Þjóðviljinn - 24.11.1976, Síða 4

Þjóðviljinn - 24.11.1976, Síða 4
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 24. nóvember 1976 DJOÐVIUINN MÁLGAGN SÓSÍALISMA, VERKALÝÐSHREYFINGAR OG ÞJÓÐFRELSIS. Útgefandi: Útgáfnfélag Þjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson Umsjón meö sunnudagsblaöi: Arni Bergmann Útbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjör- leifsson Auglýsingastjóri: Úlfar Þormóðsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar: Siöumúla 6. Simi 81333 Prentun: Blaöaprent h.f. TENGJA VERÐUR SAMAN KJARABARÁTTU OG ÞJÓÐMÁLABARÁTTU Á mánudaginn kemur hefst i Reykjavik 33. þing Alþýðusambands íslands. Það eru mörg verkefni, sem liggja fyrir þessu þingi Alþýðusambandsins, en mestu máli skipta annars vegar mótun stefnu og bar- áttuaðferða verkalýðsstéttarinnar i kjarabaráttunni sem framundan er, og hins vegar sú pólitiska stefnuskrá Alþýðu- sambandsins, sem verið hefur i undirbún- ingi og fjallað verður um á þinginu. Að undanförnu hafa kjaramálin verið i brennidepli stjórnmálabaráttunnar á ís- landi og ekki að ástæðulausu. Verkalýðs- hreyfingin fagleg og pólitisk hefur átt i höggi við fjandsamlegt rikisvald borgara- stéttarinnar, en þessu rikisvaldi hafa stjórnendur þess beitt miskunnarlaust til að þrýsta lifskjörum vinnandi alþýðu niður úr öllu valdi, en hlaða að sama skapi undir gróðamyndun borgarastéttarinnar, ekki sist hvers kyns braskara og kaup- mangara viðskiptalifsins. Með beinum pólitiskum aðgerðum hafa lifskjör verkafólksins innan Alþýðusam- bands Islands verið skert um 25% til jafnaðar á tveimur og hálfu ári, og hjá sumum hópum launafólks um mun meira. Aðferðin hefur verið sú, að láta verð- lagið hækka um svo sem helmingi meira en kaupið og ná lifskjörunum þannig niður i það lágmark sem alþýðuheimilin á ts- landi búa við i dag. 25% kjaraskerðing samsvarar þvi, að fyrir hverjar 1000,- krónur, sem menn fengu greiddar i kaup fyrir tveimur og hálfu ári, þá fengju menn nú aðeins kr. 750,- en verðlag hefði haldist óbreytt. En nú er Alþýðusambandsþing á næsta leyti, og fullvist er að fólkið i verkalýðs- hreyfingunni hefur fullan hug á, að láta undanhaldinu lokið og snúa vörn i öfluga sókn, ekki aðeins i faglegu kjarabarátt- unni, heldur einnig á stjórnmálasviðinu, þar sem flest úrslit ráðast. Miklu skiptir að vel takist til á þingi Al- þýðusambands Islands um stefnumótun i kjaramálum og ákvörðun baráttuaðferða i þvi striði sem framundan er. Þó skulu menn minnast þess, að þeir fulltrúar, sem sendir eru á Alþýðusambandsþing, eða kjörnir til forystui verkalýðshreyfingunni búa ekki yfir neinum töfraráðum. Styrkur þeirra i baráttu við fjandsamlegt rikis- vald og óprúttin gróðaöfl verður aldrei meiri en aflið, sem að baki þeim stendur. Styrkur verkalýðssamtakanna felst fyrst og siðast i einingu og baráttuvilja fólksins sjálfs i verkalýðsfélögunum. An slikrar einingar, án sliks baráttuvilja eru forystu- mennirnir einskis megnugir þótt góðir séu. Eining og baráttuvilji ásamt pólitiskum skilningi er það, sem verkalýðshreyfingin og verkafólkið þarf umfram allt á að halda eigi árangur að nást. Vandinn er ekki fyrst og fremst góðir eða slæmir forystumenn: i verkalýðssam- tökunum, eins og alltof margir virðast halda, þvi sé þetta þrennt: Eining, bar- áttuvilji og pólitiskur skilningur fyrir hendi hjá nægiiega mörgum innan verka- lýðssamtakanna, þá mun reynast létt verk að finna þá forystumenn sem duga, en þoka þeim til hliðar, sem ekki eiga erindi. Um siðustu helgi var haldið i Reykjavik 7. þing Málm- og skipasmiðasambands ís- lands Þjóðviljinn vill taka hér upp og gera að sínum orðum kafla úr samþykkt þess um kjaramál. Þar segir: ,,Það ástand sem hér er lýst kallar á viðtæka samstöðu og tafarlausar aðgerðir verkalýðshreyfingarinnar gegn ríkis- valdi, sem á opinskáan hátt hefur sýnt launafólki fullkominn fjandskap. Kaup- máttur umsaminna kauptaxta verkafólks hefur hrunið niður á timabilinu 1. mars 1974 til 1. nóvember 1976 að meðaltali um 25% og hjá málmiðnaðarmönnum og skipasmiðum um 29%. Eina ráð verkafólks við hruni kaup- máttar kauptaxta hefur verið að lengja vinnutima sinn enn frekar en áður til að afla sér viðbótartekna, og reyna á þann hátt að viðhalda kaupmætti tekna sinna að nokkru. Nú er svo komið að ísland er sérstakt láglaunasvæði i Norður- og Vest- ur-Evrópu. Umsamdir vinnulaunataxtar málmiðnaðarmanna í Danmörku eru 158% hærri en hérlendis en verðlag lifs- nauðsynja svipað eða lægra. Hrun kaup- máttar vinnulaunataxta alls launafólks hefur skapað algerlega óþolandi ástand. Að endurheimta skertan kaupmátt vinnulauna er brýnasta verkefni islensks verkafólks og samherja þess nú.” Siðan segir m.a.: ,,íslensk verkalýðshreyfing verður nú þegar að snúa varnarbaráttu siðustu tveggja ára i markvissa sókn og vinna upp skerðingu kaupmáttar umsaminna kaup- taxta frá 1. mars 1974. Þingið telur að reynsla varnarbaráttunnar undanfarið staðfesti, að kaupgjaldsbaráttan með kjarasamningagerð verði ekki einhlít i nýrri sókn. Vilji verkafólk ná árangri i kjarabarátt- unni og tryggja hann er nauðsynlegt að verkafólk tengi saman afstöðu sina i kjaramálum og almennum þjóðmálum. Jafnframt telur þingið, að grundvöllur fyrir endurreisn kaupmáttar umsaminna vinnulauna sé gjörbreytt efnahags- og þjóðmálastefna löggjafarvaldsins, ásamt frjálsri gerð kjarasamninga verkalýðs- félaga, sem stjórnvöld virða og tryggja að haldi gildi sínu.” — k. Vitnin í Geirfinnsmílinu um nýjasta gæzluvaríhaldsfangann: VAREINN BANAMANNA GEIRFINNS Hnstiríttur stiMestir gaziuvariHialdsúrskuri annars að Getrflnnur Etnars- son haft horflfl að kvöldl hln* 19. növember 1974. Seglr þá að nafngrelndtr menn hafl bortö á varnaraðlla. Guðjðn Skarphéðlnsaon. að hann hafl það uma kvöld. ásamt fleirum. veltt Gelrflnnl áverka svo að leitt hafl tll bana hans. Romkvamt Í7r greln I. um Blrgl Þormar ’ sakadómara. aðfaranótt lauga dagslns 13. nóv. si., tem fr seglr. Gsezluvarðhaldsórskurðt Inn var þegar kserður til F ráttar. með ððrum orf frýjað, elns og fyrr s> hltösjón af áður Ivltr laga tun meöferð mála, var órsku Bo Strömstedt. Ósmekklegt Oftar en einu sinni hefur veriö fundiö aö ósmekklegum frá- sögnum Dagblaösins af lög- reglumálum. (Nægir þar aö rninna á myndbirtingu í sam- bandi viö moröiö á Miklubraut og frásögn af sjálfsmoröi). Enn er Dagblaöiö viö sama hey- garöshorniö. Sölubörn hrópuöu íi götum úti i fyrradag, sjálfsagt s:amkvæmt fyrirmælum; „Einn t>anamanna Geirfinns fundinn”. Fyrirsögnin er líka á þann veg, aö ef ekki er grannt skoöaö og hún lesin i heild, mætti halda aö iiróp sölubarnanna heföu átt viö rök aö styðjast. 1 greininni er rafn gæsluvarðhaldsfangans iirt. Það kemur fram i úrskuröi llæstaréttar og þvi hlýtur þaö aö vera alfarið mat Dagblaösins hvort á að birta það eða ekki. Blaöið tekur fram i lok greinar- innar aö sama fólkiö sem nú hefur boriö sakir á þann mann, s-.em handtekinn var, hefur boriö íilikt hiö sama á marga menn, og vegna sifelldra breytinga á framburöi, hefur ekki þótt þaö mikiö byggjandi á framburöi jieirra, aö stætt væri á þvi aö halda þeim i gæsluvarðhaldi. Nafnbirting á þessu stigi er þvi ekki verjandi og enn hefur Dag- blaöiö brotiö i bága við almennt velsæmi. Umdeild blaðamennska Expressen er útbreiddasta dagblaö i Sviþjóö. Þaö er kvold- blaö og selur sig á útliti, æsi- fregnum, klámi og glæpum. Innan um og saman viö þetta er svo oft hressileg fréttamennska, t.ekið skarplega undir með smælingjum þjóöfélagsins, ráð- ist á kerfið, og svo eru oft i blaö- inu skemmtilegar minningar og i'þróttaskrif. Ritstjóraskipti verða á blaðinu um áramótin og tekur þá menningarritstjóri blaösins Bo Strömstedt við starfi aöalritstjóra. Hann fékk ásamt öðrum blaðamanni Stóru blaöamannaverðlaunin sænsku i ár fyrir umfjöllun sina um Pomperipossamálið (drepandi gagnrýni Astrid Lindgren á sænska skattakerfiö), Berg- mansmálið (skattamál Ingmars Bergman) og Sjöströmmáliö (gagnrýni Expressen á þekktan sænskan lögfræöing, sem notaöi mál skjólstæöinga sinn i skáld- sögur og blaöagreinar). Þessi útnefning hefur verið gagnrýnd mjög af „viröulegri” blaða- mönnum i Sviþjóö þvi aö blaða- mennskan á Expressen þykir stundum jaöra viö persónulegar afsóknir. Skemmtileg tilraun Hvaö sem segja má um svona blöö eins og Expressen er þar i gangi skemmtileg tilraun. Menningarritstjórinn veröur aðalritstjóri eins og áöur sagöi. Pólitiski ritstjórinn fær hins- vegar þá lykilstööu aö vera frétta- og ritstjórnarstjóri. Og stjórnmálaritstjóri veröur um áramótin tónlistargagnrýnandi blaösins. Liggur þvi beint viö aö ætla aö þaö veröi pólitfk i frétt- unum, músík f leiöurunum og menning i heildarlinu blaösins — þótt enginn sé svo barnalegur að halda að sölusjónarmiö Bonniers-fjölskyldunnar verði ekki undir og yfir og allt um kring. En hugmyndin að baki þessum breytingum er sú, aö blaöamenn sem sitja lengi i sama farinu — veröi eineygöir og einfaldi fyrir sér raunveru- leikann. Ætli þaö sé svo fjarri sanni. Svíar skapa vanda Islenskir ráöherrar og embættismenn standa frammi fyrir alvarlegu vandamáli, sem þriggja flokka stjórnin i Sviþjóö hefur skapaö. Ekki er meira traustiö milli ráöherranna þar, en aö á norræna fundi arka þeir tveir og þrir i einu til þess aö fygljast hver meö öörum. Þaö eru tveir fjármálaráöherrar f Sviþjóö nú, tveir menntamála- ráöherrar o.s.frv. Og meö þeim fylgja svo nánustu samstarfs- menn úr ráðuneytunum. Þetta hefur i för meö sér aö i staö þess aö senda ráöherra og einn eöa tvo embættismenn á norræna ráðherrafundi kemur nú amk. 9 manna sveit frá Sviþjóö. Danir, norðmenn og finnar hljóta aö svara þessu meö þvf aö fjölga upp f sjö I sfnum sveitum. Svar Islands veröur aö senda amk. þrjá á hvern fund. Hætta er þá á aö þaö veröi aö loka ráöuneyt- unum og að óformlegir og gagn- legir norrænir ráöherrafundir breytist i venjulegar og gagns- lausar stórráðstefnur. —ekh.

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.