautir. Sett veröi
heildarlöggjöf um samræmdan
framhaldsskóla og siðan veröi
gefnar út 'reglugeröir um ein-
staka þætti, eftir þörfum.
Námssviöin skiptast i bók-
námssviö, búfræðisviö, heil-
brigöissvið, hússtjórnarsviö,
listir, uppeldissvið, viöskiptasvið
og tæknisvið, sem jafnframt er
gert ráð fyrir aö veröi stærsta
sviöið og undir þaö heyrir iðn-
nám og ýmiskonar verknám.
Til álita getur komið, hvort á að
halda sig viö hefðbundna
bekkjarskipun eöa ekki. Ef til vill
kæmi til greina einhver millileið.
Afangakerfiö væri aö ýmsu leyti
heppilegra m.a. vegna þess aö:
a) Nemendur réöu námshraöa.
b) Þaö skapaöi jákvæöari afstööu
nemandans til námsins.
c) Þótt nemandi falli i einu fagi
getur hann haldið áfram i ööru.
Hinsvegar krefst áfangakerfiö
tölvutækni, vegna flókinnar
stundaskrárgeröar og erfiöleika
viö stjórnun.
Gera má ráö fyrir, aö nem-
endafjöldi i hverjum aldursár-
gangi á Norðurlandi vestra væri
237 og er þá miöaö viö 21% af
ibúatölu landshlutans eins og hún
var 1. des. 1974. Reikna má með,
aö 85% nemendanna stundi fram-
haldsnám á 1. námsári, 70% á
ööru, 55% á þriöja og 30% á
fjóröa.
Náminu yrði skipt I þrjú eftir-
talin svið:
1. Almennt bóknám án starfs-
þjálfunar.
2. Nám, sem miðaö er viö starfs-
þjálfun, án mikils verk- eöa iön-
náms.
3. Nám, sem miöar aö starfs-
menntun I iön- og verknáms-
greinum.
Hugmyndir nefndarinnar eru
aö sjálfsögöu miðaöar viö landið
allt. En hvað Norðurland vestra
varðar sérstaklega mætti hugsa
sér aö námið færi fram á
Reykjum i Hrútafiröi, Blönduósi,
Sauöárkróki og Siglufiröi.
Skiptingu námsins á milli þess-
ara skólastaða mætti t.d. hugsa
sér þannig:
A Reykjum væru öll sviðin þrjú
fyrstu árin.
A Blönduósi þrjú sviö á 1. ári og
tvö á ööru.
A Sauöárkróki þrjú ár á öllum
námssviöum en þó ekki fjóröa
áriö fyrir stúdentspróf.
Á Siglufiröi öll þrjú sviöin á
fyrsta ári.
Aö ööru leyti er vikiö aö ræöu
Haröar Lárussonar I frásögn af
umræöum á fundinum.
-mgh.
Frá v.: Sveinn Kjartansson, fræöslustjóri, Ragnar Arnaids, alþingismaður, óiafur Kristjánsson, skólastjóri, Höröur
Lárusson, i ræöustól. Ljósm. Stefán Pedersen.
A myndinni má m.a. sjá Skúla Jónasson, Siglufiröi, Guöjón Ingimundarson, Sauöárkróki, Jóhann Salberg
Guömundsson, sýslumann, Valberg Hannesson, skólastjóra á Sólgöröum I Fljótum og íhægra megin viö boröið
þá Benedikt Benediktsson, bónda á iStóra-Vatnsskaröi, Matthías Eggertsson, kennara á Hólum og Gunniaug
Ólsen, kennara á Sauöárkróki. Ljósm. Stefán Pedersen
FJÖLSÓTTUR FUNDUR OG
A myndinni eru m.a. Sólveig Arnórsdóttir Útvík, Vignir Einarsson, kennari Blönduósi, Páll Dagbjarts-
son, skólastjóri i Varmahliö og Björn Sigurbjörnsson, kennari á Blönduósi.
Ljósm. Stefán Pedersen.
Hér sjást fremstir á myndinni Eggert Levy, skólastjóri á Húnavöllum og fundarritarinn, Stefán Jónsson
bóndi á Kagöarhóli i A-Hún.
Ljósm. Stefán Pcdersen."
FJÖRUGAR UMRÆÐUR
Laugardaginn 2. þ.m. var hald-
inn á Sauöárkróki fundur um
skólamál I Noröurlandskjördæmi
vestra. Var einkum rætt um
fyrirkomulag framhaldsmennt-
unar i kjördæminu.
Fundurinn var boðaður af
Ragnari Arnalds, alþingismanni
og sóttu hann um 60 manns.
Meðal fundargesta voru flestir
skólastjórar I kjördæminu, marg-
ir kennarar, fræöslustjóri og
fræösluráðsmenn, skólanefndar-
menn auk margra annara áhuga-
manna um skólamál. Mættir voru
skólamenn frá öllum skólastööum
i kjördæminu nema einum.
Þrir menn fluttu framsögu-
erindi á fundinum: Sveinn
Kjartansson, fræðsl ustjóri,
Höröur Lárusson, fulltrúi i
Menntamálaráöuneytinu og
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson,
skólastjóri á Siglufiröi. Fundar-
stjóri var Ólafur H. Kristjánsson,
skólastjóri á Reykjum I Hrúta-
firöi en Stefán A. Jónsson, bóndi á
Kagaðarhóli ritaöi fundargjörö.
Ragnar Arnalds, alþingis-
maöur,settifundinn bauö fundar-
menn velkomna og kynnti um-
ræðuefniö. Benti hann á, aö búiö
væri aö reisa margar skólabygg-
ingar I kjördæminu fyrir kennslu
á grunnskólastiginu og mætti
segja, aö allvel færi fyrir þeim
þætti séö. Hinsvegar hefði
Norðurlandskjördæmi vestra
dregist aftur úr öörum kjördæm-
um hvaö snerti aöstööu til mennt-
unar heimafyrir á framhalds-
skólastigi. Nauösyn bæri til að
ráöa bót á þvi. Ætla mætti aö ef
ungt fólk gæti notðiö framhalds-
menntunará heimaslóöum mundi
þaö siöur flytjast burtu aö námi
loknu heldur staönæmast á
heimaslóöum.
Ragnar Arnalds benti á, aö
nauösynlegt væri aö menn
leituöust m.a. viö aö svara þrem-
ur spurningum varðandi fyrir-
komulag þessara mála. í fyrsta
lagi hvort flokka ætti nemendur i
aðgreinda skóla eftir því hvort
þeir stunduöu bóklegt nám eöa
verklegt. Sjálfur gyldi hann nei
viö þeirri spurningu. I ööru lagi
hvort byggja ætti upp fáa skóla og
stóra eöa hvort hafa ætti skólana I
minni einingum og dreifa þeim
um kjördæmið og hvaö mætti þá
sú dreifing vera mikil. Og i þriöja
lagi hverættiaö vera hlutur rlkis-
ins i skólakostnaöinum og hver
sveitarfélaganna.
Þá vék Ragnar Arnalds aö til-
lögum þeim um f jölbrautaskóla á
Noröurlandi vestra, sem hann
heföi flutt á tveimur slöustu lög-
gjafarþingum. Heföi hann boöið
samþingsmönnum slnum úr kjör-
dæminu aö gerast meöflutnings-
menn að þeim en þeir ekki þegiö.
Bæjarstjórn Sauöárkróks heföi
samþ. tillögu um aö skora á þing-
menn kjördæmisins aö koma upp
aðstöðu til framhaldsmenntunar
á Sauðárkróki. Sin skoðun væri
hinsvegar sú, aö ekki ætti allt
fjölbrautanám i kjördæminu aö
fara fram á einum staö. Með þvl
að byggja upp aðstööu fyrir fjöl-
brautanám á 3-4 stööum I kjör-
dæminu minnkaði þörfin fyrir
heimavistir og slik dreifing væri
einnig I betra samræmi viö heil-
brigða byggöastefnu.
Ragnar Arnalds varaöi menn
við aö taka einstrengingslegt miö
af tillögum hans, sem engan
veginn væru hugsaöar sem sjálf-
sögö og óumbreytanleg lausn en
nauðsynlegt væri fyrir þingmenn
að heyra hvaöa skoðanir skóla-
menn ogaörir lbúar kjördæmisins
heföu á þessum málum og reyna
siðan að laöa menn til samstarfs
um þær hugmyndir, sem álitleg-
astar þættu.
Sveinn Kjartansson, fræbslu-
stjóri Noröurlandskjördæmis
vestra kvaö grunnskólann
naumast vera hálfskapaöan enn
og þvi erfitt aö byggja ofan á það
kerfi, sem ekki væri meira
mótaö. Athugandi væri, hvort
ekki væri timi til þess kominn aö
gera úttekt á öllu skólahúsnæöi I
kjördæminu.
í ræöu Sveins Kjartanssonar
kom fram aö skólastaöir i kjör-
dæminu væru 19. Nemendur á 1.-
10. námsári i fræösluumdæmi
kjördæmisins væru 2047, ( og er
þá miðaö viö áætlun skólanna
fyrir skólaáriö 1976-1977). Þar af
væru heimangöngunemendur
1186, akstursnemendur 509 og
heimavistarnemendur 352. Þeir
skólar, sem eru með 100 nem-
endur og fleiri eru Siglufjöröur
410, Sauöárkrókur 355, Varmahlið
166, Blönduós 165, Húnavellir 151,
Höréaskóli 140, Reykjaskóli I
Hrútafiröi 119, Laugarbakki 108
og Hofsós 106.
Höröur Lárusson deildarstjóri i
Menntamálaröuneytinu taldi ekki
rétt að taka út úr einn skóla og
eina námsbraut heldur þyrfti
máliö aö skoöast i heild. Fram-
haldsskóla þyrfti að skipuleggja
sem eina heild þótt honum væri
skipt i deildir. Námsskrá þyrfti
aö miöa við þaö að hvaöa marki
væri stefnt meö náminu. Við
þekktum best hina heföbundnu
bekkjarskipan, þar sem öllum
nemendum á sama aldri væri
hrúgaö saman i bekk, án tillits til
námsgetu. Afangakerfiö veitti
meira svigrúm um námsval og
námshraöa og skapaði þvl
jákvæöari afstöðu nemendanna
til námsins.
Aö ööru leyti eru ýmis atriði,
sem fram komu I ræðu Harðar
Lárussonar rakin annarsstaöar
hér á slöunni.
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson,
skólastjóri i Siglufirði taldi
nauösynlegt, að nemendur ættu
sem mestan kost á námi heima-
fyrir eöa þá i næsta nágrenni. Þab
mundi fremur festa þá heima.
Benti á, aö siðan farið var aö
mennta vélstjóra iSiglufiröi, væri
þar nóg af vélstjórum en á þeim
heföi áöur veriö skortur. Gunnar
Rafn sagöi þaö ekkert þægilegra
fyrir nemendur úr Siglufirði ab
sækja nám til Sauöárkróks en
Reykjavikur, þegar til sam-
gangnanna væri litiö. Nauðsyn
bæri til, aö námsmöguleikar viö
skóla úti á landsbyggöinni væru
fjölbreyttir þvi ella yrðu skólar
þar annars flokks kennslustofn-
anir, boriösaman vib Reykjavik.
Efla þyrfti þá skóla, sem þegar
væru búnirað ná ákveöinni stærö.
Ekki væri liklegt aö einn stór
sköli fyrir allt kjördæmið leysti
vandamál framhaldsmenntunar-
innar þar. Gunnar Rafn visaöi til
tillögu frá bæjarstjórn Siglufjarö-
ar, þar sem hún mælti meö þvi aö
tillaga Ragnars Arnalds um fjöl-
brautaskóla i kjördæminu yröi
samþykkt.
Aö loknum framsöguræöum og
rausnarlegum kaffiveitingum
hófust frjálsar umræöur.
Fyrstur kvaddi sér hljóðs
Tryggvi Guðlaugsson, sýslu-
nefndarmaöur i Lónkoti. Hann
taldi að námstiminn i heild væri
oröinn of langur. Arangur
kennslunnar væri ekki i samræmi
viö þann tima, sem I hana færi.
Nóg væri, aö unglingar sætu á
skólabekk 6 mánuöi á ári. Lang-
skólagengið fólk forðaðist fram-
leiöslustörfin. Dró I efa, aö grunn-
skólalögin næöu tilgangi sfnum.
Guöjón Ingim undarson á
Sauöárkróki gerði ekki ráö fyrir,
að tillaga Ragnars Arnalds næöi
fram að ganga að svo stöddu.
Helsti gallinn á henni væri sá, aö
með henni væri ætlab aö vera of
góður við of marga og aö þvi leyti
væri hún ekki raunhæf.
Ingólfur Guðnasoná Hvamms-
tanga benti á, aö i upphafi hefðu
vestur-húnvetningar og stranda-
menn staöiö saman um Reykja-
skóla i Hrútafirði og enn væri
skólinn mikið sóttur af unglingum
úr Strandasýslu. Tillit þyrfti aö
taka til þess þegar rætt væri um
skipulag skólamála á þessu
svæði.
Sigurjón Sæmundsson I Siglu-
firöi þakkaöi Ragnari Arnalds
fyrir aö hafa boðað til fundar um
skólamálin. Mára en timabært
væri oröiö, aö þau væru rædd.
Gagnrýndi menntamála-
ráðuneytið fyrir afstööu þess
gagnvart Siglufirði.
Vignir Einarsson, kennari á
Blönduósi varaði vib aö dreifa
kennslunni á of marga staöi.
Skólarnir mættu ekki vera minni
en svo, að þeir gætu veitt fjöl-
breytt nám.
Hörður Lárusson, deildarstjóri
áleit aö menntamálaráöuneytinu
væri ekki svo mjög fast i hendi
með þær tillögur, sem hann heföi
drepið á i framsöguræöu sinni.
Þær bæri aðeins aö skoöa sem
umræöugrundvöll. Frh a bls. 14.
Tillaga til þingsályktunar
Um fjölbrautaskóla
Norðurlandi vestra
— flutt á síðasta löggjafarþingi, af Ragnari Arnalds, alþingismanni
Alþingi ályktar aö fela rikis-
stjórninni aö undirbúa frum-
varp um stofnun framhalds-
skóla á Norðurlandi vestra, meö
fjölbrautasniöi. Skólastarfiö
fari fram á nokkrum stööum i
fræösluumdæminu og veröi
byggt upp sem ein heild meö
náinni samvinnu og verkaskipt-
ingu milli skólastaöa. Stefnt
skal að þvi, aö sem flestar
námsbrautir framhaldsskóla-
stigsins, sem annarsstaöar er
aö finna i menntaskólum, iön-
skólum, vélskóla, tónlistarskól-
um eöa öörum sérskólum, veröi
stundaöar á a.m.k. einum þess-
ara skólastaða.
Samræmt fjölbrautanám á
Noröurlandi vestra meö eöli-
legri verkaskiptingu milli
skólastaöa miðist viö eftirtalin
meginsviö:
1. Á tveimur skólastööum sé
starfrækt bóknámsbraut, á
öðrum til tveggja ára og á hin-
um til f jögurra ára, er samsvari
menntun til stúdentsprófs og
skiptist i nokkrar námsbrautir,
eftir þvi, sem aöstæður leyfa,
t.d. tungumáladeild, raun-
greina- og náttúrufræöideild.
2. Iðn- og tæknibraut skiptist
milli skólastaöa, eftir þvi, sem
hagkvæmast þykir t.d. þannig,
aö sjómennska, matvælatækni,
vélstjóranám og annaö þaö iön-
og tækninám, sem tengdast er
siglfirsku atvinnulifi, hafi að-
setur þar, en flestir aörir þættir
iönfræöslunnar veröi á Sauöár-
króki, eins og þegar hefur veriö
ákveöiö.
3. A einum skólastaðnum
veröi viöskipta- og verslunar-
braut, sem samsvari fjögurra
ára námi, en á öörum veröi um
aö ræöa tveggja ára nám.
4. A öllum skólastööunum geti
nemendur stundaö bóknáms-
þætti námsbrauta i heimilis-
fræöum, hússt jórn og búfræöi en
aö ööru leyti fari námiö fram i
búnaðarskólanum á Hólum i
Hjaltadal, Löngumýri og á
Blönduósi. Skal viö þaö miðað,
aö þessar námsbrautir verði
ekki lengur sem einangraöar
blindgötur i skólakerfinu heldur
veröi séð til þess, aö nemendur
geti haldiö námi áfram á fram-
haldsskólastiginu aö þessum
áfanga loknum.
5. Námsbrautir á sviöi lista
skiptist milli skólastaðanna,
eftir þvi sem aöstæöur leyfa, og
kemur þar einkum til greina
tónmennt, myndlist og önnur
handmennt.
Vegna fámennis og marg-
breytileika námsins veröi
skólastarfiö skipulagt i áfanga-
á
kerfi, sem sameini námshópa úr
ýmsum námsbrautum án tillits
til hefðbundinnar bekkja-
skiptingar og geri fram-
kvæmanlegt aö fá sérmenntaöa
kennara til að fara milli skól-
anna og standa fyrir nám-
skeiðum.
Um kostnaö viö stofnun og
rekstur f jölbrautaskóla á
Norðurlandi vestra skal fylgt
þeim ákvæöum, sem gilda um
stofnun og rekstur mennta-
skóla, og greiöist kostnaöurinn
úr rikissjóöi, eftir þvi sem fé er
veitt til á fjárlögum.
Skólaráö skal fara meö stjórn
fjölbrautaskólans á Noröurlandi
vestra i samvinnu viö skóla-
stjóra og undir yfirstjórn
menntamálaráöuneytisins.
Skólaráö skal skipaö eftir til-
nefningu fræösluráös á Noröur-
landi vestra. Jafnframt skulu
nemendur árlega tilnefna full-
trúa i skólaráö.