Þjóðviljinn - 19.04.1977, Blaðsíða 9

Þri&judagur 19. april 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
I Rætt við Skarphéðin
Pétursson á Dalvík,
minkabús á Islandi
Islensk
minkaskinn
1 yf irleitt
í hæstu
? gæða
f lokkum,
enda leitun
að betra
fóðri en
íslenskum
fiskúrgangi
og öðru
góðgæti
Fóöurgjöf er hornsteinn góös niinkaeidis.og hér á tslandi eru mögu-
leikar i þeim efnum eins góöir og hægt er aö hugsa sér, a.m.k. á Dal-
vik þar sem nóg er af glænýjum fiskúrgangi og þokkalegt magn af
hrefnukjöti, sem er úrvals fóöur. Hér er búiö aö bianda saman fiski
og mjöliog i hverju búi æöa minkarnir um þegar þeir heyra f fóöur-
dreifaranum á ferö.
Skarphéöinn Péturss. bústjóri heldur hér á einum högna, sem aö áliti kvenkyns starfsmanna á minka-
búinu var sá alfallegasti og raunar alveg „yndislegur kroppur”. En eitt sinn skal hver deyja eins og þar
stendur og þess er ekki langt aö bföa aö kvennagulliö veröi hamflett f þágu sex þúsund krónanna, sem
fyrir skinniö eru greiddar.
Sex þúsund krónur mi
greiddar á Hudson Bay
fyrir íslenskan mink
Arlega eru þúsundir minka-
skinna frá tslandi send á nokkurs
konar alþjóölegt uppboö i Hudson
Bay og láta uppboöshaldarar sig
ekki muna um aö selja hvert
skinn af karldýriá um sex þúsund
krónur, en kvendýrin, sem eru
minni, gefa ekki af sér skinn fyrir
nema um helming þess verös, eöa
kr. 3.000 pr. stk. Þykja islensk
minkaskinn ákaflega góö vara og
eru þau undantekningariitiö i
hæstu gæðaflokkunum. Er þar
einkum aö þakka hinu kjarngóöa
islenska minkafóöri, sem ekki
hvaö sist byggist upp á fiskúr-
gangi og hrefnukjöti.
Ofanritaö upplýstist er Þjv.
heimsótti stærsta minkabú lands-
insog, tók þar tali Skarphéöin
Péturfeson bústjóra. Búiö er i út-
jaröri Dalvikur og rúmar um
fjögurþúsund læöur, en hæfilegt
þykir aö einn högni annist fimm
til sex læður. Aöeins fjögur
minkabú eru nú starfrækt á ís-
landi, en fyrir nokkrum árum
voru þau mun fleiri. Hafa m.a.
þrjú minkabú lognast út af á
Kjalarnesi, en hiö fyrsta sem þar
var sett á laggirnar starfar enn-
þá.
Margt hefur vafalaust valdið
þvi að grundvöllur þótti ekki fyrir
áframhaldandi starfrækslu, en
Skarphéðinn bústjóri á Dalvik
taldi ekki óliklegt að þekkingar-
skortur á rétti meðferð og fóöur-
gjöf hefði valdið hvaö mestum
erfiðleikum. En hin siðari ár hef-
ur rofað til hjá þeim búum sem
áfram þraukuöu og verö á minka-
skinnum fer síhækkandi.
Skarphéðinn sagði að fóður-
gjöfin væri vandasamasti og um
leið mikilvægasti þátturinn i
ræktun góðra skinna. — Við
gefum minkunum hér hjá okkur
fæöu sem er aö stærstum hluta
fiskúrgangur, eöa um 70 prósent,
en afgangurinn samanstendur af
mjöli, hrefnukjöti og góöu kol-
vetnisfóðri. Hér á tslandi höfum
viö sérstaklega góöa aöstööu
hvað snertir öflun glænýs fiskúr-
gangs og frá Akureyri fáum viö
hingaö til Dalvikur allan afskurð
af hrefnukjöti, sem er fyrsta
flokks fóður. Það er nokkuð sem
fá minkabú i heiminum geta boð-
iö upp á.
Sex fastir starfsmenn eru
nægjanlegurfjölditil þess aö ann-
ast daglegan rekstur þessa
stærsta minkabús landsins. Þó er
kallað á aukamannskap i slátur-
tiðinni, en hún er i nóvember og
desember ár hvert.
— Við drepum dýrin með raf-
magnsskoti og hirðum eingöngu
skinnin, —hræin eru öll grafin án
frekari nýtingar, sagöi Skarp-
héðinn. — Þegar búið er aö flá
dýrin er skinnið skrapað og siðan
„tromlað”; tromlun flest i þvi aö
skinniö er hreinsað með finu sagi
til að ná allri fitu úr leðri og hár-
um. Að þvi búnu er skinnið
strekkt i þurrkara i 2-3 daga og
telst þaö þá fullverkaö af okkar
hálfu.
Þaðan liggur leiðin svo til Hud-
son Bay. Flestra skinna biður sú
framtið að verma kroppa finna
heföarfrúa og annarra þeirra sem
klæöast minkapelsum hversdags
eða til hátiðarbrigða. En skinnin
eru þó notuð til annarra hluta
lika, s.s. i handtöskur o.fl. Og
hvert skinn er orðið drjúgt aö lok-
inni strekkingu, enda þarf að
greiða myndarlegar fjárfúlgur
fyrir hvert eintak... og ennþá
meira þegar búiö er aö sniöa úr
þvi og sauma pels eða tösku.
Skarphéðinn sagði aðspuröur
að með réttum útbúnaði, sem
vissulega væri nokkuð dýr, væri
hverfandi litil hætta á aö minkur
gæti sloppiö úr búri sinu. Vinnu-
slys væru einnig fátiö,og enda þótt
fyrir kæmi að minkur næði að
glefsa frá sér væri sjaldnast um
alvarleg meiösl að ræöa. Og
þessu til staöfestingar teygöi
hann sig eftir gullfallegum högna
og lyfti honum i átt til ljós-
myndarans, sem nötraöi á bein-
unum af skelfingu... en náöi þó
einni mynd i sæmilegum fókus!
—gsp
SEXTUGIJR
^mmmmmmmmm^m^^mm^mmMmmmmmmmmmm
Magnús Magnússon
Skólastjóri
Haustiö 1956 urðu timamót i
sérkennslumálum á Islandi. Þá
kom sem sé Magnús Magnússon
heim aö afloknu framhaldsnámi i
sérkennslu við háskólann I Ziirich
og Miinchen — og auk þess að
taka við fyrra starfi sinu i Mið-
bæjarskólanum hóf hann umsjón
með námi seinfærra barna I skól-
um Reykjavikur. Og þá fóru hlut-
irnir aö gerast. Strax á næsta
vetri er stofnaö til hjálparbekkja i
barnaskólunum og haustið 1958
var efnt til mánaöarnámskeiös
fyrir kennara tornæmra barna.
Þetta var byrjunin. Allt of langt
yröi i stuttri afmæliskveöju aö
telja upp allar þær uppeldislegu
og kennslufræðilegu umbætur á
skólastarfinu sem rekja má til
Magnúsar beint eða óbeint. Þaö
má segja að hann hafi rekiö stöð-
ugan áróður fyrir bættri aðstööu
barna meö sérþarfir meðal kenn-
ara og forráöamanna mennta-
mála um tveggja áratuga skeiö.
Og hann hefur sigrast á tregöunni
og Ihaldsseminni.
Frá haustinu 1956 notaöi
Magnús hvert tækifæri sem gafst
til að hamra á nauösyn þess aö
koma á laggirnar sérskóla fyrir
va’ngefin börn. Það tók hann
fimm ár að afla nægilegs stuðn-
ings til aö fá aö fara af staö meö
Höföaskóla. Kraftminni mönnum
hefðu ekki nægt tiu ár. Þá var
eftir aö hasla stofnuninni völl i
skólakerfinu. Þaö tók hartnær
áratug. A 15 ára afmælinu var
Höfðaskólinn oröinn aö Oskju-
hliöarskóla og landsmiöstöö sér-
kennslunnar utan grunnskólans.
Og þar meö er Magnús horfinn
frá stofnuninni og tekinn til viö ný
viðfangsefni sem mótandi þró-
unarinnar á landsvisu i sér-
kennslumálum. Engum er betur
treystandi til þess en einmitt
honum.
Þaö er næsta ótrúlegt aö I dag,
18. april, skuli Magnús vera orð-
inn sextugur — ótrúlegt ef hugsaö
er til hins fjörlega og hressandi
andrúmslofts sem ætið leikur um
hann og er abal ungra manna. Ef
á hinn bóginn er litiö til verka
hans vekur það undrun hversu
miklu hann hefur afkastaö á ekki
lengri ævi.
Viö, vinir Magnúsar og sam-
starfsmenn, hyllum brautryöj-
andann á þessum timamótum,
flytjum honum þakkir okkar fyrir
liðin ár, óskum honum allra heilla
og vonumst til aö njóta mannbæt-
andi forystu hans um langa fram-
tið.
Þorsteinn Siaurösson.
25 flokkar í
kosningaslagnum
HAAG 13/4 Reuter — Hvorki fleiri
né færri en 25 stjórnmálaflokkar
bjóða fram i kosningunum til
neöri deildar hollenska þingsins,
sem fara fram 25. mai. Núver-
andi rikisstjórn úndir forustu
sósialdemókratans Joop den Uyl
sagði af sér i siðasta mánuöi
vegna þess að samsteypustjórn
hans,sem fimmflokkar stóðu að,
tókst ekki að ná samkomulagi um
landbúnaðarmál.
Kosningafyrirkomulagiö i Hol-
landi er þannig, aö flokkar hafa
mikla möguleika á aö koma
mönnum á þing, enda þótt þeir fái
litið fylgi. Flokkamir, sem kjós-
endum gefst nú kostur á aö velja
á milli, eru f jórum fleiri en buðu
fram I siðustu þingkosningum
1972. Þó hafa þrir flokkar, sem
grundvallast á trúarbrögðum, nú
slegiö sér saman og bjóöa fram
undir nafninu kristilegir demó-
kratar. Tveir þessara flokka eru
mótmælendatrúar og sá þriöji ka-
þólskur. 17 flokkanna bjóöa fram
i öllum kjörsvæðum landsins,
sem eru 18 að tölu.